Bridge is momenteel zijn hobby, atletiek nog steeds zijn passie. Atletiek en doping, daarover wordt zijn autoriteit niet betwijfeld. Een gesprek met Yvan Sonck over hoogte- en dieptepunten van het voorbije atletiekseizoen.

Zijn besttijd op de marathon : 2 uur 59. Yvan Sonck (57) is amateur-atleet, maar bovenal een groot atletiekkenner. Niemand beter dus om het afgelopen atletiekseizoen onder de loep te nemen. Een eerste Belgische hoogtepunt was de Europese indoortitel van Kim Gevaert op de 60 meter.

Was je verrast door die prestatie ?

Yvan Sonck : ( aarzelend) Neen, eigenlijk niet. Hier en daar is achteraf wel gesteld dat ze een chocoladen medaille gewonnen heeft, maar dat is een beetje oneerbiedig. De bezetting was in Wenen vrij beperkt, dat wel. En omdat Gevaert op dat moment in goede vorm was – zoals ook het hele verdere seizoen trouwens – was haar titel geen echte verrassing. Vooraf had ik gedacht : zij haalt een medaille. Dat ze zou winnen, had ik niet echt durven voorspellen, maar ja, het verschil tussen goud en brons is, zeker op de zestig meter, zo gering. Ze heeft dan een beetje meeval gehad dat bijvoorbeeld haar start zeer goed was. Alhoewel, meeval mag je dat eigenlijk niet noemen. Laat ons gewoon zeggen dat ze de omstandigheden in haar voordeel omgebogen heeft. Tenslotte was ze na die halve finale tot favoriete gebombardeerd en ook die stress heeft ze in bedwang weten te houden.

Ligt de verrassing nog het meest in het feit dat ze haar zenuwen in bedwang heeft kunnen houden ? Of had je die stressbestendigheid al lang in Kim Gevaert gezien ?

Dat zou je haar zelf moeten vragen, maar persoonlijk heb ik het gevoel dat Gevaert het laatste jaar veel rijper is geworden. Vroeger was zij nogal zenuwachtig en gespannen – die indruk gaf ze me toch. Maar afgelopen jaar heeft het mij iedere keer weer verbaasd hoe zij erin geslaagd is een heleboel zelfvertrouwen te kweken. Misschien heeft het ermee te maken dat haar studies nu helemaal zijn afgesloten, dat ze zich goed in haar vel voelt, dat ze ondertussen is gaan samenwonen met haar vriend. En het is een heel verstandige vrouw, natuurlijk. Zo’n vijf jaar geleden heb ik haar, op vraag van haar entourage, eens een dagje mediatraining gegeven. Wel, toen viel mij al op hoe verschrikkelijk intelligent ze is. Ze was natuurlijk nog wel héél jong, en een beetje onzeker, maar dat laatste heeft ze helemaal afgelegd. Ze is volwassener geworden.

Vind je dat ze indoor en outdoor mag blijven combineren ?

Dat moet je seizoen per seizoen bekijken. Maar als ik haar trainer of raadgever was, zou ik zeggen : blijf deze winter eens weg van de indoorbanen. Tenslotte is ze al een hele tijd druk in de weer. Niet dat zoiets op die leeftijd, en zeker niet voor een sprintster, rampzalige gevolgen moet hebben, maar vooral op psychologisch vlak heeft ze een slopend seizoen achter de rug. Zeker met die Europese titel, die twee zilveren medailles en vooral met de verwachtingen die daardoor gewekt zijn. Het gevaar is dat we zo’n klein landje zijn en zo weinig goede atleten hebben en dat daardoor de druk om toch indoorwedstrijden te lopen op degenen die er een beetje bovenuit steken zo groot wordt dat ze er nauwelijks kunnen aan weerstaan. Je zag dat ook bij Mourhit : indoormeeting in Gent, WK veldlopen…België – Wilfried Meert op kop – wilde er een goed figuur slaan. Erg menselijk allemaal, maar telkens werd een beroep gedaan op Mourhit.

