Oud-spurter Patrick Stevens pronostikeert dat in Brussel hét record der atletiekrecords gaat sneuvelen.

Volgende vrijdag vindt in het Koning Boudewijnstadion de dertigste Memorial Van Damme plaats. Organisator Wilfried Meert slaagde er weerom in enkele wereldtoppers naar Brussel te lokken : onder meer Kenenisa Bekele (wereldrecordhouder op de 5000 en de 10.000 meter), Jeremy Wariner (olympisch en wereldkampioen op de 400 meter) en Marion Jones (driemaal olympisch goud, tweemaal brons) tekenen present. Maar de echte headliners zijn voor het Belgische publiek natuurlijk onze gouden dames Kim Gevaert en Tia Hellebaut. Na wat voor België het beste Europees Kampioenschap aller tijden is gebleken, viel de euforie in de sportkaternen nauwelijks te temperen. En dat terwijl je enkele maanden geleden geen artikel over de Belgische atletiek kon lezen zonder dat het woord “crisis” viel. “Daar moet je heel genuanceerd naar kijken, buiten de uitzonderlijke prestaties van Kim en Tia was ons afgelopen EK niet om over naar huis te schrijven”, zegt Patrick Stevens, Belgisch recordhouder op de 200 meter, sinds vorig seizoen met atletiekpensioen. “Gevaert en Hellebaut hebben zichzelf overstegen, die verdienen elf op tien. Kristof Beyens geef ik na zijn knappe vierde plaats een acht en Veerle Dejaeghere is qua resultaat ook zeker geslaagd. Maar de rest ? Niet goed genoeg, vond ik.”

Toch namen nog nooit zoveel Belgische atleten deel aan een Europees Kampioenschap. Dan moeten we toch vaststellen dat er in de breedte goed gewerkt wordt.

Patrick Stevens : “Da’s waar. Jammer dat veel van die atleten er al in de eerste selectieronde uitlagen. Ik zeg ook niet dat er geen talent is, maar ik vind wel dat we moeten zeggen dat te weinig Belgen op grote toernooien dat tikkeltje meer kunnen brengen en de kloof met de Europese top dichten. Op de belangrijke momenten vijf procent beter worden, dat is het verschil tussen een topper en een meeloper. Ik vind dat de Belgen zich te gauw neerleggen bij een anonieme rol in het peloton. De mentaliteit van : godverdomme, ik zal ze hier eens laten zien wat sprinten is, die mis ik te vaak. Men redeneert liever : ik sta op het EK, mijn contract zal worden verlengd en mijn jaar is dus goed geweest. Da’s geen topsport hè. Een Tom Compernolle wordt tiende op de 5000 meter. Knap voor een amateur, zegt men dan, maar moet je niet ambitieuzer zijn dan dat ? Heeft het zin om je achter dat statuut te gaan verstoppen ? Als prestaties op hoog niveau erin zitten, wordt dan toch gewoon prof ? Ofwel gá je ervoor ofwel ga je er niet voor. Een tussenweg is er niet. Studiebegeleiding vind ik bijvoorbeeld ook flauwekul. Waarom zouden studies een excuus mogen zijn om minder hard te mogen trainen ? ( schamper) Een bende watjes is het, die het allemaal veel te gemakkelijk in de schoot krijgt geworpen. Ik wil niet iemand worden van vroeger-was-het-beter. Maar het frustreert me wel dat men in België blijkbaar niet inziet dat de zachte hand nooit tot resultaten leidt in de atletiek.”

Na dit voor de Belgen prachtige EK vind je ongetwijfeld weinig gehoor met die mening.

“Da’s de verdienste van Kim en Tia natuurlijk. Hopelijk kunnen de anderen zich aan hun professionalisme optrekken. Nu, de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het met het merendeel van de Europese landen op het atletiekvlak slecht gaat. Frankrijk, Nederland en Engeland hebben een vreselijk EK gedraaid. Een fiere atletieknatie als Italië eindigde na België op de medaillestand. Italië ! Die deden tien jaar geleden nog mee voor de WK-medailles. De verklaring is de doorgedreven internationalisering van de atletiek, waardoor het voor de Europeanen alsmaar moeilijker wordt om medailles te behalen op de grote toernooien. Dat werkt erg demotiverend. Enkel de Oost-Europeanen en de Russen boeken nog vooruitgang op het mondiale toneel.”

