Zaterdag wil Marc Herremans in Hawaï de Iron Man winnen en als het even kan ook nog het wereldrecord breken. Kim Gevaert gaat kijken.

K im Gevaert heeft geschilderd die dag, en gestreken, manden vol. Marc Herremans heeft getraind, zwaar getraind. Zij, spurtster, zit in een rustperiode, hij, rolstoeltriatleet, wil drie jaar na zijn dramatische val die hem vanaf het borstbeen verlamde alsnog de Iron Man in Hawaï winnen en als het weer meezit ook onder het wereldrecord van 10 u. 55 duiken. Dan gaat een gesprek als volgt :

Herremans : “Voor Hawaï trainde ik gemiddeld zes uur per dag, plus twee uur revalideren. Zeg maar dagelijks 8, 9 uur.”

Gevaert : “Waar ben je mee bezig, jong (lacht) ? !”

Herremans : “Als je 200 kilometer met de handbike gaat rijden, ben je al een tijdje onderweg natuurlijk.”

Gevaert : “Als ik een half uur in het bos moet gaan lopen, vind ik dat al immens lang (lacht). Ik ben geen goede fietser en helemaal geen goede zwemmer, maar na dat zwemmen en dat lopen nog een volledige marathon lopen… Ongelooflijk dat je dat kunt volhouden. De Iron Man, dat is voor mij afzien.”

Herremans : “Op bepaalde vlakken is 100 meter sprint dan weer zwaarder dan een Iron Man. Je moet supergeconcentreerd zijn, want het minste foutje wordt afgestraft.”

Gevaert : “Dat is alle energie kanaliseren naar dat moment dat zo voorbij is. Ik merk dat het enorm onderschat wordt, maar ik las eens dat de energie die je erin stopt vergelijkbaar is met een normale werkweek.”

Herremans : “Tien keer 100 meter vollen bak sprinten, is veel zwaarder dan 200 kilometer met de handbike rijden.”

Gevaert : “Dat is tien werkweken (lacht) !”

Ben je in vorm, Marc ?

Herremans : “Ja, voor het eerst sinds mijn ongeval voel ik mij perfect in orde. De ontstekingswaarde in je bloed mag maximaal 1 zijn, maar bij mij stond die de voorbije drie jaar altijd op 60. Ik had extreme bloedarmoede, was altijd moe, maar toch bleef ik maar voortdoen. Een maand geleden stond ze op 0,7 en mijn hematocriet op 39,5. Voor mij is dat super.”

Hoe komt dat ?

Herremans : “In mei ben ik twee keer op intensieve zorgen beland, omdat ik altijd met van alles bezig was en soms maar vier uur per dag sliep. Ik ben in shock gegaan omdat mijn lichaam zo uitgeput was. Gelukkig is het niet op mijn organen geslagen, want, zegden ze mij, dan had ik nu dood kunnen zijn. Toen mijn ouders en mijn zuster met de kinderen binnenkwamen en mij daar weer aan de hartmonitor zagen liggen, dacht ik : wat ben ik die mensen eigenlijk aan het aandoen ? Voor het eerst sinds mijn ongeval heb ik gezegd : nu is het juist nog sporten, eten en slapen. Ik ben drie weken op stage geweest naar Monaco en er nu helemaal klaar voor om het gas nog eens open te draaien : van start tot finish zal ik voluit gaan.”

Je relatie met Martine Van Aperen liep na zes jaar stuk. Welk gevoel heb je daarbij ?

Herremans : “Sinds mijn ongeval zat ik met een schuldgevoel, omdat ze met mij bepaalde dingen die ze met anderen wel had kunnen doen, niét kon. Nu dat weg is, voelt het misschien wel een beetje als een verlossing aan.”

Je hebt problemen met het Riziv : je verliest je maandelijkse uitkering van 600 euro en moet 14.597 euro terugbetalen. Wat is er gebeurd ?

