1

1

We schrijven 1966, het jaar dat Engeland zich tot wereldkampioen voetbal kroont, het jaar dat de Apollo de maan bereikt, het jaar dat in Amerika de conventie tegen rassendiscriminatie ondertekend wordt. En het jaar dat in het West-Vlaamse Sijsele een groepje lange jannen van de plaatselijke jeugdbeweging beslist om een basketbalclub bij de Belgische bond in te schrijven.

“Met ons fietske reden wij naar het aanpalende Sint-Kruis om er wedstrijdjes te spelen,” herinnert Ronny Mousset zich levendig. Mousset is nu kinesist van Facom Damme, schreef in 1991 een boek over de twintigjarige geschiedenis van BBC Sijsele en vormt samen met Martin Claeys (huidig secretaris van de club) het overlevende pioniersduo uit dat befaamde jaar 1966. “In die tijd waren wij alles tegelijk : speler, bestuurslid, terreinverzorger, noem maar op. Al in ons eerste jaar promoveerden we naar derde provinciale door een nieuwe reeksindeling. Vijf keer promoveerden we op een dergelijke manier, met tussendoor één degradatiejaar, om uiteindelijk in 1983 pas onze eerste kampioenstitel te vieren en zo op een sportieve manier te promoveren.”

Rik Buysse, voormalig speler van onder meer Avanti Brugge en uiteraard Sijsele, en nu sportief manager van Damme, pikt in : “Dat promoveren door herindeling van de reeksen was zo’n beetje het kenmerk van Sijsele. Het is vanaf de jaren ’80 dat er ineens een goede jeugdlichting opstond.” Mousset : “Met Rik, z’n broereDanny en Luc Kerckhove beschikten we voor het eerst over een team dat titels kon behalen.” In dat kampioensjaar waren de broers Buysse goed voor respectievelijk 17 en 23 punten per wedstrijd. Het jaar nadien in tweede klasse bezorgden ze de ploeg elk 13,7 punten per wedstrijd.

Aan het heen en weer schipperen tussen tweede en derde nationale leek in 1987 abrupt een einde te komen. De club kwam in een eerste financiële en sportieve (spelers kregen aanbiedingen van eersteklassers) crisis terecht. Reddende engel van dienst was erevoorzitter Daniël Coens, toen burgemeester van Damme en federaal minister van Onderwijs. Een nieuwe hoofdsponsor, BAC, werd voor de kar gespannen en bovendien beloofde Coens de bouw van een fonkelnieuwe sportzaal bij een eventuele promotie naar eerste. Het seizoen 1987/88 werd een ware triomftocht : BAC Sijsele sloot het seizoen af op de eerste plaats, net voor Beringen. Rony Mousset : “Een mijlpaal in onze geschiedenis. Het kleine volksclubje uit Sijsele mocht naar eerste nationale !”

Het gevolg van die grote stap naar het nationale toneel was de naamsverandering van BAC Sijsele naar BAC Damme. Een eis van de sponsor, die meer naambekendheid beoogde. “Die verandering werd aanvankelijk op wat gemor ontvangen,” weet ook Rik Buysse, “maar Sijsele is altijd een basketdorp geweest. We hebben een achterban van zo’n 500 man. Bijna allemaal familie, oud-spelers en naasten. Het belangrijkste was dat de familiale sfeer behouden bleef, want daar ligt onze sterkte. Iedereen kent hier iedereen. Dat we Damme gingen heten, veranderde in feite niets. Sijsele blijft verder leven. Nog steeds roepen de supporters tijdens de wedstrijd Sie-sè-le ! Sommige mensen opperen dat we nu beter naar Brugge zouden verhuizen, maar dat zie ik niet zo snel gebeuren. Daarvoor zijn de roots te diep geworteld. Vraag een West-Vlaming naar de betekenis van Damme en hij zal antwoorden : Tijl Uilenspiegel en basketbal.”

De sportief manager wil graag nog een ander aspect van de eigenheid in de Vlaamse Polders benadrukken. “Wij hebben financieel altijd kunnen overleven omdat we vooral met jongens uit de streek speelden. Als ik Estaimpuis zie met al die buitenlanders : wie heeft er nu een boodschap aan om Gemaljevic en al die andere ic-en te zien spelen ? De voorbije twee seizoenen hebben wij bewezen dat je ook met alleen Belgen op een behoorlijk niveau kan meedraaien. Het draagt bij tot de eigenheid en de herkenbaarheid van Damme, en dat mogen we niet verloochenen. Ik kan me niet inbeelden dat ik me hier dag en nacht ga uitsloven voor drie Joegoslaven, twee Tsjechen en twee Amerikanen. Je moet je afvragen of je niet liever een trapje lager speelt met Belgen, dan op een vierde plaats te staan met allemaal buitenlanders ?”