En die prestaties doen nogal wat atletiekkenners de wenkbrauwen fronsen.

“Ja, maar er wordt ook nogal gauw gefronst. Je mag niet meer presteren zonder dat het verdacht is blijkbaar. Een beetje hypocrisie is de Belgen wat dat betreft niet vreemd. Toen Mohamed Mourhit zo goed liep, voelde niemand zich geroepen om te fronsen, terwijl een blinde kon zien dat er wat aan de hand was.”

Afschrikeffect

Kan je het de mensen kwalijk nemen dat ze even wat sceptischer kijken naar de atletiek ? Met het betrappen van Justin Gatlin, de wereldrecordhouder op de 100 meter, kreeg het imago van de sport een flinke deuk.

“Het probleem met ieder dopingbeleid is dat je altijd achter de feiten aanloopt. Nochtans heb ik de indruk dat het dopingprobleem nu echt wel wordt aangepakt, ook in Amerika, dat de laatste maanden zoveel kritiek krijgt. Sinds de Balcoaffaire durft men er de grote namen betrappen en dat gaat ongetwijfeld een sterk afschrikeffect hebben. De huidige Amerikaanse lichting mag van geluk spreken dat de valsspelers eruit worden gezift. Er is in dat land genoeg talent aanwezig om de sprintnummers ook zonder doping te domineren.”

Nu we het over Balco hebben. Marion Jones, zowat de enige die zonder schorsing uit de affaire kwam, loopt op de Memorial.

“Je kan inderdaad van MarionJones zeggen dat ze door de mazen van het net is geglipt, maar wat je haar wél moet nageven, is dat ze er weer staat, na al die jaren van kommer en kwel. Dit jaar liep ze 10,91 op de 100 meter, de tweede wereldjaarprestatie. Akkoord, het is geen 10,65 meer. Ik zeg ook niet dat ze vroeger niks gepakt heeft, maar nu lijkt ze me clean. Je ziet het aan haar lichaam, dat is niet meer de superspiermassa van vroeger. En toch is ze volgend jaar weer topkandidate voor het WK. Ik hou wel van Jones en van haar bitchmentaliteit. Die zegt ten minste : ik ben de beste en ik ga het nu tonen ook. Met of zonder doping.”

Vuurwerk op de piste

Waar kijk je nog naar uit op de Memorial Van Damme ?

“Ik denk dat we een erg mooie Memorial gaan krijgen. De niet-Europese atleten hebben een competitiebreak gehad en zullen opgeladen aan de start staan. Dat gaat vuurwerk geven op de piste, vooral in de sprints, waar de Jamaicaan Asafa Powell natuurlijk dé topattractie is. Ik doe nu een gewaagde voorspelling : Powell breekt op de Memorial het wereldrecord op de 100 meter. Hij heeft het in zich, dat weet ik zeker. En Brussel komt voor hem op het ideale moment om het te proberen. Het enige wat we nodig hebben, is een beetje geluk met het weer. Powell heeft warmte nodig om te presteren. ”

Wat verwacht je van Gevaert en Hellebaut ?

“Ze hebben hun hoofddoel voor dit jaar al binnen, een beetje decompressie zou dus normaal zijn. Maar ze gaan het publiek zeker waar voor zijn geld geven. Alleen vrees ik dat de verwachtingen van de toeschouwers te hoog gespannen gaan zijn. Je moet er bijvoorbeeld niet op hopen dat Tia Hellebaut haar Belgisch record nog eens scherper gaat stellen. 2,03 m is immers niet niks. Maar ik weet hoe de mensen redeneren : het wereldrecord ligt maar zes centimeter hoger en op het EK steeg ze ook voortdurend boven zichzelf uit … Maar laten we rationeel blijven. Niet geblesseerd raken en de batterijen opladen voor volgend jaar is Tia’s voornaamste taak voor de rest van het seizoen.”

Toen ze op het EK over 2,01 m sprong, leek ze echt nog centimeters overschot te hebben.

“Die indruk had ik ook. Maar op die hoogte is iedere centimeter een extra muur waar je over moet. Voor nieuwe records moeten we haar echt meer tijd gunnen.”