Herremans : “Daar zijn advocaten mee bezig. Omdat ik mijn sport wil blijven uitoefenen, richtte ik een bvba op, zodat ik voor mijn sponsors facturen kan opmaken. Want blijkbaar mag dat niet in het zwart in België (lacht). Ik ben onbezoldigd, ze betalen mij geen loon uit, maar ik had daarvoor toelating moeten vragen. In plaats van gewoon mijn boekhouding in te kijken, zijn ze met twee man acht maanden lang overal waar ik ben gaan praten langs geweest om te kijken of ik geen andere inkomsten had. Precies alsof ik een crimineel ben. Heel dat gedoe moet hen ontzettend veel geld gekost hebben. Ondertussen kreeg ik heel veel mails van mensen die ook hun uitkering verloren omdat ze er iets bij wilden doen. Een parlementair die geld verdient op kosten van de belastingbetaler mag een tweede job hebben en wie gaat werken, mag in provinciale ongestoord in het zwart gaan voetballen, maar wij mogen na het fysieke, mentale en financiële leed van een ongeval niets meer. Iedereen zegt wel dat we ons weer in de maatschappij moeten integreren, maar als je dat dan probeert, moet je alles terugbetalen.”

Gevaert : “Schandalig, vind ik. Marc zet zich met zijn Foundation (To Walk Again, waarvoor hij fondsen voor onderzoek en therapie voor ruggenmergletsels verzamelt, nvdr) zo hard in voor wie iets gelijkaardigs meemaakte, velen klampen zich aan hem vast en dan zitten die mensen van het Riziv als haaien achter hem aan. Zijn gedrevenheid is heel inspirerend, ook voor mij is hij een inspiratiebron. Door hoe hij met tegenslagen omgaat, blijft vechten om te blijven sporten en plezier te scheppen in het leven en zich voor anderen blijft inzetten. Die mensen van het Riziv zouden zich heel hard moeten schamen. Ik begrijp die mentaliteit niet. Ik word zelf ook heel hard lastiggevallen door belastingscontroleurs die elk zuurverdiend centje napluizen alsof je inderdaad een crimineel bent.”

Herremans : “Typisch Belgisch. Nu zitten we allemaal weer te klagen dat Tom Boonen naar Monaco verhuist, maar we zorgen er zelf voor dat de atleten uit België wegtrekken. En dan verschieten ze ervan dat er in Beveren elf buitenlanders rondlopen, terwijl er voor buitenlandse atleten de helft minder belasting moet worden betaald dan voor een Belg. Ach, in het parlement staan ze op de banken voor de toppers, dan zijn het helden, maar hier is er gewoon geen sportcultuur.”

Gevaert : “Er moet ook dringend iets veranderen in de scholen. Sport wordt er niet ernstig genomen. Leerlingen moeten er ook gestimuleerd worden om ook iets buiten de schooluren te doen, ervoor te gaan, zichzelf verder te ontwikkelen en zichzelf te ontdekken.”

Herremans : “Sport kan zoveel bijbrengen, dat is gewoon zelfkennis. En wiskunde, bijvoorbeeld, kan je perfect in sport integreren. Tijden lopen, nadenken over afstand en tempo. Leren omgaan met winst en verlies, dat is ook iets wat kinderen bijna niet meer weten. Het wordt hoogtijd dat mensen die met de sport begaan zijn of uit ervaring weten welke invloed het op lichaam heeft minister worden.”

Topsport is ook afzien. Wanneer zag je het hardst af ?

Herremans : “In 2001, voor mijn ongeval. Die keer erna niet zo hard als toen, omdat ik nog niet zo diep kon gaan. Voor mijn ongeval was mijn hartslag 198, nu 152, omdat mijn verlamming boven mijn diafragma begint, ter hoogte van mijn hartstreek. Maar nu ik er in mijn nieuwe leven voor getraind ben, gaat het wel weer. In 2001 dacht ik dat het gedaan was. Drie kilometer voor het einde was ik nog in de running voor de derde plaats, maar was ik aan het stamelen. Anderhalve kilometer voor het einde zakte mijn oog dicht en mijn mond scheef. Aan de linkerkant voelde ik niets meer en ik kon niet meer spreken. Maar ik dacht : ik moet en zal over die streep komen, nu ik een plaats heb bij de eerste tien, desnoods keer ik in een kist terug naar huis. Eens over de finish hebben ze mij daar weggelegd. Dat komt omdat je zo gefocust bent, denk ik.”

