‘Maradona maakte doelpunten die je nog nooit had gezien. Dankzij hem had het leven weer zin.’

Diego Maradona wordt nog steeds herinnerd als niets minder dan een god in Napels. De Italiaanse ploeg herinnert zich de oude glorie terwijl ze zich opmaakt voor een terugkeer naar de Olympus.

Napels. “Voor zover ik wist, was Napels iets Italiaans, zoals pizza, en verder niets”, liet Diego Maradona optekenen in zijn biografie, Ik ben El Diego. Weinig vleiend, maar Napolitanen zijn vergevingsgezind. Ze komen 5 juli 1984 massaal naar de presentatie van Maradona, de Argentijnse volksheld. In stadion San Paolo zitten tachtigduizend mensen om hem – binnengehaald als De Verlosser – te zien en toe te juichen. Maradona spreekt er het volk toe.’ Buona sera, Napolitani. Sono molto felice di essere con voi. Goedenavond, Napolitanen. Ik voel me zeer vereerd bij jullie te zijn. ‘De Napolitanen zijn extatisch. Vol ongeloof ook. Hoe kan de arme havenstad Napels, gesitueerd in het zuidwesten van Italië, het zich permitteren de getalenteerde Maradona binnen te halen ? Maradona is Barcelona beu. Hij wil weg. Weg uit Spanje, weg uit Barcelona. Het wordt AS Napoli, simpelweg omdat er weinig andere interessante aanbiedingen zijn en die club slagvaardig handelt. Op geld wordt niet gekeken. Maradona, op dat moment 25 jaar, is in één klap verlost van zijn financiële zorgen. Zijn handtekening levert hem 6 miljoen dollar op, Barcelona ontvangt nog eens 13 miljoen.

Vrouwen en auto’s

Jorge Cyterszpiler, de zaakwaarnemer van Maradona, heeft er een potje van gemaakt. Hij investeert in alles ; ruwe olie, huizen, bingozalen in Paraguay, maar het levert nauwelijks iets op. Sterker : hij maakt steeds verlies en Maradona staat daarom al snel in het rood. Dat het arme AS Napoli ineens met miljoenen over de brug komt, is verdacht. Zeker voor een stad waar de Camorra, de Napolitaanse maffia, regeert. Of de Argentijnse sterspeler is gefinancierd door drugsgeld, is nooit bewezen. Verdenkingen zijn er volop, zeker als Maradona later bij herhaling wordt gesignaleerd met kopstukken van de maffia. Feit is dat Napoli in de wolken is met Maradona. Overal waar hij verschijnt, klinkt het ritmische ‘Ma-ra-do-na ! Ma-ra-do-na !’ De speler zelf wordt tot in de puntjes verzorgd. Een reusachtig appartementenblok, een jacht, een Rolls-Royce, een Ferrari Testarossa en tal van cadeaus vallen hem ten deel. Niets is te gek. Ook de vrouwen staan of, beter, liggen voor hem in de rij. Maradona is niet bestand tegen die verleiding. Hij deelt de lakens met vele vrouwen. De twintigjarige Cristiana Sinagra raakt zelfs van hem in verwachting. Maradona probeert haar vergeefs te verleiden tot een abortus. Drugsgebruik, mishandelingen, een buitenechtelijk kind, maar Maradona kan geen kwaad doen in Napels. Ruim vijftien jaar na zijn laatste seizoen in het blauw-wit is hij nog altijd onvoorstelbaar populair. Stefan Palumbo (30), een hoteleigenaar in het centrum van de stad, komt al vanaf z’n zevende bij AS Napoli. Als hij zo’n drie minuten bezig is over Maradona, stopt hij ineens met praten. Hij trekt de mouw van zijn trui omhoog en wijst op zijn rechterarm. “Kijk,” zegt hij, “dit krijg ik nu altijd als ik over hem praat.” Op zijn arm staat dik kippenvel. Hij beantwoordt de ongelovige blik met een verlegen lachje.

Maradona zette AS Napoli op de kaart. Bij Edicola op Jesus Square, een krantenwinkeltje in het historische centrum van Napels, is het bestverkochte shirt dat met de opdruk Maradona. Geen speler van het huidige Napoli kan daaraan tippen.

