Na een duikvlucht in Manchester maakt de duurste Eredivisiespeler ooit een noodlanding in Lyon. Stilaan komt Memphis Depay weer aan de oppervlakte. ‘Hij kan nog steeds de nieuwe Robben worden.’
Knettergek, geniaal, arrogant, fenomeen, egotripper, vakidioot, show pony, doelgericht, rebel, teamspeler, onpeilbaar, liefhebber, bon vivant, geheelonthouder, nieuwe Robben, nep Neymar, gedreven, modepop, nonchalant, bevlogen. Weinig spelers zijn in zo’n korte tijd zo uiteenlopend getypeerd als de 23-jarige Memphis Depay uit Moordrecht. Nog niet zo lang geleden werd hij neergesabeld als hij zijn matzwarte Rolls Royce voor de plaatselijke supermarkt parkeerde of ergens met een modieuze hoed verscheen. Vijf doelpunten later neemt niemand er meer aanstoot aan als hij online poseert met handgemaakte Louis Vuitton bokshandschoenen. Balancerend op dit dunne koord probeert Memphis in een Franse provinciestad het evenwicht te hervinden. Langzaam groeit hij bij Olympique Lyon weer naar zijn topniveau.
AIRBUS
De Parijse sjeiks hadden in 2015 vele miljoenen over om hem naar het Parc des Princes te halen, maar wilden niet zo ver gaan als Louis van Gaal, die goud in handen dacht te hebben. Vanuit hun skyboxen in de vorm van de romp van een Airbus A380 (ideetje van Emirates), herkennen ze de wilskracht, maar nog niet de brille van hun voormalige transferdoelwit, dat met Lyon PSG komt bekampen. Deze eerste krachtmeting valt uit in het voordeel van leeftijdgenoot Julian Draxler, eveneens linkeraanvaller. De wedstrijd was aangekondigd als een clash tussen de twee jonge januari-aankopen op de vleugels. Met een loepzuivere trap beslist Draxler de wedstrijd (2-1) en overvleugelt daarmee Memphis Depay.
‘Hij heeft lang niet gespeeld en nog even tijd nodig’, voorspelde de coach van Lyon al. Dat hij er überhaupt tekende, was best een verrassende keuze van de duurste Eredivisiespeler ooit. Er was interesse van Everton, van Fenerbahçe en van Spaanse en Italiaanse subtoppers. Stuk voor stuk clubs waar hogere salarissen worden betaald dan bij de Franse club die alweer negen jaar geleden het laatste landskampioenschap vierde. Volgens Memphis gaf Olympique hem ‘het beste gevoel’, maar dat is niet het hele verhaal. Nu spelers uitgroeien tot multinationals op voetbalschoenen, wordt het steeds relevanter om kapitaalsvernietiging te voorkomen. Het management van Memphis (het Amsterdamse SEG) werkt daarom samen met het adviesbureau Sci Sports dat via transfertests inschat waar spelers de meeste kans maken om tot ontwikkeling te komen. Hun kenmerken worden afgezet tegen speelwijze, trainer en ploeggenoten bij de geïnteresseerde clubs. Aan de hand van alle statistieken wordt zo een transferadvies gegeven. Bij Memphis rolde Olympique Lyon uit de computer.
Begrijpelijk, zegt ook de coach die misgreep. Dick Advocaat: ‘Ik had hem graag naar Fenerbahçe gehaald. Maar ik moet zeggen dat de Ligue 1 goed bij hem past. Een fysiek sterke competitie, daar blijft hij met gemak overeind. De echt grote slagers staan centraal, aan de zijkant zal Memphis zijn tegenstander meestal de baas zijn. Ik snap dat zijn voorkeur niet uitging naar Turkije, salaris is op zijn leeftijd niet het belangrijkste.’ Het Everton van Ronald Koeman leek ook aanlokkelijk, maar Memphis koos voor een plek ver weg van de tabloids, die een voorliefde hadden voor foto’s van hem in een oversized bolide. ‘De concurrentie bij United was moordend, bij Lyon is hij onomstreden. Ik kan me voorstellen dat hij nu weer in de PSV-situatie wil komen waarbij ploeggenoten hem de bal blind geven. Als hij eerst een tussenstap had gemaakt bij een club als Lyon, was dat achteraf misschien logischer geweest.’
Als coach van PSV had Advocaat zijn handen vol aan de bravoureman. ‘Hij was erg ongeduldig. Maar zijn concurrent Dries Mertens noteerde zestien goals en zeventien assists.’ Toen Memphis bleef aandringen, plofte Advocaat op een dag De Telegraaf voor hem neer. ‘Daar stond een column in over de investeringen die Cristiano Ronaldo deed in zijn lichaam en carrière. Het draait in het topvoetbal allemaal om rendement, niet om trucjes. Dat heeft Memphis daarna geweldig opgepikt.’
