Hannu Tihinen is een buurman van Santa Claus. De verdediger van Anderlecht over de Finse kerstman.

Finnen. Grenswachters van Fort Europa. Stoere mannen, goed in rally. Stille mannen, zoals in dit mopje over Pekka en Toivonen, die elkaar na lange tijd terugzien en samen naar de sauna gaan. Een paar uur lang valt er geen woord en wordt de fles wodka doorgegeven. Tot Pekka de stilte doorbreekt en zijn maat vraagt hoe het is. Toivonen zwijgt een half uurtje, drinkt nog een slok en antwoordt dan : “Zijn we hier gekomen om een sauna te nemen of om te praten ?”

Gevonden op een website over Finland. Hoe herkent u een extraverte Fin ? Als hij tijdens het gesprek naar uw voeten staart in plaats van naar de zijne.

Finnen. Mannen uit het land van de drie s’en : Sibelius, Sauna en Santa Claus. De eerste is een échte Fin. Zijn leven is niet bepaald voer voor biografen : 92 jaar lang verliep het rimpelloos, op het platteland, met tussendoor internationale concertreizen als gastdirigent. Sibelius was rustig en gelukkig getrouwd. Gelijkmoedig. Studeerde rechten voor hij overschakelde op muziek. Wilde de laatste drie decennia van zijn leven niet meer componeren wegens overgevoelig en een overdreven neiging tot zelfkritiek.

Finnen. Ernstig, maar ook begiftigd met een droog gevoel voor humor. Nogmaals de website. Een lifter wordt afgezet bij een rivier en moet aan de overkant, bij zijn hotel, geraken. Hij ziet het liggen, maar vindt geen brug. Ontmoedigd wandelt hij eerst een half uur stroomopwaarts en daarna een uur stroomafwaarts. Ten einde raad roept hij naar iemand aan de andere kant van de rivier : “Excuseer, kan u mij helpen ? Waar vind ik een brug, want ik moet naar de overkant.” Waarop de Fin antwoordt : “Lacht u met mij ? U bént al aan de overkant !”

Finnen. Gek op sauna. Het land telt er ongeveer 1,7 miljoen, op een bevolking van 5 miljoen inwoners. Dat wil zeggen dat vrijwel elk gezin er een heeft, buiten, in een hutje bij het meer, maar vaak ook gewoon ergens binnen in huis, desnoods in het appartement. Het begrip sauna is heel oud, al in de oudheid waren stoombaden zeer populair. In Finland bestaat de sauna al ruim tweeduizend jaar. In een kuil werden stenen opgewarmd tot ze gloeiend heet waren. Daarna werd er water over de stenen gegooid om stoom te creëren, zodat er meer warmte werd afgegeven. De temperatuur liep zo hoog op dat de mensen hun kleren konden uittrekken of drogen. Het woord ‘sauna’ is overigens een oud Fins woord waarvan de precieze betekenis niet helemaal duidelijk is.

Finnen. Anderlecht heeft er een lopen. Hannu Tihinen. Een stille man, met dat gevoel voor droge humor : nooit weet je waar je hem hebt, óf je hem hebt. Hannu is een buur van de kerstman. Hij komt uit Kemi en dat ligt zo’n honderd kilometer ten zuiden van Rovaniemi, Lapland. Daar woont Santa Claus, de kerstman, op de berg Korvantunturi, samen met zijn vrouw. Een plaats die zeer moeilijk te bereiken is en daarom heeft hij ateliers en een kantoor dicht bij Rovaniemi, de hoofdstad van Lapland. De helpers van de kerstman zijn in het rood geklede mannetjes die toeristen rondrijden op rendieren en een handje toesteken bij het verwerken van de post van over de hele wereld. In principe ontvangt iedereen een kaartje terug.

Tot de jaren vijftig wist niemand dat Santa daar woonde. Het was een geheim dat de Finnen voor zich hielden. Maar de moderne communicatiemiddelen verspreidden de mare en nu heeft Rovaniemi een moderne luchthaven waarop menige stad jaloers mag zijn. Tihinen was er ooit op bezoek, heel lang geleden. “Ik was nog klein,” vertelt hij, “klein genoeg om nog in het bestaan van de kerstman te geloven. Daarom was ik zo’n braaf kindje dat goed naar zijn ouders luisterde (grijns) en dus heel veel cadeautjes kreeg.”

