Jan Boskamp over het seizoen van Anderlecht, dat afstevent op zijn dertigste titel. ‘Het kampioenschap was voor mij gespeeld toen Standard afhaakte.’

Manchester United-Chelsea gevolgd door Schalke-Bayern en dan nog een snuifje Anderlecht-Club. Zo zag de zaterdag van Jan Boskamp eruit. Na maanden gesukkel met de gezondheid – de keukentafel ligt vol met pillen als bewijs – is de Nederlander stilaan aan de beterhand. De liefde voor het voetbal is nog steeds groot, enthousiast blijft hij als het gaat over jonge aanstormende talenten. We hebben het over Gent, ze hadden hem gebeld om te weten hoe goed die Benito Raman wel was. En ook voor de jeugd van Standard heeft hij alle lof. “We hebben in België ontzettend goeie jeugd”, klinkt het. “Ik had zelfs verwacht dat Dickie die Boyota van Manchester City al bij de A-ploeg zou nemen.”

Maar daar gaat dit gesprek niet over. We willen het over Anderlecht hebben, dat op zijn dertigste titel afstevent. En daar zal het gelijkspel van zaterdag tegen Club Brugge nog weinig aan veranderen, meent Boskamp, met Anderlecht in de jaren negentig drie keer kampioen. “Het kampioenschap was voor mij gespeeld toen Standard afhaakte. De eerste drie maanden vond ik nog dat Anderlecht zelf niet goed speelde. Ze hadden veel problemen, Europees, maar ook in de competitie. Maar ze zijn als ploeg de laatste maanden ontzettend gegroeid. Ik zie de wedstrijd op Ajax als een keerpunt. Niet omdat ze er wonnen, wel door de manier waarop ze die wedstrijd aanpakten. Een ander keerpunt was hun reactie op het incident tussen Witsel en Wasilewski en de blessure van Polák. Iedereen spreekt nu over de ontbolstering van Lukaku, maar er wordt heel weinig gezegd over Kouyaté. Met die jongen erbij, is er plots meer balans in de ploeg. Vanaf dan is het alleen maar in stijgende lijn gegaan. Je zag hen steeds meer afstand nemen.”

Ook de doelman, Silvio Proto, evolueert. Of niet?

Jan Boskamp: “Ik vond hem in het begin – maar dat was toen kenmerkend voor de ploeg – nogal onrustig. Maar hij is inderdaad met de ploeg gegroeid. Hij straalt nog niet de rust uit zoals het moet, maar hij maakt progressie. Vroeger vond ik hem een springbok. Nu staat hij al rustiger te keepen, al zie je nog regelmatig dat hij op zijn kont gaat zitten. Het is nog geen Filip De Wilde, maar ik zie wel een heleboel trekken van zijn trainer opduiken bij Proto. Filip kon zich helemaal afzonderen voor een wedstrijd en Proto zie ik nu ook helemaal focussen op de wedstrijd. Daar heeft Filip toch een goeie invloed gehad.”

Proto zegt: geef me nog twee jaar en beoordeel me dan.

“Dat kan, ja. Niet vergeten: hij heeft altijd bij ploegen gespeeld die heel dicht bij hem staan, in of op de zestien. Nu moet hij veel meer de ruimte voor zich bespelen en dat doet hij beter dan in het verleden. Maar nog niet zoals een Van der Sar dat doet: met voldoende rust. Toch, je ziet hem groeien. Eerlijk gezegd: ik had het niet verwacht.”

Het zalmpje van het zalmpje

Anderlecht heeft de beste verdediging van België, maar Europees had die het lastig. Is het verschil dan zo groot?

“Gigantisch! Hamburg is echt niet de topper van Duitsland, hoor.”

Wat ontbreekt er dan? Mazuch krijgt veel lof, Juhász ook.

“Europees moet iedereen zijn taak doen en dan zie je bij Anderlecht wel eens mensen die anderen laten lopen of hun positie niet nemen. Op Europees niveau moet je direct goed staan bij balverlies, anders kan je dat niet meer corrigeren. Positioneel kan het veel beter, niet alleen bij Anderlecht, ook bij de andere Belgische ploegen. Want de ploegen tegen wie we speelden, waren niet het zalmpje van het zalmpje. Daarom is het ook belangrijk dat Anderlecht de boel samenhoudt en verder bouwt aan dit elftal.”

