Op het voetbalveld gaf hij alles en dat was tijdens interviews niet anders. In zijn nieuwe leven doet Momo Dahmane er nog een schepje bovenop. Meer dan ooit heeft hij het hart op de tong, zeker als het over solidariteit gaat.
Op ons scherm verschijnt een Mohamed Dahmane die er moe uitziet. Hij zit in zijn auto en vertelt ons gedurende een halfuur hoe hij zich dag na dag inzet voor de mensen uit zijn streek, in het noorden van Frankrijk. Rond zijn nek hangt een mondmasker dat hij net heeft laten zakken. De oud-speler van Mons, Club Brugge en Genk is ‘op strooptocht’. Lees: hij draagt voedsel en andere levensmiddelen aan voor een bevolking die het in normale omstandigheden al niet breed heeft.
Bijna vier jaar geleden richtte hij zijn organisatie op, genaamd Unicité. ‘Ik ben opgegroeid in een groot en arm gezin. Ik heb behoorlijk wat leed gekend. We moesten ons plan trekken om aan eten te geraken. Zelfs toen ik goed mijn brood verdiende, ben ik dat nooit vergeten. Evenmin de mensen uit mijn jeugd. Ik heb me altijd geëngageerd. Maar de organisaties die ik hielp waren niet altijd transparant, je wist niet of het geld wel goed terechtkwam. Toen ik geen prof meer was en meer tijd had, wilde ik dus zelf iets lanceren.’ Het liefdadigheidswerk van Momo barst momenteel uit zijn voegen door de coronacrisis. Hij legt ons uit wat hij doet en vertelt over de miskleunen in de manier waarop men langs de grens met deze crisis omgaat.
Vrijwillige hulp
‘We krijgen geen subsidies, we moeten roeien met de riemen die we hebben’, vertelt Dahmane. ‘Onlangs hebben we samen met een collectief uit de Borinage een ploeg op poten gezet in Charleroi. We helpen waar we kunnen in het leven van elke dag. De regio is erg arm, we helpen de mensen aan een minimum aan comfort qua huisvesting, eten en kleren. Met de lockdown is dat moeilijker geworden. Alle sociale structuren zijn moeten sluiten, we kunnen niet meer vergaderen of mensen ontvangen in de kantoren, dus leveren we nu aan huis.
‘We werken in drie ploegen: ochtend, namiddag en avond. Met zowat honderd man in totaal. Dat lijkt veel maar het is nipt voor al het werk dat er te doen is. We hebben gelukkig versterking gekregen van gekwalificeerd personeel dat zich vrijwillig is komen aanbieden. Verpleegsters bijvoorbeeld, die ons na hun uren komen helpen. Zij zorgen voor vitaminekuren, doen bloedafnames…
‘Er is ook een uitvaartbedrijf ter hulp gekomen, El Ouadjib. Gezien het aantal doden hebben ze veel werk. Hier woont een grote moslimgemeenschap en in de islam wordt er niet gecremeerd, alleen begraven. Doorgaans zelfs in het land van herkomst. Wegens het coronavirus had de overheid opgelegd om de mensen meteen te cremeren. We hebben erg ons best moeten doen opdat de ziekenhuizen de lijken vrijgeven en de begraafplaatsen ruimte voorzien. De werknemers van het uitvaartbedrijf wassen de lijken en zijn daarbij uitgerust alsof ze naar de oorlog gaan, om het risico op besmetting te beperken. Bovendien gebeuren de begrafenissen zonder familie, dat maakt het nog tragischer.
‘Er zijn ook daklozen die we moeten helpen. De overheid kan wel zeggen dat ze naar de sporthallen moeten gaan, dat dat minder gevaarlijk is dan op straat te blijven, maar je hebt er die daar niet van willen weten. Ze waren het gewend om in snackbars aan eten te geraken, maar nu alles dicht is, moeten ze zich anders organiseren en maken wij voor hen pakketten.
