Vier maanden na zijn openhartoperatie keert Frank Raes aanstaande maandag terug op het scherm in het nieuwe programma Extra Time. Voor Bart Raes verandert er weinig. Twee tv-stemmen over het oude en het nieuwe seizoen.

De vraag hoeft niet eens te worden gesteld, Frank Raes (55) en Bart Raes (40) maken meteen komaf met de wildste speculaties: neen, zij zijn geen familie. Hun eerste kennismaking dateert van 1991.

Bart: “Ik ben begonnen op de VRT bij de dienst Programmatie. Toen ik slaagde voor het sportexamen, heeft Frank me heel snel onder zijn vleugels genomen. Hij heeft mij opgeleid.”

Frank: “Bart pakte op het scherm. Ik herinner me dat ze hem daar tijdens de Olympische Spelen van 1992 hebben neergezet.”

Bart: “Zonder opleiding. Ik moest iets maken over zeilen. Ik had laten vallen dat ik ooit eens had gezeild en dat was genoeg om meteen dé specialist te zijn. Ik had het programma voorbereid, Carl(Huybrechts, nvdr) moest het presenteren.”

Frank: “Maar Carl had geen goesting.”

Bart: “Hij stond aan de barbecue buiten. Het was een bloedhete zaterdag. Dat programma is toen helemaal in het honderd gelopen. Dat was mijn doop. Ik ben weggegaan bij de VRT toen die in 1994 het voetbalcontract kwijtraakte.”

Brusselmans’ impact

Vijftien jaar later geven ze allebei commentaar bij dezelfde Jupiler Leaguewedstrijden. Bart live op de betaalzender Belgacom 11, Frank bij de samenvattingen waarvoor Barts werkgever Woestijnvis de beelden levert.

Bart: “Wij gaan door op het elan van vorig jaar. Het totale aantal wedstrijden vermindert lichtjes, maar in plaats van 102 gróte wedstrijden zullen we er nu 120 hebben – dat wil zeggen: wedstrijden die omkaderd worden. Dat heeft met de play-offs te maken. De eerste dertig speeldagen blijven we drie wedstrijden per speeldag afzonderen, één op vrijdag en twee op zondag. Ook tijdens de play-offs zal dat zo zijn.”

Frank: “Bij ons verandert er iets meer. Studio 1 op vrijdag en zaterdag blijft hetzelfde, maar zal nu ook op zondagavond te zien zijn. De talkshow verdwijnt. Die smelt samen met het magazine op maandag. Dat nieuwe programma heet Extra Time en wordt uitgezonden op Canvas om tien uur ’s avonds. Het wordt een studioprogramma met publiek, dat ik samen met Filip Joos presenteer. De samenvattingen zitten daar niet meer in. Eigenlijk wordt het een totaal nieuw programma.”

Met nog altijd gasten aan een tafel?

Frank: “Meer zelfs dan vroeger. Een man of vier, vijf. We zullen drie grote gesprekken hebben.”

Bart: “Aan één tafel?”

Frank: “Neen, er zullen verschillende sets zijn. De tafel zelf is vrij spectaculair. Het is een touch-screentafel: daarmee kan je zelf beelden starten. Een primeur. Tot nog toe zaten de beelden in een vaste volgorde klaar. Die kon je niet veranderen, waardoor je niet kon inspelen op wat er tijdens een gesprek werd gezegd. Nu wel. Als het werkt, zal het straf zijn.”

Waarom moest er aan de programma’s worden gesleuteld?

Frank: “Als je niets verandert, reden we nog altijd met de fiets en niet met de auto. Soms moet je iets opfrissen. Die twee programma’s zijn natuurlijk ook om geldredenen samengesmolten. Zo’n zondagavondprogramma is vrij duur en iedereen wil besparen. Anderzijds kunnen we nu meer onze zin doen. Op zondag hingen we af van de matchen die ’s avond nog werden gespeeld.”

Bart: “Vergeet niet: dat programma is ontworpen toen er nog maar één zondagavondmatch was. Die was om 18.00 uur en was minder belangrijk. Ondertussen is het gewicht van de speeldag steeds meer naar zondag opgeschoven.”