Heeft het wegvallen van Wasilewski niet zwaarder gewogen dan dat van Polák?

“Ja. Gillet heeft het het moeilijkst van allemaal, die jongen loopt af en toe te zwemmen. Gille heeft altijd de neiging naar voren te gaan, maar er zijn momenten waarop dat niet moet. Die controle over zichzelf heeft Kouyaté op het middenveld veel meer. Het is heel cru gezegd, maar daar is het met blessures in de plooi gevallen.”

Maar niet op de flank.

“Neen. Van die kant kwamen wel wat doelpunten.”

Gillet is 26, is het te laat om van hem nog een goeie rechtsachter te maken?

“Toen hij onder Georges bij AA Gent speelde, vond ik dat die een enorme goeie zet deed door hem naar de rechtsback te halen. Maar nu heb ik het gevoel dat hij nog alleen aanvallend denkt, terwijl een verdediger, het woord zegt het zelf, eerst zijn verdedigende taak moet doen en dan pas zijn aanvallende. Maar stel dat Anderlecht het gaat doen zoals Barcelona, met de twee flankverdedigers hoog en de twee centrale verdedigers ver uit elkaar, zodat de verdedigende middenvelder tussen hen beiden kan zakken. Dan staan ze in België ontzettend ver. Volgend jaar misschien, als het bij mekaar blijft. Dan kan het écht fantastisch worden.”

Vind je Mazuch-Juhász complementair?

“Neen. Wel in België, in verdedigend opzicht, maar niet in de opbouw. Juhász is een ex-midvoor, dat zie je. Mazuch wordt door alle ploegen aan de bal gelaten. Die jongen is wel van ontzettend ver teruggekomen, in Italië heeft hij niet veel gespeeld en hier heeft hij toch zijn plaats gepakt. Maar persoonlijk vind ik Deschacht centraal beter dan op de flank. Europees heeft hij daar ook problemen, zoals Gillet. In België vind ik Deschacht steeds beter. Als hij ook nog eens centraal zou spelen, kan hij de ballen aan twee kanten kwijt. Staat hij op de flank, dan verplichten ze hem om langs de lijn diep te spelen. Maar ik moet zeggen: verdedigend geeft Anderlecht in België weinig weg.”

Kunnen Juhász en Mazuch met veel ruimte in de rug spelen?

“Ja, maar minder goed. Ze hebben ook problemen als ze tegen een voetballende ploeg spelen. Anderlecht heeft ontzettend veel kracht en als ze tegen een tegenstander spelen die ook kracht in de strijd gooit, winnen ze. Maar als de ander begint te voetballen, hebben ze problemen. Dat overkwam hen thuis tegen Zagreb, thuis tegen Ajax. Maar tegen Hamburg combineerde Anderlecht kracht veel beter met voetballend vermogen.”

Oh Lucas Biglia, from Argentina

Zingen de fans, ze zijn gek van hem. Dat was jij heel lang niet.

“Klopt. Omdat hij de bal te veel breed legde. Ik heb hem in Holland zien spelen, op het WK voor min 20-jarigen, met Argentinië. Toen deed hij precies hetzelfde. Ik dacht nog: shit, waarom hebben ze die ander, Gago, niet gepakt? Die zit nu bij Real Madrid.

“Ik moet zeggen dat Biglia het nu ontzettend goed doet. Ineens zie je dat hij wél vooruit kan ballen, scoren zelfs. Dat is de balans waar ik het net over had, die door het uitvallen van Polák in het elftal kwam. Polák en Biglia, die gingen allebei naar de bal. Kouyaté doet nu heel veel vuil werk en duwt Biglia naar voren, zoals Polak dat eigenlijk ook doet in de Tsjechische ploeg. Maar veel minder op Anderlecht. En dan stel ik me de vraag: waarom daar wel en hier niet?”

Jacobs hoopte nochtans een tijdje op Polák voor de play-off. Hij zei dat hij die nog kon gebruiken.