‘We hebben ook contact gezocht met oudere of gehandicapte personen die hun kinderen niet meer zien door de lockdown. Aanvankelijk zijn ze wat wantrouwig, want je hebt ook oplichters die van de situatie profiteren. We gaan even met hen praten, lachen wat en dan begrijpen ze dat wij hun leven willen verbeteren. We hebben soms al extreme gevallen meegemaakt. Zoals een vrouw van nog geen veertig die MS heeft en haar zicht voor 99 procent kwijt is. Lezen was haar passie, dus hebben we iemand gestuurd om dingen voor te lezen voor haar. Toen kregen we door dat ze een partner had, maar dat die zich in een andere kamer had teruggetrokken… Choquerend is dat.’
Mondmaskers
‘We doen ons best om beschermende kledij en mondmaskers te vinden. We zitten aan ongeveer 2000 jassen en 5000 maskers. We kopen die met het geld van donaties, want je moet er niet op rekenen dat de fabrikanten je iets cadeau doen – integendeel, ze verhogen de prijzen vaak nog wat. We leveren dat af bij rusthuizen en klinieken, voor de verpleegsters maar ook de poetsvrouwen. Alles ging snel de deur uit, ik wist niet dat zulk materiaal maar een beperkte levensduur had. Een mondmasker kan maar vier of vijf uur gebruikt worden.
‘Wanneer je een mondmasker geeft aan een verpleegster, ben je fier. Maar als je erover nadenkt, dan besef je dat ze enkele uren later weeral geen bescherming meer zal hebben. En dan zie je op Facebook burgemeesters die uitleggen hoe je je handen moet wassen… Wat koop je daarvoor, er zijn nu wel andere noden! Ik ben naar het gemeentehuis van mijn gemeente Hautmont gegaan en ik heb hen gezegd: ‘Beste mensen, jullie organiseren elk jaar grote activiteiten rond 14 juli of een kerstmarkt. Het is nu wel duidelijk dat er geen feest zal zijn op 14 juli, dus waarom dat budget nu niet uitgeven? Help er de mensen mee, koop medisch materiaal, levensmiddelen…’
‘Mensen die een leefloon krijgen, minder dan duizend euro per maand, hebben lang geaarzeld voor ze ons contacteerden. Een kwestie van trots. Ze durfden ons niet te zeggen hoe moeilijk ze het hadden. Ze schreeuwen vandaag om hulp, omdat het water hen tot aan de lippen staat. Maar we kunnen ook niet iedereen helpen. En dan heb je nog mensen die zich willen opgeven als vrijwilliger maar zich niet durven te verplaatsen omdat ze een boete van 150 of 200 euro riskeren. Die bereiden maaltijden bij hen thuis die wij dan gaan leveren. We zijn altijd onderweg, en we lopen altijd achter de feiten aan. Ik ben al meermaals tegengehouden door de politie. Over het algemeen doen ze niet moeilijk, maar ik ben ook al op cowboys gestoten die je een kwartier vasthouden en dan zeggen: ‘Het is goed voor één keer, maar dat we je niet meer zien!’ Grappig hé, als je weet dat ik op 36 plaatsen moet zijn…’
Huilende verpleegsters
‘Je hoort op tv dat er hulp gaat komen. Maar hoelang duurt die lockdown nu al? En we wachten maar… Op een gegeven moment moet je je toch vragen beginnen te stellen. Ik heb een oproep gelanceerd naar de gemeentelijke en regionale overheden: het is tijd dat jullie wakker worden! Ik heb een verpleegster ontmoet die geen materiaal meer had om zich te beschermen. Haar vader is gisteren overleden aan COVID-19. Ze neemt zichzelf dat heel erg kwalijk, ze denkt dat zij daar misschien de oorzaak van is. Ze heeft dat verteld op haar Facebookpagina, dat is hartverscheurend. Een lockdown is prima, geen probleem, dat is een goeie maatregel. Maar daarnaast heb je mensen die naar het front gaan, die enorme risico’s nemen. President Emmanuel Macron zegt dat we in oorlog zijn. Ja, da’s een mooi beeld, maar hij geeft de mensen in de sociale en medische sector niet meer dan waterpistooltjes. Ik heb zin om hem te zeggen: ‘Geef je medisch personeel in godsnaam de middelen!’ Kom maar eens met mij mee naar een rusthuis, na tien minuten zak je in elkaar, dat vergeet je van je leven niet meer.