Thuis bestudeerde Memphis op YouTube de filmpjes van Eden Hazard, Franck Ribéry en vooral Ronaldo. Gefascineerd raakte hij door de man die zijn lichaam niet alleen inzet als instrument, maar ook als een imago waarmee hij reclamecontracten binnensleept die zijn salaris bij Real Madrid overtreffen. Ook Memphis was al vroeg gewild bij sportmerken. Amper 21 jaar oud vloog hij naar Amerika waar Under Armour hem na tennistopper Andy Murray en basketbalidool Stephen Curry lanceerde als voetbalboegbeeld. Achter de schermen berekenden enthousiaste marketeers dat Memphis gedurende zijn carrière de man van honderd miljoen zou gaan worden. Niet alleen de werkethiek van Ronaldo nam hij over, maar ook de aandrang om zijn luxe lifestyle te etaleren. Precair wanneer dat imago geen gelijke tred houdt met de prestaties. Nadat hij uitgerekend de Rolls-Royce Phantom Drophead Coupé uit zijn collectie pikte om naar zijn werk te gaan, ontstond een beeld dat niet meer viel te keren. Van rolmodel werd hij rollsmodel. Advocaat knikt. ‘Ik heb er met hem over gesproken. Voor zijn gevoel deed hij niks verkeerds. Het is normaal daar. Bij Sunderland kwamen ze ook met enorme trucks, grote Range Rovers en de nieuwste Ferrari’s aanzetten. Memphis zou het zichzelf niet zo moeilijk moeten maken. Geniet ervan, maar je hoeft je rijkdom niet altijd aan de buitenwereld te tonen, want wanneer prestaties even achterblijven wordt dat er onherroepelijk bijgesleept.’
TARZAN
Advocaat noemt Memphis ‘een jongen die ten onrechte verkeerd en onbegrepen overkomt. Ik kan je verzekeren dat hij keihard werkt om de top te halen.’ Wat heet. Wat ooit begon met een rauw ei achterover tikken en stiekem het krachthonk induiken, mondt uiteindelijk uit in een zelf gefinancierde staf met voedings- en trainingsdeskundigen. Het polijsten van zijn lichaam werpt vruchten af, maar na de transfer naar Manchester loopt het uit de hand. De Moordrechter, die in de jeugd al opviel met een gorillaborstkas, groeit door de hogere trainingsintensiteit pijlsnel uit tot een soort godzilla. Liefst acht kilo aan spiermassa wint hij. Een getatoeëerde Tarzan, noemen de Engelsen hem. Niettemin lanceert Van Gaal de xl-versie van Memphis direct als spelmaker en het publiek gaat er eens goed voor zitten om te bekijken of de nieuwe nummer 7 kan wedijveren met het rijtje Best, Robson, Cantona, Beckham, Ronaldo. Achteraf bekeken ging dat allemaal te snel. Gaandeweg het seizoen moest Van Gaal hem steeds vaker terugtrekken uit de basis, onder Mourinho zat Memphis vrijwel uitsluitend op de tribune.
Had PSV zilver verkocht aan de prijs van goud? Helemaal niet, stelt directeur Marcel Brands van PSV. ‘Ik heb geen dag het vertrouwen verloren in Memphis, ondanks dat hij bij Manchester United niet kwam bovendrijven.’ Eerder voorspelde Brands dat Memphis een wereldster zou worden. ‘Daar geloof ik nog steeds in.’ Hoe is de dip in Manchester te verklaren? ‘Het is moeilijk om in zo’n korte periode al op dat niveau te komen. Georginio Wijnaldum heeft er via een tussenstap in de Premier League wat langer over gedaan, maar heeft wel de top gehaald. Ik denk nog steeds dat het de beste weg is. Wijnaldum had acht jaar Eredivisie in de benen. Aanvoerder, beste speler. Memphis schoot gelijk door. Na twee jaar knallen stond hij ineens aan de top. Kijk eens naar de carrière van Dries Mertens. AGOVV, FC Utrecht, PSV en nu een vedette bij Napoli. Het lukt zulke jonge spelers, met beperkte wedstrijdervaring, zelden om die sprong ineens te maken.’
De Ligue 1 was destijds ook een optie. Brands had een akkoord met PSG, maar Memphis wilde naar Engeland. Was een stap naar Frankrijk verstandiger geweest? ‘Tja. Wat zou jij doen? Ik vind dat altijd kletskoek. Als Louis van Gaal belt, zou iedereen op die trein springen.’
Dat hij in Engeland vooral het nieuws haalde met zijn Louboutin schoenen en wagenpark zegt Brands niks. ‘Dat gebeurt altijd als het slecht gaat. Hier in Eindhoven liep hij zo vaak met een hoed op. Op het moment dat hij niet presteerde, zei men ineens: ‘Kijk die mafkees lopen met z’n hoed.’ Hij heeft hier in de loop der jaren vier contracten getekend. Dan kwam hij altijd in flitsende nieuwe schoenen en een trendy jasje. Hij kleedde zich er netjes voor aan, vond hij mooi. Memphis is juist authentiek. Ik ken hem niet anders.’
