Pornobaron in de Premier League

Het leeuwendeel van de twintig Premier Leagueclubs is in handen van oligarchen, sjeiks, Amerikanen en andere heerschappen uit vreemde oorden. Traditieclub West Ham United, dat zaterdag Manchester City ontvangt, is een uitzondering. Ontmoet David Sullivan, de pornobaron die droomt van de Champions League.

‘Als ik sigaretten of geweren zou verkopen, waarmee je in zekere zin mensen doodt, ja, dan zou ik misschien gewetensbezwaren hebben. Maar het zijn volwassenen die in mijn blaadjes komen, hè, en het zijn volwassenen die ze kopen. Ik zie mezelf als een soort vrijheidsstrijder. Ik geloof er heilig in dat zolang je niemand pijn doet of een misdaad begaat, volwassenen het leven mogen leiden zoals zij dat willen. Nee, ik zie geen probleem om met porno geld te verdienen.’

Hoe vaak hij in zijn leven ook is beschimpt of uitgelachen, David Sullivan hoort het aan en schudt het van zich af, als regendruppels van een paraplu. ‘Ik schaam me er niet voor. Ik ben niet zo iemand die tegen de buren beweert dat hij in de tijdschriftenbranche werkt, of zo. Ik zit in de adult industry, heb daar heel wat leuke meiden ontmoet en vooral bergen met geld verdiend.’

Dat laatste laat de man, die samen met zijn lifetime zakenpartner 86,2 procent van West Ham United bezit, ook graag zien.

BUCKINGHAM PALACE, MAAR DAN ANDERS

Er staan wel meer aardige optrekjes in Theydon Bois, een dorpje net buiten Londen zoals zo veel dorpjes net buiten Londen waar de huizenprijzen skyhigh gingen door de toestroom van miljonairs en wannabemiljonairs, die ook gedurende de drukke werkweek in the city naar wat frisse lucht hunkeren. Maar als je door de elektronische poort van huize Sullivan rijdt, doemt een landgoed op waar zelfs de journalist van Essex Life Magazine even stil van werd. Terwijl die toch weinig anders doet dan de pronkstukken van de happy few bezoeken en vervolgens zijn indrukken opschrijven.

‘Dit is een herenhuis met de uitstraling van een paleis. Een en al neoklassieke pracht en praal. Het is net een mini-Buckingham Palace, al zou Her Majesty bij haar voordeur waarschijnlijk geen kabouters neerzetten die zijn gehuld in het claret & blue van West Ham United.’ En zo zijn er wel meer verschillen tussen de officiële residentie van The Queen en Birch Hall, zoals Sullivan zijn onderkomen heeft gedoopt. Het wordt al snel duidelijk wat zijn lievelingskleur is, als hij zijn gasten voorgaat. Gouden kranen, gouden kroonluchters, gouden bestek, gouden borden, goud overal. Alsof de inrichting is gedaan door een met goud behangen pimp. Nou, een pooier kun je David Sullivan niet noemen, maar de 7,2 miljoen pond is wel grotendeels verdiend met seks.

Ook de moeder van zijn zoons Jack en Davidjunior heeft hij te danken aan zijn werk. De inmiddels 53-jarige Emma Bunton (niet die blonde van The Spice Girls) is nog altijd een plaatje om naar te kijken, maar ooit vonden ook bewegende beelden van Sullivans vriendin gretig aftrek. Tik haar artiestennaam Eve Vorley maar niet in het zoekvenster van Google in, anders word je nog wekenlang lastig gevallen met pop-ups van de dame in actie. Hoewel haar laatste film, Whitehouse: The Sex Video, alweer uit 2002 dateert, is haar carrière als actrice op internet nog altijd niet in de vergetelheid geraakt. Andere nog altijd populaire klappers waarmee ze naam maakte: Lesbian Secretaries en Naked Neighbours.

