Licentieproblemen, het ontslag van de trainer, een veroordeling voor spreekkoren, een lege clubkas, een verouderd stadion … Het was de laatste tijd niet stil op de Bosuil, waar ze zich opmaken voor een nieuwe eindronde. Kroniek van een moeilijk seizoen.

In het Antwerpse Fakkelheater gaat op 13 augustus het toneelstuk Den Derby in première, over de immer beladen confrontatie tussen eeuwige rivalen Antwerp en Beerschot. Maar de realiteit overstijgt momenteel de fictie, tenminste voor een van beide clubs. De besognes en perikelen van de Great Old leveren heel wat materiaal op voor een tragisch treurspel, vol spanning en intrige. Het leven zoals het is: den Antwaarp. Kijkcijfers gegarandeerd. Noem dit gerust satire of een karikatuur, maar wat de laatste tijd om en rond het Bosuilstadion gebeurt, lijkt de verbeelding te tarten. Of niet? “Er is een zekere graad van overdrijving als de media over Antwerp berichten: de beeldvorming is vaak ongenuanceerd en eenzijdig”, vindt clubsecretaris Paul Bistiaux.

Op 20 maart vierde clubpreses Eddy Wauters zijn 40-jarige jubileum als voorzitter. Een smaragden huwelijk van de voormalige topman van Kredietbank met het stamnummer één, maar Wauters zal zich “de grootste stommiteit uit zijn leven”, zoals hij het zelf noemt, al vaker beklaagd hebben. Dat kan dit seizoen moeilijk anders, nu de poten zo fel van onder zijn troon worden gezaagd. Een verjaardag in mineur.

Gram haalt zijn gram

De matige seizoensstart en de vroege bekeruitschakeling dompelden Antwerp eind september meteen onder in een crisissfeer. Tegelijk werd de club ook opgeschrikt door het vonnis van het Antwerpse hof van beroep dat voorzitter Wauters verplichtte tot het betalen van 800.000 euro aan schuldeiser Tony Gram, de verlosser van weleer (in 2004 had Gram leningen overgenomen die de vzw RAFC en de nv Antwerp Stadion niet konden aflossen bij Rabobank,nvdr). Onder druk van een deurwaarder, die beslag wilde leggen op een deel van de clubinboedel, kreeg Gram vlak voor Kerstmis de laatste achterstallige schijf op zijn rekening gestort. Intussen loopt ook nog een onderzoek naar onregelmatigheden in de clubboekhouding. De vzwRoyal Antwerp FC is twee jaar geleden gedagvaard in ontbinding en een expert werd aangesteld om de financiën grondig door te lichten. Die komt binnenkort met een lijvig rapport op de proppen.

Niettemin werd het sportief toch nog een tamelijk prettig jaareinde. Met 27 punten uit 13 speeldagen en enkele doelpuntenrijke uitschieters (5-1 tegen Brussels, 3-0 tegen Waasland en 4-0 tegen Namen, nvdr) zette Antwerp een sterke remonte in en steeg het naar de derde plaats.

Hitler, Stalin, RAFC

2009 begon met de beste voornemens, al kreeg Antwerp, net als Moeskroen en Hamme, als kerstgeschenk op 23 december 2008 van de licentiecommissie wel een tijdelijk verbod om binnenkomende transfers te doen. “De clubs moesten eerst het bewijs leveren niet in gebreke te blijven bij de betaling van de spelerslonen, de aan de RSZ verschuldigde sommen, de bedrijfsvoorheffing, de patronale bijdragen aan het pensioenfonds van de beroepsvoetballers, de taksen en de belastingen van welke aard ook, de bondsschulden en de vorderingen tussen clubs.” Zodra zij dit bewijs leveren, wordt de sanctie opgeheven. Dat is inmiddels gebeurd, vorige week dinsdag kreeg Antwerp een licentie voor eerste of tweede, afhankelijk van het resultaat van de eindronde én de opheffing van dat transferverbod. Paul Bistiaux: “We hebben de licentie andere jaren ook gehaald, waarom nu niet? Met ons wordt er altijd commotie over gemaakt, juist omdat we Antwerp zijn. Als hier een ladder omvalt, staat het in de kranten.”