Frank: “Op den duur had je twee topmatchen. Ons programma werd vooral bekeken voor die samenvattingen en daar hadden wij nog een talkshow rond. Het programma raakte overbelast. We hadden wel veel kijkers, 4 à 500.000, en een groot marktaandeel. Dus daar moesten we het niet voor laten. Het marcheerde echt wel goed.”

Bart: “Zij moeten zich richten op twee dingen: de wedstrijden zo goed mogelijk samenvatten, en zo veel mogelijk reacties erachteraan geven. Ik snap het wel dat ze de zondag gaan aanpassen.”

Frank: “Wij konden vrijwel nooit iemand te gast hebben uit de wedstrijd waarrond de talkshow was opgebouwd. Dat wrong. Nu maken we op maandagavond een overzichtsprogramma van de hele speeldag.”

Was ‘Studio 1 op zondag’ niet vooral de gevangene van zijn strakke format? Gesprekken braken zelden los, want daar was al het volgende itempje.

Frank: “Die wedstrijden moesten er altijd in, dat maakte het moeilijk. Het is trouwens een mythe dat de gasten bijna niks konden zeggen. Kijk, je maakt geen tv voor Jan Hauspie. Dan moet je op specialisten zoals Wim De Coninck afstemmen. Dat is ook de essentie van betaal-tv. Op het open net maak je behoeftetelevisie, zoals wij dat noemen. Televisie voor de mensen die kijken. Ik weet dat dit populistisch klinkt, maar dat is het niet. Wat niet wil zeggen dat je slechte programma’s mag maken.”

Bart: “Precies. Je mag het niet zwart-wit zien. Wij maken tv voor de pure liefhebber. Live, kort op de bal en met wat duiding, daarom zitten er co-commentatoren bij. Het is zeker niet onze bedoeling om het naar een breder publiek open te trekken.”

Frank: “De meest voorkomende opmerking die ik kreeg, ging over het late uitzenduur. Maar als Herman Brusselmans er zat, trok dat wel een bepaald publiek aan. Het publiek in de studio wilde ook alleen maar komen als hij er zat.”

Voor nogal wat voetbalmensen was hij een reden om niet te komen.

Frank: “Dat is niet waar. Jan Ceulemans heeft er gezeten met Brusselmans, Aad de Mos ook. Er zijn er wel die wat schrik van hem hadden omdat hij onverwacht uit de hoek komt. Hij zat er ook maar één keer op de vijf, hé, en toch wordt het programma met hem geassocieerd. Heel raar. Hij heeft dus impact. En veel stommiteiten zei hij niet.”

Bart: “Dat is juist. Doet hij nog mee nu?”

Frank: “Hij heeft geen rol meer. We werken niet meer met vaste specialisten omdat we beter op de gebeurtenissen zullen kunnen inspelen. Zoals de RTBf doet. Die laten op maandag een horde gasten op de kijker los, in een uitzending van twee uur. Bij ons zal het nog altijd geformatteerder blijven. Ik mag wel zeggen dat wij op televisioneel gebied verder staan dan de RTBf. Daar konden ze blijven doorlullen en natuurlijk werd er dan in die twee uur wel eens iets interessants gezegd. Stéphane Pauwels durfde soms, maar wordt die ernstig genomen?”

Gigantische puinhoop

Bart, de testmatchen tussen Standard en Anderlecht waren niet bij jullie te zien omdat beide clubs de uitzendrechten voor 1,2 miljoen euro verkochten aan de Waalse betaalzender Be TV, dat in handen is van Standardsponsor VOO. Hoe kijk je daarop terug?

Bart: “Wij hebben het seizoen met een heel slecht gevoel afgesloten. Ik vind nog altijd dat wat er is gebeurd, niet kan. Dat de voetbalwereld nog altijd zo op korte termijn denkt en zijn grootste sponsor te kijk zet: ik snap dat niet. Ik vrees dat de kleine clubs hier wel eens het slachtoffer van kunnen worden. De grote zullen hun plan wel trekken over twee jaar, wanneer het huidige tv-contract afloopt, maar de andere?”

Waarom zaten eventuele testmatchen niet in het contract?

