Donderdag 3 mei 2001 schaft het Federaal Hof in Italië de beruchte buitenlandersclausule met onmiddellijke ingang af. Volgens die regel mogen de Serie A-clubs niet meer dan vijf niet-EU-spelers op hun loonlijst hebben; en van die vijf mogen er slechts drie per wedstrijd op het scheidsrechtersblad ingeschreven worden.
Drie dagen na de uitspraak maakt AS Roma er in de topper tegen Juventus dankbaar gebruik van. Het vat de wedstrijd aan met Samuel, Cafu en Batistuta in de basis, en daarna vallen Nakata en Assuncao in. Nakata behoedt zijn club in extremis voor de nederlaag (2-2). De kritiek uit Juventushoek op het Hof is niet mals, want tot die week had Roma in gelijkaardige omstandigheden zijn Japanse matchwinnaar nooit kunnen opstellen. Niet helemaal onterecht wordt van competitievervalsing gewag gemaakt. Ook al omdat de uitspraak van de ene dag op de andere de clubs bevoordeelt, die voldoende kapitaalkrachtig zijn om vijf extracommunautari onder contract te nemen, ook al kunnen ze er slechts drie tegelijk van opstellen.
Voor België had de Italiaanse uitspraak geen relevantie. Na het arrest-Bosman had de KBVB, tegelijk met de transfersommen voor eindecontractspelers, meteen àlle buitenlandersbeperkingen afgeschaft. Daarmee ging de KBVB verder dan het arrest, dat alleen beperkingen op het aantal EU-spelers onwettig verklaarde. Dat was heel vooruitziend, want op die manier raakte het Belgisch voetbal niet echt betrokken bij het paspoortschandaal dat vooral Italië, Frankrijk en Spanje overviel.
In die landen, die hun buitenlandersregel deels handhaafden, werd een EU-paspoort heel kostbaar. Voor een club was het immers vaak interessant om een speler van buiten de EU wél als dusdanig te kunnen aanmerken, omdat er daardoor een extra niet-EU-speler kon worden aangetrokken. Plots beschikten spelers uit Oost-Europa over Griekse papieren, voerden Brazilianen vermeende Portugese familiebanden aan, en bleken Argentijnen altijd wel een verre Italiaanse voorouder te hebben. Zo voetbalt Laziomiddenvelder Juan Veron in de Serie A op zijn Italiaans paspoort en komt hij op zijn Argentijnse paspoort uit voor de nationale ploeg van Argentinië.
Aan de benodigde documenten bleek echter vaak een luchtje te hangen. Mei 2000 ontdekt de Duitse douane dat Straatsburg een Argentijn heeft met valse Italiaanse papieren. September 2000 worden twee Brazilianen van Udinese met een vals EU-paspoort betrapt, op het moment dat zij voor de Uefacupwedstrijd tegen Polonia Warschau Polen willen binnenkomen. December 2000 schorst Frankrijk twee spelers van Saint-Etienne met valse papieren.
Nu is het belang van zo’n paspoort in Italië verdwenen, maar vorige woensdag sprak de rechter zich nog uit over de misbruiken uit het afgelopen seizoen. Veron werd als enige speler helemaal vrijgesproken, zodat Argentinië op het WK volgend jaar zijn spelmaker niet hoeft te missen, de speler nu naar Manchester kan en Lazio een pak geld incasseert voor die transfer. Dertien andere spelers kwamen minder goed weg. Onder hen Nelson Dida, de Braziliaanse doelman van AC Milan, en Alvaro Recoba, de Uruguayaanse aanvaller van Inter, die een jaar geschorst worden. Lazio, Udinese, Sampdoria, Vicenza, AC Milan, Inter en landskampioen AS Roma kregen geldboetes variërend van 20 tot 60 miljoen frank. Ook diverse clubleiders liepen schorsingen op.
In navolging van Italië versoepelden ook Spanje en Duitsland vorige maand hun buitenlandersregel. In plaats van drie niet-EU-spelers mogen clubs in beide landen er voortaan maximaal vijf tegelijk tussen de lijnen brengen. In Frankrijk geldt nog de beperking tot drie niet-EU’ers.
