Voetbal in tijden van coronacrisis, van amateurs tot profs, van Italië tot België. Hoe moet je omgaan met het virus, hoe moet je trainen, en wat is de economische schade? En hoe is het om te spelen achter gesloten deuren, een mogelijk alternatief om de komende maanden de diverse competities af te werken?
Bij de ingang van The Wild Goose, een bekende pub onder Eurocraten en andere Europese werknemers in hartje Brussel, op een steenworp van de Europese Commissie, werkt het flesje handengel het hardst, al holt ook het personeel van hier naar daar. Nog even, want die avond gaat het etablissement, net als alle andere horecazaken in het land, voor onbepaalde tijd dicht.
Ook voor Ignazio Cocchiere (32) is het – voorlopig – de laatste dag op kantoor. Cocchiere was voorheen vier jaar aan de slag bij het Europees Parlement en werkt sinds anderhalf jaar als ambtenaar bij de sectie sport van de Europese Commissie en voetbalt sinds afgelopen zomer bij Eendracht Aalst, nadat hij in 2013 per toeval in het Belgisch voetbal terechtkwam. Eerder volgde hij de jeugdopleiding bij Inter en voetbalde hij als prof in de Italiaanse lagere afdelingen en in Zwitserland. ‘Met de U21 van Inter werd ik Italiaans kampioen’, zegt hij. ‘Ik speelde daar met Mario Balotelli en mijn kamergenoot was Leonardo Bonucci, die nu bij Juventus voetbalt en international is. We trainden vaak mee met de A-ploeg, met Zlatan en Javier Zanetti. Roberto Mancini was toen trainer. Maar ik wilde absoluut politieke wetenschappen studeren en prijs me gelukkig dat geen enkele trainer me die combinatie heeft afgeraden. Terecht. Want hoeveel spelers kunnen echt leven van hun sport in Italië? Alleen zij die tien jaar in de Serie A of de Serie B voetballen. Momenteel heb je ruim honderd profclubs in Italië, de een na de ander gaat failliet. Ik vraag me altijd af wat zo’n profspeler die zijn studies stopzet en tien jaar bij zo’n kleine club zit, na zijn carrière aanvangt. Ik bén profvoetballer geweest in lagere afdelingen én in Zwitserland, toen ik aan de universiteit van Genève studeerde. Maar ik heb het altijd belangrijk gevonden dat jongeren sport en studie kunnen combineren. Ik heb zelf ook nooit spijt gehad dat ik niet voluit voor een profvoetbalcarrière gekozen heb.’
Aan onze grootouders vroeg men om naar de oorlog te gaan en aan ons vraagt men om enkele weken thuis te zitten, met wat hapjes en een glas. Is dat zo’n grote opoffering?’ Ignazio Cocchiere
Hoe ben je hier in België voetballer geworden?
Ignazio Cocchiere: ‘Puur toeval. Ik belandde in 2013 in Brussel om mijn thesis af te werken. Op een zondag begin 2013 ging ik naar Union kijken, dat toen in derde klasse speelde. Daar liep ik in de tribune Ibrahim Maaroufi tegen het lijf, die met mij gevoetbald had bij de jeugd van Inter. Hij was net terug uit Iran en zou de week daarop tekenen. ‘Waarom test jij hier niet?’, stelde hij voor. Ik deed de test en kreeg een week later een contract. Dat jaar maakte ik de goal waarmee Union zich redde in derde klasse, vervolgens promoveerden we naar tweede klasse. Ik heb er de drie en een half mooiste jaren uit m’n carrière beleefd. Daarna voetbalde ik drie jaar voor Dender en afgelopen zomer moest ik kiezen: opnieuw prof worden of voor mijn job kiezen en op lager niveau blijven voetballen. Ik kon toen naar Deinze, maar heb voor mijn job gekozen. Ik ben tenslotte 32. In totaal heb ik in België al zo’n tweehonderd matchen gespeeld en negentig goals gemaakt, waarvan twaalf dit seizoen.’
