Goed zeven weken voor de Olympische Spelen blijft de vraag rijzen of die zullen doorgaan. ‘Ja’, zeggen alle organiserende partijen. Maar zo simpel is het niet.
Steeds meer mensen in Japan uiten hun grote twijfels over het doorgaan van de Olympische Spelen. Van tennisster Naomi Osaka en golfer Hideki Matsuyama, over CEO’s van multinationals en talrijke actoren in de medische en mediawereld (zowel in Japan als erbuiten), tot politici van de oppositie én binnen de regerende Liberale Democratische Partij (LDP) van premier Yoshihide Suga.
Toch blijven hij, het Japanse en het Internationale Olympische Comité eensgezind verklaren dat de Spelen zullen plaatsvinden. En dat de atleten en de Japanse bevolking door alle maatregelen geen uitbraak van het coronavirus moeten vrezen. Het IOC zal niet inbinden, omdat het miljarden aan tv-geld wil innen. De regerende politici in Japan zijn minder overtuigd. Alleen hebben zij via het host city-contract hun soevereiniteit uit handen gegeven. Dat bepaalt immers dat alleen het IOC de Spelen eenzijdig kan afgelasten bij ‘een oorlog, burgerlijke opstand of als de veiligheid van de atleten in gevaar zou komen’. Zonder dat het IOC dan één dollar schadevergoeding moet betalen. Niet toevallig liet Suga al vallen: ‘Het IOC beslist.’ Met die nuance dat de Japanse regering dat ook kan, maar dat het zich dan blootstelt aan miljardenclaims voor het breken van het contract.
Het Japanse en Internationale Olympische Comité blijven eensgezind verklaren dat de Spelen zullen plaatsvinden.
Suga en zijn regeringsleden worstelen daarom nu met een dilemma, in aanloop naar de voorzittersverkiezingen van de LDP in september en parlementsverkiezingen een maand later. Als de Spelen door alle draconische maatregelen zonder grote medische problemen worden afgewerkt, kan dat een flinke boost zijn net voor de verkiezingen. Vooral omdat Suga’s populariteitscijfers op dit moment op een dieptepunt zitten, onder meer door de onvrede over het trage vaccinatieverloop in Japan (slechts zes procent van de bevolking is volledig ingeënt). De huidige scepsis bij de Japanse bevolking zou dan voor een groot deel zijn weggeëbd, zéker als de Japanse olympiërs (zoals verwacht) een recordaantal medailles zouden binnenhalen. Ook de kritische stemmen in de media zouden dan voor een stuk de focus naar het sportieve succes verleggen.
Dat is het ideale scenario voor premier Suga. Waardoor hij misschien opnieuw verkozen kan worden tot LDP-voorzitter. En de LDP de absolute meerderheid, met coalitiepartner Komeito, zou kunnen behouden. Een verbanning naar de oppositie is uitgesloten, want daarvoor is de LDP té machtig.
Worstcasescenario: als door de instroom van 90.000 atleten, coaches, journalisten, officials… een nieuwe golf van coronabesmettingen in Japan zou opsteken, met – zoals sommige epidemiologen waarschuwen – nieuwe ‘olympische’ varianten van het virus. Waardoor de medische sector, die nu al onder druk staat, zou kraken/breken. En waardoor de huidige noodtoestand nog verscherpt/weer verlengd moet worden, met een grote impact op de economie (die nog veel meer zou kosten dan de afgelasting van de Spelen). Een vrees die leeft bij het merendeel van de Japanse bevolking. En daarom zou die, zeggen politicologen, Yoshihide Suga ook steunen als de premier de Spelen zou afgelasten.
De (voorlopige) verwachting is dat hij echter op het doorgaan van de Spelen zal blijven inzetten. Tenzij Yuriko Koike, de zéér invloedrijke gouverneur van Tokio, haar ambities om zelf premier te worden nu al concreet zou maken, in aanloop naar de verkiezingen voor het stadsparlement van Tokio op 4 juli. Zij zou een halve coup kunnen plegen door met steun van de oppositie en dissidente regeringsleden het parlement te laten ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Met als gedeeltelijke inzet: het doorgaan van de Spelen…
