3 miljoen + 3 miljoen + 3 miljoen + 2 miljoen + 1 miljoen : sinds juli 2000 lijdt Sporting Charleroi kolossale exploitatieverliezen. ‘Deze club is virtueel failliet.’

Is Sporting Charleroi eindelijk rendabel ? Volgens voorzitter Abbas Bayat wel : “Het seizoen 2005/06 hebben we met een lichte winst afgesloten.” Maar hoe geloofwaardig is deze verklaring ? Vorig jaar beweerde clubmanager Mogi Bayat dat Charleroi voor het seizoen 2004/05 de balans in evenwicht had gekregen. Maar uit de jaarrekeningen die de club bij de Nationale Bank van België had ingediend – een verplichting voor elke naamloze vennootschap – bleek dat er tussen juli 2004 en augustus 2005 een verlies van 999.000 euro was geleden. Cijfers die het bestuur niet kan logenstraffen, aangezien het ze zelf aan de Nationale Bank heeft gecommuniceerd. Er wordt dus best gewacht tot januari 2007 om de uitspraken van Abbas Bayat aan de waarheid te toetsen. Dan bezorgt de club de resultaten van het afgelopen seizoen aan de Nationale Bank.

De prijs van ambities

Positief is dat die 999.000 euro een gevoelige verbetering betekent in vergelijking met de balans van de vorige seizoenen. Tussen juli 2000 en juni 2003 leed Charleroi namelijk een verlies van drie keer 3 miljoen euro. Vervolgens werd tussen juli 2003 en juni 2004 een negatief resultaat van 2 miljoen euro geregistreerd. Als exploitatieverlies – het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven – kan dat tellen. Charleroi stapelde in vijf boekjaren een overgedragen schuldenlast van 12 miljoen euro op (zie tabel).

De analyse van het bureau voor handelsinformatie, Graydon Belgium, liegt er niet om. “Van vergelijkbare naamloze vennootschappen presteert 97 procent beter dan Sporting Charleroi”, luidt het. En : “Op middellange termijn valt te vrezen voor grote structurele financiële problemen.”

Volgens Tony Coenjaerts, directeur van het economische magazine Trends/Tendances zijn er twee hypothesen mogelijk. “Ofwel wordt de club slecht beheerd, ofwel zijn de inkomsten verregaand ontoereikend in vergelijking met de uitgaven. Sporting Charleroi is virtueel failliet. Als deze naamloze vennootschap niet van de financiële steun van haar aandeelhouders had genoten, had ze al geruime tijd de boeken moeten neerleggen.”

Voor de resultaten van het eerste jaar van Bayat toont Coenjaerts nog begrip. “Hij nam een allesbehalve welvarende vzw over. Al moet ik signaleren dat zijn eerste boekjaar maar elf maanden in plaats van twaalf omspant, aangezien de datum van de oprichting van zijn nv op 31 juli valt terwijl een boekjaar op 1 juli begint. Anders gezegd : gezien over een volledig boekjaar zou de balans nog negatiever zijn uitgevallen.”

De recordverliezen worden zeker gedeeltelijk verklaard door de steile ambities van Bayat in het begin. Hij wou van Charleroi een soort continentaal Manchester United maken. Veel was niet genoeg in die periode. Sommige spelers herinneren zich met een brede glimlach een of ander vet contract of een dikke overwinningspremie na een “bemoedigende nederlaag”, een wagenpark van een dertigtal Mercedessen. Bayat zag het allemaal breed. Hij nam iemand in dienst die fulltime de website beheerde, een andere werknemer behartigde voltijds de externe communicatie, nog een derde had een volledige baan aan het verzorgen van de relaties met de supporters. Het was ook de tijd van de supplementaire spelerskernen : daar liepen voetballers rond die de club geen diensten van betekenis meer verleenden, maar wel een riant salaris opstreken. In 2001 en 2002 had de club twintig voltijdse werknemers méér in dienst dan nu en betaalde hij 4.300.000 euro aan personeelskosten.

Abbas Bayat is het schoolvoorbeeld van de briljante zakenman die faalt als baas van een voetbalclub. De florissante business van zijn bedrijf Sunnyland Distribution stelde hem in staat de lonen en de facturen van Sporting Charleroi te betalen. En hij stak ook 2,5 miljoen euro uit eigen zak toe. Maar opeenvolgende exploitatieverliezen leidden naar een catastrofaal resultaat op het vlak van negatief eigen kapitaal : 8.567.000 euro in juni 2005. Een wijd gapend gat. Van die schuldberg zou 7.500.000 euro naar de bank Dexia moeten vloeien.

