Paradoxaal genoeg is het Spaanse wielrennen voor zijn toekomst afhankelijk van renners die in de herfst van hun carrière zijn aanbeland of zelfs al zijn gestopt.
Negen ritten, naar hun normen en traditie eindeloos lang, dienden de Spaanse wielerfans in de ronde van hun land lijdzaam toe te kijken. Even doemde het rampscenario van 1996 al op, de enige keer in 71 jaar Vuelta dat de Spanjaarden geen enkele rit konden winnen. Ditmaal zorgde David de la Cruz voor de bevrijding, maar de lange droogte was daarom niet minder kenschetsend voor de woestijn waarin de Spaanse wielersport aan het wegsmelten is.
Met 27 participantes trokken de Spanjaarden dit jaar naar de Vuelta, een evenaring van het laagterecord van vorig jaar. 69 edities waren ze telkens weer in overtal, sinds 2015 moeten ze dat voordeel aan de Fransen laten. Het verval gaat hard. In 2005, het eerste jaar van de WorldTour, telden ze nog 71 deelnemers.
De evolutie weerspiegelt de gewijzigde orde op de wielerplaneet. In twaalf seizoenen WorldTour is het aantal Spaanse teams aan de top van vier naar één (Movistar) geslonken en in de EuropeTour van drie naar één (Caja Rural). Het Spaanse profbestand is gekrompen van 165 renners in 2005 naar 67 dit seizoen. De verklaringen? De opkomst van nieuwe concurrerende fietsnaties, maar ook en vooral dopingstormen in eigen land (Operación Puerto van 2006), de financieel-economische crisis bij sponsorende bedrijven en besparingsrondes bij subsidiërende overheden.
Met het afbreken van de top van de piramide stortte ook de basis in. Overal in het land dreigde de instroom van nieuw talent stil te vallen. Symptomatisch was eind 2013 het verdwijnen van Euskaltel-Euskadi, de Baskische oranje brigade waar een opleidingsschool voor rennertjes vanaf zeven jaar achter schuilging. Spanje bleef nog wel het landenklassement van de WorldTour aanvoeren, maar met als puntenkapers rijpe dertigers.
Ironisch genoeg zijn die oudjes nu de behoeders van het ciclismo español van de toekomst. De verleden maand gestopte Joaquim Rodríguez (37) is sinds vorig jaar verbonden aan de Purito Sprint Club, een wielerschool in zijn woonplaats Andorra voor een dertigtal fietsertjes van vier tot zestien jaar. Zijn eeuwige rivaal van weleer, Alejandro Valverde (36), startte in zijn regio Murcia een wielerschool op voor de allerjongsten met daarbovenop een Valverde Team van veertien nieuwelingen en achttien junioren. Ook de wieleracademie van Samuel Sánchez (38) in Asturië loopt tot en met de junioren. De Fundación die Alberto Contador (33) in Pinto (Madrid) op poten zette, reikt voorlopig het hoogst en omvat behalve een wielerschool en een juniorenteam ook een belofteploeg. Contadors piramide levert straks als eerste ook een prof af: Enric Mas, een van Spanjes beste U23-renners en volgend jaar neo bij Etixx – Quick-Step.
DOOR BENEDICT VANCLOOSTER