Bart: “Daar is wel degelijk over onderhandeld, maar de Pro League heeft toen geëist dat ze niet in het contract zouden zitten. Belgacom wilde ze er wél in, maar als je vragende partij bent en de ander wil niet, dan sta je machteloos. Uit heel dit incident is vooral gebleken hoe groot de macht van Standard en Anderlecht is in de Pro League. Daarom pleit ik voor een sterke Pro League, een die de vertegenwoordiger is van álle clubs. Dan krijg je minder kortetermijnpolitiek. Nu was het: take the money and run.”

Frank: “Dit doe je niet. Zeer teleurstellend, vind ik. Eigenlijk is het machtsmisbruik. Standard voelt zich oppermachtig en denkt zich alles te kunnen permitteren. Dat Anderlecht daarin heeft meegespeeld, vind ik nog het meest tegenvallen. Meestal hebben ze daar nog wat gezond verstand en zijn ze loyaal aan hun partners.”

Bart: “Ik mis een langetermijnvisie bij de clubs. Kijk, we gaan nu naar een competitie van veertig speeldagen. Daarvan zijn er vijf midweekspeeldagen. Dat is veel. De kalender is overladen tot en met. Ik hoop dat het mooi weer blijft of we zitten met een gigantische puinhoop. Er zijn nergens uitwijkmogelijkheden. Wij hadden voorgesteld om de competitie al in de tweede week van juli te laten beginnen. Waarom niet? Elk jaar zagen onze clubleiders, als ze weer eens vroeg zijn uitgeschakeld in Europa, dat ze nog niet in het goede ritme zaten. Maar de kleine clubs verzetten zich omdat er in de zomer weinig volk naar de stadions komt, wat ook weer een economische realiteit is die ik begrijp.”

Wat vinden jullie van de competitiehervorming?

Frank: “Ik ben niet voor play-offs. In Nederland was het geen succes. Het is zo complex dat zelfs wij, voetbalkenners, er goed bij na moeten denken.”

Bart: “De vraag is: waarom hebben ze hiervoor gekozen? Omdat Anderlecht naar minder ploegen wilde. Uiteindelijk is dit het geworden.”

Frank: “Een compromis, want eigenlijk wilden ze naar veertien ploegen.”

Bart: “Belgacom was absoluut geen vragende partij. Eigenlijk heeft de Pro League het omgedraaid. Zij hebben gezegd: de topclubs spelen vier keer tegen elkaar en daardoor stijgt het tv-contract in waarde. Of dat zo zal zijn, weet ik niet.”

Frank: “Dat ze eerst eens allemaal voor veldverwarming zorgen. Maar neen, eerst de competitie hervormen. Zo’n veldverwarming kost geld natuurlijk. En dat geven ze nog altijd liever uit aan een achttienjarige Braziliaan die ze niet kennen.”

De pesterijen van Bölöni

Heeft Belgacom eisen gesteld?

Bart: “Wij wilden niet dat de vier topclubs allemaal samen uit of thuis spelen. Dat maakt het interessanter voor ons om matchen te kiezen. En we wilden geen onderlinge duels tussen de toppers op dezelfde speeldag. Op twee speeldagen na is dat gelukt.”

Rekenden jullie RC Genk niet bij de top vier?

Bart: “Wel, Genk voorlopig nog wel, maar Gent niet. (grijnst) Het voordeel is dat we daardoor Gent-Anderlecht hebben tijdens de kerstperiode (van Binnenlandse Zaken mochten er dan geen topmatchen, nvdr).”

Hou het stil! Michel Preud’homme hééft al eens niet met jullie gesproken.

Bart: “Ik heb daar toen een lang gesprek met hem over gehad. Hij was op zijn tenen getrapt omdat wij te hard waren voor AA Gent. Ik heb hem uitgelegd dat wij net zo goed ons gedacht zeggen over Genk, Standard of Anderlecht. En dat wij wel eens over zere tenen rijden. Hij zei ook dat we te veel verwachtten van Gent, dat we de lat te hoog legden. Stel, heb ik hem geantwoord, dat we de lat lager legden, dan zou je zeggen dat we meer respect moesten hebben.”

Frank: “Mij verbaast nog altijd het belang dat trainers en spelers hechten aan een woordje zus of zo. Daarom is de Champions League veel plezanter. Over Beckham kan ik mijn gedacht zeggen.”

Bart: “Aan de weigering van Bölöni om interviews te geven, tilde ik zwaarder. Dat waren systematische pesterijen. Hij doet het niet graag, maar hij moet. Het is contractueel vastgelegd. Punt. Op zo’n moment zou ik graag een sterke Pro League hebben.”