Mohammed Mourhit – in Brussel pas 23ste pas op het WK halve marathon – werd op 5 mei betrapt op dopinggebruik. Verbaasde jou dat ?

( Zonder aarzelen) Neen. Om de simpele reden dat je tegenwoordig van niemand meer zeker zijn kan. Ik heb nooit enige aanwijzing gehad dat Mourhit zou gebruiken. Ik heb het hem één keer op de man af gevraagd, een jaar of vier geleden. Hij ontkende het toen, voor de camera, op zo’n overtuigende manier dat ik de indruk had : neen, hij gebruikt niet. Het is natuurlijk nooit een sluitend bewijs, maar de openhartige en eerlijke indruk die hij maakte, trof mij. Ik neem het mijzelf nog een beetje kwalijk dat ik er toen ingelopen ben. Denk ik toch, want ik vermoed nu dat hij toen ook al gebruikte, al kan ik daar ook niet zeker van zijn. Maar voor het overige denk ik dat er op de lange afstand inderdaad geknoeid wordt met epo en zo. Dus dat Mourhit gebruikt zou hebben, verbaast mij absoluut niet.

Geloof je dat hij van niets wist ?

Dat zou mij eerlijk gezegd niet eens verbazen. Waarmee ik niet wil zeggen dat het zo is, maar ik kan het me heel goed voorstellen. Zeker in de wetenschap dat hij in een Marokkaanse, misschien beter islamitische, traditie leeft, waar de oudere broer zowat alles te zeggen heeft in familieverband. Maurice een klein beetje kennende, en ook de reputatie en de vermoedens die rond hem hangen, kan ik me best inbeelden dat Mourhit een zogenaamde medische begeleiding kreeg waarbij hij epo ingespoten kreeg zonder dat hijzelf goed besefte wat het was. Maar dat er iemand was, hijzelf of zijn broer, die heel goed wist waar hij mee bezig was, dat staat voor mij vast.

Doet het voor jou iets af aan het talent van Mourhit ?

Neen, natuurlijk niet. Talent had hij zeker. Vincent Rousseau beweerde destijds dat Mourhit uit het niets opgedoken is, dat zijn tijden een enorme sprong maakten. Welnu, ik heb het allemaal eens opgezocht en dat klopt niet. Mourhit was nog vrij jong toen hij op 1500 meter al 3.37 liep. Ik kende hem al toen hij hier zijn eerste cross kwam lopen. Maar dat epo zijn prestaties bevorderde… Ik heb zelf ooit met de idee gespeeld om bij wijze van experiment epo te gebruiken. Dat is er nooit van gekomen, maar dat het de prestaties bevordert, is nogal duidelijk. Een middelmatige Amerikaan heeft het experiment ooit wel gewaagd, en hij zei achteraf : “Ik had de indruk dat ik op een turbo was aangesloten.”

Een smet voor de Belgische atletiek, zeker als je ziet hoe een internationaal gereputeerd man als Wilfried Meert zich altijd over Mourhit ontfermd heeft ?

Ach, bij het grote publiek is de permissiviteit toegenomen. Kijk maar hoe er gereageerd wordt op een nieuw dopinggeval in het wielrennen. Enkele jaren geleden was zoiets nog groot nieuws, ondertussen is daarin een zekere gewenning ontstaan. De tolerantie wordt groter. Internationaal zal men niet zozeer België met de vinger wijzen, maar eerder redeneren : alweer een Marokkaan…En de meeste Belgen beschouwden Mourhit nog voor er van dopinggebruik sprake was, al niet als een Belg : Da’s gene van ons, die neemt ons geld weg, Meert doet voor hem alles en niks meer voor ons. Neen, de Belgische atletiek zal er nauwelijks onder lijden.

Van dalen naar pieken. München. 7 augustus, 19 uur 40. De Griekse Thanou loopt 11.10 op de 100 meter en wordt Europees kampioene. Kim Gevaert klokt 11.22 en is 1 honderdste sneller dan de Italiaanse Levorato : zilver. Twee dagen later : 20 uur 10. Met een lichte tegenwind (-0,3 meter) verbetert Gevaert haar nationaal record op de 200 meter : 22.53. Achter de Franse Hurtis pakt ze daarmee haar tweede zilver. Dé hoogtepunten van het Belgische atletiekseizoen. Zijn die twee zilveren medailles een betere waardemeter dan het goud indoor ?

