Na een geslaagde start in hun kwalificatiecampagne groeit de kans dat de Rode Duivels in 2014 voor het eerst in twaalf jaar aan een groot toernooi mogen deelnemen. Zo lijkt deze talentvolle generatie eindelijk waar te maken wat België volgens universitair onderzoek al langer had moeten kunnen. “Onze ogen bedrogen ons toen niet”, zegt Jeroen Schokkaert, doctoraalstudent aan het Licos Centre van de KU Leuven. Samen met de professoren Ruxanda Berlinschi en JohanSwinnen onderzocht hij hoe sterk nationale ploegen zouden moeten presteren volgens verschillende meetbare factoren. Wat bleek? België deed het daarin ver onder de maat. “We hebben een empirisch model opgesteld met acht verschillende parameters. In februari 2010 stonden de Rode Duivels nog op een 66e plaats op de FIFA-ranglijst, terwijl ze volgens ons model toen al 26e hadden moeten staan. Binnen de top-100-landen zat geen enkel elftal zo ver onder zijn verwachte potentieel. Onze nationale ploeg was tot voor kort dus de grootste underperformer ter wereld.” Begin juni, vlak na de oefenduels tegen Montenegro en Engeland stond ons land nog steeds op een 54e plaats op de FIFA-ranking geparkeerd. Daarmee hield het in de huidige WK-kwalificatiegroep alleen Macedonië achter zich. Na winst tegen de Serviërs en de Schotten komt België plots uit op een 22e plaats. Met ander woorden: waar het hoort te staan.
Het model van de onderzoekers valt te vergelijken met de schattingen die sport- economen voor elke Olympische Spelen maken over het te verwachten aantal medailles per land. Dat grotere en rijke landen beter presteren, is geen geheim. “We kijken in totaal naar acht factoren. Daarbij onder meer de migratie-index, voetbalcultuur en vorige prestaties in wereldbekers. In dat laatste scoort België opmerkelijk goed met elf deelnames. Alles samen kunnen we zo 70 % van de variantie in FIFA-ranking tussen landen verklaren. De overige 30 % kunnen we nog niet in kaart brengen. Om een voorbeeld te geven: golfstaatjes als Bahrein en Qatar scoren dankzij hun oliedollars aanzienlijk beter dan verwacht.” Lees: met de hulp van genaturaliseerde Zuid-Amerikanen. Vooral de migratie-index is interessant voor een land als België, dat zelf geen Europese topcompetitie heeft. België blijkt een van de marktleiders in het onderzoek, vooral met alle recente transfers naar de Premier League. “Bij de berekening van de migratie-index houden we rekening met de kwaliteit van de Europese competitie waarnaar de speler migreert, gemeten aan de hand van de officiële UEFA-coëfficiënten”, zegt Schokkaert. “Een score van 0 betekent dat geen enkele speler in een Europese competitie speelt, 1 betekent dat elke speler in de beste Europese competitie speelt, momenteel dus de Premier League. Op vier jaar tijd is de migratie-index van ons land maar liefst verdubbeld. Met 0,881 staat België helemaal bovenin tussen landen als Brazilië en Ivoorkust, waarvan nagenoeg alle spelers in topcompetities spelen.” Wat betekent dat voor onze kwalificatiekansen voor het WK? “Het model maakt duidelijk dat België lang te laag stond, terwijl voor Servië en zeker Kroatië het omgekeerde het geval is. Toch zijn de verschillen miniem. Wat zou betekenen dat de nek-aan-nekrace tussen België en Kroatië weleens de spannendste van alle groepen zou kunnen zijn.” Een echte grootmacht is België dus nog niet, al zit er nog rek in. De meeste factoren zijn vrij stabiel: zo zal de Belgische bevolking niet plots exploderen. Maar de migratie-index kan nog omhoog. Het zijn bovendien vooral de oudere spelers ( Simons, Van Buyten, Jean-François Gillet) die niet in de Premier League spelen. Schokkaert: “Als je de gemiddelde leeftijd van deze groep bekijkt, ziet het ernaar uit dat ze nog wel even meegaan, en dat een aantal spelers nog een sprong kan maken van de top naar de absolute top. Het ziet er dus heel rooskleurig uit voor de nabije toekomst.”
DOOR JENS D’HONDT
“Van de landen uit de top 100 was België tot voor kort de grootste underperformer ter wereld.” Jeroen Schokkaert, onderzoeker aan de KU Leuven
