Na drie verloren jaren in München zou het bij Dortmund weer moeten worden als vanouds. Is Mario Götze rijper geworden door die mislukking, of is hij ook voor de Borussen verloren?
Dit is het verhaal van een terugkeer. Een zeer opmerkelijke terugkeer, waarover de meningen uiteenlopen. Dietmar Hamann bijvoorbeeld, een gewezen profvoetballer en nu analist bij een betaal-tv-zender, noemt de beslissing van Mario Götze ‘de weg van de minste weerstand’. Voor de buitenwereld staat de terugkeer naar Dortmund, na drie jaar Bayern, gelijk aan een stap terug. Van de beste Duitse club naar de op één na beste. Götze heeft het niet waargemaakt in München en daar zijn veel redenen voor – niet allemaal zijn schuld. Maar hij heeft leergeld betaald. Het verhaal van Götze is geen zwart-of-wit verhaal. En het is in elk geval nog niet ten einde. ‘Reset‘, twitterde hij. Terug naar af. Een nieuwe start. Daar hoopt Götze op. ‘Hij moet zijn spelplezier en zijn vertrouwen terugvinden’, zei Franck Ribéry, de Franse inernational van FC Bayern. En als hem dat al ergens kan lukken, dan wel bij Borussia Dortmund. Maar eerst moet hij daar zijn plaats in een vernieuwde ploeg zien af te dwingen. Bij Dortmund is voor hem niet alles hetzelfde gebleven als toen hij in de lente van 2013 zijn heimat verliet. ‘Die zal ik nu anders aantreffen’, liet hij al op de Facebookpagina van Borussia weten.
DEBUUT
In feite was zijn transfer naar Bayern destijds een stap terug voor hem, maar dat kon hij toen nog niet weten. Dat kon niemand uit zijn omgeving trouwens vermoeden. Toch was er al een kleine indicatie geweest, maar dat hoorde hij pas later, toen hij al in München was. De toen aanstaande nieuwe Bayerncoach Pep Guardiola had vanuit zijn woonplaats in New York aan zijn nieuwe werkgever een verlanglijstje met favoriete spelers overgemaakt. Helemaal bovenaan stond de naam van… Neymar. In Beieren was men evenwel niet helemaal overtuigd van de Braziliaan en ze overhaalden Guardiola om toch maar voor Götze te gaan. De Catalaan vond de speler van Dortmund slechts de op één na beste keuze.
De familie Götze was daarvan niet op de hoogte. Mario gold op dat moment als een van de meest gegeerde spelers ter wereld. Toen hij 17 jaar, 5 maanden en 18 dagen was, had Jürgen Klopp hem voor het eerst laten spelen in de Bundesliga. Twee minuten duurde Götzes debuut, maar het was het begin van een steile klim. Een jaar later droeg hij al het shirt van de Duitse nationale ploeg. Nike verlengde zijn sponsorcontract tot tien jaar, waardoor de speler 15 miljoen euro incasseerde en daarmee op hetzelfde niveau kwam als sterren zoals Wayne Rooney. Het publiek was dol op de behendige tweevoetige speler, die een flinke startsnelheid bezat en op het veld veel zelfvertrouwen uitstraalde. De media bestempelden hem als ‘witte Braziliaan’, als ‘wonderkind’, als ’talent van het millennium’. Dortmund deed er alles aan om zijn parel te beschermen en legde een interviewverbod op, voor de rest probeerde de familie te zorgen. Vader Götze is een hogeschooldocent in datatechniek, een rationeel denkende man. Hij waakte erover dat de hype niet te kort op zijn zoon zat. Voorbeelden genoeg van grote talenten die er niet in slaagden om de beloftes van hun eerste profjaren in te lossen omdat ze hun voetjes niet op de grond hielden. Bij de Götzes zag het er wat dat betreft goed uit: een eenvoudig burgerlijk onderwijsmilieu, mensen voor wie luxe niet het hoogste goed is. In Dortmund ging hij nog het liefst naar de zelfbedienings-Italiaan om de hoek, hoewel hij dan allang miljonair was en zich een sterrenrestaurant kon permitteren.