Ik schat ze in elk geval hoger in dan haar titel in Wenen. Je moet natuurlijk wel bedenken dat Pintusevitsch dit jaar niet gelopen heeft omdat ze vindt dat ze het eens wat rustiger aan mocht doen, dat Christine Aaron er niet was omdat ze moeder geworden is. Die twee erbij en Gevaert is hooguit vierde. Waarmee ik zeker haar prestatie niet wil minimaliseren. Maar je moet ze wel in de juiste context plaatsen. Bovendien ging het om Europése kampioenschappen. Bij alle Golden Leaguewedstrijden werd ze weggeveegd, hé. Jones, Gaines, Lawrence, …ze komt er gewoon niet aan te pas.

Hoeveel progressie kan Gevaert nog maken, denk je ?

Ik denk dat ze nog wel enige progressie kan maken. Maar aan de andere kant ben ik het absoluut eens met Roger Moens, zoals zo vaak als het over atletiek gaat : Gevaert moet naar de 400 meter. Absoluut. Op de 100 meter zit ze haar tijd te verliezen. Zelfs als ze één tiende van haar record afknijpt – wat héél veel is op dat niveau – dan betekent dat op wereldvlak nog niets. Dus moet ze naar de 200 – dat doet ze al – én ze moet ook naar de 400. Want als ze die loopt, zal ze ook een betere 200 meterloopster worden. Wie zijn de beste 200 meterlopers ? Michael Johnson, een 400-man. Indertijd Marita Koch, kwam van de 400. En zo zijn er nog een aantal. Gevaert heeft trouwens bij het begin van het seizoen tijdens de interclub al een 400 gelopen. In de buitenbaan, in slechte omstandigheden, haalde ze een betere tijd dan Sandra Stals. Patrick Stevens had die overstap ook moeten maken na Atlanta, misschien zelfs al vroeger. Maar de training van een sprinter is heel verschillend van die van een 400 meter loper. ( monkelend) En het ene is wat zwaarder dan het andere, hé. Of dat voor Gevaert zou meetellen in de beslissing, weet ik niet. Voor Stevens speelde het in elk geval wel mee…

Kim heeft zelf al verklaard dat ze 200 meter eigenlijk al ’te ver’ vindt.

Als zij graag 100 en 200 loopt, moet ze dat vooral doen, hé. Je kan mensen niet verwijten dat ze dingen doen, die ze graag doen. Maar als ze haar potentieel maximaal wil benutten, moet zij voor de 400 kiezen. En daar zeker niet te lang meer mee wachten. Op de 100 is ze te beperkt. Dat heeft niets met training, toewijding of mentale eigenschappen te maken, het is gewoon een natuurgegeven. Sommige mensen zijn snel, andere supersnel. Kim zal nooit onder de 11 seconden geraken. Maar op de 400… De tijden van Koch en Kratochvilova – verdacht, oké – worden niet eens meer benaderd. Hoeveel meisjes lopen er onder de 50 seconden ? Gevaert heeft de potentie om, laat me zeggen, binnen dit decennium een olympische finale te halen op de 400 meter. Misschien zelfs op 200, al is dat al een pak moeilijker. Maar zeker niet op 100 meter. Uitgesloten.

Wat ik ook jammer vind is dat ze na haar twee zilveren medailles zoveel publiciteit gekregen heeft – ook al omdat ze mooi is, intelligent, populair en tegelijk bescheiden – dat bij de niet-atletiekkenner een irreëel verwachtingspatroon gecreëerd is. Van Gevaert veronderstelt men nu dat ze bij de komende grote tornooien, en dat zijn helaas wereldkampioenschappen en Olympische Spelen, weer in de prijzen valt. En dat kan dus niet. Als ze volgend jaar in Parijs op het WK de finale haalt, zal dat al een half wonder zijn. Dan heeft ze ( met nadruk) búitengewoon goed gelopen.