De avond voor het gesprek en voor zijn laatste dag op kantoor nam hij ook voorlopig afscheid van zijn ploegmaats bij vierdeklasser Eendracht Aalst. Vanaf maandag (eergisteren) werkt hij thuis, en zijn conditie onderhoudt hij met een aangepast trainingsschema. De vraag of hij kan koken, ontlokt hem een glimlach. ‘Natuurlijk, ik ben een Italiaan, hé. Mijn vrienden en mijn familie in Italië zitten al langer thuis, dit is het moment voor iedereen om een inspanning te doen.’
Cocchiere: ‘Vorige week zondag voetbalden we nog op Diegem. Daar was alles nog normaal, er was veel volk mee van Aalst, ik meen me te herinneren dat iedereen elkaar de hand schudde. Dinsdag en woensdag hebben we ook gewoon getraind, donderdag viel dan de beslissing dat het voetbal tot 3 april stopgezet wordt. Donderdagavond zijn we nog samen geweest op de club, is er afgesproken hoe het voorlopig verder zou gaan en heeft onze fysiektrainer ons een trainingsprogramma meegegeven. Ook bij Aalst hebben we allemaal een Polar met gps. We hebben nog één doel in deze competitie die nog zes speeldagen omvat: meedoen voor de titel en de promotie, dus moeten we er klaar voor zijn om het seizoen af te maken, van zodra het weer kan.’
Je bent afkomstig uit Lombardije, de meest door het coronavirus getroffen regio in Italië. Zijn mensen bang van je of mijden ze het contact?
Cocchiere: ‘Amper. Ik ben Italiaan, maar ik leef en werk al jaren in België. Ik ben de afgelopen maanden niet meer in Italië geweest en dus geen grotere bedreiging dan de gemiddelde Belg.’
Thuis
Hoe gaat het met je familie? Maak je je zorgen?
Cocchiere: ‘We bellen vaak, de laatste tijd nog vaker dan gewoonlijk. Ze wonen in een stad die op twee uur rijden ligt van het oorspronkelijke epicentrum. Lombardije is groot, bijna even groot als België, qua oppervlakte, en met bijna evenveel inwoners als België. Mijn vader is met pensioen, mijn moeder werkt als dokter in een Milanees ziekenhuis. Ook vandaag zijn er amper besmette mensen waar mijn ouders wonen. Mijn vrienden van daar hoor ik dagelijks aan de telefoon, zij houden me op de hoogte.’
Hier zit de schrik er intussen goed in. Hoe heb je dat, met je kennis van wat er in Italië aan de gang was, beleefd?
Cocchiere: ‘Het voordeel hier, als men binnen zo’n context tenminste over een voordeel mag praten, is dat jullie konden zien wat er in Italië gebeurde. Daar heeft men een beetje geaarzeld om verregaande maatregelen te nemen, waardoor er beslissingen genomen werden die aanvankelijk onvoldoende strikt waren. Daardoor konden mensen die in de zwaarst geteisterde regio’s woonden, zich nog verplaatsten en andere regio’s aantasten. Nu zijn er strenge, maar verantwoorde maatregelen genomen. Zowel België als de omringende landen hebben kunnen anticiperen. Jullie hebben die maatregelen genomen voor de curve steil omhoog hing, in Italië is dat pas gebeurd toen de curve al heel hoog stond.’
Ouderen wonen in Italië veel minder in rusthuizen, maar blijven langer bij de rest van de familie in dezelfde woning, waardoor de risico’s alleen maar vergroten.’ Heleen Jaques
Zijn je ouders in paniek?
Cocchiere: ‘Ik hoor van mijn vader dat er echt niemand op straat is. Ze gaan verstandig om met die situatie. Paniek helpt nooit, maar je moet wel opletten bij al wat je doet, ook hier. Wederzijds respect is de sleutel om dit op te lossen.’
Kan je je vinden in wat er ginder en hier gevraagd wordt van gewone mensen en van sporters?
