Na een tussenstop bij de Rode Duivels kijkt Dick Advocaat reikhalzend uit naar de Russische nationale ploeg. Kroniek van een aangekondigd ontslag.

In het Franstalige Foot Magazine van 23 januari stond een fantastische strip van cartoonist Pad’R. Belgisch bondscoach Dick Advocaat loopt doorheen de pagina met een gezicht als een donderwolk en irriteert zich aan alles wat hij op zijn weg tegenkomt, tot een molshoop toe. Bij elke opmerking haast KBVB-voorzitter François De Keersmaecker zich lachend en met verbloemende woorden om het obstakel weg te houden. ’s Avonds ligt Advocaat in bed met zijn geliefde (AZ) en bromt: “Ze hebben me nu nog niet ontslagen, maar ik geef niet op.”

Drie weken geleden pakte Foot Magazine uit met een cover waarop Dick Advocaat aan tafel zat met Vladimir Poetin, met als titel: ‘Poetin wil Advocaat’. In Vlaanderen werd nota genomen van de interesse, maar meer aandacht werd er niet aan besteed. Twee weken eerder had Advocaat immers op de vraag over de Russische interesse in Humo nog gezegd: “Er is geen enkele reden tot speculeren. Ik blijf bij AZ tot eind dit seizoen en ik blijf minstens twee jaar voor België werken. Dat is de bedoeling.” Het eerste deel van die voorspelling komt hij na, het tweede niet. Eén maand en twee dagen na het verschijnen van dat artikel, afgelopen donderdag om kwart over twee ’s middags, kondigde hij aan dat hij België verlaat.

Een van de bronnen van het artikel in Foot Magazine, Vladimir Grabishenko, correspondent in België voor de Russische en Oekraïense media, is vandaag verbaasd dat de Belgische voetbalwereld de signalen van de voorbije weken zo achteloos naast zich neerlegde. “Wij waren zeker van de vergevorderde contacten, al heeft Advocaat altijd goed de lippen op elkaar gehouden, zelfs tegenover bevriende journalisten.”

Hoger niveau

Het was een kribbige Advocaat die afgelopen vrijdag na de training van AZ kortaf de pers te woord stond. Hij voelde zich aangevallen omdat hij vindt dat hij in zijn recht staat. Op de vraag of hij het niet was geweest die kort tevoren had gezegd dat Rusland niet aan de orde was, repliceerde hij bits: “Wanneer heb ik dat dan gezegd?”

“Als een trainer ontslagen mag worden, waarom mag hij dan ook niet zelf opstappen?”, vatte hij de kern van zijn betoog samen. “Ik heb gekozen voor het hogere niveau van Rusland, dat op het komende EK wel iets kan gaan doen.” Op de vraag of hij het niveau van België dan te laag vond, antwoordde hij ontkennend: “Totaal niet. Het zal alleen langer duren om met België resultaat te halen.”

Uiteindelijk is dat de toon die in Nederland overheerst, en die waarschijnlijk het best aangeeft wat er zich in het hoofd van Advocaat heeft afgespeeld: hij is 62, droomt van een laatste kunstje op een prestigieus toernooi en Rusland biedt hem daartoe de kans, meer dan een jong en beloftevol Belgisch team dat wellicht nog niet rijp is om de komende jaren al een prijs te pakken.

Dat liet hij ook al optekenen in een interessant interview in de Nederlandse kwaliteitskrant NRC Handelsblad op 13 maart. Dat gaf al een indicatie van wat zich in hem afspeelde. “België heeft geen Arjen Robben, Robin van Persie of Wesley Sneijder“, zei hij toen. “Het centrum van de verdediging ziet er goed uit, het middenveld ook, maar voorin is het nog zoeken. Het Belgisch elftal is een groep in ontwikkeling die probeert er op het EK in 2012 bij te zijn. Maar het WK 2014 vind ik realistischer. Je praat immers over een selectie van gemiddeld 22 jaar. Het is interessant om te zien hoe we de EK-voorrondes doorkomen”, klonk het toen.

Met Rusland kreeg hij plots een kans om, vroeger dan verwacht, weer bij de grote jongens te staan. Hij erft nagenoeg dezelfde ploeg waarmee Guus Hiddink de WK-kwalificatie nipt miste. Een ploeg die op het voorbije EK vierde werd en zich kenmerkt door zijn wisselvalligheid. Geen Europese topploeg, maar een Europese middenmoter die de ene dag briljant kan voetballen, zoals tegen Engeland in de WK-kwalificaties, maar vervolgens in de barrages onderuitgaat tegen een kwalitatief minder hoog aangeschreven team als Slovenië. Advocaat zal het de komende jaren met Hiddinks selectie moeten doen, en zijn resultaten zullen afgemeten worden aan die van zijn voorganger. De grote verdienste van Hiddink is dat hij van de Russen een hecht team maakte, met een goeie ploeggeest, waardoor iedereen met plezier naar de afspraken met de nationale ploeg afreisde. Advocaat gaf vrijdag aan dat het feit dat hij de meeste spelers nog van bij Zenit kent een voordeel is, maar in de wandelgangen is al te horen dat niet al zijn ex-spelers ernaar uitkijken om weer met hem samen te werken. Ze vinden dat zijn relatie met spelers nogal koel is. Om het simpel te zeggen: “They don’t like him“, weet Boris Bogdanov van Sport/Express.