“Dat is weer wat anders. Uiteraard kan je Polák nog gebruiken. Maar ik vind de ontwikkeling van Kouyaté interessant. Bij Kortrijk had hij het nog moeilijk, maar nu gaat hij met grote sprongen vooruit. Ik zeg niet dat Polák een slechte is, en dat die of die moet spelen, maar ik constateer dat in Biglia-Kouyaté meer balans zit. Kouyaté laat Biglia meer spelen, waardoor die veel minder energie verbruikt en veel meer in de zestien meter kan komen. Ook al speelt Anderlecht meestal met één diepe spits, de tegenstander houdt drie, vier man achterin. Dus komt er ruimte op het middenveld en daarin doet hij het echt goed.”

Wie is de ideale derde man op het middenveld?

“Soms, meestal in de topwedstrijden, gooit hij Van Damme, om nog meer kracht te hebben. Kanu niet, vind ik, dat is geen echte middenvelder. Suárez? Dat kan: hij is technisch goed, maar als hij op rechts speelt, staat hij altijd verkeerd. Hij draait verkeerd in, hij let op de bal en ziet niet wat er elders gebeurt. Te weinig gezicht naar de goal. Als hij centraal zou spelen, staat hij ook dichter bij Boussoufa. Hij kan ook scoren, terwijl hij nu meer aangever is en als je zijn lichaamsreacties ziet, heeft hij er soms de klere in dat hij die bal niet … Dat hoort ook zo, vind ik.”

Heeft de ontwikkeling van Biglia ook niet te maken met de diepgang op rechts en de figuur van Lukaku?

“Er zijn meer mogelijkheden, dat klopt. Met Legaer heb je diepgang, dat is duidelijk. Van Boussoufa weet je dat die graag tussen de lijnen komt. Die is niet plaatsgebonden. Europees is hij daardoor soms iets te laat bij zijn rechtsback, dan is het ideaal dat een Van Damme op die flank staat. Die ruimt het dan wel op. Maar Bous heeft het goed gedaan, moet je zeggen. Daar kan je een bal aan geven, waarvan je weet dat je die niet direct kwijt bent. De rest zijn lopende mensen. Van Damme links, Legear rechts. Of Lukaku rechts maar vooral links. Biglia kan de bal aan drie, vier, soms vijf mensen kwijt.”

Aad is blind

Ben je het eens met De Mos, die kritische kanttekeningen plaatste bij Lukaku? Aad vindt dat je in de kleine ruimte moet kunnen spelen als je de top wil halen en dat is niet het sterkste punt van Lukaku.

“Ik schrok van wat hij zei. Dat slaat natuurlijk nergens op. Die jongen is zestien, dan weet je heus wel dat hij nog niet met de rug naar de goal kan spelen. Maar wat hij op dit moment doet, vind ik formidabel. Natuurlijk mankeert die nog dit en dat. Als Lukaku nu bij Manchester of Barcelona zou zitten, zou hij waarschijnlijk niet spelen. Maar hij voetbalt bij Anderlecht! Je moet even realistisch blijven en die leeftijd in de gaten houden. Het zijn niet allemaal Messi‘s. Er als zestienjarige al zo veel inschieten, dat is echt niet normaal.”

De tandem Lukaku-Boussoufa draait beter dan De Sutter-Boussoufa, zo lijkt het.

“Daarom moet Tom weg. Ik meen dat. Hij moet niet weg van mij, maar als hij voor het voetballen kiest, moet hij Anderlecht verlaten. Lukaku blijft, ze hebben Suárez achter de hand en Kanu. Tom staat stil als hij niet speelt.”

Lukaku gaat geen vijf jaar blijven.

“Ik spreek niet over Anderlecht, maar over Tom. Tom is ook niet oud, hij moet spelen, zo raakt hij zijn plaats bij de nationale ploeg kwijt.”

Waarom lijkt hij minder complementair met Boussoufa?

“Ik weet het niet. In het begin ging het. Boussoufa legde ze klaar, Tom scoorde. Daarna is het bergaf gegaan. Waaraan dat dan ligt? Lukaku beweegt natuurlijk ontzettend veel. Tom kan je inspelen met de rug naar de goal, maar Lukaku is een bewegende spits die ruimte maakt voor Bous. Tom is niet de man om het af te rossen. Tom is iets wat Aad wil, een voetballende spits. Hij kan de bal vasthouden en dan kan de rest bijsluiten.”

