Er was het nummer één van de wereld nodig om Kim Clijsters na 28 maanden af te stoppen. Vermoedelijk zal dat ook de maatstaf worden voor de rest van haar tweede carrière. Kim is terug.
De balans na Cincinnati oogt ronduit positief. Tweemaal overtuigend gewonnen tegen een ervaren subtopper ( Bartoli en Schnyder), op routine voorbij een echte topper ( Kuznetsova) en pas in de kwartfinale van dit sterk bezette evenement een halt toegeroepen door het nummer één van de wereld, DinaraSafina. Na een pauze van 28 maanden lijkt deze tweede carrière van Clijsters na amper één week competitietennis al terug op het juiste spoor. “Kim is een competitiebeest”, weet haar ex-coach Marc Dehous. “Ze kickt als het ware op het spelen van wedstrijden. Ik was dan ook niet verrast dat ze zo snel de draad wist op te pakken.”
Nummer één
Het moet van de retour van Monica Seles in 1995 – ze won toen het toernooi van Toronto en speelde de finale op de US Open – geleden zijn dat er nog zo reikhalzend naar een comeback werd uitgekeken als naar die van Kim Clijsters. Het damescircuit is op zoek naar houvast in deze woelige tijden. Met het afhaken van Clijsters, Henin, Davenport en Hingis, plus het wegdeemsteren van Mauresmo en Sharapova boette de WTA-tour in aan persoonlijkheid, puur tennis en rivaliteit. De nieuwe namen – Jankovic, Ivanovic, Azarenka, Wozniacki – konden de lacune nog niet helemaal dichten. Daardoor kregen de zusjes Williams een vrijgeleide om zich te concentreren op de grandslamtoernooien. Voor de kleinere evenementen kunnen ze na meer dan tien jaar proftennis niet meer dezelfde passie en focus opbrengen, zoals ze vorige week nog maar eens bewezen in Cincinnati, waardoor minder begaafde atletes als Dinara Safina daarvan konden profiteren. Het zorgt voor chaos aan de top van het damestennis, waar Clijsters met haar spontane karakter, het mooie mamaverhaal en gestructureerd spel mee orde in kan scheppen. Haar eerste uitje deed alvast het beste verhopen. Het ontbreekt Clijsters enkel nog aan wat ritme om de definitieve stap terug te zetten naar de wereldelite. Begin volgend jaar in Australië wordt ze als top verwacht.
“Mijn eerste week was super”, maakte Clijsters zelf de balans op. “De overgang van training naar wedstrijd verliep vlekkeloos. Ik heb veel matchen kunnen spelen, een paar toppers geklopt en er kwamen veel emoties terug. Mijn comeback maakte ik een paar jaar geleden na mijn polsblessure, dit zie ik eerder als mijn tweede carrière.” Dat tweede deel verplaatste zich deze week naar Toronto, waar de 26-jarige Breese in 2005 met een titel de basis legde voor haar latere US Opentriomf. Meteen zal iedereen kunnen zien hoe Clijsters haar eerste stappen terug verteerd heeft. Zelf maakte ze er geen punt van. “Ik heb nooit gevoeld dat ik erg diep ben moeten gaan”, wist ze al na de wedstrijd tegen Safina. “Mijn lichaam recupereerde ook snel. Op wat stijfheid na heb ik nergens last van gehad.” Nochtans had haar andere ex-trainer Carl Maes net dat machtige lijf aangegeven als mogelijk pijnpunt. “Het wordt afwachten hoe ze een aantal matchen op rij gaat verteren”, aldus Maes. “Kim was altijd al iemand die erg diep kon gaan op training, dieper dan in wedstrijden, maar zo’n opeenvolging van partijen met stress en druk is toch nog anders. Op de US Open zou ze zeven wedstrijden moeten spelen op veertien dagen, hè.”
