Yao Ming is uitgegroeid tot een ware hype in de NBA. Zelfs al greep hij met Houston naast een plaats in de play-offs, de Chinese reus behoort tot de topfavorieten om ‘Rookie van het jaar’ te worden.

Amper zes maanden na zijn landing op Amerikaanse bodem heeft de grote (2m26) en sterke (134 kg) Yao Ming de NBA op zijn kop gezet. In China was hij al een legende, Ming vertegenwoordigt de trots van een hele natie. Een basketgekke natie bovendien : volgens recente peilingen noemt zowat 57 procent van de Chinese bevolking tussen 15 en 64 jaar zich een basketbalfan en een aanhanger van de NBA in het bijzonder.

En toch is basketbal niet de meest beoefende sport in het 1,3 miljard zielen tellende land. “De Chinezen hebben nooit een professionele atleet gehad die op mondiaal vlak bekendheid verwierf”, weet Eric Zhang, één van de persoonlijke woordvoerders van Yao. “Iedereen wachtte een beetje op iemand als hij om die status waar te nemen.” Gevolg is dat naar schatting zowat 25 miljoen van zijn landgenoten geregeld zijn prestaties volgen via de rechtstreekse tv-uitzendingen. Ten bewijze van Mings impact op de Houston Rockets, zijn ploeg in de NBA, volstaat het een blik te werpen op de reclamepanelen die het Compaq Center van Houston decoreren. Je vindt er zelfs publiciteit tussen voor een Chinees bier dat in de VS niet eens verkocht wordt.

Ook op het Amerikaanse continent loopt het dus storm voor de Chinese reus, zonder dat hij er om vraagt. Bij de Houston Rockets steeg de ticketverkoop met 2000 kaartjes per wedstrijd. In de wetenschap dat één ticket voor de Houston Rockets 50 dollar kost, betekent dat alleen al een meerwaarde van 4 miljoen dollar op de recette in vergelijking met vorig seizoen. Op verplaatsing is het al eender. Sinds de dubbele NBA-titel (in 1994 en ’95) trokken de Houston Rockets nooit zoveel kijklustigen als nu. Vorig jaar stonden ze op een achttiende plaats in de populariteitsstatistieken, dit jaar staan ze zevende. Nog interessanter voor de statistici en de marketingcel van de club is het gegeven dat een groot deel van dat publiek veroverd werd, of met andere woorden geheel nieuw is. Er kwam 12 procent aan Aziatische bewonderaars bij. In de steden met een sterke Aziatische populatie, zoals Seattle en Los Angeles, zorgt de komst van de Houston Rockets steevast voor een vol huis.

Yao Ming is een product van het streven van de NBA naar een verdere mondialisering. Naast een uitzonderlijk postuur beschikt Ming over een grote persoonlijkheid : ietwat gereserveerd, kalm en blijk gevend van een respect dat je in het excentrieke NBA-circus uiterst zelden tegenkomt. Toen Shaquille O’Neal het zware Aziatische accent van Ming imiteerde, haastte de Chinees zich om te benadrukken dat hij er de humor wel van inzag en dat het zeker niet Shaqs bedoeling geweest zal zijn persoonlijk met hem af te rekenen of racistische taal te spuien. Zijn omgeving beaamt dat Yao over een meer dan gemiddeld IQ beschikt. Eén van zijn favoriete bezigheden is boeken lezen. Hij staat ook bekend als een gecultiveerd en spiritueel iemand, met een goed gevoel voor humor.

“Ik ben een drager, ik leef bij gratie van het werk”, verklaarde Yao eerder, daarmee alluderend op de invasie van de eerste Chinese immigranten in de VS : zij werden door de toenmalige autochtone bevolking ‘dragers’ genoemd. Voorzichtig als hij is, praat hij slechts zelden en dan nog meestal via zijn twee persoonlijke tolken. Nochtans wordt er gefluisterd dat hij talen heeft gestudeerd en perfect in staat is Engels te spreken en te begrijpen. Waarschijnlijk is het voor hem een manier om een zekere afstand met de pers te bewaren, zijn eigen leven in handen te houden en een minimum aan privacy voor zichzelf te creëren. In Atlanta, enkele weken geleden, vroeg een journalist hem wat hij als het hoogtepunt van het All Star Weekend beschouwde. Ming antwoordde wat laconiek, maar toch duidelijk genoeg : “De momenten dat ik op mijn hotelkamer zat.”

