Amper 21 en al een avontuur in de Premier League achter de kiezen. De Belgische Congolees doet in play-off 1 van zich spreken als wervelwind op de linkerflank van Standard.
Dit is het verhaal van een hoogmoedige jongen die al kritiek kreeg voor hij zelfs nog maar kon denken aan een doorbraak op het hoogste niveau. Hoogmoedig omdat hij volgens sommigen enkele stappen in zijn groeiproces had overgeslagen. Kritiek viel hem te beurt toen hij België verliet om zijn kans te wagen in Groot-Brittannië. Tenminste, dat zou het verhaal van Paul-José Mpoku kunnen zijn. Het echte verhaal luidt evenwel anders. Het gaat hier niet om een jongen die zichzelf overschatte of die op geld belust was. Hij vertrok vooral om zijn kunnen te verfijnen en zijn kwaliteiten uit te diepen. Zelf noemt hij die transfer naar Tottenham dan ook “allesbehalve een mislukking, veeleer een verrijkende ervaring”.
Wat als zijn transfer naar de Premier League ervoor gezorgd heeft dat hij sterker terugkeerde naar België? Wat als hij geen drie jaar verloor, maar er net drie won? Als je ziet hoe hij zich in minder dan een jaar tijd in de basiself van Standard heeft geknokt, zijn we geneigd de tweede optie te geloven.
Zestien was Mpoku toen alles voor hem begon. Dominique D’Onofrio bood hem een profcontract aan, maar hij weigerde. De lokroep van de Premier League klonk toen al erg luid. “Hij viel op door zijn techniek en balbehandeling”, herinnert voormalig jeugdtrainer bij Standard, José Jeunechamps, zich. “Geen wonder dus dat Tottenham hem in de gaten kreeg. Hij was destijds een hevig, ongeduldig en altijd druk protesterend baasje. Je kon hem geen oefening laten doen waar hij geen zin in had. We trainden toenop de Académie Robert Louis-Dreyfus nog volgens de methode van Tomislav Ivic en die bestond erin hoog druk te zetten bij balverlies. Dat was niet naar de zin van Mpoku en dat maakte hij ook duidelijk. Hij wilde het balletje voelen.”
In 2008 kon Standard niet anders dan Mpoku naar Tottenham te laten gaan. Tot grote woede van het toenmalige bestuur, dat zwoer dat Mpoku nooit nog voor de Rouches zou uitkomen. Gelukkig dacht het nieuwe bestuur daar anders over… “Er waren er die dachten dat hij alleen voor het geld vertrok”, vervolgt Jeunechamps. “Hij zal bij Tottenham ongetwijfeld meer verdiend hebben dan bij Standard, maar hij kwam er vooral in aanraking met een andere cultuur en een andere taal. Hij kon er ook bevrijd spelen. Zonder druk en zonder hooggespannen verwachtingen. Hij moest er knokken want hij was een nobody, terwijl hij bij Standard een ster in wording was. Ver van zijn familie en vrienden, ver weg van alles wat hij kent – het mag duidelijk zijn dat hij niet voor de makkelijkste weg koos. Nu zou je je kunnen afvragen of hij op dit moment ook zo volwassen geweest zou zijn als hij in België was gebleven.”
Innemend en moedig
De zoon van een Congolese moeder en een Congolese vader begon te voetballen bij een club uit de buurt van Verviers, trok op zijn twaalfde naar Standard en vertrok amper vier jaar later al naar Engeland. In Tottenham maakte hij kennis met het hoogste niveau en een spelerskern van veertig man. Aanvankelijk moest hij de concurrentie aangaan bij de beloften. “Ik leerde een enorm getalenteerde jongen kennen”, zegt Alex Inglethorpe, Mpoku’s coach bij Tottenham die nu jeugdtrainer is in Liverpool. “Hij was zowel op technisch als op atletisch vlak erg sterk. Ik heb eigenlijk van elke minuut in zijn bijzijn genoten. Je moet weten dat Paul-José een erg innemende jongen is. Hij schuwt het werk niet en is erg leergierig. Hij trainde dagelijks nog wat bij na de training. Net zoals elke jonge speler had hij wel wat punten waaraan hij nog moest werken, maar hij had geen onvolmaaktheden die een carrière op het hoogste niveau in de weg stonden. In die drie jaar boekte hij enorm veel vooruitgang, vooral wat efficiëntie betreft.
“Ik vond hem destijds vooral erg moedig. Want meer nog dan alleen overleven leerde hij zeer snel Engels en werd hij al snel een populaire jongen in de kleedkamer. Tottenham wilde hem houden. Het feit dat hij vertrokken is, wil niet zeggen dat hij het niveau niet aankon, wel dat hij per se in een eerste ploeg wilde doorbreken. Om dat in een club uit de Engelse top vijf te kunnen doen, moet je echter geduld hebben.” Ziedaar de reden voor zijn vertrek op uitleenbasis naar derdeklasser Leyton Orient.
In de schaduw van het stadion in Brisbane Road vond hij de speelminuten die hij nodig had. Mpoku trad aan in 35 wedstrijden, waaronder een memorabele cupwedstrijd tegen het bescheiden Droylsden. De amateurs van Droylsden stonden een minuut voor affluiten nog met 1-2 voor. Na de late gelijkmaker won Leyton Orient in de verlengingen uiteindelijk nog met… 8-2. Mpoku scoorde een keer, lokte een strafschop uit en gaf drie assists. Logisch dus dat hij tot man van de match werd verkozen. “De inbreng van Mpoku wordt vaak tot die ene wedstrijd herleid”, vertelt Matt Porter, CEO bij Leyton Orient. “Maar hij was het hele seizoen belangrijk voor ons. In die mate zelfs dat we hem nog een seizoen langer wilden huren, maar Tottenham wilde hem per se terug.”