De steun van de stad

Helemaal hallucinant wordt het plaatje wanneer men merkt hoeveel financiële steun Sporting Charleroi van de lokale overheid heeft genoten. Sinds de overname door Bayat sloot de club twee gigantische leningen af bij Dexia. Een lening van 4.959.000 euro in 2001 – een som waarmee het passief van de club (6,2 miljoen euro) op het moment van de overname moest worden aangezuiverd. En nog eens 2.500.000 euro in 2003. In beide gevallen onderhandelde de stad Charleroi met haar bank, Dexia, over gunstige voorwaarden. De eerste lening moest worden afbetaald in vijftien jaar, de tweede in twintig jaar en telkens was er een wachttijd van vijf jaar waarin louter intresten en geen kapitaal moest worden afgelost. Momenteel lost de club bijna 500.000 euro aan intresten per jaar af. De eerste schijven van kapitaalaflossingen (bijna 400.000 euro per jaar) zijn voorzien vanaf 2007. Straks vatten de betrokken partijen onderhandelingen aan om daarvoor creatieve oplossingen te verzinnen.

Twee keer stelde de stad Charleroi zich borg bij het afsluiten van die leningen. Daarmee is een bedrag van bijna 5 miljoen euro gemoeid. Hoogst merkwaardig is het dat de stad nooit heeft geeist om een waarnemer in de raad van bestuur te posteren.

Tickets voor thuiswedstrijden van Sporting Charleroi opkopen is een andere hand- en spandienst van de stad. De Regie Foncière, die het vastgoedpatrimonium van de stad beheert, kocht voor elk van de zeventien thuismatchen van het seizoen 2005/06 en van het seizoen 2006/07 welgeteld 2500 plaatsen op. Naar rato van 5 euro per ticket. Totaalprijs : 425.000 euro. “Die plaatsen worden onder de scholen verdeeld”, sust Philippe Gillet, de baas van de Regie Foncière. “Het is een middel om de integratie van jongeren via sport te bevorderen.”

De controlerende overheidsinstantie noemt deze praktijk evenwel illegaal. “Waarschijnlijk moeten we de aankoop van tickets voor 2006/07 annuleren”, geeft Gillet toe. Daardoor zou de club 212.500 euro aan inkomsten derven.

Diverse intercommunales steken Sporting Charleroi op dezelfde wijze een handje toe. Tot het OCMW toe. Ook die indirecte steun speelt de club straks geheel of gedeeltelijk kwijt.

Een ander staaltje van de hulpvaardigheid van de lokale overheid : de shirtreclame van de intercommunale Brutélé (teledistributie). Jean-Claude Van Cauwenberghe is een van de vicevoorzitters van de raad van bestuur. Dat helpt.

In de andere richting verhuurt de stad het stadion niet meer gratis sinds de overname van de club door Abbas Bayat. Toen Mambourg voor Euro 2000 werd omgebouwd, hoopte de schepen van Sport, Claude Despiegeleer, dat de stad niet zou hoeven op te draaien voor de btw op het deel van de werkzaamheden dat ze financierde. Maar die dienst werd geweigerd en dus moest er naar oplossingen gezocht worden opdat de stad een deel van haar investering zou recupereren. Er moest dus betaald worden voor het stadion, en wel 45.000 euro per trimester gedurende dertig jaar. Het bedrag moest gestort worden aan de Regie Foncière. Trimestrieel dus, maar zo nauw stak dat niet altijd. “We moeten de club al eens aan de oren trekken”, zegt Philippe Gillet. “De club probeert die betalingen zoveel mogelijk uit te stellen. In de tijd van Claude Despiegeleer waren er zelfs aangetekende brieven en dreigementen met deurwaarders. Maar alles kwam altijd in orde. Alleen bleef er op een gegeven moment een bedrag van 170.000 euro haperen. Dat hebben we dan opgelost met die tickets. Zo kon de club zijn schuld aanzuiveren.” Of Sporting Charleroi nu nog betalingsachterstanden heeft ?”Eén of twee trimesters”, antwoordt Gillet.

Hoeveel is veel ?

Wat drijft Abbas Bayat om deze komedie vol te houden ? De Iraniër vindt dat we de zaken te negatief voorstellen. “U zegt dat Charleroi veel geld heeft verloren, maar hoeveel is veel ? Dat is zeer relatief. Of die verliezen op mijn bedrijf wegen ? Dat zeg ik u niet. Het is een privébedrijf, de boekhouding daarvan is interne keuken. We hoeven ons daarover niet tegenover de pers te verantwoorden. Bovendien concentreer ik me liever op het heden dan op het verleden. We hebben in het afgelopen seizoen winst geboekt en die trend willen we de volgende seizoenen bevestigen. We hebben in ons beleid veel correcties uitgevoerd. De loonmassa is gereduceerd, maar ook de operationele kosten. Maar verdere details daarover geef ik u niet.”

PIERRE DANVOYE

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content