Dat is natuurlijk als je ervan uitgaat dat Clijsters tot de topkanshebsters behoort voor de titel op Flushing Meadows. Daar lijkt het nog wat vroeg voor, al zijn de concurrentes van Clijsters op de vingers van één hand te tellen. Kuznetsova hield ze al onder de knoet, de Williamsen in New York zijn mogelijk een moeilijk te passeren klip, terwijl ook Elena Dementieva een zeer regelmatige indruk laat. “Er is geen enkele speelster in New York die als uitgesproken favoriete de baan zal opgaan tegen Kim”, omschreef Maes het. Misschien Dinara Safina nu wel? De 22-jarige Russin wordt verguisd door tennispu-risten, uitgelachen door haar naaste achtervolgers en is misbegrepen als nummer één van de wereld zonder grandslamtitel. Het zusje van Marat Safin heeft niet de explosiviteit noch de creativiteit of het charisma om als leidster van het WTA-circuit over te komen. Safina heeft wel een gigantische regelmaat, zowel in haar wekelijkse prestaties als in haar tennis op de baan. Dat mocht ook Clijsters ondervinden. “Dinara heeft het meest indruk op mij gemaakt sedert ik weg was”, zwaaide onze landgenote met lof. “Indertijd heb ik haar gezien en er een paar keer tegen gespeeld ( in de onderlinge duels stond het 6-1 voor Clijsters bij haar afscheid, nvdr). Ze kon toen al tegen een bal slaan en serveerde vrij behoorlijk maar ze bewoog niet goed en was zeker niet de meest fitte atlete op de tour. Als je haar nu ziet weet je dat ze in vorm is, dat ze hard gewerkt heeft en ook mentaal is verbeterd. Zij heeft duidelijk de meeste progressie gemaakt.” Dit aan den lijve ondervinden in de kwartfinale van Cincinnati was soms een beetje frustrerend. Iemand die ze vroeger met de ogen dicht domineerde en eenvoudig onder de knie hield deed nu net hetzelfde met Clijsters. Telkens als werelds nummer één het tempo verstrakte, had het voormalige nummer één van de wereld moeite om te volgen. “Ik heb haar nog nooit zo goed weten spelen”, wist Clijsters. “Ze speelt ook heel anders dan de andere meisjes. Zo staat ze erg ver achter de baseline als ze een service moet retourneren. Net als de mannen. Haar slagen zijn niet ongelooflijk hard maar ze zijn wel erg diep. Ze dwong me achteruit. Ik zou het liefst onmiddellijk opnieuw tegen haar spelen om te kijken hoe ik het dan zou aanpakken.”
Kleine bliksemafleider
Clijsters moet beseffen dat ze tegen de subtop nog wel makkelijk wegkomt met haar powertennis uit de relatief oude doos. Tegen de top vijf zal er meer variatie aan te pas moeten komen. De service moet absoluut sterker en regelmatiger worden, de concentratie constanter en het netspel geïntegreerd. “Er waren momenten dat mijn niveau erg goed was, maar er zijn ook enkele dipjes geweest”, beaamde ze alvast. “Ik zeg niet dat ik dat in het verleden ook niet had maar nu is het wel te verklaren. Ik moet echt gaan proberen regelmatiger te worden.” Niets beter om daaraan te werken dan in een hoog gedoteerd en sterk gestoffeerd toernooi als dat van Toronto opnieuw enkele rondes mee te draaien. Met mogelijke tegenstandsters als Victoria Azarenka en Jelena Jankovic zou ze deze week wel eens aan haar trekken kunnen komen. “Dat zijn net de beste matchen”, wist Clijsters. “Ik wil voor de US Open nog zo veel mogelijk toppers bekampen. Uit zulke wedstrijden leer je het meest en raak je sneller aangepast.”
Het moge duidelijk zijn dat het menens is met die comeback van Clijsters. Haar ruime entourage, de lange trainingsperiode en het uitkijken naar een volledig programma volgend jaar laat uitschijnen dat de Limburgse niets aan het toeval heeft overgelaten om zo professioneel mogelijk aan de aftrap te komen en zover en zo snel mogelijk door te stoten. “Je mag dat niet minimaliseren”, vond ook Fed Cupkapitein SabineAppelmans. “Er komt uiteindelijk veel bij kijken. Je moet het maar willen, hè, kiezen voor zo’n leven. Ze had het veel makkelijker kunnen hebben. Ergens moet ze toch het gevoel hebben dat haar carrière nog niet af was. Dat ze nog ergens voldoening zoekt op dat gebied.” Over hoever dat tweede deel van die carrière moet reiken, daar kon Appelmans zich ook een voorstelling bij maken: “Het liefst wil ze grandslamtitels winnen. Ze had er toch een paar meer moeten hebben op haar palmares. Ze is al nummer één van de wereld geweest, nu doen de bekers ertoe. Als je jong bent, droom je ervan om de beste ter wereld te zijn. Naarmate je ouder wordt streef je meer naar die piekmomenten.” Marc Dehous ziet dat al vrij snel gebeuren: “Ik heb vroeger al gezegd dat ik haar tachtig procent kans geef om de US Open te winnen. Buiten de Williamsen is het vrouwencircuit uiteindelijk toch maar een grijze massa. Als Kim bovendien volgend jaar een volledige schema afwerkt, staat ze zo weer tussen de top drie.”