Cocchiere: ‘Absoluut. Toen ik hoorde welke drastische maatregelen de Italiaanse regering vorige week nam, vond ik dat een goede beslissing. Ik hoopte toen al dat dat in België overgenomen zou worden. Toen dat gebeurde, was ik tevreden. Op dat vlak deel ik de mening van wat Jürgen Klopp antwoordde op de vraag wat spelers en trainers ervan vinden. Moest men stoppen of niet? Het is niet aan de spelers of trainers om die beslissing te nemen, vond Klopp, maar aan de verantwoordelijken van een land en van de medische sector. Spelers moeten dat aanvaarden en respecteren. Weet u wat spelers moeten doen? Het voorbeeld geven, vanwege hun naambekendheid. Thuis blijven en thuis trainen, of in hun eentje in het park gaan rennen. Spelers moeten het voorbeeld geven omdat ze voorbeelden zijn, voor jongeren, supporters en de publieke opinie.’
Net voor de meest recent afgewerkte speeldag in de Serie A en B drongen spelers in Italië via de spelersvakbond aan om die wedstrijden niet af te werken, ook niet achter gesloten deuren.
Cocchiere: ‘Dat mag, in een democratie heeft iedereen het recht om zijn mening te geven, maar het is niet aan voetballers of andere sporters om te beslissen wat er moet gebeuren. Wij hebben de kennis niet, net zoals u aan mij geen mening moet vragen over welke aandelen te kopen op de beurs. Dat moeten andere instanties doen, en dat is gebeurd. Ik merk hier in België ook discussies. Niet alle clubs zitten op dezelfde golflengte, sommigen voelen zich in hun belangen geschaad. Net daarom is het niet aan hen om de beslissingen te nemen. De gezondheid, beste mensen, voor al de rest. Toon respect, en denk aan de anderen, niet alleen aan jezelf of aan jouw situatie.’
Je voetbalt niet alleen, je werkt ook, bij de Europese Commissie.
Cocchiere: ‘Men heeft ons aangeraden om thuis te werken en ik ga dat ook doen, omdat ik mijn computer kan meenemen. De supermarkten zijn open en ik kan ’s avonds rennen in het Ter Kamerenbos.’
Vind je het allemaal niet wat overdreven?
Cocchiere: ‘In Italië zegt men daar iets over wat alles in de juiste waardeverhoudingen plaatst. Aan onze grootouders vroeg men om naar de oorlog te gaan, en aan ons vraagt men om enkele weken thuis op de bank te zitten. Is dat, vergeleken met wat men aan vorige generaties vroeg, zo’n grote opoffering? Dit is het moment om een inspanning te doen en het voorbeeld te geven. Solidair te zijn met alle anderen. Door het gebrek aan solidariteit is het in China, Italië en Spanje verkeerd gelopen. Dit is een moeilijk moment, en net als op moeilijke momenten in het voetbal moet je een extra inspanning doen. Wat stelt dat voor, twee weken thuiszitten?’
In het begin nam eigenlijk niemand in Italië dat virus serieus. Je kreeg de indruk dat het onschuldig was en er werden grapjes over gemaakt.’ Samir Ujkani
Sassuolo
Heleen Jaques (31 en Red Flame met 95 caps) voetbalt bij ASD Sassuolo Calcio Femminile en beleefde corona een tijdje vanop de eerste rij in het zwaar getroffen Italië. Inmiddels is zij, net als haar ploegmaat en collega-Flame Diede Lemey terug in België. Jaques getuigt aan de telefoon over wat haar in Italië overkwam: ‘Ik was vooral onder de indruk van de snelheid waarmee alles er plots in een stroomversnelling geraakte. Een goede maand geleden waren er nog trainingen en wedstrijden, tot alles rond de krokusvakantie ineens verergerde. Eerst werden uit voorzichtigheid trainingen afgezegd, daarna werd overgeschakeld naar een ander regime: later trainen, en in kleinere groepjes, achter gesloten deuren, om elk contact met anderen te vermijden. Uiteindelijk werden ook wedstrijden afgelast, om te beginnen een bekerduel. In het weekend was er nog geen vuiltje aan de lucht, maar op maandag werd beslist dat we die match op woensdag niet meer zouden spelen.