David Sullivan vindt het alleen maar prachtig. Trots troont hij regelmatig met de kop grotere Emma door het Olympic Stadium waarin West Ham United inmiddels zijn thuisduels speelt. En verbetert hij een journalist als die voor de zekerheid nog eens de grootste attracties van het liefdesnest Birch Hill opsomt. ‘Veertien slaapkamers zijn het, veertien.’ Naast een bowlingbaan, twee zwembaden, een eetzaal als van Louis XIV en een uitzicht op golvende weilanden die worden begraasd door een kudde herten.

‘Als kind bad ik elke nacht voor het slapen gaan voor drie dingen’, heeft de geboren Welshman al ontelbare keren verteld als er weer eens een reporter langskwam. ‘Dat ik multimiljonair zou worden, aanvoerder van zowel Cardiff City als de nationale ploeg van Wales én wereldkampioen boksen. Twee dingen kan ik maar beter uit mijn hoofd zetten, zo kan ik inmiddels wel concluderen. Maar één ding heb ik gewoon bereikt, hè. En dat heb ik volledig aan mezelf te danken.’

HOE HET ALLEMAAL BEGON

‘Ik werkte voor dertig pond per week in een benzinestation toen ik in News of the World een artikel onder ogen kreeg over Bob Guccione, de oprichter van Penthouse.’ Zijn stem klinkt net zo aangenaam als nagels die over een ouderwets schoolbord krassen, toch luistert iedereen graag naar David Sullivan als die weer eens aan een verhaal begint. ‘Dat bracht me wel op een idee, moet ik zeggen…’ Hij huurde een fotograaf en een model in, nam een korte aanloop en dook het nieuwe avontuur in. Die één pond die hij voor het eerste velletje papier met vijftig naaktfoto’s verdiende, was de eerste van vele miljoenen.

Omdat je Sullivan eigenlijk niet los kunt zien van die andere David, David Gold, moet ook kort het begin van zíjn verhaal worden verteld. Waar de huidige grootaandeelhouder van West Ham United (51,1 procent) als zoon van een RAF-militair een vrij onbekommerde jeugd had in eerst Wales en later Jemen en Londen, en hij uiteindelijk aan de universiteit studeerde, begon de ruim twaalf jaar oudere Gold (35,1 procent van de aandelen) op de bodem van het bestaan. Op een paar honderd meter van Upton Park werd hij geboren in een straatarme Joodse familie. Vader Goldy probeerde nog wat eten (en pints) bij elkaar te stelen, maar toen hij werd gearresteerd en veroordeeld tot een lange gevangenisstraf stond moeder Gold er alleen voor met haar jongens David en Ralph. ‘Ik herinner me nog dat ze de portemonnee omkeerde en in huilen uitbarstte. Er viel niks uit. Ik had als kind altijd honger, leed aan tuberculose en dysenterie.’ Toen voor het jeugdproduct van West Ham United – de lichtvoetige linksbuiten werd The Rabbit genoemd, een naam die hij vele jaren later ook gaf aan het bestverkochte seksartikel uit zijn assortiment – een profcarrière uitbleef, moest hij andere manieren bedenken om aan geld te komen.

Samen met broer Ralph zag ook David Gold heel goed dat de seksindustrie in het Engeland van de jaren zeventig een nog vrij onontgonnen gebied was. Eigenlijk was het Sohodistrict in Londen de enige plek in Groot-Brittannië waar je terecht kon voor vieze blaadjes en seksspeeltjes, en die markt was om een of andere reden ook nog volledig in handen van een stel schemerige Grieken. Dat kon beter. Er was een wereld te winnen, bedacht David Gold toen hij in zijn kranten- en tijdschriftenwinkeltje merkte dat vooral erotische boekjes over de toonbank gingen. Hij kocht met Ralph in 1972 de mislukte sekswinkelketen Ann Summers, en ging daar erotica verkopen, in plaats van porno. Want dat zijn twee volledig afwijkende zaken, aldus David Gold.

