Pierluigi Collina werd na een sponsorrel uit de Serie A verwijderd en stopte prompt als scheidsrechter.
Trots toonde Pierluigi Collina (45) half juli op afzondering in Sportilia bij Bologna aan zijn collega-scheidsrechters de publiciteitsbrochure waarmee het Duitse automerk Opel op 15 augustus zou uitpakken. Collina had net een riante sponsoringovereenkomst afgesloten met Opel, dat verscheidene televisiespots had laten opnemen met hem in een hoofdrol.
Toen de Italiaanse sportkrant Gazzetta dello Sport op 8 augustus de deal aankondigde, schrok bondsvoorzitter Franco Carraro. Officieel moeten scheidsrechters schriftelijk toestemming vragen en krijgen voor ze een akkoord met een sponsor afsluiten en dat was niet gebeurd. Collina had wel op 17 juli Tullio Lanese, de voorzitter van de Italiaanse scheidsrechterscommissie, op de hoogte gebracht. Die feliciteerde hem, maar gaf naar eigen zeggen geen toestemming.
Terecht. Scheidsrechters mogen geen wedstrijden fluiten van de ploeg uit de stad vanwaar ze afkomstig zijn en moeten alles waar mogelijk belangenvermenging in het geding is, trachten te vermijden. In Italië is Opel hoofdsponsor van AC Milan. Carraro reageerde prompt en stelde dat Collina maar twee mogelijkheden had : zijn riant contract met Opel (de Gazzetta suggereert een bedrag van 800.000 euro per jaar) verbreken of een reeks lager fluiten.
Vorige week maandag koos Collina in zijn woonplaats Viareggio voor de derde weg : na 28 jaar stopt hij met fluiten. Opmerkelijk, want eind vorig seizoen had Italië net de reglementen veranderd zodat hij uitzonderlijk nog een jaar langer scheidsrechter kon blijven op het hoogste niveau.
Uitstraling, bezieling en autoriteit, zo kan je zijn stijl omschrijven. Altijd goed voorbereid zijn, vond hij belangrijk. Collina bekeek dan ook vooraf video’s van de ploegen om de speelstijl en het gedrag van spelers te analyseren. Achter zijn keuze voor de arbitrage schuilt niets opvallends. “Toeval”, omschrijft hij het. Het was een vriend die hem op school in Bologna vroeg of ze zich niet samen zouden inschrijven voor een scheidsrechterscursus. Op dat moment voetbalde Collina als libero bij de junioren van Pallavicini. Bij de fysieke tests werd de vriend uitgesloten omwille van gezichtsproblemen. Collina, die supporterde voor basketclub Fortitudo en nog aan de universiteit de voetbalprentjes van Panini verzamelde, slaagde wel.
Bekend is zijn kale kop. Dat gebeurde op zijn vierentwintigste, toen hij op twee weken al zijn haar verloor, zonder dat de dokters een aanwijsbare reden vonden.
Zelf had hij het moeilijk met de beperkingen die hem van buitenaf werden opgelegd. De leeftijdsgrens, bijvoorbeeld. “Waarom beoordeelt men een scheidsrechter op zijn leeftijd en niet op zijn prestaties, net als bij de spelers ? De een gaat langer aan de top mee dan de ander.” Ook zijn afkomst was een handicap. Hoe sterker een land op het voetbalvlak, hoe minder kans voor een scheidsrechter om grote wedstrijden te fluiten. Vanaf 1991 tot 1998 speelde altijd een Italiaanse club de finale van de Champions League. Alleen omdat in 1998/99 Juventus onverwachts sneuvelde tegen Manchester United floot Collina een Champions-Leaguefinale, Manchester-Bayern. Zonder de onverwachte uitschakeling van Italië door Zuid-Korea in 2002 had hij nooit de finale gefloten van dat WK, achteraf het hoogtepunt van zijn carrière.
In zijn biografie ‘De regels van het spel’ herinnert hij zich een pertinente vraag van Edgar Davids : “Ik voetbal om te winnen, voor mezelf en het team. Waarvoor ga jij het veld op ?” Collina’s antwoord luidde : “Om de hoofdrolspelers, de spelers, te helpen spelen volgens de regels.” Een pagina verder geeft hij de echte reden bloot, iets wat hij niet aan Davids vertelde : “Zoals iedereen die probeert te winnen, is de arbiter tijdens de negentig minuten in de eerste plaats een supporter van zichzelf.” In zijn geval : supporter van de beste scheidsrechter ter wereld. Zonder die ambitie hoefde het voor Collina niet meer.
door Geert Foutré
‘Tijdens de wedstrijd is de arbiter in de eerste plaats een supporter van zichzelf.’