‘Mijn laatste twee dagen in Italië had ik vooral een ongemakkelijk gevoel. Je merkte dat in de winkels niet alle rekken verder werden aangevuld, dat heel wat personen met een masker rondliepen. Het was niet aangenaam meer om nog buiten te komen, al snapte je wel de maatregelen en besefte je de noodzaak ervan. Ouderen wonen er veel minder in rusthuizen, maar blijven langer bij de rest van de familie in dezelfde woning, waardoor de risico’s alleen maar vergroten. Daarom vond ik het maar normaal dat er zo ingrijpend werd opgetreden.’
Diede Lemey (23) over datzelfde leven in de stad: ‘Een tweetal weken terug maakte ik de eerste plunderingen mee van de supermarkten door overbezorgde mensen. Heel vreemd. Dan komt snel de klik in je hoofd die zegt hoe ernstig de situatie is. Daardoor ben je voor alles direct meer op je hoede. Gelukkig miste ik de grootste piek, want ik weet totaal niet hoe ik dan zou reageren. Ik merk wel via sociale media dat er veel acties worden gehouden, waarbij vooral opvalt hoe bereidwillig de Italiaanse bevolking is om elkaar te helpen.’
Beide dames raakten nog voor de complete Italiaanse lockdown weg uit het land. Zij hadden een afspraak met de Red Flames voor de Algarve Cup. Een andere soort bubbel, met minder gevaar. Jaques: ‘Nu we terug in België zijn en bleven – op aanraden van ons managementbureau – werden we echter meteen opnieuw geconfronteerd met de gevolgen van het coronavirus. Dat voelt toch wat vreemd aan. Voetbal is mijn job en het blijft raar dat je niet zomaar kan terugkeren. Justine Vanhaevermaet kon niet naar Noorwegen, Tessa Wullaert mag zeker twee weken niet naar Manchester City. Sassuolo is het hiermee eens. Voorlopig verwachten ze ons niet voor 25 maart terug. De vrouwencompetitie daar ligt sowieso al stil tot 3 april. Ik had ondertussen ook al contact met enkele ploegmaten. Voor hen is het allemaal veel erger, want zij leven en wonen in complete afzondering. Een fitnesszaal kan niet meer, waardoor ze even de pleintjes opzochten, tot het bericht kwam van de coach met het verbod om nog buiten te komen. Wij proberen via de nationale ploeg iets uit te dokteren. De eerste optie, met een Belgische club meetrainen en zo de conditie onderhouden in functie van de EK-kwalificatiewedstrijd tegen Zwitserland op 14 april, viel al weg. Gelukkig heb ik thuis een fiets en rollen staan. In onze buurt is een voetbalveldje en er is nog altijd mogelijk om te gaan lopen.’
Lemey: ‘Vooral de duidelijke communicatie vanuit onze club frappeerde me. Qua raadgevingen en beslissingen viel er niks op aan te merken. In het begin overwoog ik even – omdat het over ons beroep gaat – een terugkeer naar Sassuolo, maar na rijp beraad kreeg thuis blijven de voorkeur. Met de hele dag voor tv hangen in Italië, is niemand gebaat. Het seizoen loopt in principe tot 23 mei, maar nu al werden naast die bekerpartij drie competitieduels geannuleerd. Ergens in mijn achterhoofd vrees ik dat het volledige programma straks nog gecanceld zal worden.’