Overal kleuren

Zoals gezegd : Napels is anders dan andere steden. Een zebrapad wil nog niet zeggen dat je zorgeloos kunt oversteken. Dat een auto een bumper heeft, is lang niet vanzelfsprekend. Napels slaapt nooit, stilte kent de stad niet. Geclaxonneer en luidruchtige protesten van opgewonden automobilisten zijn voortdurend te horen. In die omgeving moest Maradona niet alleen voetballen, hij moest er ook leven. In de typisch Italiaanse koffiebar Zumbardino werkt de naam van Maradona nog als een magneet. Spreek zijn naam uit, en meteen staat de bar op zijn kop. Zumbardino telt twee foto’s van Maradona. Giampiero De Luca (33), misdaadverslaggever voor de stadskrant Cronache Di Napoli, vertelt : “Maradona maakte doelpunten die je nog nooit had gezien. Dankzij hem vierden we successen, had het leven weer zin. Dit is een arme stad, met veel ellende. Maradona deed ons die ellende vergeten. Hij heeft onze harten veroverd.” De Luca was veertien in 1987. Dat jaar wordt Napoli kampioen van Italië, een topprestatie die altijd voor onmogelijk was gehouden. De Luca draait de film terug van die gedenkwaardige dag. “Ik herinner me kleuren, overal kleuren. Ik zie mensen met sjaaltjes, vlaggen, shirtjes. Het was een feest zoals ik dat nooit had gezien. Niet voor één dag, nee, het normale leven lag een week stil. Overal was het feest. Er werden rijen tafels in de straten gezet en er was wijn en eten in overvloed.” De overwinning smaakt zoet. Napoli wint voor het eerst in de clubgeschiedenis iets van belang en is bovendien voor een keer de grootmachten uit het noorden, Juventus, AC Milan en Inter, de baas. Maradona zegt over die victorie in zijn biografie : “Het winnen van de eerste Scudetto (landstitel, nvdr.) voor Napoli in zestig jaar was voor mij een onvergelijkbare triomf. Onvergelijkbaar, want Napoli bestond dankzij onze noeste arbeid, wij hadden Napoli opgebouwd uit het niets. We juichten harder dan alle andere ploegen, veel harder ! Het was een Scudetto voor de hele stad.” Dat zijn de mensen nooit vergeten. Drie jaar later, in 1990, is het opnieuw raak : weer een Scudetto voor Napoli. De Luca : “De hele stad zat verstopt met auto’s. Ik stond urenlang in de file om een paar honderd meter te overbruggen en heb uiteindelijk m’n auto langs de kant van de weg gezet. Het was niet normaal. De triomf maakte mensen gek.”

Knuffelbeer

Maradona wisselt tijdens zijn verblijf in Napoli van zaakwaarnemer. Cyterszpiler wordt bedankt, Guillermo Coppola, geen onbekende in de voetbalwereld, gaat de belangen behartigen van Maradona. Coppola sluit een nieuwe deal met Napoli, Maradona tekent voor vijf jaar bij. Hij incasseert daarvoor zo’n 7 miljoen euro. De Argentijn kan de weelde echter niet dragen. Hij snuift regelmatig een lijntje cocaïne weg, wordt gesignaleerd in het uitgaansleven, slaat trainingen over en wordt dikker en dikker. Hij wordt gek van zijn hectische leven, gek van zichzelf. Napolitanen maken onderscheid tussen de mens Maradona en de speler Maradona. Palumbo, de jongen van het kippenvel, onderbreekt ons direct als we hem voorzichtig vragen naar de – zacht uitgedrukt – nogal turbulente levensstijl van meneer Maradona. “Ik bekijk hem als voetballer, niet als mens. Ieder mens mag doen en laten wat hij wil. Hij is daar zelf verantwoordelijk voor.” Punt uit. Maradona is de eeuwige knuffelbeer. Raak niet aan hem, want dan raak je aan elke Napolitaan. Maradona trouwt in zijn periode bij Napoli met Claudia Villafañe, met wie hij dan al twee kinderen heeft. De bruiloft, in november 1989 te Buenos Aires, is de ultieme droom voor de liefhebber van blingbling. Geld is er als water, er zijn vijftienhonderd gasten, waarvan een aantal per chartervliegtuig overkomt vanuit Napels. Geïnfiltreerde journalisten schrijven dat het op het feest aan niets ontbreekt. Hoeren – nee, vertaalsters – en cocaïne – nee, suiker voor in de koffie – zijn er in overvloed. Niets is te gek. Alles kan, alles mag. In datzelfde jaar, in de aanloop naar het WK 1990 in Italië, drijft men de spot met het dikkerdje dat Maradona is geworden. Ilona Staller, pornoactrice en parlementslid – een combinatie die alleen in Italië mogelijk is – maakt als La Cicciolina een seksfilm, met daarin ook een rol voor Maradona. Cicciolina speelt de onweerstaanbare vrouw, die het bed deelt met alle belangrijke tegenstanders van Italië op het WK. Ze wil de sterren vermoeid aan de start brengen. Maradona mag daarbij niet ontbreken. Terwijl de andere acteurs gretig toehappen, maakt Maradona, gespeeld door een mollige acteur, een tamelijk lusteloze indruk. Hij laat de rondborstige Cicciolina voor wat ze is.