‘In woonzorgcentra en ziekenhuizen zie ik verpleegsters bijna op hun knieën zitten, huilend. Er vertelde mij een dat ze een geheimhoudingscontract moest tekenen opdat ze niks zou vertellen van wat ze in het ziekenhuis ziet. Want als het aantal doden nog opgeblazen wordt, zal dat de mensen nog meer doen panikeren.
‘We hebben hen een aantal mondmaskers aan de hand kunnen doen en we zien andere leveranciers die lijkzakken brengen. De verpleegsters bedanken ons, omdat ze dan enkele uren beschermd zullen zijn. Ondertussen zien ze opa’s en oma’s die op sterven liggen. Ik ben naar de directrice van een woonzorgcentrum gegaan, ik heb haar gezegd: ‘Met minimaal 1800 euro per bewoner gaat u me niet vertellen dat er geen winst gemaakt wordt. Anders zou u allang de deuren gesloten hebben. Waarom geeft u die winst dan nu niet uit om uw personeel en uw bewoners te beschermen?’ Ik zie bejaardenhelpsters die me huilend vertellen dat ze zich bijna schuldig voelen dat ze naar hun werk gaan omdat ze weten dat ze een potentieel gevaar betekenen.’
Politici en fantasten
‘Er is aan de ene kant alles wat er op het terrein gebeurt en dat is vreselijk, choquerend. En aan de andere kant heb je alles wat je op tv ziet: ‘We gaan dit doen en dat doen.’ Gezever! Degenen die je in de media hoort zijn politici en fantasten. Wanneer je daarentegen getuigenissen leest op de sociale media, dan begrijp je dat het helemaal anders is. Daar stijgt een schreeuw om hulp op.
‘Nogmaals: een lockdown is prima, maar goed voorzien zijn van beschermend materiaal is nog beter. Stel je voor: Frankrijk, de zesde natie ter wereld, heeft niet genoeg beademingstoestellen. En dan is er nog de dwaasheid van te zeggen dat de ziekenhuizen overbezet zijn terwijl directeurs van poliklinieken beelden filmen van hun lege zalen. Gewoon omdat hun instelling niet tot het staatsapparaat behoort.’
Game of Thrones
De organisatie Unicité van Mohamed Dahmane heeft jeugdvoetbalploegen voor jongeren vanaf vijf jaar en ook een seniorenploeg. De aansluiting en het materiaal is gratis. Maar ook daar wijst Dahmane op de afwezigheid van enige hulp vanuit de politiek: ‘De burgemeester van Hautmont zetelt al dertig jaar. Hij heeft zich nooit iets van het sociale aspect aangetrokken en hij steekt ons al stokken in de wielen van toen ik Unicité heb opgericht. Zoek het maar eens op: je zult zien dat die gast door het gerecht veroordeeld is geweest voor ernstige feiten, onder meer voor racisme. Hij probeerde bijvoorbeeld een referendum te organiseren om ‘samenscholingen’ van meer dan drie personen van vreemde origine te verbieden. Hij maakt ons het leven zuur. Mijn jongens moeten in het puntje van de winter bijvoorbeeld buiten blijven trainen, terwijl hij voor andere sporters verwarmde zalen ter beschikking stelt. Nooit zal ik met zulke mensen kunnen overeenkomen. Enkele weken geleden was er de eerste ronde van de gemeenteraadsverkiezingen en weet je wie zijn voornaamste concurrent was voor het postje van burgemeester? Zijn zoon, die al vijftien jaar samen met hem in de politiek zit! Je waant je zo in Game of Thrones. Maar de mensen hier kan het allemaal niet veel schelen en zo verandert er dus niks. Meer dan zestig procent van de mensen gaat niet stemmen, dat wil zeggen dat de bevolking zich er niks van aantrekt, dat ze het opgegeven hebben.’
