‘Zo lachwekkend arrogant als Nederlanders zal ik niet worden’, zegt Bart Van den Eede. Maar van de tevredenheid in België over de WK-prestaties van de Rode Duivels snapt hij niks.

Op de transfermarkt is het rustiger dan ooit, maar Bart Van den Eede (24) had de clubs zowaar voor het uitkiezen. AZ, FC Twente, Willem II, FC Groningen, NAC : allemaal stonden ze in de rij voor de kleurrijke Belg van FC Den Bosch. Tot verbazing van de Belgische sceptici én de voormalige spits van SK Beveren zelf. De keus viel uiteindelijk op NAC, de club uit Breda.

Verrast over zoveel belangstelling ?

Bart Van den Eede : Toch wel. Bij SK Beveren, de club waar ik debuteerde in het profvoetbal, heb ik immers een soort valse start gemaakt. Ik was zeventien jaar en werd in een elftal gegooid dat tegen degradatie vocht en voor geen meter draaide. We speelden een ultra-defensief spelletje, maar dan ook nog eens zonder structuur of doordachte tactiek. Met FC Den Bosch speelden we afgelopen seizoen weliswaar heel verdedigend, maar iedereen wist wel precies wat hij moest doen in het systeem. In Beveren was daar geen sprake van, iedereen deed maar wat en ik moest het voorin helemaal alleen uitzoeken. We vlogen kansloos uit de eerste klasse.

Het jaar daarop werden we kampioen, maar het zou er niet beter op worden. Ik tekende een contractje voor vier jaar op achttienjarige leeftijd, achteraf de grootste vergissing uit mijn loopbaan. Maar ik was verblind door de liefde voor de club, als kind stond ik al met heel de familie op de tribunes van de Freethiel. Beveren was mijn club en natuurlijk tekende ik bij. Met als gevolg dat ik weliswaar al jong een vaste waarde was, maar dat ik al snel als een soort grijze muis door het Belgische voetbal wandelde. Achteraf moet ik blij zijn dat trainer Emilio Ferrera mij in het laatste halfjaar nauwelijks opstelde, want daardoor was er ruimte voor een nieuw hoofdstuk bij FC Den Bosch. Op het laatst floten de supporters me ook bij zo’n beetje ieder verkeerd balcontact uit.

Terwijl je toch een jongen van de streek bent. In de omgeving van je geboortedorpje Hamme telt alleen SK Beveren.

Het is typisch Belgisch om alles wat van dichtbij komt met een schuin oog te bekijken. In Beveren kwamen op een gegeven moment spelers uit allerlei tropische oorden aanwaaien, en de mensen vonden het prachtig. Als je bij wijze van spreken zwart geschilderd op het veld verscheen, had je al een streepje voor. Zo’n gast uit Timboektoe hoefde maar één keer een tegenstander door de benen te spelen, of er werden allerlei prachtige liedjes verzonnen. Dat bedoel ik niet minderwaardig hoor, maar de supporters vonden jongens uit de eigen jeugd nauwelijks interessant. Bij mij heerste in Beveren altijd zoiets van : oh, da’s den Bart maar. Ik was niet bijzonder genoeg, ik woonde immers om de hoek. Maar achteraf vind ik het toch wel grappig dat die mentaliteit enigszins is omgeslagen. Beveren haalde op een gegeven moment zóveel middelmatige buitenlandse voetballers, dat ook dat ging vervelen.

In België zijn veel mensen nogal verbaasd over jouw succes in Nederland.

Dat klopt. Ze zien me nog steeds als een beperkte voetballer, geloof ik. Voor mijn prestaties is in de pers ook nauwelijks aandacht geweest, ik ben blijkbaar niet zo interessant. Vind ik ook wel best hoor, ik mis het niet. “Hé Bartje, waar ga je voetballen ?”, vroegen ze twee jaar geleden in het dorp. En als ik dan in Den Bosch zei, haalden ze de schouders op. In ons dialect betekent in den bos gewoon in het bos, dus daar ontstonden nogal wat misverstanden over. Heeft u dat gehoord ? Diejen van Van den Eede gaat in een bos voetballen, werd er dan gefluisterd ( lacht). Inmiddels is dat wel veranderd. En NAC kennen de mensen sowieso. Dat is een bekende club in België.

Toch is je overstap naar NAC opvallend. SK Beveren zat de laatste jaren consequent in de financiële problemen en ook in Den Bosch heb je een bijna-faillissement meegemaakt. Toch vertrek je wederom naar een club waar het economisch bijzonder slecht gaat.