Hoewel zowel Sullivan als de Golds met veel tegenwerking te maken kregen in het conservatieve Groot-Brittannië – de eerste zat 71 dagen vast omdat hij geld had verdiend met ‘immorele zaken’ – ging het ze financieel voor de wind. Sullivan had op zijn 25e al zijn eerste miljoen verdiend, de broers maakten van Ann Summers een begrip over het hele land.

En toen ging op een avond de telefoon op het hoofdkantoor van Gold. ‘We hadden allebei een aanzienlijk deel van de seksindustrie in handen, beconcurreerden elkaar met onze bladen voor de belangrijkste plekken in het schap. Dat alles veranderde op slag toen David Sullivan ons belde’, herinnert Gold zich nog goed. Het was het begin van een partnership dat al meer dan vier decennia beslaat. Samen bedachten ze ook andere manieren om geld te verdienen. Zo kwam voor het eerst sport in beeld. Nou ja, sport…

In 1986 lanceerden ze eerst de krant Sunday Sport, later ook Daily Sport. Sullivan: ‘Ik dacht: als The Sun twee topless meiden heeft en wij twintig, dan zijn we met kerst de grootste krant van het land.’ Groot werden ze. Ondanks of, volgens de Davids, dankzij rare, verzonnen verhalen op de cover. Dat er bommenwerpers uit de Tweede Wereldoorlog waren gevonden op de maan bijvoorbeeld. En misschien wel de meest bizarre kop: ‘Tien jaar geleden maakte de lotto van mij een miljonair, nu pijp ik dogs voor een zak chips.’

Als je Sullivan ernaar vraagt, begint hij slechts te grinniken. ‘We waren gewoon op zoek naar een manier om de seks te rechtvaardigen. We wisten dat mensen Sunday of Daily Sport alleen daarom kochten. Mensen hadden een excuus om het blaadje te kopen, als je er een of ander gek verhaal in zette.’ Of vanwege een columnist als West Hamlegende Bobby Moore. Op het hoogtepunt werden er dagelijks 660.000 exemplaren verkocht. In 2007, vlak voor de kredietcrisis, verkochten ze de kranten voor vijftig miljoen pond.

MOEILIJKSTE CLUB VAN LONDEN

‘Elke ochtend begin ik steevast om een uur of acht. Dan kruip ik achter mijn bureau en bestudeer hoe ik het op de beurs doe.’ David Sullivan is als 69-jarige voorlopig nog niet van plan een mooi plekje achter de geraniums, of in zijn geval bonsaiboompjes in gouden potten, op te zoeken. Bovendien heeft de man die van zijn hobby zijn beroep maakte, nóg een hobby. Opnieuw één die hij met die andere David deelt: voetbal.

Al in 1993 kochten ze zich in bij Birmingham City en zorgden weer eens voor heel veel deining in een conservatieve wereld door de pas 23-jarige Karren Brady aan te stellen als algemeen directeur van de club. Hoewel met name Sullivan – want het was zijn idee om zijn voormalige stagiaire naar voren te schuiven – voor dorpsidioot werd versleten, deed Brady het wonderwel goed. Onder haar bewind, hartstochtelijk gesteund door Ralph en de Davids, keerde Birmingham City zelfs terug op het hoogste niveau en verwierf ze de bijnaam First Lady of Football.

Toch verkochten Sullivan en Gold uiteindelijk gefrustreerd de club, in 2008. ‘Omdat wat je ook deed, je voor de fans werkelijk het snot voor je ogen werkte, het was nooit genoeg.’ Bovendien zagen ze een kans om bij de club van hun jeugd binnen te komen. Voor de tweede keer. De eerste keer, in 1980, waren Sullivan en Gold al voor dertig procent eigenaar van West Ham United geweest, maar toen werden de ordinaire pornobaronnen nauwelijks gepruimd door de rest van the board. Nu het water bij de club tot aan de lippen stond vanwege een schuld van om en nabij de 135 miljoen euro, werden ze onthaald als helden. Voor 56 miljoen euro kregen de twee het in 2010 voor het zeggen.