Gevaert : “Ongelooflijk, hé (lacht). Ik maakte het nog nooit mee dat mijn oog inzakt en dat ik niet meer kan praten, maar ik kan mij dat wel voorstellen, dat er zo dicht bij de finish iets in je naar boven komt. Dan geef je dat niet zomaar af. Hoeveel pijn je ook hebt, dan leg je die naast je neer en ga je door tot de meet.”

Tot de dood ?

Herremans : “Ja, maar in Hawaï gebeuren meer van die stoten, hoor. Daar zie je er dikwijls op handen en knieën over de streep komen. Een Australiër moesten ze een stuk van zijn darmen wegnemen, omdat hij helemaal uitgedroogd was. Het is de hitte plus al die toppers bijeen die elkaar kapotmaken.”

Wat vind je van wat er met Rutger Beke is gebeurd ?

Herremans : “Misschien nam hij het mij kwalijk, maar in het begin, in Sportweekend, had ik iets van : ik weet het niet. Twee keer positief getest, alleen hij weet perfect wat hij wel en niet deed. Maar in België hebben ze liever dat je hypocriet bent en zegt dat hij het zeker niet gedaan heeft. Maar het is niet omdat het een vriend is dat het niet kan, hé. Stel dat Peter Reid, die in Hawaï voor hem eindigde, twee keer positief had getest op epo, dan had heel de clan Beke ongetwijfeld gezegd : ‘Hij kan wel bewéren dat hij het niet gedaan heeft, maar hij zal het wél gedaan hebben.’ Ik zag hem op stage in Monaco en we spraken weer normaal. Ik heb hem gezegd : ‘Je bent vrijgesproken, voor mij heb je niets gedaan.’ Maar voor de sport hoop ik dat er met die epotest snel een duidelijke lijn komt, want nu heb je een vrijgeleide : er zijn onlangs weer twee triatleten gepakt en die zeggen dat ze ook van die speciale eiwitten aanmaken… Ik weet zeker dat ik ooit met mensen liep die vol zaten met van alles wat niet deugt, maar dat kan je niet zeggen. Het moet gedetecteerd worden.”

Gevaert : “Ik vind ook wel dat er daar in de sportwereld mee opgelet moet worden. Want mocht iedereen elkaar overal van beginnen beschuldigen, in wat voor een verziekte wereld zouden we dan niet terechtkomen ? Het is absoluut de taak van de dopingcontroleurs om heel goed hun werk te doen om de valsspelers te kunnen pakken. Het is niet aan de atleet om het te zeggen, maar als je je sport met passie en op eerlijke wijze bedrijft, steekt het soms je ogen uit en is de frustratie soms zo groot dat je er kwaad van wordt. Zeker omdat de Belgische pers heel kritisch is, heb ik soms iets van : als je het spelletje eerlijk speelt, neem het dan maar eens op tegen sommigen die door een laboratorium gecreëerde hormonen krijgen. Maar dan word je in de media afgestraft omdat je niet op het podium staat. Soms maakt mij dat heel boos. Ik vind : wees dan blij met mensen die het eerlijk doen en toch nog een goede positie kunnen bekleden.”

Circuleren er achter de schermen veel namen en verhalen ?

Herremans : “Je weet niet met zekerheid of het waar is, maar het doet constant de ronde : die doet dat en die dat. Het is vooral frappant als je ziet dat bepaalde mannen die op stage in de voorbereiding het snot voor hun ogen hadden wat later in Hawaï als tweede finishen precies alsof ze naar de bakker zijn geweest, terwijl je zelf zo goed als dood als zesde over de streep komt. Mannen die je enkele maanden eerder nog van het kastje naar de muur trainde. Dan begin je toch te denken : hier klopt iets niet.”

Gevaert : “Je praat daar alleen maar over met mensen die je goed kent, maar ik probeer daar ook niet te veel mee bezig te zijn. Het is ook niet goed als je op een wedstrijd komt en dat het enige is wat je nog bezighoudt. Mensen die er verdacht uitzien en zo (lacht). Daar probeer je wat rustiger in te worden, niet te veel mee bezig te zijn en je ding te doen. Ik weet wat ik doe en ergens doe je uiteindelijk ook een wedstrijd tegen jezelf.”

Wat houdt je tegen om het ook te doen ?