Torino
Samir Ujkani (31) zit thuis in Turijn wanneer we hem bellen. Op de achtergrond horen we zijn vrouw en zijn dochtertje. ‘Het is in deze moeilijke periode het moment om in de eerste plaats aan onze gezondheid te denken en om extra van ons gezin te genieten’, zegt de Kosovaarse Belg van Torino FC, die opgroeide in West-Vlaanderen en voor hij in 2007 naar US Palermo vertrok bij de beloften van Anderlecht speelde. Het is vrijdag, de dertiende, en hij bekent dat hij is geschrokken van de dimensie van de coronacrisis. ‘In het begin nam eigenlijk niemand in Italië dat virus serieus. Je kreeg de indruk dat het onschuldig was en er werden grapjes over gemaakt. Al kreeg ik snel van vrienden in Cremona, waar ik een jaar voetbalde, signalen dat het heel ernstig was en dat we maar best alles konden sluiten. Toen zijn almaar meer mensen beginnen sterven en nu zijn we op een punt gekomen dat de ziekenhuizen vol zitten, dat dokters en verpleegsters non-stop moeten werken en doodmoe zijn en andere zieke mensen niet meer kunnen verzorgen. Begin deze week trainden we nog, maar zonder fysiek contact, omdat ons gezegd werd: ‘Mocht er een speler ernstig geblesseerd geraken, dan kan die niet geholpen worden, omdat er geen plaats meer is in de ziekenhuizen.’ Het probleem is vooral dat er door het oplopende dodenaantal paniek is ontstaan en dat enorm veel mensen naar het ziekenhuis gaan om zich te laten controleren.’
Play-off 2 is elk jaar al een dooie bedoening. Die ook nog eens zonder publiek moeten afwerken, is om helemaal depressief van te worden.’ Sébastien Bruzzese
Intussen testten verschillende spelers uit de Serie A positief op het coronavirus. ‘Er is sindsdien de maatregel genomen om ons allemaal thuis te houden en zo weinig mogelijk in contact te komen met andere mensen. We zullen zien of de rest van de competitie nog afgewerkt kan worden. In onze job is het zo dat als je na drie weken eigenlijk zoals na de zomerstop met een kamp moet herbeginnen om fysiek weer honderd procent te worden. De trainer stuurt ons wel een programma door van dagelijks een uur stretching en core stability, maar dat doen we anders ook, naast twee uur op het veld. Een keeper valt dagelijks zo’n 120 keer, nu geen enkele keer. Het is geen simpele situatie waarin we zitten. Ook mentaal niet: je hoort dat mensen sterven en je bent eigenlijk alleen nog met je gezondheid bezig. Dat is een heel andere mindset dan gewoonlijk. We hebben via een WhatsAppgroep wel elke dag contact met elkaar en de club houdt ons op de hoogte van iedere stap die we moeten zetten.’
Ujkani is international van Kosovo, dat nog kans maakt op een plaats op het EK en eind deze maand Noord-Macedonië treft, maar maakt zich geen illusies. ‘Dat duel zal geannuleerd worden, want het is in Europa almaar erger aan het worden. Als je reist kom je sowieso ook weer in contact met veel andere mensen, dus is het in deze omstandigheden eigenlijk niet slim. Het is beter om af te wachten tot de situatie een beetje kalmeert.’
‘Liever geen gesloten deuren’
Voor de dominostenen vielen en één na één de bonden beslisten om hun competities tijdelijk uit te stellen – met de Premier League en de Bundesliga vrijdag als laatsten – werd nog even overwogen om wedstrijden achter gesloten deuren te laten doorgaan. Dat vonden ze in Italië, Frankrijk en Spanje maar niets. ‘Voetbal zonder supporters is triest en leeg, dat gevoel is heilig, de magie van deze sport’, zei Víctor Fernández, nu trainer van Zaragoza, vroeger nog van KAA Gent. Vincent Duluc, de commentator van L’Equipe die woensdag de kwalificatie van PSG voor de kwartfinales van de Champions League nog meemaakte in een leeg Parc des Princes, omschreef het zo: ‘Dit herinnert ons er nog eens aan dat plezier dat niet kan worden gedeeld, maar weinig waardevol is.’
