Op zoek naar believers

© belgaimage

Of iedereen wel in de kansen van de Rode Duivels gelooft, vroeg Pep Guardiola zich zaterdag af. Daarmee doelde hij vooral op publiek en media. Een analyse van de eerste echte voorbereidingsweek, afgesloten met een voor velen ontgoochelende 0-0 tegen Europees kampioen Portugal.

Vijfentwintig minuten. Zo lang duurde het voor de fans de naam van Radja Nainggolan gingen scanderen en een spandoek met zijn beeltenis bovenhaalden. Je kon het zo voorspellen: als de Rode Duivels in de problemen zouden komen, zouden de supporters zich beginnen te roeren. Pas voor de tweede keer onder RobertoMartínez – de eerste keer was bij zijn debuut tegen Spanje (0-2) – kwam België niet tot scoren.

Het is vreemd na een kwalificatiecampagne vol records, maar de Rode Duivels moeten op zoek naar believers in hun eventuele succes. Zelfs intern bij de bondstop. Pep Guardiola, 24 uur op bezoek in ons land, vroeg het zich zaterdag op de KDB Cup in Drongen ook al af. Of dit land wel voldoende geloofde in de mogelijkheden van het team. Guardiola, die vrijdag lunchte met zijn Catalaanse collega Martínez, had het duidelijk ingeseind gekregen tijdens zijn blitzbezoek, al zullen eerdere gesprekken met Vincent Kompany en Kevin De Bruyne hem ook al wel een en ander hebben geleerd. Je merkt het aan alles, mediacampagnes van de sponsors die laat op gang komen en waarin her en der verwezen wordt naar believe, geloof. Afwezigheid van gekte… Hoe anders was het vier jaar geleden, toen het WK in Brazilië heel wat enthousiasme losmaakte. De Belgische bondscoach kon dan ook amper een glimlach onderdrukken, toen maandag op de persconferentie een Egyptische journalist polste naar de manier waarop België tegen Egypte zou aanpakken. Of dat ‘ easy‘ zou zijn, nu Mo Salah ontbrak. Martínez, fijntjes: ‘Ik weet niet of easy het juiste woord is als je België dezer dagen wat kent.’

Roberto Martínez neemt geen populaire beslissingen.

Visie

De volksheld thuislaten, gebeurde eerder ook al elders. En dat kan meevallen, maar ook dik tegenvallen. Oranje had zijn discussie met Johan Cruijff, in de aanloop naar het omstreden militaire WK in Argentinië. Een jaar eerder was de Nederlander in Barcelona nog overvallen in zijn eigen woonst, vastgebonden zelfs, net als de rest van zijn familie. Dat had er mentaal in gehakt. Nederland miste Jopie niet, het kwam in Buenos Aires op centimeters van de trofee. In 1994 was het Ruud Gullit die in Noordwijk wegliep uit de selectie van Oranje, uit onvrede met de tactiek van Dick Advocaat. Ook toen deerde dat amper, er was een sterk Brazilië – later wereldkampioen – nodig om Oranje in de kwartfinales van zich af te houden.

In die jaren negentig, toen spelers nog wat opstandiger waren, stond het kot bij onze zuiderburen ook een paar keer op stelten. Michel Platini liet Eric Cantona thuis van het EK in 1992, waarna de favoriet eruit ging in de groepsfase. In 1996 overkwam Arrigo Sacchi hetzelfde, na vooraf veel controverse rond het niet selecteren van Roberto Baggio, met wie hij menig meningsverschil had. En bij Georges Leekens en zijn staf leeft twintig jaar na datum nog steeds een wrang gevoel rond Enzo Scifo en zijn aanwezigheid in Frankrijk. Ze twijfelden lang aan diens selectie, waarna ze hem toch meenamen. Het klikte niet en de Belgen mochten na de groepsfase alweer opkrassen.