Herremans : “De gedachte dat je dan heel de boel bedriegt. Blijkbaar zijn er atleten die daarmee kunnen leven. Maar ik word liever op een eerlijke manier halfdood zesde in Hawaï dan dat ik als eerste eindig met dingen in mijn kas en mijn ouders en al wie mij lief is bedrieg. Het eerste geeft mij veel meer voldoening.”

Gevaert : “Daar sluit ik mij volledig bij aan. Je mag ook niet vergeten dat veel van die producten die zeker ook in de spurtwereld gebruikt worden, zoals dat geknoei met hormonen, schade aan je lichaam brengen die onomkeerbaar en niet te onderschatten is. Kelly White vertelt dat ze echt voelde dat haar lichaam aan het veranderen was. Haar gezicht, haar stem. Om de twee weken had ze haar maandstonden. Als je daardoor dan een gehandicapt kind op de wereld zet, vergeef je jezelf dat nooit. Zie ook al die verhalen van die Oost-Duitse vrouwen vroeger. Dan heb ik iets van : dat is het allemaal niet waard.

“Anderzijds kan ik ook perfect begrijpen dat mensen uit een kansarm milieu… Ik denk aan het Amerikaanse systeem. Als je wilt studeren, kost dat heel veel geld en die mensen kunnen dat niet betalen. Ben je goed in sport dan krijg je wel al die kansen. Dan zou ik misschien ook twee keer nadenken. Maar in mijn geval nu denk ik : je bent eigenlijk al verwend, want je hebt niets te kort. Dan zou ik het heel oneerlijk vinden om zo’n beslissing te nemen, voor mezelf en de omgeving en ook gewoon voor de maatschappij.”

Wat brengt de toekomst nog ?

Gevaert : “Volgend jaar in augustus mijn best doen op het EK outdoor.”

Herremans : “Ik weet het niet. Na dat ongeval leef ik zo meer dag per dag. Ik zal wel zien. Ik had zoveel plannen, maar op één seconde… Als ze hier boven zeggen : ‘Die zullen we eens hebben…’ Daar kan je toch niets tegenin brengen.”

Geloof je ?

Herremans : “Vroeger wel, nu niet meer. Ik ben 31 jaar, verloor al 15 maten, allemaal toffe mensen, en donderde zelf in een ravijn. Dan denk je : als er hier boven iemand is, waarom pikt hij die mannen eruit ? Er loopt tenslotte crapuul genoeg rond. Als er hierboven dan toch iemand is, is hij ofwel stekeblind of is hij dingen aan het doen waar ik niet aan uitkan.”

Gevaert : “Ik heb het gevoel dat er iets meer is. Misschien dat ik er anders over begin te denken eens ik met zware dingen geconfronteerd word, maar tot nu toe kende ik zo’n zorgeloos leven dat ik soms het gevoel heb dat ik een beschermengel bij me heb.”

Wat doe je ermee ?

Gevaert : “Proberen een goed mens te zijn. Dat is veel meer dan sommige andere, hypocriete of gemene mensen die elke dag hun gebedje opzeggen, maar voor hetzelfde geld daarna hun geweer trekken”

Herremans : “Vroeger nam ik altijd drie poppetjes mee. Eén voor het zwemmen, één voor het fietsen en één voor het lopen. Maar die had ik ook bij mij in Lanzarote, waar mijn ongeval is gebeurd.”

Conclusie ?

Herremans : “Ik geloof in het lot.”

Een boodschap voor de medemens ?

Herremans : “Wat Kim zei, is, denk ik, het allerbelangrijkste : niet te veel naar anderen kijken, maar uitgaan van je eigen sterkte. Mensen kijken naar de BMW van hun buurman en klagen, maar er zijn er miljoenen zonder auto, zoals er ook miljoenen zijn zonder eten. Kijk hoe goed je het zelf hebt en maak er het beste van.”

Gevaert : “Voor kinderen is het zeer belangrijk dat ze op zoek gaan naar zichzelf en hun eigen talenten ontplooien. Probeer niet gewoon de massa te volgen, maar word echt jezelf.”l

CHRISTIAN VANDENABEELE

‘VOOR HET EERST SINDS MIJN ONGEVAL VOEL IK MIJ PErfect in orde. ‘ (Marc herremans)