Sahar

De meest historische interland morgen wordt niet in het Koning Boudewijnstadion gespeeld, maar in het Azadistadion in Teheran ter gelegenheid van de eerste kwalificatiematch voor het WK 2022 van Iran tegen Cambodja. Niet de wedstrijd zelf zal de geschiedenisboeken in gaan, wel het feit dat voor het eerst sinds 1979 vrouwen een thuiswedstrijd van het nationale team mogen bijwonen. Iran bezweek immers onder de druk van de FIFA na de dood van Sahar Khodayari.

Een maand terug stak de 30-jarige Sahar zichzelf in brand voor het gerechtshof in Teheran. Ze vreesde een gevangenisstraf van zes maanden, omdat ze verkleed als man de stadsderby tussen Persepolis en Esteghlal FC bijwoonde. Sinds de Islamitische Revolutie van 1979 mogen vrouwen geen voetbalstadions meer in bij wedstrijden tussen mannen. Ze moeten beschermd worden tegen ‘de mannelijke sfeer’ en ‘halfnaakte lichamen’. Kortom, er hangt te veel testosteron op de tribunes om vrouwen te kunnen toelaten.

De dood van de ‘Blue Girl’ (het blauwe meisje, vanwege de kleur van Sahars favoriete club Esteqlal) zorgde voor heel wat opschudding in de hele wereld en gelukkig ook in Iran. In een officieel statement verontschuldigde haar lievelingsclub zich: ‘Ze supporterde voor ons, ondanks dat de politiek dit illegaal maakte voor haar. Wat konden we doen om haar te steunen? Absoluut niets. Wij zijn lafaards.’

De aanvoerder van het nationale elftal Masoud Shojaer ging nog een stap verder en had het een paar dagen nadien, na een gewonnen interland, over ‘de meest bittere en triestigste overwinning uit de geschiedenis’. ‘Ik schaam me dat ik niets heb kunnen doen’, zei hij. ‘Het is een schandaal dat haar en alle Sahars het recht wordt ontzegd om naar het voetbal te gaan.’

Heel wat Europese nationale vrouwenteams speelden vorige maand met een blauwe armband ter nagedachtenis van Sahar. Zelfs de FIFA, die onder druk kwam om Iran te schorsen, trad in actie. De Wereldvoetbalbond onderhandelde een volle week in Teheran en vorige vrijdag werden om middernacht onaangekondigd 3500 tickets voor vrouwelijke fans te koop aangeboden op een website. Het nieuws verspreidde zich razendsnel via de sociale media en binnen enkele minuten waren de toegangskaarten aan de vrouw gebracht.

Een delegatie van de FIFA Foundation zal de wedstrijd morgen bijwonen onder leiding van Youri Djorkaeff. De Franse ex-international, en wereldkampioen van 1998, is de kersverse CEO van de FIFA Foundation, die onder andere tot doelstelling heeft om het voetbal toegankelijker te maken voor vrouwen in het Midden-Oosten.

Er ligt nog heel wat werk op de plank voor de FIFA. Het duel tussen Iran en Cambodja kan immers slechts een eerste stap in de goede richting genoemd worden. 3500 plaatsen in een stadion dat 78.000 toeschouwers kan herbergen, betekent slechts vijf procent van de beschikbare plaatsen. Bovendien worden de vrouwen in een apart vak ondergebracht van het Azadi, wat in het Perzisch vrijheid betekent. Tragikomisch of Orwell?

Tot 1987 duurde het voor ayatollah Khomenei, de toenmalige spirituele en politieke leider, toeliet dat vrouwen op televisie naar voetbal mochten kijken. Ruim tien jaar later slaagden duizenden vrouwen erin de politie te overrompelen om in het Azadistadion de kwalificatie voor het WK 1998 te vieren. Tijdens de kwalificatiecampagne voor het WK 2002 werd op straat ‘ zindibad azadi‘ (lang leve de vrijheid) gezongen. Beide gebeurtenissen staan bekend als de Voetbal Revolutie. Volgens de Amerikaanse auteur Franklin Foer is het voetbal niets meer of minder dan de sleutel naar de toekomst van het Midden-Oosten.

De interland tegen Cambodja is voorlopig echter een uitzondering. Iraanse vrouwen worden nog steeds niet toegelaten bij competitiewedstrijden. Ook dat moet een eis zijn van de FIFA, die ook de vele doden en mensenrechtenschendingen van migrantenarbeiders bij de aanbouw van de stadions in Qatar voor het WK 2022 veel krachtiger moet veroordelen. De wereldvoetbalbond pakt graag uit met het verhaal dat voetbal de wereld kan verbeteren, maar moet dat nu ook maar eens gaan bewijzen.