Maar er zijn ook voorbeelden waarin het wel lukte. In 1998 werd Aimé Jacquet, die het hoofd bood aan de vox populi en geen David Ginola en Nicolas Anelka selecteerde, werd beloond met een wereldtitel. En in 2008 stond Spanje op zijn kop toen Luis Aragonés, bijgenaamd ‘de wijze van Hortaleza’, zijn verstand kwijt leek en Raúl niet selecteerde voor het EK. Zes weken later pakte Spanje een eerste van zijn drie tornooizeges op rij.

Martínez, historicus van voetbalveldslagen, weet het ongetwijfeld allemaal. Een vader van een van de Rode Duivels zei het onlangs nog: waar België nood aan heeft, is iemand die onpopulaire beslissingen durft te nemen en durft te zeggen waar het op staat. Dick Advocaat deed het tijdens zijn korte regeerperiode, Marc Wilmots ook af en toe ( rememberNicolas Lombaerts) maar hij was uiteindelijk niet consequent genoeg en reed zich vast in beloftes, Martínez lijkt het nu ook te doen. Naast Nainggolan ook geen KevinMirallas in de selectie van 28 – een moeilijke beslissing na vijf jaar nauw samenwerken op clubniveau – en maandag elimineerde hij Christian Benteke uit zijn selectie, waarin hij maar twee nummers 9 opnam, want eerder viel ook al Divock Origi weg. Het zijn toch gedurfde beslissingen, sportief te verdedigen, maar contextueel verrassend. Benteke schiet immers goed op met Eden Hazard, van wie we straks toch allemaal heel veel verwachten. ‘Dat ik er in 2014 niet bij was ( Benteke was toen geblesseerd aan zijn achillespees, nvdr), heeft gewogen op Eden’, liet Benteke in interviews noteren. Hij zal dus opnieuw ontbreken. Een beetje sec en klinisch informeerde Martínez hem maandagochtend rond een uur of negen over zijn beslissing. Met de vraag of hij zich alsnog beschikbaar wilde houden, mocht er in het aanvallende compartiment iemand geblesseerd moeten afhaken.

Vincent Kompany spreekt de troepen toe net voor de wedstrijd. De verdediger van Manchester City is  van levensbelang voor deze groep.
Vincent Kompany spreekt de troepen toe net voor de wedstrijd. De verdediger van Manchester City is van levensbelang voor deze groep.© belgaimage

Neen, populaire beslissingen neemt Martínez niet. Ook Jordan Lukaku, die Romelu begrijpelijkerwijze ook graag in de selectie had gezien, haalde het niet, zelfs al zijn er amper linksvoetige verdedigers, wat in Frankrijk al een probleem was. Jordan sukkelt met zijn lichaam en moet volgens Martínez volledig fit zijn om te kunnen presteren. Alles staat in het teken van diens visie, zijn manier van voetballen, zijn manier van denken.

Geen emoties, maar data, objectieve gegevens. Zo kwam er de voorbije weken ook een einde aan de samenwerking met de videoanalist van de Rode Duivels, Herman De Landtsheer. Dat had voor een stuk ook met financiële afspraken te maken – iedereen moest wat inleveren vergeleken met vorige tornooien, ook mensen van de staf – maar ook met het feit dat Martínez met een ander systeem wilde werken én met de komst van een nieuwe Engelse analist. Een en ander leidde tot het opstappen van de Oost-Vlaming, die straks bij een club aan de slag gaat, maar nog wel graag afscheid had genomen met een WK. Niet dat Martínez hem er niet bij wilde – deze week zitten ze nog samen om Engeland als tegenstander door te nemen – maar echt voor hem pleiten deed de bondscoach evenmin. En zo dunt de staf van vroeger verder uit, van het technische volk overleeft alleen Erwin Lemmens, zeer populair onder zijn doelmannen, ondanks de aanwezigheid van een andere keeperstrainer.

