Tsjechië verwierf als enige land al na twee wedstrijden zekerheid over de kwartfinales. Het dankte dat in niet geringe mate aan sterspeler Pavel Nedved. ‘Hard trainen maakt grote spelers écht groot.’
Zijn overtreding op Steve McManaman was dom en onnodig. Maar toen Pavel Nedved er een gele kaart voor kreeg, stierf hij een beetje. De middenvelder van Juventus bracht vorig jaar mei in de halve finale van de Champions League bijna in zijn eentje het hautaine sprookjeselftal van Real Madrid hard terug in de realiteit. Zijn fantastische spel, bekroond met een goal, betekende de uitschakeling van de Koninklijke en een finaleplaats voor De Oude Dame. Maar het duel met Real duurde voor Nedved acht minuten te lang. Het was zijn tweede gele kaart in het toernooi, waardoor hij de finale tegen AC Milan moest missen. Prompt verloor Juventus na strafschoppen.
Het alsnog winnen van de Champions League en internationaal succes met Tsjechië moeten de bekroning van Nedveds nu al imposante carrière worden. De Champions League heeft hij zich na een matig seizoen volgend jaar tot doel gesteld, maar op het EK krijgt Nedved nu al de mogelijkheid sportief geschiedenis te schrijven met zijn land. En eigenlijk gunt iedereen in de voetbalwereld hem dat ook echt. Toen scheidsrechter Urs Meier in de hierboven beschreven wedstrijd tegen Real Madrid naar zijn borstzakje greep, voelde de ware liefhebber even dezelfde pijn als Nedved. Het beeld van de huilende Tsjech sneed door de ziel, want de middenvelder is niet alleen een verademing bínnen de lijnen, maar ook zeker daarbuiten. In een wereld waarin geld, status en show het gewonnen lijken te hebben van eenvoud, bescheidenheid, normen en waarden, zou Nedved het lichtend voorbeeld moeten zijn voor elk aanstormend talent. Wars van elke vorm van sterallures en immer dienstbaar aan het team, werkte hij zich naar de absolute top.
De Furia Cheka, de Tsjechische furie, zoals de Italiaanse fans hem liefkozend noemen, werd vorig jaar gekozen tot beste voetballer van Europa. Maar Nedved zou zijn Gouden Bal maar wat graag inruilen voor het winnen van het EK. Jarenlang Spartaans hard trainen en een bijna ongekende en onvoorwaardelijke devotie aan het voetbal kenmerken zijn loopbaan.
“Ik heb er in mijn hele carrière echt alles aan gedaan om te slagen”, zegt de middenvelder. “Vroeger bleef ik maar denken aan hoe zwaar de concurrentieslag is met spelers die technisch gezien beter zijn. Ik heb bepaalde kwaliteiten, maar ik heb alles wat ik heb bereikt, te danken aan het feit dat ik exact weet hoe onmenselijk veel ik moet werken, hoeveel uur ik moet slapen, wat ik moet eten en hoe ik mijn geest moet trainen. Het vergt op dit hoge niveau heel erg veel om Pavel Nedved te zijn. Ik geef toe dat ik erkenning wil van de coach, mijn medespelers en de supporters. Ik wil dat mijn inzet en professionele instelling worden gewaardeerd. Maar misschien gebeurt er nu wel te veel met me. Ik kan het me niet veroorloven ook maar één seconde te denken dat ik door het winnen van de Gouden Bal mijn top heb bereikt. Ik weet dat er nog genoeg ruimte is voor verbetering.”
Nedved is pas de tweede Tsjech die tot Europa’s beste werd gekroond. Jozef Masopust ging hem in 1962 voor. De simpele vraag waarom zo weinig Tsjechen het topniveau van Nedved weten te evenaren, lokt een uitgebreide en gepassioneerde preek uit. Hij wil niet de namen noemen van de huidige wereldsterren van wie hij vindt dat die zichzelf en de fans voor de gek houden door niet het maximale te geven en te veel van andere dingen te genieten. Maar hij weet wie het zijn en waarom hij beter is dan hen.