Ik heb het allemaal gehoord, ja. Maar eerlijk gezegd maak ik me daar nog niet zoveel zorgen over. NAC is zó’n enorm bolwerk, dat krijg je niet zo snel omver. Ik woon al een tijdje in Oosterhout, vlak bij Breda, en als je ziet hoe de club leeft bij de mensen… Ongelooflijk vind ik dat. Ik had mijn contract nog niet getekend of er lagen allerlei kaarten en brieven in de bus van mensen uit de buurt, om me succes te wensen. Vorige week kwam er een jongetje aan de deur met zijn vader, om een soort NAC-schild voor me te brengen. “Heel veel geluk de komende jaren”, zeiden ze. Zóveel mensen uit deze regio staan blind achter de club, dat ik me niet kan voorstellen dat NAC er niet bovenop komt. Ik heb met wat mensen binnen NAC over de financiële situatie gesproken en dan geven ze ook wel toe dat er dingen fout zijn gegaan, maar je voelt overal een soort clubliefde. Niemand zit daar volgens mij voor zichzelf en er zijn al volop plannen om het allemaal op te lossen. Dat geeft me toch een goed gevoel. Van alle clubs waar we afgelopen seizoen met FC Den Bosch tegen gespeeld hebben, had ik met NAC meteen iets speciaals. En dat verzin ik nu niet ter plekke. In Breda speelde ik tegen Rob Penders en toen ik bij een dode spelsituatie even om me heen stond te kijken, zei ik dat ook tegen hem : “Dit lijkt me nou een plezante club om voor te spelen”. Hoewel we daar na een stiekeme 0-0 als vuil van de straat van het veld gescholden werden ( lacht).

Het afgelopen seizoen met FC Den Bosch moet heel tegenstrijdig zijn geweest. Persoonlijk succes met veertien doelpunten in de eredivisie en toch degradatie.

Ik zei het pas nog tegen mijn vrouw : het kan bij mij nooit helemaal áf zijn. Zelf ben ik tevreden over mijn afgelopen seizoen, maar zo’n degradatie maakt dat natuurlijk best onbelangrijk. Ik denk nog steeds dat ons trainingskamp in Turkije in de winterstop een breekpunt is geweest. Het leek wel dat we uitgeblust waren, dat we dachten dat het allemaal wel goed kwam. In de laatste wedstrijden voor de winterstop wonnen we achter elkaar van Vitesse, Fortuna Sittard en De Graafschap. Dat bracht een soort gemakzucht met zich mee, en ik denk dat dat uiteindelijk funest is geweest. Aan het begin van het seizoen was onze woede en verbetenheid onze grootste kracht, we wilden iedereen laten zien dat ze ons niet zomaar konden afschrijven. Maar na de eerste seizoenshelft keken we opeens allemaal naar boven, terwijl we maar drie punten boven de degradatiezone stonden. Het bestuur van FC Den Bosch had ook beloofd dat als we snel twintig punten zouden halen, er dan twee of drie versterkingen zouden komen. Maar die kwamen er niet, zodat we de rest van het seizoen met dezelfde twaalf of dertien potentiële basisspelers verder moesten. Dat komt de scherpte niet ten goede en in Turkije voelde ik dat al. Ik heb dat ook gezegd in de krant en trainer Wiljan Vloet was daar niet bepaald blij mee. Maar achteraf heb ik toch gelijk gekregen, denk ik. Helaas, want ik heb twee fantastische jaren gehad in Den Bosch. En als we in de eredivisie waren gebleven, was ik misschien ook wel gewoon bij de club gebleven.

Hoe heb je het WK van de Rode Duivels gevolgd ?

Wat ik het allervreemdste vind, is dat er nu een soort tevredenheid heerst in België. Daar snap ik helemaal niets van. Alsof het een grootse prestatie is om een poule met Tunesië, Japan en Rusland te overleven. Het was een schande geweest als ze het níét gehaald hadden. Maar het zegt volgens mij genoeg dat bondscoach Robert Waseige twijfelde of hij tegen Tunesië met twee verdedigende middenvelders moest spelen of één. En dat hij met Branko Strupar en Wesley Sonck maar twee spitsen in de selectie had, die bovendien nauwelijks speelden. En dat gezeik heel de tijd onderling, of de problemen met de pers. Dat is dus typisch Belgisch. Zet een Belg tien dagen op een hotelkamer en de pest breekt uit, dat is altijd zo geweest.

Rekende jij niet stiekem op een uitnodiging ?

Geen seconde. In de Belgische kranten stonden vooraf eindeloze rijen met potentiële selectieleden, zelfs de allerkleinste kanshebbers werden genoemd. Maar mijn naam niet hoor, slechts in Nederland is dat af en toe gesuggereerd. Niemand ziet mij in België als een mogelijke international en met Waseige heb ik nog nooit twee woorden gesproken. Hoe dan ook, als ze mij hadden gevraagd mee te gaan naar het WK en me vervolgens alleen schoenen hadden laten poetsen, had ik dat zonder mokken gedaan. Maar Belgische spelers beginnen na drie dagen al te klagen dat thuis de patatten beter zijn dan in Zuid-Korea. Ik heb ooit het geluk gehad een jeugd-WK te mogen spelen in Maleisië, maar na drie weken zat zo’n beetje iedereen te zeveren dat ze het wel gezien hadden. Eigen haard is goud waard is van oorsprong volgens mij een Vlaamse uitdrukking. Dat kan bijna niet anders.