Tihinen viert de kerst in het Hoge Noorden. “De winter draagt bij tot de hele sfeer, vind ik. Het sneeuwt de hele tijd in Lapland, tot ongeveer één meter hoog. Het is ook de hele tijd donker. Niet dat je overdag niks ziet, maar het is toch vrij duister. In de winter heb je ongeveer twee uur daglicht van de zon, in de zomer haast 24 uur.”

Hoe ziet zo’n dag waarop Santa komt eruit ? “’s Morgens beginnen we met rijstpap, vaak met amandelen erbij. Daarna ga je met de familie naar de sauna. Mama blijft meestal thuis om voor het eten te zorgen. ’s Middags doen we samen wat spelletjes of zo, of gaan we cross-countryskiën. Zij die gelovig zijn, gaan naar de kerk. Finland is hoofdzakelijk protestants, Luthers zelfs. Als avondeten is er meestal ham of vis. Of een ovengerecht van lever. Dat eten Finnen ook graag. En dan is het wachten, tot Santa komt aankloppen. Hij doet ’s avonds zijn ronde van de huizen.”

En mag Santa drinken ? Tihinen : “O neen, een dronken Santa lijkt nergens op (grijnst). Maar ’s ochtends zie je het nog wel eens aan de buurman dat hij van ver wat op Santa lijkt. En dat Santa de avond toch besloten heeft met een paar borrels. Maar het belangrijkste is dat Santa de cadeautjes bij zich heeft.”

Want Santa Claus, dat is eigenlijk familie van onze sinterklaas. En die komt niet naar het Hoge Noorden : op 6 december vieren de Finnen hun nationale feestdag.

Hoe Santa Claus in Rovaniemi terechtkwam, Hannu Tihinen zou het niet weten. Dan maar het internet geraadpleegd.

Jarenlang vertelden Noord-Amerikanen, Engelsen en Scandinaven hun kinderen over de kerstman die op de Noordpool zou wonen. Ver genoeg en voor de kleintjes onbereikbaar. Tot in 1925 de kranten groot nieuws brachten : grasetende rendieren konden helemaal niet leven op de Noordpool. En dus zocht Santa in de overlevering een nieuw onderkomen. Dat werd Fins Lapland, waar de goede man een onderkomen vond in de ‘orenberg’. De oren die uit de berg steken, zijn die van de kerstman, die op die manier naar alle kinderen in de wereld kan luisteren. Hij hoort het dus als er iemand niet braaf is. In de berg wonen ook zijn helpers, de drukke elfen.

Na de onthulling van zijn geheime verblijfplaats kreeg Santa veel bezoekers. Daarom besloot hij in 1985 zijn eigen kantoor te openen op de poolcirkel, vlak bij de hoofdstad van Lapland, Rovaniemi. Daar kunnen kinderen en volwassenen uit de hele wereld hem iedere dag van het jaar opzoeken. De kerstman geeft dan een speciaal cadeau : iedereen die in een volgend leven één van Santa’s rendieren wil zijn, krijgt twee krijtstrepen op de slapen. Daar zal dan later een gewei uit groeien…

Finnen. Nog een laatste. Heikki uit Turku was eens aan het vissen en ving een zalm van ruim tien kilo. De bewondering van de mensen die het gevecht met de vis vanaf de kant gadeslaan, slaat om in afgrijzen als ze zien hoe de man de vis prompt weer in het water gooit.

“Waarom doe je dat nu, gek ?”

Heikki : “Gek ? Helemaal niet. Maar ik kom uit een arme familie en denkt u dat wij ons zo’n dure vis kunnen veroorloven ?”

Finnen.

O, nog dit. Hyvää Joulua zou een echte Finse kerstwens zijn. Maar u bent gewaarschuwd, Finnen hebben last van droge humor. Kijk uit bij het wensen.

Wie wil schrijven, kan dat naar : Santa Claus Office, FIN-96930, Arctic Circle, Finland. Misschien brengt Santa Hannu volgend jaar wel een cadeautje.

door Peter T’Kint

”s Morgens beginnen we met rijstpap met amandelen.’