IN DEZE RUBRIEK DIEPT JACQUES SYS ANEKDOTES OP UIT DE KELDER VAN ZIJN GEHEUGEN. VANDAAG: BIJ DE 70E VERJAARDAG VAN PAUL VAN HIMST.
Zou het toeval zijn dat Paul Van Himst bijna heel zijn carrière in de omgeving van Brussel voetbalde en trainde? Alsof hij niet wilde wegvliegen uit het hem vertrouwde nest, alsof hij bang was voor het grote avontuur. Toen de eminente George Kessler in het begin van de jaren zeventig als trainer bij Anderlecht neerstreek, was het precies dat wat hij Van Himst aanwreef: dat hij, Paul Van Himst, te weinig wereldveroveraar was en heel zijn carrière voor de gemakkelijkste weg koos, dat hij na vijf goeie matchen de neiging had om wat in te dommelen. Niet alleen daardoor kwamen beiden in botsing met elkaar en moest Kessler later opkrassen.
Maar misschien had de Nederlandse Duitser niet helemaal ongelijk en miste Van Himst bij momenten gebetenheid en verbetenheid. Het paste bij zijn zachte, soms wat weke persoonlijkheid. Van Himst gedroeg zich eigenlijk nooit als een vedette, ook op het veld bleek hij geen man met overwicht op zijn ploegmaats, een gevolg van zijn oprechte bescheidenheid. Van Himst was perfect tweevoetig, beschikte over een goed kopspel, had een geweldige traptechniek en een neus voor goals. In combinatie met vooral Jan Mulder en Robbie Rensenbrink verhief hij de een-twee tot een kunstwerk. En hij slalomde naar believen, passeerde zijn tegenstanders zoals een skiër langs vlaggetjes glijdt en gebruikte daarbij vooral de buitenkant van de voet. Dat deed hij ook wanneer hij hoekschoppen nam, net zoals zijn vrije trappen waren dat vaak juweeltjes.
Maar had Paul Van Himst wel de brandende ambitie om er alles uit te halen? De meningen daarover lopen uiteen. Sommigen vonden dat hij, zijn rijk palmares ten spijt, in de wedstrijden te weinig fysieke weerstand bood en te gemakkelijk tegen de grond ging. Het leverde hem de bijnaam Juffrouw Van Himst op. Of Polle Gazon,omdat hij te gemakkelijk tegen de grasmat ging om een penalty te versieren. Dat wilde hem wel eens bedrukken, net zoals Van Himst niet goed om kon met conflicten. Hij reageerde daar snel verongelijkt op, werd kribbig en nukkig, maar een stimulans was dat voor hem niet. Hij hoorde niet bij die voetballers die innerlijke woede omzetten in resultaten.
Paul Van Himst voedde zich eigenlijk aan de bron van de eenvoud. Geen ingewikkelde strategieën of theorieën, dat was niets voor hem. Als voetballer kreeg hij ooit eens een boete omdat hij tactische richtlijnen negeerde. En als trainer bevrijdde hij, tijdens de campagne 1982/83, Anderlecht toen paars-wit haast vastgekneld zat in het tactische web dat Tomislav Ivic rond de ploeg had gespannen. Maar hij bleef niet lang in dat wereldje hangen en verrassend was het toen Van Himst in 1991 bondscoach werd als opvolger van Guy Thys. De perfecte man, vonden de meesten, maar in die veronderstelling zat veel romantiek en nog meer nostalgie.
Wij maakten Van Himst van nabij mee op het WK van 1994 in de Verenigde Staten. Bloedfanatiek kon je hem niet noemen. De Rode Duivels speelden hun tweede wedstrijd tegen Nederland en toen hem werd verteld dat Oranje zijn laatste vriendschappelijke wedstrijd met 3-0 had gewonnen, vroeg hij: “Tegen wie hebben ze gespeeld?” Vervolgens werd in de hitte van Orlando wel van Nederland gewonnen. Van Himst, zo zou tijdens dat toernooi blijken, was een trainer van de intuïtie. Daarom sprak hij zichzelf, als het over systemen ging, vaak tegen. In de contacten naar buiten toonde hij nooit tekenen van humeurigheid of spanning. Later werd hem wel een gebrek aan communicatievaardigheid en zin voor dialoog aangewreven en uiteindelijk zou hij daarover in 1996 struikelen.
Niet onlogisch was het dat Paul Van Himst na het ontslag als bondscoach nooit meer als trainer aan de slag ging. Hij bleef de innemendheid in persoon, een zeer warme man, attent en hoffelijk, een verademing in een wereld van opgezwollen ego’s. Van Himst vond niet dat er rond hem veel lawaai gemaakt moest worden. Wat dat betreft, doet hij denken aan zijn goede vriend Eddy Merckx. Vandaag wordt Paul Van Himst 70 jaar. Hij zal dat op zijn manier vieren.