Omdat er in Götzes contract met Dortmund een opstapclausule stond, ging er in zijn derde profseizoen nauwelijks een week voorbij dat zijn naam niet bij een of andere grote club werd genoemd. Weer was het zijn vader die probeerde om zijn zoon het hoofd niet gek te laten maken. ‘Voor Mario is het belangrijkste’, zo zei Jürgen Götze, ‘dat hij kan spelen. Wie naar een grotere club gaat, komt in een ondoorzichtige hiërarchie terecht en dan weet je niet wat er zal gebeuren.’ Maar dan meldde Bayern München zich, dat voor het nieuwe seizoen net de beste coach ter wereld had aangetrokken.
KNIK IN DE CURVE
In de familie Götze werd dan veel gepraat en werden voor- en nadelen afgewogen. De hiërarchie leek bij Bayern nog niet zo ondoorzichtig. En Mario zelf wilde dolgraag voor Pep Guardiola voetballen en zo een stap zetten in zijn carrière. Maar mogelijk was hij daarvoor te jong, na een steile opgang is het niet zo ongebruikelijk dat er een knikje in de curve komt. Bij Dortmund was hij dan beter af, omdat hij daar niet zo in de spotlights stond als bij Bayern.
Kort voor de halve finale van Borussia in de Champions League tegen Real Madrid werd bekendgemaakt dat Götze Dortmund zou verlaten en naar München zou verkassen. Pure haat werd zijn deel, zowel op het internet als in het stadion. Hij werd uitgemaakt voor verrader, uitgejouwd, bedreigd zelfs. De politie escorteerde hem naar de training en een securitybedrijf bewaakte zijn huis. De laatste weken in Dortmund waren op emotioneel vlak de hel.
Zoiets kruipt bij een twintigjarige spits niet in de kouwe kleren. Aan de ene kant was hij blij dat hij eind juni bij Bayern mocht beginnen, aan de andere kant was het geen start onder een gunstig gesternte. ‘Ik was een geblesseerde nieuwkomer bij een club die net de treble gewonnen had. En ik leefde in een hotel. En de trainer was nieuw. En, en, en… Dat was misschien allemaal wat van het goede te veel’, zo vertelde hij twee jaar later. En dan was er die affaire met het foute shirt. Net voor de officiële ploegvoorstelling had een medewerker van zijn kledingsponsor hem een shirt met een groot Nikelogo in de handen geduwd en hij had dat aangetrokken voor hij aan de pers verscheen. Hij had daar helemaal niet bij nagedacht, gaf hij nadien toe. Maar de kledingsponsor van Bayern, Adidas, was not amused en de club gaf Götze een geldboete.
ZEVEN AANVALLERS
Toen hij dan eindelijk weer fit was, bleek de strijd om een basisplaats moeilijker dan verwacht. Bij Dortmund kreeg Götze meer ruimte in de buurt van het vijandelijke strafschopgebied. Bayern moest door zijn dominantie vaak opboksen tegen een versterkte verdedigingslinie en daar liep het voor Götze vaak mis. Door zijn afwezigheden wegens blessures geraakte hij niet op de ploeg ingespeeld en ontbrak vaak de samenhang met zijn ploegmaats. En in het systeem van Guardiola was er niet zo direct plaats voor een 10, zijn lievelingspositie. Götze moest vaak naar de flank uitwijken. Hij behoorde nooit tot Guardiola’s lievelingsspelers en dat gebrek aan erkenning remde hem af. Tel daar enkele kleinere en grotere blessures bij op… Telkens weer moest hij terugvechten. Dat hij dat niet met volle overgave gedaan zou hebben, zoals her en der werd geïnsinueerd, dat bestrijdt Guardiola. ‘Hij is 24 uur per dag met voetbal bezig’, zei de voormalige Bayerncoach. ‘Maar we hadden zeven aanvallers. Dat was niet gemakkelijk voor mij als trainer en dat was ook niet gemakkelijk voor Mario.’
Wat ook niet gemakkelijk was: de omgang met het publiek. In München functioneren de media anders dan in Dortmund. Götze kreeg het imago van arrogant te zijn, een verwaande kwast, omdat hij vaak weigerde om na de wedstrijd in de mixed zone te blijven. Maar het was gewoon zijn karakter, zijn manier om zich wat af te schermen. ‘Ik heb een aantal fouten gemaakt, ‘ zei hij later eens, ‘maar ik heb ook veel dingen moeten verdragen die men bewust verdraaid heeft.’