Uitgerekend in een weekend dat de andere NBA-sterren zich eens goed laten gaan en van het ene feestje naar het andere laveren, typeert dit de mens Yao Ming. “Ik ben hier om te leren”, vindt hij. “Dat ik in mijn eerste seizoen meteen tot de basisvijf van de Western Conference wordt verkozen, beschouw ik als een grote eer. Ik ben uiteraard zeer blij, maar eerlijk gezegd ook zeer verbaasd.” Zijn selectie voor het All Star Weekend is overigens niet de enige verrassing die dit nieuwe NBA-icoon te beurt viel. De cultuurschok mocht er ook zijn. “Ik kwam in een volledig andere omgeving terecht, een bizarre omgeving vooral. De voortdurende aandacht die je krijgt, is moeilijk om mee om te gaan, of zelfs maar te begrijpen.” En met een bedeesd glimlachje voegt hij daar aan toe : “Er zijn hier veel te veel journalisten !”

Door de Chinees in huis te halen, rekenden de Houston Rockets er op opnieuw de play-offs te halen. Die doelstelling werd op een haar na gemist, maar aan de Chinese rookie zal dat niet gelegen hebben. Samen met Caron Butler van de Miami Heat behoort hij tot de topfavorieten voor de titel ‘Rookie van het jaar’ (beste nieuwkomer). Nochtans werden er aanvankelijk heel wat vraagtekens geplaatst achter zijn komst. Het was de eerste keer in 57 jaar NBA-geschiedenis dat een buitenlander als nummer één werd verkozen in de draft (de pool waaruit de NBA-teams hun doorgaans jonge nieuwelingen vissen). Op een demonstratie in Chicago vorige zomer had Yao vriend en vijand verbaasd. Precies afstandsschot, snelle reflexen en een excellente timing voor blockshots. Van een positief rapport gesproken !

Maar was dit wel zo verrassend ? Yao, pas 22 jaar jong, speelde reeds vijf seizoen op het hoogste Chinese niveau bij de Shanghai Sharks. Daar liet hij een gemiddelde van 23,4 punten per wedstrijd noteren. De vader van Ming, zelf ook een dubbele meter, was helemaal basketbalgek en stond te boek als een erkend trainer. Van kindsbeen af werd Yao een bal in de handen gestopt. Vervolgens kreeg hij verder gevormd in de Chinese sportacademie, om daarna naar de Shanghai Sharks te trekken.

De Houston Rockets, de rode lantaarn in het seizoen 2001/02, hadden de eer om een volgroeide Yao Ming in te lijven. De transactie liep niet van een leien dakje, voornamelijk omdat de Chinese federatie garanties vroeg dat dit uithangbord van hen voldoende kansen zou krijgen om zijn land te vertegenwoordigen. De Rockets legden 17 miljoen dollar op tafel om hun witte ridder in huis te halen. Het is gissen naar het percentage daarvan dat richting Chinese bond ging. Wat wel geweten is, is dat 5 procent van het jaarsalaris van Ming, dat 18 miljoen dollar bedraagt, sowieso naar de bond van zijn land gaat.

Weggesmeten geld is dat allerminst. Net in een periode waarin de NBA op het punt staat zijn grootste vedette, Michael Jordan, te verliezen en daarmee ook een stuk populariteit en reclame, staat een nieuwe ster klaar. Eentje die bovendien de sleutel bezit om de deuren van de Aziatische markt te openen.

door Bernard Geenen

‘De voortdurende aandacht die je krijgt is moeilijk om mee om te gaan.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content