Frank: “Die mannen staan ook onder enorme druk. Neem nu Ariël Jacobs: zelfs aan hem zag je het de laatste maanden. Een formidabele gast, vind ik. De dag voor de testmatchen heeft hij me nog gebeld en ge-sms’t om te vragen hoe het met mij ging.”

Krijg jij iedereen aan je tafel?

Frank: ” René Vandereycken is de enige die niet wil. Zelfs Jan Ceulemans is geweest, ook al doet hij dat niet graag. Vijfennegentig procent komt dus. Vercauteren komt ook niet meer, maar daar moet ik toch eens met hem over praten. Ik weet nog altijd niet waarom. Mijn indruk is dat de stress van het hoofdtrainerschap mensen verandert.”

Bart: “Ik heb het daar soms over met Gert Verheyen. Volgens hem verandert zijn relatie met mensen die hij al jaren kent helemaal zodra ze hoofdtrainer worden. De stress maakt hen onherkenbaar.”

Frank: “Ik heb daar begrip voor, maar anderzijds: het voetbal leeft weer dankzij de televisie. Er zit meer volk dan ooit in de stadions. Dat mogen die trainers ook niet vergeten.”

Rare vogel Collet

Wat is voor jullie al de opmerkelijkste transfer?

Frank: ” Ryan Donk. Dat een Belgische club een Nederlandse subtopper kan aantrekken, daar schrok ik van. Hoe lang is dat al niet geleden? Nu, als hij echt goed-goed was, denk ik niet dat hij bij Club Brugge zou spelen. En dat Jovanovic nog hier is, is ook opmerkelijk. Wellicht komt het door zijn blessures.”

Bart: ” Luciano D’Onofrio is slim. Die zegt zeker: ‘Wacht nog even, we gaan Champions League spelen, twee goeie matchen en met mijn netwerk ben je zo weg.'”

Frank: “Je ziet weinig clubs bouwen. Standard doet het wel nog, met Dalmat vorig jaar en nu Collet. Een rare vogel, maar wel een goeie. Dat durft Anderlecht niet. Standard heeft al veel moeten laten gaan – Fellaini, Dante, Onyewu nu. Drie toppers. Stel dat ze weer kampioen worden, dat zou echt straf zijn.”

Kan het?

Frank: “Natuurlijk.”

Bart: “Absoluut. Ik verwacht Standard en Anderlecht bovenaan, en daaronder Club Brugge en Gent.”

Frank: “Ach, voorspellingen. Twee jaar geleden, bij de eerste titel van Standard, voorspelden zeventien van de achttien trainers dat Anderlecht kampioen zou worden. Kennen die er dan niks van? Je kunt niks zinnigs zeggen. Wie had ooit kunnen denken dat die Berrier zo goed is? Weten wij veel of er nu weer ergens zo’n Berrier zit. Men zegt: als Gent speelt zoals de tweede ronde vorig seizoen … Maar Ruiz is wel weg, hun beste speler!”

Bart: “We hebben het nog niet over Genk gehad.”

Frank: ” Camus is een hele goeie. Vóór zijn blessure was dat een speler voor de top in België. Ik dacht toen dat hij Brugge of Anderlecht kon halen. Maar nu? Vanhaezebrouck zal Genk wel een nieuw elan geven.”

Bart: ” Frutos is terug.”

Frank: “Ze zeggen dat hij en De Sutter niet kunnen samenspelen, maar ik wil het nog zien. En dan Boussoufa erachter. Dan moet je wel goede flanken hebben natuurlijk en dat blijft het grootste probleem van Anderlecht: de balans. Bij Standard staat er een uitgebalanceerde ploeg, zelfs al gaan er spelers weg. Bij Anderlecht denk ik altijd: hoe zou ik die ploeg nu zetten? Daar kom je moeilijk uit.”

Bart: “Bij Standard is altijd heel duidelijk voor welke positie een speler is gehaald. Bij Anderlecht zijn er veel waarvan je je afvraagt: wat ís dat nu eigenlijk?”

door jan hauspie – beelden: jan van de vel (reporters)

Herman Brusselmans heeft impact. En veel stommiteiten zei hij niet.Frank Raes

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content