Een paar uur nadat VfB Stuttgart vorige week trainer Bruno Labbadia doorstuurde, presenteerde de club al een opvolger: de 40-jarige Thomas Schneider werd aangesteld als zijn opvolger. Schneider, die als prof twaalf jaar lang voor Stuttgart speelde, trainde tot dusver gedurende twee seizoenen de U17 en krijgt dus nu de kans om zich op een hoger niveau te bewijzen. Volgens sportief manager Fredi Bobic doen clubs er goed aan eerst in eigen huis te kijken als er een trainer moet worden gezocht. En aan de kwaliteiten van Schneider wordt niet getwijfeld: hij kwam als tweede beste uit de trainersopleiding.
De promotie van een jeugdtrainer als Schneider tot hoofdcoach is een trend in de Bundesliga. De tijd dat clubs in dezelfde vijver vissen, is al lang voorbij. Er dient zich een nieuwe generatie trainers aan. Zes van de achttien clubs worden op dit moment geleid door een voormalige jeugdtrainer: Jens Keller bij Schalke 04, Christian Streich bij SC Freiburg, Thomas Tuchel bij FSV Mainz 05, Markus Gisdol bij het TSG 1899 Hoffenheim van Koen Casteels, Thomas Lieberknecht bij het gepromoveerde Eintracht Braunschweig en nu dus Thomas Schneider. Grote namen, zoals bijvoorbeeld Felix Magath, moeten het afleggen tegen deze nobody’s. Het gegeven dat ze over weinig ervaring beschikken, is kennelijk van weinig belang. Het gaat de clubs om de competentie, concepten, overtuiging en een duidelijke communicatie.
Dat het bij Duitse voetbalclubs tot een andere manier van denken kwam, is niet toevallig. Na het WK 2006 vaardigde de Duitse voetbalbond een aantal richtlijnen uit. Een deel van de winst van het toernooi werd onder de clubs verdeeld. Het accent diende daarbij onder meer gelegd te worden op een meer professionele jeugdwerking. Er dienden jeugdtrainers te worden aangesteld die niet alleen in het bezit zijn van het vereiste diploma, maar ook hun vak fulltime beoefenen. Dat verhoogde het niveau, ook al omdat jeugdtrainers van hun clubs de gelegenheid kregen zich bij te scholen. Dat leidt tot innovaties in de trainingsarbeid.
Nog voor het WK 2006 verrichtte Mainz 05 baanbrekend werk in dit andere denkproces. Het viste Jürgen Klopp uit de eigen gelederen op, al maakte Klopp de sprong van speler naar trainer. Hij kreeg de gelegenheid zich verder in het vak te bekwamen en volgde onder meer een opleiding sportwetenschappen aan de universiteit van Frankfurt. Het geloof in Klopp bleek terecht: hij bracht de club naar de Bundesliga. Na zeven jaar Mainz maakte hij medio 2008 de overstap naar Borussia Dortmund, waar hij inmiddels onsterfelijk is.
Vorig jaar werd Jupp Heynckes gevierd als de beste trainer in de Bundesliga. Met Bayern München won de 68-jarige coach alles wat er te winnen viel. Maar trainers van zijn leeftijd zullen niet meer aan de bak komen. Van de achttien trainers in de Bundesliga zijn er maar twee ouder dan 50: de voor Borussia Mönchengladbach werkende Zwitser Lucien Favre (58) en Armin Veh (52) bij Eintracht Frankfurt. Trainerscarrières lijken tegenwoordig in Duitsland steeds vroeger te eindigen. Het meest frappante voorbeeld is dat van de inmiddels 58-jarige Peter Neururer,die in een trainerscarrière van 28 jaar 16 verenigingen versleet en heel vaak werd ingehaald door clubs die in hoge nood verkeerden. Drie en een half jaar zat Neururer werkloos en nagelbijtend thuis, tot de in acuut degradatiegevaar verkerende tweedeklasser VfL Bochum hem vorig seizoen op zes speeldagen van het einde aantrok. Hij verzekerde met de club het behoud.
DOOR JACQUES SYS