Guillaume Gillet, met Lens verwikkeld in de promotiestrijd in Ligue 2, maakte het maandagavond mee. De winst tegen Orléans werd behaald in een leeg stadion. ‘We hebben dan maar vanaf de bank zitten supporteren toen de goal viel’, zei Gillet, die tien minuten voor affluiten inviel. ‘Maar het is waar, zo’n wedstrijd verliest alle charme. Voetbal zonder publiek is niet dezelfde sport, zou ik haast zeggen. Voor de wedstrijd benadrukte de coach het gevaar. Dat het geen excuus mocht zijn voor falen. Hij zei dat we moesten proberen ervan te profiteren, door maximaal te communiceren. We moesten op hem letten, praten met elkaar, elkaar aanmoedigingen. Je moet je motivatie elders zoeken. We hebben normaal een van de beste supportersgroepen in Frankrijk en het vraagt mentaal een grote inspanning om niet de indruk te krijgen dat je een vriendschappelijke wedstrijd speelt.’
Davy De fauw maakte vroeger twee van dat soort wedstrijden mee, eentje met Zulte Waregem tegen Lazio Roma en eentje met Club Brugge tegen Napoli. De fauw: ‘Alles is anders: opwarming, wedstrijd, beleving. Doordat het zo stil is kan je inderdaad enorm coachen, dat heeft veel meer nut. In wedstrijden mét publiek heeft het voor mij als aanvoerder weinig nut om wat te roepen tegen een spits, hij hoort me toch niet. In die matchen kan dat wel. Je praat dan ook evenveel als op training of in een vriendschappelijk duel. De ernst van de zaak – een Europese kwalificatie – besef je wel. De eerste minuten is het wennen, maar daarna zit je snel in de wedstrijd en ben je zo gefocust dat het ongewone wegvalt. En ook: een scheidsrechter heeft het iets makkelijker, zonder de beïnvloeding van het publiek.’
Het uitstel van nu vindt hij normaal. De fauw: ‘Neem nu de promotiefinale. Daar staat zoveel op het spel… Die zonder publiek afwerken, zou niks zijn geweest. Bovendien vond ik het wat vreemd, ook al vorig weekend: voor de wedstrijd geen handjes mogen schudden maar elkaar wat vuistjes geven, en vervolgens drie minuten later in duel gaan en in de zestien meter close bij elkaar gaan staan. Dat was toch dubbel. Eén rechte lijn trekken daarin is veel beter.’
Kortom: in april beslissen om eventueel de competitie alsnog af te werken, desnoods zonder publiek, is geen optie. Sébastien Bruzzese, doelman van KV Kortrijk en met Club Brugge tegen Napoli achter gesloten deuren: ‘Play-off 2 is elk jaar al een dooie bedoening. Die ook nog eens zonder publiek moeten afwerken, is om helemaal depressief van te worden. Ware er niet het financieel aspect – er staan nog premies op het spel – ik zou de boel liever helemaal geannuleerd zien in dat geval.’
Trainen, maar met welk doel?
Toen de beslissing viel om de competitie een tijdje op te schorten was het alle hens aan dek bij de profclubs. Mocht er nog worden getraind? Mochten er nog oefenwedstrijden worden gespeeld ? Ja, in Nederland, neen in Vlaanderen was vrijdag de eerste richtlijn. En ja, het vanwege de overheid afgekondigde verbod op trainen betrof alleen de amateurs. Niet de profs.
Elke club stelde inderhaast noodplannen op. In Charleroi gingen ze boslopen en moest elke speler thuis de eigen was doen. Elders gingen ze trainen in kleine groepjes, of werden de spelers een weekje naar huis gestuurd, met een individueel loopprogramma. Telewerken voor voetballers is: Polar omgorden en daarna de gegevens van die training uploaden.
Joost Desender, fysiektrainer van KV Oostende: ‘Onze grootste onzekerheid is dat we niet weten wanneer de volgende wedstrijd gaat komen.
Bij ons is de inzet: het behoud. Dat betekent dat je voor die ene match in de reguliere competitie direct héél scherp moet zijn. Maar wanneer komt die match? Laden we op voor 4 april of wordt die pas – ik zeg maar wat – op 18 april gespeeld? Daarom had ik liever gezien dat die laatste wedstrijd alsnog was afgewerkt, desnoods zonder publiek. Nu tast je in het duister.’