Matrasgate overleefde hij met de glimlach, maar dat een publiciteitsstunt van de leverancier, die de VRT exclusief uitnodigde om het inschepen te filmen, tot voortijdige speculatie rond zijn definitieve 23 leidde, daarmee was hij not amused. Nainggolan overleeft hij ook wel, tenzij het straks gruwelijk fout loopt in de groepsfase. Wat storm rond Benteke zal er ook nog wel opsteken, ook al had de Luikenaar in Londen geen goed seizoen en kan je sportief de keuze begrijpen. Martínez moet wel zeer overtuigd zijn van het herstel van Michy Batshuayi, wiens ‘elektriciteit’ in de box hij sterk weet te appreciëren. En anders zijn er nog de valse negens, genre Dries Mertens of wie weet Adnan Januzaj om mee te experimenteren.

De speler van Real Sociedad, ook inzetbaar op de rechterflank als de Belgen weer zouden teruggrijpen naar een verdediging met vier en Toby Alderweireld als rechtsachter, is – opnieuw – de surprise van de chef. Lang uit beeld, hij maakte één minuut (!) mee van de kwalificatiestrijd om het EK onder Wilmots, en speelde geen seconde onder Martínez. Tot hij zaterdag inviel na de rust. Maar hij mag wel voor de tweede keer mee naar een WK, want ook vier jaar geleden was hij al de uitverkorene van het laatste moment. Opmerkelijk en onverwacht, tenzij voor hemzelf. Dinsdag keuvelde hij rustig een minuutje of tien met de pers en daaruit sprak vooral heel veel zelfvertrouwen. Martínez schoof zijn mentale frisheid als troef naar voor.

Colombia, met Falcao, James en Cuadrado, beet zijn tanden stuk op Egypte.

En zo verfrist de Catalaan langzaam en voorzichtig de Rode Duivels, waarvan de indruk bestaat dat het altijd dezelfden zijn die spelen. De gemiddelde leeftijd zaterdag was 28, een schril contrast met pakweg Servië dat vol inzet op jeugd. Ervan uitgaande dat Kompany alsnog de definitieve selectie haalt, en in de wetenschap dat vier jaar geleden Koen Casteels maar zijn plaats aan SammyBossut verloor door een blessure, zijn 16 van de 23 namen van toen nu ook weer present in Rusland. Vergeleken met Frankrijk zijn er 15 dezelfde namen. Met Youri Tielemans, Leander Dendoncker (de enige uit de Belgische competitie) en Thorgan Hazard bij de selectie, wordt de transitie op de achtergrond voorbereid. Achterin mag DedryckBoyata (27), twee jaar geleden out voor het EK met een blessure, voor het eerst mee, hij is Jason Denayer, LaurentCiman en ChristianKabasele in de pikorde voorbij geraakt. Dat daar zich vooralsnog weinig nieuwe namen melden, is wat zorgelijk.

Raphaël Guerreiro en Eden Hazard spurten naar de bal. Hazards maatje Christian Benteke haalde de definitieve selectie niet.
Raphaël Guerreiro en Eden Hazard spurten naar de bal. Hazards maatje Christian Benteke haalde de definitieve selectie niet.© belgaimage

Varianten

Van deze drie weken wil Martínez gebruikmaken om er een hechtere groep van te maken. Hecht in termen van voetbalvisie. U zal er elke dag een medische update rond Vincent Kompany aan toe moeten voegen. Net geen vijftig minuten hield de glazen man van de Belgische defensie het vol, toen strekte hij het been en was het zoveelste liesletsel een feit. Een nieuw forfait dreigt, maar Vinnie krijgt de maximale tijd voor herstel. In afwachting van het herstel van Thomas Vermaelen was het Boyata die centraal in de defensie van drie zijn Brusselse vriend moest opvolgen als pitbull. Want anders dan Alderweireld en Jan Vertonghen, die graag wijken, is het de derde (centrale) man die als eerste in de duels moet. Kompany is daar sterk in, Vermaelen ook. Boyata zal het moeten zijn.