Die planning begint meer en meer vaste vorm te krijgen. Later dit jaar doet Clijsters al haar lievelingstoernooi in Luxemburg aan, zijn er de Diamond Games in december en is het niet uitgesloten dat ze daarvoor (Peking? Tokio? Linz?) ook nog eens aan de slag gaat. Nochtans wou Clijsters eerst niet verder dan de US Open kijken. Samen met haar team wou ze daar een evaluatie maken van haar terugkeer. Daarbij zou ze vooral naar het geluk van haar gezin kijken. Hoe de kleine Jada en echtgenoot Brian hun nieuwe rol in het tennisorganigram zouden opnemen en verteren. Maar na één week lijkt ook dat belangrijke aspect voor Clijsters op rolletjes te lopen. “We hebben ons goed geamuseerd”, vertelde ze. “Alles viel meteen in de juiste plooi. Jada gedroeg zich voorbeeldig en alles was goed gepland.” Net de aanwezigheid van haar gezin lijkt voor analisten de basis om voor een perfecte comeback te zorgen. “Ze staat anders tegenover het circuit vandaag”, merkte Appelmans op. “Op het eind van haar vorige ‘leven’ was ze vooral bezig met mama worden. Dat is ze nu en ze kan opnieuw focussen op het tennis. Bovendien helpt zo’n klein kind uitstekend als bliksemafleider.”
Pete Sampras
Kim Clijsters heeft een rentree gemaakt langs de grote poort. Niet met fanfare, daarvoor had ze het toernooi van Cincinnati moeten winnen, maar wees maar zeker dat iedereen haar heeft zien binnenkomen. Niet alleen voor het WTA-circuit is deze comeback fijn meege-nomen, ook voor het Belgische tennis en de sport in het algemeen is dit een godsgeschenk. Meteen zag je de aandacht voor tennis in ons land – toch wel flink geslabakt sinds het wegvallen van Henin – weer opgevijzeld worden. Meteen werd er opnieuw uitgekeken naar de roes van het succes – een gevoel waar we ons tien prachtige jaren aan konden laven – waardoor ook de verwachtingen alweer flink stegen. Laten we Clijsters evenwel nog even de tijd geven om het juiste ritme te vinden. Men mag niet onderschatten wat een zwangerschap en twee jaar zonder tennis met een mens kunnen doen. Bovendien is de vrouwentour toch wel grondig herschikt zonder daarom een geweldige stap vooruit te hebben gezet. Van die stagnering van het niveau zou Clijsters betrekkelijk snel moeten kunnen profiteren om haar plaatsje aan de top weer in te nemen. De laatste woorden zijn voor de persoon die de eerste stappen van Clijsters een halt toeriep: Safina. “Ze is een fantastische tennisspeelster, altijd al geweest. En ze speelt nog steeds hetzelfde als twee jaar geleden. Dat is ook niet zo gek: je kunt je talent niet verliezen. Duw PeteSampras vandaag een racket in zijn handen en hij speelt nog altijd hetzelfde. Kim is misschien wat langzamer, maar ze is nog steeds jong.” Pete Sampras was 31 toen hij zijn laatste US Open won. Het is maar een ideetje, Kim, het is maar een ideetje …
door filip dewulf – beelden: belga
Ik geef haar tachtig procent kans om de US Open te winnen. Marc Dehous
Het liefst wil ze grandslamtitels winnen.
Sabine Appelmans