Lukaku-De Sutter samen?

“Denk ik niet. Lukaku moet de ruimte hebben en sleuren, waarbij hij zijn lichaam goed gebruikt. Tom rond de diepe Lukaku? Dan heb je een kaatsende spits nodig, moet Lukaku een bal even kunnen bijhouden. Op dit moment kan hij dat niet, maar daar wordt aan gewerkt. Tom diep en Lukaku eromheen? Nog niet. Misschien in de toekomst. Neen, ik kan de keuze van Ariël goed begrijpen. Ik vergelijk Lukaku een beetje met Bendtner van Arsenal. Dat was vroeger ook sleuren en trekken. Maar nu zie je zijn beste momenten als hij zich wat laat terugvallen. Dan komt hij op het juiste moment, die omschakeling is hij al aan het maken. Met Lukaku kan dat ook gebeuren. Daarom begreep ik niet wat Aad bedoelde.”

Ruimte en vertrouwen

Chatelle stelde teleur. Of mochten we niet meer van hem verwachten?

“Ik vind van wel. Hij accepteert alles veel te makkelijk. Legear heeft een grote mond en die hoor je veel meer. Een assist geven en scoren, dat kan Thomas ook. Thomas heeft ruimte nodig, maar Legear ook. Toen Thomas achttien was, kon hij dat ook hoor, op de korte ruimte. Maar nu voldoet hij niet en dan krijg je hetzelfde verhaal als met De Sutter: als hij wil voetballen, moet hij weg.”

Legear scoorde Europees veel. Waarom?

“Simpel: ruimte. Daar krijgt hij die veel meer. Ruimte en vertrouwen, daarom hoop ik dat Anderlecht de ploeg bij elkaar kan houden. De dingen die ik in het verleden niet leuk vond, dat het te traag ging en noem maar op, dat is dit jaar anders, zeker de laatste zes maanden.

“Ik denk dat ook de honger speelde. Ze hebben het vorig jaar zelf weggegooid en nu zie je dat ze elke wedstrijd gretig zijn. Fantastisch. Ook tegen Hamburg, ik dacht, na de tegengoal: nu is het over. Maar dan kwam er weer een boost. Uniek. Hamburg wist niet wat er gebeurde. En het zijn ook niet altijd dezelfde mensen die scoren. Iedereen maakt goals. Ik kijk nooit naar wie de vierde en de vijfde maakt. Wel naar de eerste en de tweede. En ook daar merk je dat Lukaku heel belangrijke goals heeft gemaakt. Daarom snap ik Aad niet. Lukaku is verdorie zestien en hij pakt als spits al achttien punten of zo …”

Stel, je mag wat spelers aan Anderlecht toevoegen. Op welke positie zou jij er nieuwe brengen?

“Rechtsback en rechtsmidden. Een rechtsachter zeker, tenzij Gillet zich herpakt of Wasyl terugkeert. Als Polák hetzelfde kan opbrengen als in de Tsjechische nationale ploeg, kan je hem ook op de rechterflank zetten. Als ze alles bij elkaar houden, hebben ze niet veel nodig.”

Wat is de verdienste van de trainer?

“De rust. Ik had nooit verwacht dat hij zo veel rust zou uitstralen. Af en toe slaat hij nog eens door en kan je hem op zijn paard krijgen, maar ik vind dat hij heel rustig overkomt en dat de spelers heel goed met hem omgaan.”

Vergelijk eens de ploeg van nu met de periode waarin jij drie keer kampioen werd.

“In mijn periode waren er meer creatieve spelers. Dit is veel meer een collectief. Wij hadden Nilis, de kleine, Zet, Versavel, soms Bosman, jongens die met een individuele actie een wedstrijd konden beslissen. Bous kan dat nu en misschien Legear, maar daarna moet je het ver zoeken. Je kan het vergelijken met Barça versus Real. Het collectief versus het individu.”

door peter t’kint – beelden: reporters

“De wedstrijd op Ajax was een keerpunt. Door de manier waarop ze die wedstrijd aanpakten.”

“Als ze willen voetballen, moeten De Sutter en Chatelle Anderlecht verlaten.”