Ook bij de fans sprong de vonk niet echt over. Gaandeweg ervoer Götze dat men bij Bayern voor die transferprijs van 37 miljoen euro veel verwachtte, meer dan hij aanvankelijk kon brengen. Zo bracht Karl-Heinz Rummenigge zelfs een keer de teleurstellende verkoopcijfers van het shirt met nummer 19 ter sprake.
SELFIES
Maar dan was er het wereldkampioenschap van 2014 in Brazilië, met de finale in Rio de Janeiro en Götzes winning goal tegen Argentinië, waardoor hij voor eeuwig een Duitse held zal blijven. Daarmee scheen zijn tweede jaar bij Bayern onder een beter gesternte te beginnen. In de nasleep van Rio zou hij wel zelfvertrouwen krijgen, zo hoopte men in München. Het zag er aanvankelijk goed uit, maar dan werd hij weer geremd door een blessure. De verantwoordelijken van Bayern schaarden zich achter de speler – tenminste naar de buitenwereld toe. Intern was er veel twijfel aan het einde van dat tweede seizoen. Twijfel of Götze zich bij Bayern wel zou kunnen doorzetten. Het leek wel, zo zei Franz Beckenbauer, ‘of hij een jeugdspeler was die een duel verloor en dan maar bleef staan.’ Het werd tijd, vond der Kaiser, ‘dat hij eindelijk eens volwassen werd.’ Götze was in München een van de vele vedetten, die allemaal uitwisselbaar zijn. Hij heeft daar nooit over geklaagd, maar het drukte wel op zijn prestaties.
Götze heeft zich ondertussen wel gesetteld in München. Zijn vriendin Ann- Kathrin Brömmel beviel het daar ook beter dan in Nordrhein-Westfalen. Götze woonde in een chic huis in het centrum van München, samen met zijn broers Fabian en Felix, die bij de ploeg van Bayern speelt die in de Regionalliga uitkomt. Ook hun ouders zijn ondertussen naar het zuiden verhuisd. Met zijn ploegmaats schiet Götze goed op, maar zijn echte vrienden wonen in Dortmund. Marco Reus onder anderen.
Götze stelde ook zijn public relations bij, wat opener, wat spraakzamer, maar hij bleef wel enigszins teruggetrokken. Liever maakt hij gebruik van de sociale media. Ondertussen heeft hij meer dan tien miljoen likes op Facebook en ruim drie miljoen volgers op Twitter. Hij post graag selfies en gebruikt zijn accounts als promotieruimte. Hij gaf in zijn derde jaar Bayern aan dat zijn eerste twee jaar in München een ‘rijpingsproces’ waren. Erg menselijk is dat.
Wat hij zich uiteindelijk misschien kan verwijten is dat hij, wanneer puntje bij paaltje kwam, niet het uiterste heeft geprobeerd om aan de trainer en te club te tonen wat hij echt in zijn mars heeft. En Guardiola en vooral Bayern, van hun kant, moeten zich misschien eens afvragen waarom ze er niet in geslaagd zijn deze bijzonder getalenteerde voetballer genoeg warmte en geborgenheid te bieden en zijn flegma uit te bannen. Götze, die ondertussen gebroken heeft met zijn makelaar Volker Struth (zijn belangen worden nu door zijn vader behartigd), bereidde zijn afscheid bij Bayern voor met de borst vooruit. Na een telefoontje met de nieuwe coach Carlo Ancelotti in de lente werd het hem duidelijk dat hij beter andere oorden kon opzoeken. Toch gaf hij nadien aan dat hij graag bij Bayern zou blijven, maar dat deed hij waarschijnlijk alleen maar om zich in alle rust op het EK te kunnen focussen, en daar met een goede prestatie zijn keuzemogelijkheden te verhogen. Dat EK verliep voor Götze evenwel teleurstellend. Na een matig optreden in de voorronde geraakte hij zijn basisplaats kwijt. Tijd dus voor een reset, voor een nieuwe start. Op de plaats waar alles voor hem begon.
DOOR ELISABETH SCHAMMERL IN MÜNCHEN – FOTO’S BELGAIMAGE
Door zijn winning goal in de WK-finale tegen Argentinië zal Götze voor eeuwig een Duitse held blijven.