Hellebaut was de sensatie van het afgelopen EK, waar de absolute wereldtop aanwezig was. Dan moet zij over twee jaar ook kandidaat zijn voor olympisch goud.

“In principe wel, ja. Pakweg drie jaar geleden had ik dat niet in haar gezien. Toen was Tia nog haar tijd aan het verknoeien in de zevenkamp, terwijl ze daar duidelijk niet het potentieel had om door te breken op het internationale toneel. Gelukkig heeft ze dat uiteindelijk zelf ook begrepen.”

Naar verluidt was Hellebaut vroeger nogal een losbol en nu ze dat heeft kunnen temperen, plukt ze er de vruchten van.

“Ik moet eerlijk zeggen dat ik daar nooit wat van gemerkt heb. Op stages vond ik haar net een voorbeeld qua discipline en werkijver. Zolang ik Tia ken, was ze altijd heel ernstig met haar sport bezig. Misschien hebben er daarvoor jeugdzondes plaatsgevonden waar ik geen weet van heb. Tja, beter dat ze dat toen deed dan nu.”

Kim Gevaert liep ook een groots EK. Maar de wereldtoppers op haar nummer zijn wel buiten Europa geboren.

“Dat klopt. Maar het doet niets af aan de waarde van haar Europese titel. Net zoals het niets van haar verdienste afdoet dat Christine Arron, de Europese recordhoudster op de 100 meter en bronzen medaille van het WK in Helsinki, er niet bij was. Er op die ene dag staan en presteren, dat is het enige dat telt. Ik dacht ook na mijn olympische finale in ’96, waar ik als enige Europeaan aan de start stond, dat ik op het volgende EK op mijn sloffen goud zou halen. Maar wat gebeurt er ? Ik breek mijn voet en moet passen voor het EK. Betekent dat dat degene die toen wel heeft gewonnen het minder verdiende ? Nee toch, want hij was op tijd klaar om kampioen te worden en ik niet. Of om het anders te zeggen : als de Amerikanen volgend jaar de bus naar de piste missen en Gevaert loopt als enige de finale van het WK, dan zal ze net zo goed verdiend wereldkampioene zijn. Hé, dat scenario staat me wel aan ( lacht).”

Scherper

De hamvraag is : zit er nog rek in de prestaties van Gevaert ?

“Op de 100 meter kan ze naar de 10.98 evolueren ( Gevaerts huidige Belgische record bedraagt 11.04, nvdr.) en zelfs nog iets scherper is misschien mogelijk. Op de 200 meter denk ik niet dat we nog erg veel vooruitgang moeten verwachten. Haar huidige record op de 200m is 22.20, slechts 12 honderdste meer dan haar tijd op de 100m maal twee. Dat is bijzonder scherp, ik zie daar geen marge meer in. Nu, ik hoop dat ik me vergis. We hébben Kim in het verleden al zo hard zien groeien.”

Tot voor kort beweerden atletiekspecialisten dat Gevaert eigenlijk beter zou scoren op de 400 meter.

( lacht luid) “Waarom niet op de 800 meter, dan kan ze iedereen kloppen met haar eindsprint ? Nee serieus, dat is zever hé. Kim is dubbel Europees kampioen, wat kan je meer willen ? Die theoretische atletiekanalyses moet je niet al te ernstig nemen – een atleet voelt meestal zelf wel waar hij of zij de beste kansen heeft. Zuiver theoretisch gesproken zou Gevaert inderdaad een goeie 400 meter moeten kunnen lopen, maar trainingstechnisch gesproken zal dat moeilijk te combineren vallen met haar 200 en zeker met haar 100 meter.”

In de Belgische kranten worden momenteel verklaringen gezocht waarom de Belgische vrouwen het momenteel erg goed doen en de mannen veel minder. Maar is dat niet vooral toeval ?

“Natuurlijk. In mijn glorietijd was het net andersom en ik zou geen enkele reden weten waarom de Belgische mannen opeens niet meer zouden kunnen presteren en de vrouwen wel. Maar ja, het is niet de eerste keer dat men hoogdravende analyses maakt over zaken die er eigenlijk niets toe doen.”

JEF VAN BAELEN