Na een zwarte februarimaand (drie verlieswedstrijden op rij tegen Beveren, Brussels en KVSK United ) zakte de ploeg weg naar de buik van het klassement. De eindronde leek ver weg. Trainer Dimitri Davidovic bood zijn ontslag aan. Clubboegbeeld en assistent Ratko Svilar, die de club al drie keer eerder depanneerde, nam over.

Een week later volgde een nieuw incident, waarmee de Great Old in het communautaire vaarwater raakte. Deze keer eisten Antwerpsupporters de hoofdrol op. Tijdens de match tegen Virton zongen ze in koor: ‘ Tous les Wallons sont des pédo-philes.’ Gevolg: een golf van protest uit het zuidelijke landsgedeelte en een spoedzitting op de voetbalbond, die een week eerder nog het spreekkoor ‘ Et les Wallons, c’est du caca‘ niet als kwetsend maar ludiek had bestempeld. Voor de Sporzamicrofoon legde secretaris Bistiaux de schuld bij Virtoncoach Grandjean, de agent provo- cateur: “Ik keur af wat onze supporters hebben geroepen, maar dit was nooit gebeurd als de heer Grandjean zich op een normale manier had gedragen. Hij rende het veld op, belaagde de scheidsrechter en onze spelers. Hij gebruikt dit voorval om zich te profileren als martelaar voor de Waalse zaak.”

De bond opende aan de hand van tv-beelden een dossier, maar het was vooral de RTBF die een eigen inquisitie voerde. Een televisiedebat en wat geschuif met de klankband in een zeer partijdige montage later, was een mediarel geboren. RTBF-journalist Christophe Deborsu gaf schromelijk toe dat de beroepsethiek en deontologie even overboord waren geraakt, toen zijn zender valselijk toonde hoe de Antwerpspelers stonden te dansen op de tonen van het gewraakte spreekkoor. De reactie van de Antwerpfans liet niet op zich wachten: een week later ontrolden ze, tijdens de wedstrijd tegen Olympic Charleroi, een spandoek met daarop de top drie van de Waalse zender: ‘1. Hitler, 2. Stalin, 3. RAFC’.

Vorige week viel in dit dossier een verdict. Sébastien Grandjean moet een boete van 2000 euro betalen, Antwerp kreeg als club een voorwaardelijke (geldig tot eind maart 2010) geldboete van 13.288 euro.

Moeder doodt kind

En het bleef turbulent in de coulissen. Tot overmaat van ramp gooide FernandCollin jr., zoon van pater familias Fernand Collin, Antwerpvoorzitter van 1934 tot 1968, een bom in de bestuurskamer. Via de rechtbank wil de kapitaalkrachtige familie Collin zo’n drie miljoen euro terugvorderen die ze de voorbije jaren in de club stak. Ook voorzitter Wauters werd persoonlijk gedagvaard.

Antwerp reageerde met een vernietigend persbericht. Het Antwerpbestuur beschuldigt Collin jr. ervan een lastercampagne op touw te hebben gezet met als enige doel de club te destabiliseren en de voorzitter te bekladden. “Quasi chantage” van “een moeder die haar kinderen doodt”, noemt preses Wauters het. Een poging om meer zeggenschap af te dwingen volgens de Collinclan, die niet zetelt in de bestuursraad. “Wauters is niet eeuwig. Als hij nu wegvalt, is de club gedoemd. Hij moet meer doen voor de toekomst van de club”, klinkt het bij de Collins, die op een reddingsplan broeden.

Een tweespalt die nefaste gevolgen kan hebben voor de oudste club van België? “Onze bedgeheimen geef ik niet prijs, maar in ieder huishouden is er wel eens ruzie, niet? In het verleden zijn er nog conflicten geweest en die zijn altijd opgelost”, nuanceert Paul Bistiaux. “Collin en Wauters staan niet met getrokken messen tegenover elkaar. Ze dragen Antwerp allebei in hun hart”, treedt FrankVerhulst, voorzitter van de Antwerpse supportersfederatie FASC, bij. Of deze zaak in der minne kan worden geschikt, valt af te wachten. Meer nieuws in maart 2010.

Stervensbegeleiding of paleisrevolutie?