De Amerikaan Tim Montgomery liep dit jaar 9.78 op de 100 meter en onttroonde Maurice Greene als snelste man ter wereld. Het meest prestigieuze wereldrecord werd verbeterd.

Montgomery heeft veel talent en capaciteiten. Hij had trouwens zelf aangekondigd dat hij ooit wereldrecordhouder zou worden. Op zichzelf hoeft het dus niet te verbazen. Anderzijds blijkt uit alles en nog wat dat de omstandigheden in Parijs uitzonderlijk goed moeten geweest zijn. Want de baan staat niet bekend als bijzonder snel, daar kan het dus niet aan gelegen hebben. Maar beter dan twee meter rugwind kan niet. En : Chaimbers die het Europees record evenaart in dezelfde wedstrijd, Drummond die onder de 10 seconden loopt, Collins loopt zijn beste tijd van het seizoen. Vier atleten die buitengewoon goed presteren : dat kan niet anders dan een ideale wedstrijd geweest zijn. Maar ik verwacht dat Maurice Greene het record volgend jaar wel terugpakt. Net als alle andere sprinters uit de stal van John Smith heeft hij een sabbatjaar genomen, misschien zelfs een jaartje uitgezuiverd, wie weet. Voor de Amerikanen stond er dit seizoen ook niets op het spel, tenzij dan voor Montgomery. Die is dan nog extra aangevuurd door zijn romance met Marion Jones. Want ik ben ervan overtuigd dat lopers op hun best zijn als ze verliefd zijn. Echt waar. Daar geloof ik sterk in.

Was het dé prestatie van het jaar ?

Neen. Voor mij is dat de 2 uur 17 minuten 18 seconden van Paula Radcliffe, in de marathon van Chicago. Ik heb het WK wielrennen gelaten voor wat het was, om naar haar te kijken. Het ziet er misschien niet mooi uit, maar afgezien van dat knikkende hoofd, loopt ze biomechanisch wel zoals het moet. En dan de manier waarop ze erin slaagt een negative split te lopen : de eerste wedstrijdhelft toch nog eventjes inhouden om reserves te behouden voor het tweede gedeelte. Dat getuigt allemaal van veel zelfbeheersing en inzicht. Bovendien traint ze verschrikkelijk hard. En ze is de enige voor wie ik bij wijze van spreken mijn hand in het vuur zou steken dat ze zuiver loopt. Ik kan me niet voorstellen dat je hypocrisie en schijnheiligheid zover zou kunnen doordrijven dat je, zoals zij, op het WK in Edmonton met een protestbord in de tribune zit terwijl Jegorova loopt. Dat je na de marathon van Chicago zelf eist om gecontroleerd te worden. Dat je voorstelt om bloed én urine te laten invriezen om het over 10 jaar, als de methodes gesofisticeerder zijn, opnieuw te laten controleren. En je ziét het ook aan haar dat ze zuiver is. Ze is verstandig, heeft gestudeerd – al is dat natuurlijk geen garantie – maar ze trekt al van jongsaf zo met woord en daad ten strijde tegen doping. Ik zou, echt waar, uit mijn zetel vallen, mocht ik ooit horen dat Radcliffe gebruikt heeft.

A propos : zelf nog iets gepresteerd dit jaar ?

Ach. Ik prijs me heel gelukkig dat ik nog elke ochtend in Buggenhout-bos rondloop. Want de man die mij daar vijf keer per week vergezelde, is een paar weken geleden aan een hartstilstand overleden. Waaruit ik concludeer dat het leven zo vergankelijk is, dat je er maximaal moet proberen van te genieten. Door te profiteren van het bos, van de natuur, van de weldaden die het lopen je verschaft…

door Kris Croonen

‘Het dopinggebruik van Mourhit verrast me niet. Je kan tegenwoordig van niemand meer zeker zijn.’

‘Kim Gevaert moet naar de 400 meter, op de 100 meter zit ze haar tijd te verliezen.’