“Er zijn veel kleine dingen die het verschil maken tussen een redelijke, gevestigde voetballer en een topspeler”, doceert Nedved, die in 2003 tevens voor de vijfde keer werd gekozen tot Tsjechisch Voetballer van het Jaar. “Er zijn enkele goede spelers die pas werkelijk uitzonderlijk zouden zijn als ze zich wat professioneler zouden gedragen. Ik weet uit ervaring hoe moeilijk het is alleen met voetbal bezig te zijn en gefocust te blijven in je publieke en privé-leven. Je drukt de aanknop in bij het begin van het seizoen en drukt hem pas weer uit als het echt helemaal voorbij is. Een voormalige trainer leerde mij op mijn dertiende slechts aan voetbal, school en mijn familie te denken en die levenswijze is bij mij eigenlijk nooit gewijzigd. Op deze manier blijf ik mijn concurrentie voor en ik vind dat alle voetballers gedurende hun carrière zo zouden moeten leven.
“De toekomst van het Tsjechische voetbal ziet er goed uit dankzij spelers zoals Tomas Rosicky, Milan Baros en Petr Cech. Maar ze moeten wel begrijpen dat bij een grote club spelen slechts het begin is. Een lucratief contract tekenen wil niet zeggen dat je een groot kampioen bent. Vanaf het moment dat ik bij Lazio Roma tekende, ben ik juist harder gaan trainen. En dat maakt grote spelers écht groot.”
Marcello Lippi, de afgelopen seizoenen zijn trainer bij Juventus, vraagt zich af of Nedved überhaupt wel eens rust. Volgens de coach rent de middenvelder zelfs in zijn slaap nog. Hij houdt van zijn werk, wordt er goed voor betaald en geniet als er extra moet worden getraind. Lippi is samen met Sven-Göran Eriksson (bij Lazio Roma) erg belangrijk geweest voor een boost in de carrière van de middenvelder. “Ik ben geen spectaculaire speler”, zegt Nedved. “Ik ben snel en moet het hebben van één, twee keer raken. Eriksson leerde me dat ik door mijn loopvermogen meer werk kon verzetten dan andere spelers, waardoor ik aanvallend van meer waarde kon zijn. Ik kreeg de vrijheid, zonder mijn taken voor het team uit het oog te verliezen. Als ik ooit trainer word, zal ik zijn methodes toepassen. Zijn werkwijze bevalt me goed, hij is een echte gentleman en behandelt elke speler gelijk. Net als Lippi, ook hij is een technisch perfecte coach en een geweldig mens. We waren ook meteen heel close en hij heeft me altijd weten te motiveren. Lippi was ervan overtuigd dat ik de Gouden Bal zou winnen. Hij zei dat zijn magische armband, die hij van zijn peetzoon had gekregen, dat had voorspeld. Dat leek me een grap, maar hij kreeg uiteindelijk wel gelijk en ik was volkomen verrast. Ik ben geen individualist, maar een echte teamspeler. Voor mij is het bijna gênant dat mensen me de beste voetballer van de wereld of Europa noemen. Een dergelijk etiket past niet bij mijn karakter, ik ben geen ster of vedette.”
Hij beseft dat door zijn levenswijze voor het voetbal zijn gezin nog altijd grote offers moet brengen, puur en alleen voor hem. “Zelfs als ik twee dagen vrij ben, blijf ik thuis en rust ik uit in plaats van dat ik uitga met mijn vrouw en kinderen.”
Nedved wil nog twee jaar voetballen bij Juventus en dan is het mooi geweest. Dan wil hij de verloren tijd met echtgenote Ivana en hun nazaten – die ook Pavel en Ivana heten – inhalen. Toch moet er eerst nog een missie worden volbracht en dat gebeurt wellicht deze zomer al. “Ik wil zó graag het EK en de Champions League winnen voordat ik stop. Ik heb altijd geloofd dat voetbal gelijkstaat aan plezier. Toen ik tegen Real Madrid die gele kaart kreeg, kon ik voor het eerst in mijn loopbaan niet stoppen met huilen. En het erge is dat Meier nog gelijk had ook, ik zat fout. Maar de finale zien vanaf de tribunes van Old Trafford was een ongelooflijke nachtmerrie. Mijn hele carrière – nee, mijn hele leven – heb ik zo hard gewerkt om zoiets te bereiken. Daarom moét ik eerst nog een finale spelen, anders zal ik die gele kaart tegen Real Madrid voor de rest van mijn leven betreuren. Misschien krijg ik hier in Portugal die kans.”
door Marco Timmer
‘Het is bijna gênant dat mensen mij de beste speler ter wereld noemen.’
‘Alle voetballers zouden tijdens hun carrière moeten leven zoals ik.’