In 1988, om geen mal figuur te slaan in eerste nationale, versterkte BAC Damme zich voor het eerst met een Amerikaan : Dean Marquardt, overgekomen van Racing Mechelen. Een keuze die de club zich geen seconde bekloeg. Marquardt zorgde voor een tweede hoogtepunt in het bestaan van Sijsele. In dat maidenseizoen in eerste klasse versloeg BAC Damme het grote Maes Mechelen met 98-99. Rony Mousset krijgt nog kippenvel als hij eraan terugdenkt : “Marquardt lukte 47 punten en miste slechts één shot in de hele wedstrijd. Ongelooflijk !”

Een tweede crisis in 1993 – Damme speelde in tweede nationale – bleek fataal. Daniël Coens was ondertussen overleden en de club kon niet meer rekenen op hem als buffer. Damme werd verplicht om weer vanaf nul te beginnen en het degradeerde naar vierde provinciale. Daar draaide de club eigenlijk nog op het budget van een tweedenationaler en met de steun van de lokale spelers (onder anderen Rik Buysse keerde naar zijn oude liefde terug) en supporters ging Damme snel weer naar de baskettop. “1993 betekende een scharnierpunt in de geschiedenis van deze club”, zegt Mousset. “We moesten leren uit onze fouten en zouden voortaan alles wat meer structureren. Betere jeugdwerking, meerdere comités, een manager, advocaten… We speelden vrijwel elk jaar kampioen.”

Rik Buysse verwijst vooral naar de goede aankooppolitiek. “Eerst kwam ik terug en elk jaar versterkten we ons met gerichte aankopen. Guy Haerbos en Rik Samaey zijn daar goede voorbeelden aan. Dat we die mannen konden halen, hadden we in grote mate te danken aan onze uitstekende bekerreputatie en het feit dat de spelers uit de streek wisten dat Damme altijd correct betaalt.”

Twee seizoenen geleden speelde Facom Damme onverwacht kampioen in tweede nationale door in de finale van de play-offs favoriet Estaimpuis te kloppen. Na een hevig intern dispuut besloot de West-Vlaamse club om niet op te gaan. De rel liet toch sporen na bij sportief manager Rik Buysse. “Ik zei : laat ons drie à vier miljoen extra vinden en een poging ondernemen met de ploeg die we hebben. Andere bestuursleden zegden : eerst een budget van vijfentwintig miljoen bijeenkrijgen, anders beginnen we er niet aan. Ongetwijfeld zal onze vorige ervaring in eerste nationale in het achterhoofd gespookt hebben.”

Ook vorig seizoen, hoewel Damme in de halve finales door Vilvoorde gewipt werd, kreeg de club de kans om nu op het hoogste niveau mee te doen. Weer weigerde men het aanbod. Buysse : “Dit keer lag het anders. Wilsele kreeg van de bond eerst wat bedenktijd en pas dan namen ze contact met ons op. Op dat moment hadden wij ons budget al helemaal rond en tevens waren alle contracten met de spelers – voorzien op tweede klasse – al ondertekend. Het zou een hels avontuur geweest zijn om dan nog extra financiële steun te vinden.”

Overigens wordt het voor Damme een belangrijk jaar op en naast het terrein. Het contract met hoofdsponsor Facom loopt eind dit seizoen af. Het liet al weten niet verder te gaan met Damme. Rik Buysse wil de handschoen alvast opnemen : “We gaan onze ambities in ieder geval niet bijstellen. De supporters hebben eerder al van eerste klasse geproefd en willen daar terug naartoe. Als we sportieve resultaten behalen, zal het op het einde van de rit ook makkelijker worden om geldschieters te vinden. Dat hangt nauw samen. Eigenlijk moeten we dit jaar beter presteren dan ooit tevoren.”

door Matthias Stockmans

‘Vraag een West-Vlaming naar de betekenis van Damme en hij antwoordt : Tijl Uilenspiegel en basketbal.’