En wat met gezondheid tijdens de trainingen? Desender: ‘Dat is voor ons ook een moeilijke. Niet te veel fitness, zegt men, en niet te veel in kleine ruimtes, maar voetbal is een contactsport. Wij kunnen moeilijk de spelers vragen om op meer dan één meter van elkaar te blijven. Misschien hadden we gewoon moeten zeggen: die ene wedstrijd werken we nog af en dan stoppen we er definitief mee. En van zodra het weer kan, bouwen we op naar volgend seizoen.’
Geen play-offs = economische schade
Wat is de economische kost van het uitstellen van de voetbalcompetitie? Voorlopig valt die mee, in die zin dat er nog geen wedstrijden zijn geschrapt en evenmin achter gesloten deuren zijn doorgegaan. De clubs hebben tijdelijk geen inkomsten, maar die waren in deze periode sowieso minimaal, vanwege de break tussen reguliere competitie en play-offs.
Toen vorige week even werd geopperd om achter gesloten deuren te spelen, werd wel een eerste kostenraming gemaakt. Een door ons gecontacteerde eersteklasser die thuis moest spelen, schatte dat op een nettoverlies van zo’n 125.000 euro. Geen losse tickets, geen eters… Een andere club, die zondag ook thuis moest spelen, had het over een verlies van ‘een paar 100.000 euro’. Een exact bedrag wilde men liever niet noemen, om niet in de kaart te spelen van de verzekering. ‘Stel dat het nog zo ver komt en we moeten een schadeclaim indienen, willen we die mannen geen munitie geven’, klonk het.
Maar wat als… er straks géén play-offs komen en de competitie na de laatste speeldag wordt afgesloten? Dan heb je een veel grotere economische schade, zeker voor de clubs uit play-off 1.
De cijfers variëren. Bij sommige clubs zit deelname aan de play-offs in het jaarabonnement van de fans (KRC Genk, Anderlecht, …), bij andere niet. Komt het tot een terugbetaling of een andere regeling? Hoeveel het eventueel schrappen van de play-offs aan economische schade zou bedragen, hangt af van een heleboel factoren: moeten fans nog een abonnement kopen of niet? Hoe groot zijn de stadions? Trudo Dejonghe, sporteconoom, schatte het verlies op een mogelijke 125 euro per toeschouwer voor play-off 1, als die competitie zou worden afgewerkt zonder fans (of gewoon ook niet). Dat betekent voor bijvoorbeeld Club Brugge, met vijf volle stadions, al snel zo’n 3 miljoen euro. Bij andere clubs schatten ze het bedrag per toeschouwer iets lager: van de 60 euro voor de gewone fan tot 125 euro voor een businessrelatie. Hoe dan ook, geen play-offs zou er straks stevig inhakken.
‘Gezondheid blijft belangrijker dan de competitie afhandelen’
Het verbod om te trainen wordt overal nageleefd, voor iedereen primeert nu de gezondheid. Maar wat de sportieve en economische gevolgen op de lange termijn zijn van deze crisis voor het amateurvoetbal, is nog onduidelijk.
Het is zondagochtend 10 uur wanneer we Benny Mazur bellen en ook voor de secretaris-generaal van Voetbal Vlaanderen blijkt het geen zondagochtend zoals anders te zijn. ‘Het is een atypisch weekend’, zegt hij. ‘Niet alleen omdat er niet gevoetbald wordt, maar ook omdat ik mijn weekend gebruik om een beetje bij te benen en de volgende week voor te bereiden. In mijn agenda staan elf gecancelde bijeenkomsten. Zo beslisten we om ook onze opleidingen, zo’n 50 organisaties per week, van Diksmuide tot Maaseik, on hold te zetten. Net als onze specifieke actie rond clubondersteuning, zo’n 50 clubcontacten, en net als de audits van Double Pass voor de jeugdopleidingen. Nog 22 clubs zitten in een auditproces en die moeten tegen 31 maart afgehandeld worden, maar dat kan dus niet. We willen wel doorwerken aan het licentieverhaal van 2e en 3e amateur, maar ook dat kan moeilijk worden. Een combinatie van streven naar veiligheid en correct engagement zal hopelijk leiden tot juiste uitvoering.’