Dat Kompany alle tijd krijgt, heeft met zijn belang voor de groep te maken. Donderdag hadden we het met Thibaut Courtois nog over de leidersfiguur die de Brusselaar in de kleedkamer is. De Bruyne groeit daarin, maar slechts met mondjesmaat, dat zal nog even duren. Na een voor hem teleurstellend EK is De Bruyne vooral bezig met zichzelf en straks zo sterk mogelijk presteren. Daarvoor laat hij niks onverlet, uit Engeland liet hij voor deze veertiendaagse in België zelfs zijn eigen kine overkomen. Niet uit gebrek aan vertrouwen in de medische staf van de nationale ploeg, maar omdat die man zijn lichaam het best kent. Ergens op een kamertje apart neemt de Brit na elke training de spieren van De Bruyne onder handen.

Hazard is aanvoerder, maar een ander type, zoals Lionel Messi dat ook is in zijn selectie en Neymar in de Braziliaanse. Iemand die op het veld het verschil maakt, niet ernaast. Ook Courtois en Vertonghen hebben hun invloed, maar die van Kompany reikt nog veel verder. Zulke mensen zijn er niet veel, zegt Courtois. Hij had zelf nog maar één vergelijkbaar type meegemaakt in tien jaar topvoetbal: John Terry. Pas als ze er niet zijn, mis je hun impact. Het was in Frankrijk al duidelijk.

Met Egypte vanavond en Costa Rica maandagavond én een definitieve selectie is de laatste rechte lijn ingezet. Door het uitvallen van Kompany blijven de zorgen om een defensie die zaterdag tegen Portugal goed standhield. Uiteraard was Cristiano Ronaldo er niet en brengt Axel Witsel nog iets meer discipline voor de verdediging dan MousaDembélé of Marouane Fellaini, en werden ook de flanken Yannick Carrasco, Nacer Chadli en Thomas Meunier niet getest tegen snelle buitenspelers die Engeland wél heeft, maar de Belgen werden weinig echt uit verband gespeeld. Er wordt werk gemaakt van een verdedigende organisatie. Offensief brachten de Duivels weinig, niet zo verrassend als je het tempo laat zakken, tegen een ploeg die twee jaar geleden in Frankrijk nog toonde dat het een wedstrijd kan doodmaken. De Portugese bondscoach Fernando Santos bouwde net op een stevige defensie – wat hij voordien ook al deed met Griekenland – de fundamenten van zijn succes. De 0-0 mag dan ook niet verrassen.

Of de Belgen door de onzekerheid rond Kompany achterin nog gaan variëren en bijvoorbeeld spelen met vier verdedigers zoals ze twee jaar geleden onder Martínez begonnen, zal de komende matchen blijken, want hoe er in de diepte wordt gewerkt, daar heeft iedereen eigenlijk het raden naar. Zelfs de analisten. Alle trainingen verlopen, op de opwarming na, achter gesloten deuren en spelers lossen amper wat over waar ze tactisch mee bezig zijn. En in tegenstelling tot Wilmots in de aanloop naar de voorbije tornooien en tot de Catalaanse gulheid met interviews de voorbije maanden, zien we Martínez nu amper. Egypte speelt 4-2-3-1, Costa Rica 5-4-1. Colombia, met Radamel Falcao, James Rodríguez en Juan Cuadrado, beet vrijdag zijn tanden stuk op Egypte (0-0), aan de Belgen om dit keer wel te scoren. In het andere geval zal de naam van Radja nog wel een paar keer galmen door het stadion…

De 23 (+ 1) voor Rusland

Doelmannen

Thibaut Courtois, Simon Mignolet, Koen Casteels

Verdedigers

Toby Alderweireld, Thomas Meunier, Dedryck Boyata, Jan Vertonghen, Thomas Vermaelen, Vincent Kompany*

Middenvelders

Youri Tielemans, Leander Dendoncker, Axel Witsel, Marouane Fellaini, Mousa Dembélé, Kevin De Bruyne, Yannick Carrasco, Nacer Chadli, Thorgan Hazard

Aanvallers

Adnan Januzaj, Dries Mertens, Eden Hazard, Romelu Lukaku, Michy Batshuayi

*Reserve

Laurent Ciman, valt in als blijkt dat Kompany op 17 maart, daags voor de wedstrijd tegen Panama, definitief out is voor de rest van het tornooi.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content