Toch staan Belgen wereldwijd bekend als een sympathiek, bescheiden volk.

Dat snap ik best, want die bescheidenheid komt in alles tot uiting. Les petits Belges, zeggen de Franstaligen altijd, de kleine Belgskes. Dat komt doordat de Belg altijd geneigd is omhoog te kijken, wij voelen ons altijd ondergeschikt en onderdanig. Als je in Vlaanderen aan een boer de weg vraagt in het Frans, terwijl die beste man exact twee woorden Frans spreekt, zal hij desnoods een uur de tijd nemen om het uit te leggen. Bonjour, ge gaat rechtdoor et dan links. Dat herhaalt hij honderd keer als het moet. Schijt maar, zouden ze in Nederland zeggen. Belgen hebben een gebrek aan natuurlijke arrogantie, Nederlanders hebben dat iets te veel.

Ben jij in dat opzicht vernederlandst ?

Nou, het is wel zo dat ik nu meer geloof heb in mezelf dan vroeger. Mijn vertrouwen in eigen kunnen is momenteel vrij groot, al heeft dat misschien ook met mijn leeftijd te maken. Maar zo lachwekkend arrogant als Nederlanders zal ik niet snel worden. “Hallo, met Ferdinand Fluweel spreekt u”, zegt Fred van der Hoorn af en toe als hij zijn telefoon opneemt. Haha, dat is toch ongelooflijk ? Natuurlijk is Fred dan niet serieus, maar in het algemeen hebben Nederlanders sneller de neiging te laten zien dat het goed met ze gaat.

Waaruit blijkt dat dan ?

Door een bepaald hautain gedrag of een dure auto bijvoorbeeld. Belgen hebben dat volgens mij veel minder en daar voel ik me lekkerder bij. Ik weiger mee te doen aan machogedrag, hoeveel je het ook tegenkomt in de voetballerij. In België weet ook niemand van elkaar hoeveel hij of zij verdient, als je hier een huis wilt huren moet je je loon zelfs op het inschrijfformulier invullen. Ik golf veel, en toen ik in Den Bosch voor het eerst bij die golfvereniging kwam, wilden ze gelijk weten wie ik was en vooral wat ik deed. Toen ik zei dat ik voetballer was, was het goed. Maar als ik in de bouw had gewerkt, had ik het niet geweten. Daar kan ik me dus niets bij voorstellen. Patserig past niet zo bij mij, ik amuseer me of ik amuseer me niet. Als het me op een chique gala niet bevalt ben ik gewoon weg, dan ga ik liever naar mijn stamcafé in Hamme. Ik ben pas nog op vakantie geweest in de Dominicaanse Republiek, in zo’n all-in resort. Al het eten en drinken was inclusief en het hotel telde vijf sterren, maar dat was alleen maar omdat het een prima aanbieding was en de foto’kes er in het reisboekje wel goed uitzagen. Die luxe deed me niet zoveel, na vijf dagen had ik het wel gezien. Ik ben soms net een Belg.

Gezien de huidige situatie in de voetballerij lijkt het einde van de onbegrensde mogelijkheden in zicht. Daar kan jij dus niet mee zitten ?

Het ergste vind ik dat het Bosman-arrest tot gevolg heeft gehad dat er in België en Nederland straks zomaar tweehonderd voetballers op straat komen te staan. Die jongens hebben straks niet meer genoeg geld om een gezin te onderhouden, omdat het geld op is bij de clubs. Ik vind het wat makkelijk om te zeggen dat spelers dat zelf ook in de hand hebben gewerkt door de afgelopen jaren veel te vragen. Tenslotte bepalen de clubs wat ze met het geld doen, moet een voetballer dan zeggen dat hij zijn salaris een beetje te hoog vindt ? Nee, doe maar iets minder, dat zegt niemand tegen zijn baas. Wat ik daarentegen niet kan begrijpen, is dat zo’n David Beckham gaat lopen zeuren dat Roy Keane weet-ik-hoeveel miljoen euro meer verdient dan hij. En dat hij daarom meer geld wil. Wat een gezeik, zeg ! Misschien ben ik in een andere cultuur opgegroeid, voor mij is het nog nooit belangrijk geweest wat een ander verdient.

Jij hebt makkelijk praten, je had de clubs voor het uitkiezen.

Ik besef heel goed dat ik daardoor in een luxepositie verkeerde, zodat ik kon onderhandelen. Spelers van bijvoorbeeld Eendracht Aalst of Fortuna Sittard moeten nu alles doen om überhaupt aan werk te komen. Voor mij is zelfs een transfersom betaald, vrij uitzonderlijk op dit moment. Dat had ik een paar jaar geleden bij Beveren nooit kunnen denken. Maar inmiddels ben ik definitief hersteld van mijn valse start. Dat bewijst mijn contract bij NAC wel.

door Sjoerd Mossou

‘Belgische spelers beginnen na drie dagen al te klagen dat thuis de patatten beter zijn dan in Zuid-Korea.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content