Zootje

Toch benadrukte Advocaat vrijdag dat het hem om de sportieve uitdaging gaat. Geld speelt geen rol bij zijn beslissing, benadrukte hij: “Om financiën hoef ik me al langer geen zorgen meer te maken.” De omstandigheden waarin hij in Rusland kan werken, bevallen hem een stuk beter dan het zootje dat hij in België aantrof. De Belgische context waarin hij moest werken, heeft zijn beslissing zeker vergemakkelijkt.

Trainers houden van korte lijntjes. In Rusland is dat het geval, met een bondsvoorzitter die hij kent. Serguei Fursenko was de man die hem een paar jaar geleden naar Sint-Petersburg haalde. Fursenko was toen voorzitter van Zenit en kreeg een goeie band met zijn Nederlandse trainer. Het was pas na Fursenko’s vertrek bij Zenit dat Advocaat botste met het management van de club en zijn biezen mocht pakken. Toen afgelopen winter duidelijk was dat Guus Hiddink niet zou aanblijven als bondscoach en dat Serguei Fursenko bondsvoorzitter zou worden, viel de naam van Advocaat als mogelijke vervanger.

In Rusland heeft Advocaat niet alleen de steun van de bondsvoorzitter, maar ook van de politieke toppers Poetin- Medvedev, premier en president van de Russische federatie en allebei afkomstig uit Sint-Petersburg. Telkens als Advocaat bij AZ zijdelings terugblikte op zijn tijd bij Zenit, raakte hij oprecht ontroerd. Zijn band en ontmoeting met Poetin vond hij geweldig, benadrukte hij in elk interview. Die leefwereld stond in schril contrast met het wankelende huis waar hij bij de KBVB in liep, met zijn vele baronieën die allemaal hun eigen belang verdedigden en daar, bij gebrek aan een stevige leiding, ook in de pers de nodige ruchtbaarheid aan konden geven. Kritiek op Advocaat was tegelijk kritiek op voorzitter François De Keersmaecker. “Er bestaat in België geen kritiek op de coach Advocaat, maar op de lastige man Advocaat die altijd zijn zin moet doordrijven”, zei de voormalige bondscoach half maart nog in NRC Handelsblad. “Niet iedereen vindt het daar belangrijk dat ik rondom het Belgische elftal een professionele organisatie probeer neer te zetten. Alles moet in een overlegsituatie gebeuren. Lastig werken? Natuurlijk! Hoe meer mensen zich ermee bemoeien, hoe langer het duurt. Dat ben ik niet gewend.” Op de vraag of hij van sommige toestanden in België wel eens dacht: dit is Afrika, antwoordde hij in Humo bevestigend: “Ja, helemaal. Dat stoort me enorm. Het meeste stoort me dat alles lekt naar de pers.”

Verrader

Het bericht dat Advocaat zijn contract met België opzegde, werd in Rusland op gemengde gevoelens onthaald, zegt Boris Bogdanov: “Velen hier denken: Advocaat heeft België verraden, op een dag zal hij ook ons verraden. Hoe kun je deze man nog vertrouwen? Wat hij donderdag deed, was niet goed voor zijn reputatie. Het was niet de eerste keer dat hij zijn woord brak.”

Vladimir Grabishenko: “Zaterdag publiceerden de Russische media een lijstje met de vorige conflicten uit Advocaats trainersloopbaan.” Ook in Rusland vreest men dat Advocaat vooral bezweken is voor het geld. De verwachtingen zijn voorzichtig. Men voegt eraan toe: doorgaans is hij de man die na Hiddink komt, maar het minder goed doet dan zijn voorganger.

Ondertussen was de Belgische bond afgelopen weekend in shock, tot grote verrassing van stemmen in Nederland en in Rusland die niet begrijpen dat de KBVB in weerwil van alle berichten over een nakend vertrek van Advocaat niet bezig was met een plan B.

Voor de spelers zelf vond hij zijn vertrek het meest jammer, gaf Advocaat vrijdag nog mee. Bij het merendeel van de Rode Duivels genoot Advocaat respect. Hij stond boven communautaire en andere belangen, behandelde iedereen gelijk en draaide niet om de pot als het niet goed was. Dat was voor de meesten even schrikken. Bij hem was er geen sprake van vergoelijkingen na een mindere prestatie, waren er geen privileges voor bepaalde spelers, geen lange tactische uiteenzettingen waarna de spelers zich afvroegen wat ze nu moesten gaan doen en geen zware trainingen een paar dagen voor een interland. Kortom: een coach die het gewend was aan de top en met toppers te werken. De kans dat de Rode Duivels opnieuw een toptrainer van Europees niveau als bondscoach krijgen, lijkt onbestaande. Geen enkele zichzelf respecterende buitenlandse toptrainer die alternatieven heeft, zal bereid gevonden worden zich voor zo weinig geld – op de internationale waardeschaal – in zo’n wespennest te storten.”

door geert foutré – beelden: reporters

Velen in Rusland denken: Advocaat heeft België verraden, op een dag zal hij ook ons verraden.

Boris Bogdanov

Ik heb gekozen voor het hogere niveau van Rusland, dat op het komende EK wel iets kan gaan doen.

Dick Advocaat