Behandeld als een boef

In Napels kennen ze die verhalen. Ook persoonlijk hebben ze roddel over Maradona, al dan niet aangedikt. Maar daar gaat het nu niet om. Hij is een held, voor eeuwig, en er is niets dat dát kan veranderen, vinden de mensen. Bar Nilo lijkt op een bedevaartsoord voor Napolitanen. Ze slaan er regelmatig een kruisje. Voor de bar hangt een vitrine, met daarin fraai fotomateriaal. Maradona, afgebeeld als de paus, met de wereldbeker in zijn armen. Achter een tafeltje met snoepgoed zit een oud, blond vrouwtje. “Hij weet alles van Maradona”, zegt ze, en wijst naar haar baas in de koffiebar. Bruno Aleidi (45), een vermoeid ogende man met bruine, rotte tanden is eigenaar. Waarom heeft hij zijn koffiebar omgetoverd tot een bedevaartsoord voor Maradonafans ? Dat lijkt hem vanzelfsprekend. “Ik hou van Maradona, hij betekent veel voor mij. Niet alleen voor mij, voor heel Napels. Hij heeft ons onze problemen doen vergeten. Dit is een arme stad met veel criminaliteit”, beweert de man. De Camorra voert er een bikkelharde strijd. Maradona verlaat Italië in het voorjaar van 1991. Hij wordt behandeld als een boef. Oorzaak is zijn positieve plas na de wedstrijd tegen Bari, op 17 maart 1991. Maar het botert dan al een tijd niet tussen hem en de Italianen. Het Argentinië van Maradona is er op het WK 1990 verantwoordelijk voor dat het gastland niet de finale speelt. Nota bene in Napels – waar de bevolking niet weet welke kant het moet kiezen – verslaan de Argentijnen Italië. Het land is in diepe rouw, Maradona is de boosdoener. Met Napoli gaat het bergafwaarts. Maradona traint vaker in zijn garagebox dan met de selectie op het veld. En er zijn interessante aanbiedingen. Voorzitter Silvio Berlusconi van AC Milan legt een zak geld op tafel om Maradona naar de modestad te halen. En Bernard Tapie, de omstreden voorzitter van Olympique Marseille, biedt het dubbele van Maradona’s salaris om hem te strikken. Maradona gaat er niet op in. Hij houdt van Napoli, zoals de Napolitanen van hem houden.

Eeuwig verbond

Palumbo denkt even na over zijn mooiste herinnering aan Maradona. “Het was bij Chievo Verona, niet eens zo’n bekend doelpunt. Maradona schoot de bal vanaf de middenlijn over keeper Claudio Garella, die later naar onze club zou komen. Dat moment, toen de bal in de lucht hing, vergeet ik nooit. Het was even doodstil, alsof iedereen wist wat er ging komen.” Napels heeft een eeuwig verbond met Maradona. De stad aanbidt hem. Maradona is vijftien jaar na dato nog overal in Napels. En ook al heeft hij zijn gezicht er al jaren niet meer laten zien – bang als hij is weer opgepakt te worden – de Napolitanen houden voor eeuwig van hem. Aleidi laat vanachter zijn koffiebar weten dat iedere Napolitaan een foto van Maradona in huis heeft. Vanwaar die adoratie ? “Hij heeft ons te veel gegeven”, zegt Aleidi. “En eigenlijk kunnen we hem daar niet dankbaar genoeg voor zijn.” Goethe zei eens : “Napels zien, en dan sterven”, om de schoonheid van de stad te benadrukken. Voor de Napolitanen ligt het iets anders : Maradona zien, en dan sterven.

Door Jan-Cees Butter

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content