Het verbaast Brands niet dat hij in Lyon goed uit de startblokken schoot. Hij kent hem als streber die de kok van het restaurant Usine inhuurde om door PSV geadviseerde voedingsschema’s klaar te maken. En als toegewijd talent dat in Manchester een personal trainer in dienst nam om het lichaam weer terug te brengen in de staat van het WK 2014. Sinds zijn vertrek hadden ze regelmatig contact. ‘Soms heb ik hem ongevraagd adviezen gegeven. Dat hij in zichzelf moest blijven geloven. Ik heb geen twijfels over zijn honger om het toch te gaan redden, Memphis heeft een hekel aan lanterfanten. Ik weet wat hij buiten de trainingen in zichzelf investeerde bij Manchester United. Dat was enorm. Hij verdient veel geld en zoals we allemaal hebben kunnen volgen geeft hij soms wat uit aan gekke dingen, maar hij investeert ook geld in een eigen staf met diëtist.’
ANDERSON
Binnenkort krijgt Memphis Depay een ereplaats op de verbouwde sponsorgalerij van het Philips Stadion. Brands: ‘Daar worden de grote namen uit de clubhistorie geëerd. Memphis Depay hoort daarbij, dankzij hem maakten we onze grootste transfer ooit.’ Met de zestien miljoen van Olympique Lyon is nu al vijftig miljoen aan transfergeld in hem geïnvesteerd. In zijn leeftijdscategorie zijn er weinig talenten op aarde in wie meer is belegd. Voorzitter Jean-Michel Aulas spreekt van ‘een droom’. In dertig jaar kocht hij zelden een duurdere speler. Ook voor Lyon is dit een trendbreuk. Lange tijd heeft een transfer niet meer zo veel deining veroorzaakt aan de oevers van de Rhône. Er worden vergelijkingen gemaakt met Sonny Anderson, die in 1999 overkwam van FC Barcelona. Het markeerde de start van een succesperiode. Hoewel Memphis sprak van ‘een club met een geweldige historie’ dateren de successen van alweer even geleden. Lyon werd voorbijgestreefd door PSG en AS Monaco. Maar inmiddels liggen er blauwdrukken om de aansluiting te hervinden. Chinezen kochten voor honderd miljoen twintig procent van de club. Daarmee kwam er lucht voor nieuwe aankopen en aantrekkelijke salarissen.
Bij de presentatie van de jaarcijfers legde Aulas uit dat Olympique Lyon nu stabiel genoeg is om de vedettes vast te houden en de ploeg gericht te versterken met een incidentele topaankoop. Volgens hem is Depay ‘zo’n verrassing die de hele club naar een hoger niveau tilt’. Aulas wil binnen vijf jaar weer kampioen zijn en meedoen om de Europese prijzen. Ondertussen moet de club worden vermarkt in Frankrijk en China, een strategie waar Memphis met zijn uitstraling in past. Vijftienhonderd supporters haastten zich naar de fanshop voor zijn eerste signeersessie, een record in de clubhistorie. In de week van zijn presentatie was Memphis goed voor negentig procent van de shirtverkoop. Aulas ziet de man met een miljoen Twittervolgers dan ook eerder als rolmodel dan als rollsmodel. Direct liet hij het shirt tentoonstellen in het clubmuseum, Aulas geeft hem complimentjes op tv en ook de coach sprong na een vrij troosteloze start publiekelijk voor hem in de bres. Deze warme benadering gaf hem het vertrouwen dat hij zo hard nodig had.
SCHILDER
Erik ten Hag herkent de discussie over de twee gezichten van Memphis – de zichzelf enigszins overschattende showbink versus de gedreven vakidioot – maar al te goed. Als assistent-coach van PSV investeerde hij veel energie in hem. In zijn persoonlijke ontwikkelingsplan noteerde hij destijds de term ‘rebel’. ‘Hij zoekt de grenzen op. Als hij een vingerkootje krijgt, vreet hij meteen de hele arm op. Memphis heeft een nogal uitdagend karakter. Hij is erg overtuigd van zichzelf en dat leidt soms ook tot zelfoverschatting. Als hij de focus op topsport kan houden, denk ik nog steeds dat hij de nieuwe Arjen Robben kan worden.’
Zeker in de Ligue 1 zal hij het maken, voorspelt Ten Hag. ‘Die competitie geldt als extreem fysiek. Als iemand daar goed tot zijn recht zal komen, is het Memphis met zijn body en explosiviteit.’ Met de Fransman Bruno Génésio treft hij bovendien een coach die wordt omschreven als een vaderfiguur die dicht bij zijn spelers staat en minder autoritair is dan Van Gaal en Mourinho. Ten Hag: ‘Als hij in een té strakke structuur belandt, met weinig bewegingsruimte, dan gaat hij te veel nadenken en zal hij niet excelleren. Memphis is extravagant, een creatieveling. Als een kunstschilder die zijn eigen weg gaat en nu de inspiratie hervindt.’
DOOR TOM KNIPPING – FOTO’S BELGAIMAGE
‘De concurrentie bij United was moordend, bij Lyon is hij onomstreden.’ – DICK ADVOCAAT