Alleen: West Ham United is al decennialang een moeilijke club, en niet alleen door de financiële problemen. Een fanatiekere, gewelddadigere en meer eisende supportersschare als die van The Hammers vind je in Londen (op die van Millwall na misschien) niet. Als je kort na de overname dan ook nog hardop uitspreekt dat je binnen zeven jaar ten minste één keer Champions Leaguevoetbal wil spelen, weet je dat je het bij het uitblijven van zulke successen aan de stok krijgt met de fans. ‘Ik weet zeker dat ik ten minste honderd dingen heb gezegd waar ik later spijt van kreeg’, erkende Sullivan onlangs nog schuld. ‘Ik besefte niet helemaal hoe zwaar die opgave was. De budgetten in de top zes worden ieder seizoen groter en groter.’

Niet dat die ene verontschuldiging de relatie met de fans veel heeft verbeterd. Nog niet zo lang geleden werd de 82-jarige David Gold bijna letterlijk uit zijn zilver-rode Rolls-Royce Phantom getrokken, zodat hij allerlei beslissingen kon verantwoorden. Ook Sullivan, die zich eveneens niet bepaald anoniem door en rond het stadion beweegt (soms kleedt hij zich als een communistische leider uit de jaren vijftig, zestig), wordt regelmatig geconfronteerd met woedende fans. Kort na de verhuizing van Upton Park naar het Olympic Stadium nog, toen Karren Brady, die anno nu vicevoorzitter van West Ham is, zich liet ontvallen dat een naamsverandering misschien geen gek idee was. West Ham Olympic klonk haar best goed in de oren. ‘Karren is een uitstekende zakenvrouw, maar voetbal begrijpt ze niet’, zei Sullivan hoofdschuddend. ‘Het is echt ondenkbaar dat West Ham United anders gaat heten.’

Het was niet de enige keer dat de situatie onhoudbaar leek voor Sullivan, die ook al vaak botste met spelers en trainers. Niet in de laatste plaats doordat de voorzitter/grootaandeelhouder altijd de strijd aangaat. Zeker als hij misstanden ziet. Zoals het salaris dat veel werknemers van West Ham United verdienden. ‘Het leek wel Goldman Sachs. Mensen op de administratie en ondersteuning kregen gewoon tussen de 100.000 en 300.000 euro per jaar, West Ham leek wel een goed doel!’

En als er eens geen ruzie is met mensen op de werkvloer, ontstaat er wel onrust door Sullivans zoons Jack en David junior, die beiden inmiddels rondlopen bij de club en door hun vader worden gezien als zijn opvolgers voor de langere termijn. Op sociale media zijn ze soms nogal loslippig, of wel erg kritisch op een speler of trainer, zodat ze de club regelmatig in verlegenheid brengen. Ook met die problematiek dealt David Sullivan alsof hij twintig jaar jonger is en werkt hij onvervaard verder aan zijn grote project. Waar David Gold steeds meer het voorbeeld van zijn oudere broer Ralph, die inmiddels volledig van het podium is verdwenen, lijkt te volgen, is Sullivan naar eigen zeggen nog lang niet klaar.

‘Wat het grootste verschil tussen ons en andere voorzitters in de Premier League is?’ David Sullivan liet de woorden even op zich inwerken, en gaf toen zijn antwoord: ‘Wij zijn écht supporters van de club waarvan we voorzitter zijn. We zijn Brits, wat steeds zeldzamer wordt. We doen het absoluut niet voor het geld, we hebben de wens niet om de club uiteindelijk met winst door te verkopen. Ik ben niet zomaar een kerel uit de Verenigde Staten die voetbal als een investering ziet. Nee, wij zijn heel gewone mensen die heel hard werken voor de club waarvan ze zielsveel houden.’