De vragen die hij momenteel van de amateurclubs krijgt, zijn divers. ‘ Stijn Stijnen van Patro Eisen en Toon Maebe van Deinze vroegen mij toestemming om toch te mogen trainen. Maar dat kan ik uiteraard niet geven, want dat is een beslissing van de Veiligheidsraad. Waarop zij aanvoeren: als je tot 3 april niet mag trainen, hoe kan je dan op 5 april spelen? Laat ons hopen dat de tijd raad brengt.’
Zijn indruk is wel dat het verbod om te trainen wordt nageleefd. ‘Ik ben hier in Limburg intussen met de wagen langs nogal wat veldjes gereden en ik moet zeggen: het is overal doods. Hier en daar zie je nog wel wat individuen sjotten. Maar toen ik vrijdag door Brussel reed, zag ik wedstrijden met bij wijze van spreken wel vijftig leerlingen op een minivoetbalveldje. Dat mocht toen ook al niet, maar er was wel nog school. Ik denk wel dat onze clubs het nu heel goed opvolgen en dat ze individuele programma’s geven en kinderen stimuleren om bepaalde dingen individueel te doen.’
Het verbod geldt tot nu toe tot 3 april, maar de kans bestaat dat het verlengd zal worden. ‘In theorie zouden we in het paasweekend het competitievoetbal kunnen hervatten. Dan zijn er wel heel wat jeugdvoetbaltoernooien. Het is afwachten hoe het zal evolueren. Maar hoe dan ook blijft de gezondheid belangrijker dan de competitie afhandelen, zeker voor het jeugdvoetbal. Die paastoernooien op veel locaties zijn heel grote events, dus misschien zou het beter zijn te beginnen met een gewone speeldag, zeker na Pasen.’
Hij denkt al verder: om eventueel tot in juni te blijven spelen. ‘Ik weet uit ervaring dat de maanden mei, juni en juli, waarin er weinig tot geen voetbal is, financieel de moeilijkste periode is om een normale amateurclub te runnen. Omdat de vaste kosten doorlopen: gas, water en elektriciteit moeten betaald, er is de huur van de infrastructuur aan de gemeentelijke overheid, de investering in velden. Van maart tot de start van volgend seizoen geen voetbal zou een economische ramp zijn. Misschien is dit het moment om het Scandinavisch concept eens uit te testen. Daar denken wij met het oog op het beleidsplan 2021-2024 al langer over na.’
De volledige sluiting van voetbalkantines doet pijn, weet hij. ‘Inspectiediensten noemden de voetbalkantine al eens het beste dorpscafé. Niet dat ze daarom allemaal zoals café- en restauranthouders 4000 euro moeten krijgen, maar we plannen daarvoor toch een contact met de overheid.’ Ook ambitieuze clubs in de top van het amateurvoetbal kennen problemen. ‘In die zin dat zij met deeltijds betaalde sportbeoefenaars en soms ook voltijdse profs werken en ze hun verplichtingen moeten blijven nakomen. Er is al gevraagd wat de KBVB en Voetbal Vlaanderen voor hen zullen doen en ze die betalingen gaan overnemen. Dat is een ridicule vraag, want dat kunnen wij natuurlijk niet. Er is wel al hardop nagedacht hoe we de clubs kunnen faciliteren. Een van de ideeën die leeft, is met betrekking tot lidgelden en de verzekeringsgelden: die worden door de amateurclubs betaald over de tien actieve maanden. We zouden de betaling van maart kunnen uitstellen en later toevoegen. Ook gemeentebesturen zouden een signaal kunnen geven, want negentig procent van onze clubs speelt in gemeenschappelijke infrastructuur. Er is dus wel wat werk.’