Afgezien van die leerrijke ervaring en leuke periode bij Leyton Orient, maakte Mpoku ook de meest dramatische periode uit zijn nog jonge leven in Engeland mee. Zijn 32-jarige neef – die in Birmingham woonde en een van de redenen was waarom Mpoku destijds voor Engeland koos – stierf in zijn slaap. Dat overlijden zal een kantelpunt in de carrière van Mpoku betekenen. Hij wordt gelovig en neemt zijn job als profvoetballer van dan af aan nog serieuzer dan ooit tevoren.
Een ander mens
De bank bij Tottenham meer dan beu besluit Mpoku in juli 2011 terug te keren naar Standard. Hij wordt officieel de eerste transfer van de nieuwe directie onder Roland Duchâtelet en kost Standard 400.000 euro. De dan 19-jarige Mpoku denkt dat zijn carrière eindelijk van start zal gaan. Hij moet zich evenwel eerst nog bewijzen bij de beloften.
“Toen hij terugkeerde naar Standard, gedroeg hij zich anders”, zegt Jeunechamps. “Hij was veel volwassener en investeerde enorm in het team. In de kleedkamer nam hij de rol van vaderfiguur en competitiebeest op zich. Dat type speler valt bij elke coach in de smaak want het zijn zulke jongens die je als verlengstuk van jezelf op het terrein kunt gebruiken. Het was ook belangrijk dat de ploegmaats zagen dat iemand die van Tottenham kwam ook bleef werken. Ik heb eigenlijk nooit eerder zo’n speler gekend. Ik heb vijf jaar de beloften getraind en er is niemand die zo’n indruk op het team heeft gemaakt, zelfs Mehdi Carcela of Axel Witsel niet. Ik herinner me een wedstrijd in Leuven waarin ik Ibrahima Cissé tijdens de rust op zijn donder gaf. Ibrahima beet van zich af, maar Polo kwam al snel tussen en zei: ‘Zwijg en luister naar de coach!'”
Zijn statistieken (10 doelpunten en 11 assists in 16 wedstrijden bij de U21) waren opmerkelijk genoeg om de aandacht te trekken. Toch achtte José Riga hem nog niet klaar voor het grote werk. Riga nam Mpoku wel op in de A-kern, maar gooide hem niet meteen voor de leeuwen. Na een invalbeurt tegen AA Gent en basisplaatsen tegen Lokeren, Genk en Kortrijk kondigde het verlies tegen dat laatste het einde van zijn eerste seizoen bij Standard aan. “De goesting was groot, maar het verschil tussen de jeugd van Tottenham en het eerste van Standard is best groot”, aldus voormalig hulptrainer van Standard, Bernard Smeets. “Het was uiteindelijk ook de eerste keer dat hij dagelijks bij de A-kern betrokken was. Hij moest nog werken aan zijn laatste pass en vooral efficiënter worden. Met Jelle Van Damme en Luis Seijas hadden we twee spelers op zijn positie die ons bijna wekelijks punten opleverden. Mpoku deed het goed bij de beloften, maar wij achtten het verschil tussen de beloften en de A-kern net iets te groot. Dit seizoen speelt Van Damme op linksachter en is Seijas in de vergetelheid beland dus was het logisch dat Mpoku zijn kans kreeg.”
Tandem met Van Damme
Zijn eerste seizoen bij Standard bleef evenwel een pijnlijke ervaring, en dat liet hij zich dit seizoen ook al eens ontvallen op een persconferentie. “Ik denk dat ik meteen had moeten spelen toen ik terugkwam van Leyton, maar Riga gaf me geen kans (ook al gaf Riga hem tot drie keer toe een basisplaats, nvdr). Ik speelde nochtans de pannen van het dak bij de U21. Ik scoorde een keer of twintig en gaf een vijftiental assists. Riga zei me dat ik geduld moest oefenen. Toen ik dan een keertje mocht spelen, moest ik dat vanop de rechterflank doen en dat is echt niet mijn beste positie. Echt veel vertrouwen sprak daar niet uit. Ik heb echt een jaar verloren onder Riga.”
Het vertrek van Riga betekende echter niet meteen de grote doorbraak voor Mpoku. Ook onder Ron Jans moest de jonge aanvaller nog geduldig op zijn kans wachten. Pas tijdens zijn laatste wedstrijd als coach van Standard gunde Ron Jans hem een plaats in de basis. Daarvoor kreeg hij slechts 22 minuten speeltijd. Veel te weinig voor Mpoku, die de niet mis te verstane tweet “ik ben het beu om bij de U21 te spelen” de wereld instuurt. De komst van Mircea Rednic bleek voor Mpoku van goudwaarde. De Roemeen stelt hem op zijn geliefkoosde linkerflank op, met Van Damme in zijn rug. Een tandem die wonderwel werkt. De carrière van Polo lijkt eindelijk gelanceerd.
DOOR STÉPHANE VANDE VELDE – BEELDEN: IMAGEGLOBE
“Hij koos niet voor de gemakkelijkste weg.” José Jeunechamps
“Ik heb een jaar verloren onder José Riga.” Paul-José Mpoku