Te midden van al dat gewoel plaatste Svilar de ploeg voor de eindronde. En nu? Vers geld, creativiteit en dynamiek lijken vereist om de Great Old, die aan chronische ouderdomskwalen lijdt, nieuw leven in te blazen. De oudste club van het land, al jaren verlieslatend en met een historische schuldenlast, gaat kapot aan een hoogsteigen economische crisis. Ook een verjongingskuur is onontbeerlijk, zowel op als naast het veld. De bestuurskamer wordt bevolkt met verstarde oudgedienden die vooral op het verleden teren, een college van senioren waarvan er drie ouder zijn dan 70 jaar. Voorzitter Wauters, zelf 75, moet al te vaak bijspringen om de putten te vullen, maar dat zijn palliatieve zorgen. Wat als hij het voor bekeken houdt? “Als ik weg ben, dan is de vereffening een feit”, aldus de voorzitter in een onderhoud met de supportersfederatie op 20 februari.

Secretaris Paul Bistiaux relativeert: “De club heeft inderdaad altijd geleefd bij de gratie van enkele bevriende mensen, onder wie onze voorzitter. Maar als hij vertrekt, staat er wel iemand anders op. Personen zijn niet eeuwig, Antwerp wel, maar het is wenselijk dat er geld binnenkomt.”

Fernand Collin jr. liet al weten dat hij de voorzittersstoel niet ambieert, andere valabele kandidaten zijn niet te bespeuren. Frank Verhulst: “Promotie en een nieuwe structuur kunnen soelaas bieden. Het is een risico om enkel op promotie te gokken, het is ook tijd voor verjonging en de vzw kan bijvoorbeeld opgaan in een naamloze vennootschap. Zo kan de schuldenberg worden weggewerkt.”

De oplossing van Wauters is een grotere opkomst bij de thuismatchen. “De mensen moeten zich massaal achter de club zetten, anders is het binnenkort gedaan.” Het legioen is verdeeld: de ene wil verder met Wauters, de man die hun geliefde club al zo vaak van de ondergang redde, de ander vindt dat het tijd is voor een nieuwe, frisse wind. “We moeten niet roepen als er geen alternatieven zijn, we moeten achter de club blijven staan. We houden gesprekken met het bestuur en werken achter de schermen aan een noodplan”, vertelt Verhulst. Een paleisrevolutie lijkt het laatste redmiddel. Of toch promotie?

Favoriet wordt underdog

“Uiteraard zijn onze problemen van de baan als we stijgen”, zegt secretaris Bistiaux. “We snakken al vijf jaar naar promotie; jaar na jaar hebben we nu minder inkomsten. Druk leggen we de spelers echter niet op, maar het zou beslissend kunnen zijn: meer tv-gelden, sponsoring, noem maar op. We hebben er alle baat bij.”

“Gelukkig zijn de spelers betaald en worden sommige contracten verlengd”, zegt verdediger Mathias Trenson. “De problemen met de licentie brachten grote onzekerheid. We moesten op ons loon wachten en vreesden dat er geen geld was. De verstandhouding met het bestuur is ook iets verbeterd, de voorzitter komt nu vaker de kleedkamer binnen. Die slechte communicatie zorgde voor onduidelijkheid. In de eindronde is alles mogelijk. Andere seizoenen was Antwerp favoriet, nu zijn we de underdog. Dat kan in ons voordeel spelen. Maar dan moeten de spelers zich vanaf nu alleen op het voetbal kunnen focussen.”

Wat als het langverbeide mirakel toch geschiedt en Antwerp naar eerste stijgt? Retourkaartje, of is de ploeg sterk genoeg? “We hebben te weinig kwaliteit om in eerste mee te kunnen, vooral voorin schuilt het probleem”, geeft Mathias Trenson toe. Bistiaux wacht af: “Momenteel zijn we nog niet met versterking bezig, dat zien we wel als het zover is. Ik ben een aanhanger van de theorie van Jean-Luc De-haene: de problemen pas oplossen als ze zich stellen. Wie weet springt Manchester United ( dit seizoen kwam er geen enkele Engelse belofte over, nvdr) wel bij en kunnen we de kern op die manier vernieuwen.”

door nicolas bogaerts – beelden: reporters