Blond, mooi en een van de beste tennissters ter wereld. En toch verdeelde de comeback van Maria Sjarapova, na een dopingschorsing van vijftien maanden, de tenniswereld.
De organisatoren van het WTA-toernooi in Stuttgart wreven zich in de handen. Twee Russische tv-zenders, voor de eerste keer een ploeg van CNN, meer dan 200 journalisten en fotografen die elkaar aan de rand van het centre court in de Porsche Arena verdrongen om de eerste forehands van Maria Sjarapova (30) te registreren. Nooit eerder gezien.
Het jaar ervoor, toen Angelique Kerber haar titel verlengde, waren er amper een handvol journalisten naar de hoofdstad van Baden-Württemberg afgezakt. Maar dit was Stuttgart 2.0, het toernooi waarop Masja haar comeback maakte. Op de wereldranglijst stond ze niet meer, maar met een wildcard kon ze een maandenlange lijdensweg langs 10.000 dollartoernooien in vaak groezelige omstandigheden vermijden.
‘Voor mij is ze een bedriegster die nooit meer zou mogen tennissen’, reageerde Eugenie Bouchard, de 23-jarige Wimbledonfinaliste van 2014, toen ze met haar looks, flair en talent voorbestemd leek om ‘de nieuwe Sjarapova’ te worden. ‘De federatie geeft een verkeerd signaal: bedrieg iedereen en we verwelkomen je met open armen.’
Dat de Russische voor Stuttgart een wildcard kreeg, is geen toeval. Porsche is de hoofdsponsor van het toernooi, Maria is ambassadeur van het Duitse luxemerk. Toen ze toegaf dat ze op de Australian Open positief had getest, werden alle publicitaire activiteiten door de Volkswagengroep on hold gezet. Tijdelijk, want Maria verkoopt.
Nike, dat haar sinds haar elfde sponsort, sneed ook even de banden met de glamourgirl door, maar maakte een bocht van 180 graden en ontwierp onlangs een nieuwe lijn: Special Comeback. Ook Head, haar racketsponsor, en Evian haalden haar opnieuw binnen, alleen horlogefabrikant TAG Heuer vertolkte de gevoelens van de meeste van haar collega’s: we moeten je niet meer.
‘Ik heb niets tegen haar persoonlijk, maar ze zou geen wildcards mogen krijgen’, herhaalde Roberta Vinci, haar tegenstandster in de eerste ronde, de woorden van onder anderen Caroline Wozniacki, Agnieszka Radwanska, Angelique Kerber, Jo-Wilfried Tsonga en Andy Murray. Sjarapova liet het allemaal over zich komen. Of, zoals de titel van haar biografie luidt: Unstoppable.
Geschorst, maar niet vergeten. Ze was eregaste op de New York Fashion Week, zette een selfie met Elton John op Instagram, pronkte op de rode loper van de Vanity Fair Oscar Party, volgde lessen aan de Harvard Business School, liep korte stages op de hoofdkwartier van de NBA en liet zich op een exotisch strand fotograferen in bikini.
Dader/slachtoffer
Ze is groter, blonder en heeft langere benen dan Serena Williams, generatiegenoot met een indrukwekkender palmares: 23 slams tegenover 5. Van de 21 onderlinge confrontaties won Serena er 19, terwijl de Amerikaanse ook veel meer prijzengeld bij elkaar speelde: 77 miljoen euro, meer dan het dubbele van Maria’s toernooi-inkomsten (33 miljoen). Maar de blonde Russische stond tussen 2005 en 2015 afgetekend op nummer 1 in de Forbeslijst van de rijkste sportvrouwen ter wereld. Maria verkoopt (bis).
Maar op de tour vinden ze haar een cheater, een bedriegster die zelfs geen berouw toonde. Betrapt op meldonium, een medicijn voor hartpatiënten: so what? Ze wist niet dat het middel op 1 januari 2016 op de lijst met verboden producten was geplaatst, ze nam het al tien jaar en ‘in Rusland gebruikt iedereen het als aspirine’. Ze wees zelfs met een vermanende vinger naar de International Tennis Federation. ‘Ze moeten de spelers beter én persoonlijk informeren.’
Dopingstraffen in het tennis zijn uitzonderlijk. Martina Hingis (cocaïne) werd na een positieve test op Wimbledon voor twee jaar geschorst, Andre Agassi gaf in zijn biografie toe dat hij ooit werd betrapt werd op het gebruik van crystal meth en dat de zaak door de ATP werd doodgezwegen, Richard Gasquet verdedigde zich na een positieve plas dat de cocaïne in zijn lichaam was terechtgekomen na een kus met een onbekende vrouw…
Telkens ging het om gebruik van recreatieve drugs, die op meer vergevingsgezindheid kunnen rekenen. Sjarapova nam meldonium, een product dat volgens WADA het uithoudingsvermogen vergroot. ‘Ze steelt het geld van speelsters die de sport wél eerlijk benaderen’, was na haar bekentenis de meest gehoorde kritiek op het circuit.
Simona Halep (WTA 5) legde de vinger op een andere wonde: ‘Ik sprak vroeger niet met haar, waarom zou ik dat nu plots wel doen?’ Populair bij het grote publiek en gedroomd marketinginstrument, bij haar collega’s niet geliefd. ‘Ze isoleert zichzelf al jaren. Als ze al vrienden heeft, dan moet je die zoeken buiten het tenniscircuit’, zei ex-grandslamkampioene Chris Evert, tennisanalist bij ESPN.
Maar ze heeft geen vrienden nodig. Met haar glimlach, vaak doordrongen van melancholie, en met haar talent werkte ze zichzelf naar de top. Haar ouders verhuisden in 1986 van Wit- Rusland naar West-Siberië, op de vlucht voor de dodelijke straling na de kernramp in Tsjernobyl. Ze kreeg haar eerste racketje van Jevgeni Kafelnikov, de eerste Russische nummer 1, toen ze vier was. Twee jaar erna, in 1993, werd ze tijdens een clinic in Moskou door Martina Navratilova ontdekt en uitgenodigd voor de IMG Academy in Bradenton.
Haar vader, Joeri Sjarapov, leende geld om samen met het gezin naar de Verenigde Staten te verhuizen, maar door de strenge immigratiewetten zou het nog twee jaar duren eer ook haar moeder the land of the free binnen mocht. Om haar lessen te kunnen betalen sloofde vader zich uit als bordenwasser, Maria bepaalde met een ongeziene verbetenheid haar eigen weg. ‘Op de academie zocht ze niet naar vriendinnetjes. Ze wist dat een van de andere meisjes op een dag een concurrente zou kunnen zijn’, zei Nick Bollettieri, de tennisgoeroe van Bradenton, onlangs. Veel is er niet veranderd. Haar vrienden zijn nog altijd op één hand te tellen, haar gouden glimlach is het ultieme wapen tegen de groeiende eenzaamheid.
door Chris Tetaert – foto Belgaimage
‘Ze isoleert zichzelf al jaren. Als ze al vrienden heeft, dan moet je die zoeken buiten het tenniscircuit.’ Chris Evert
