In het poenerige en patserige Monaco is het mooi om te dromen van een gouden toekomst. Ook Anderlecht deed dat, nadat het de poort naar de groepsfase van de Champions League openbrak en zich eindelijk nog eens mocht wentelen tussen de Europese voetbalgrootheden.

Ruim een uur na de wedstrijd tussen Anderlecht en Limassol stond er op het gezicht van John van den Brom een haast kinderlijke blijheid. Hij bekwam maar niet van de emotie. Terwijl de festiviteiten buiten onverminderd doorgingen, vroeg de trainer zich op de persconferentie af wanneer er nu precies voor de groepsfase van de Champions League werd geloot. In de zaal gniffelde Van den Broms ex-ploegmaat Richard Witschge, die samen met twee makelaars de wedstrijd had bijgewoond.

Te midden van zo veel opborrelend enthousiasme kreeg je de indruk dat John van den Brom een wereldprestatie had geleverd omdat hij met Anderlecht een bescheiden Cypriotische ploeg had geëlimineerd. Zijn vervangingen werden nadrukkelijk in de verf gezet, alsof de Nederlander de grootste strateeg is sinds Napoleon. Het bestuur wist dat er 17 miljoen euro in de kassa zou vloeien en dat deed iedereen zweven op een wolk van geluk. Er werd gesproken over een contractaanpassing van de plots tot wereldspits gepromoveerde Dieumerci Mbokani. Vreemd hoe emotionele oprispingen telkens weer rationale argumenten verdringen. Terwijl de kardinale vraag bij Anderlecht zou moeten zijn op welke wijze dit bedrag het best besteed zou kunnen worden. Het geeft paars-wit in dit land de gelegenheid de kloof met de concurrentie te vergroten.

De realiteit ontvlucht

Twee dagen na de wedstrijd tegen Limassol bewoog Roger Vanden Stock zich tussen de Europese jetset in Monaco, waar voor de vijftiende opeenvolgende keer voor de Champions League zou worden geloot. Daar, in het aan de boorden van de Middellandse Zee gelegen Grimaldi Forum, draait ook het Europese topvoetbal op twee snelheden. Terwijl Vanden Stock nog de indruk gaf dat Anderlecht geen transfers meer zou doen, stond een bestuursdelegatie van Bayern München uit te leggen waarom er 40 miljoen euro was geïnvesteerd in de van Athletic Bilbao overgenomen Spaanse verdediger Javier Martínez. Het gaat erom, zo hoorde je, het uitvoetballen van achteruit nog te verbeteren. En de strategische kwaliteiten om daarvoor te zorgen koppelt de intelligente Bask aan robuustheid, snelheid en verbetenheid in de duels. En kwaliteit, zo klonk het in de metropool van de buitenissige rijkdom, kost geld.

Eén dag later trok Anderlecht drie miljoen euro uit voor de Nederlandse verdediger Bram Nuytinck. Het heet dat de bij NEC weggeplukte belofte-international een uitstekende pass in de voeten heeft en teert op een goed positiespel. Hij is niet bepaald snel en explosief, wel nog in volle ontwikkeling. Nuytinck, zo werd ook snel gezegd, is geen tweede keuze, al was het bekend dat Anderlecht eerder de voor AZ voetballende Fin Niklas Moisander wilde. Toen de onderhandelingen te lang aansleepten, ging die uiteindelijk naar Ajax, waar hij inmiddels sterk debuteerde.

Twee en een half miljoen euro voor Moisander was toen te veel voor Anderlecht, nu de Champions League is bereikt, kon dat wel. Dan wordt er groter gedacht en gehandeld. Roger Vanden Stock ontvluchtte zelfs de realiteit toen Anderlecht in de groep van AC Milan, Zenit Sint-Petersburg en Malaga terechtkwam. Hij zei vooraf tevreden geweest te zijn met een derde plaats die naar de Europa League leidde, maar sprak nu van een tweede plek omdat AC Milan een terugval kent en Malaga met financiële problemen worstelt. Alleen het collectief sterke Zenit achtte hij een maat te groot.

Zo vertelde Vanden Stock het aan een Russische journalist, die het ijverig noteerde. En hij herhaalde het later tegen de Belgische mediavertegenwoordigers. Die verslikten zich haast, maar niemand die tegengas gaf. Daarvoor is Roger Vanden Stock te aimabel. Een warme voorzitter zonder kapsones, oprecht bekommerd om zijn club, maar ook een man van veel illusies. Dat Anderlecht zich de tanden stukgebeten had op het moeilijk te bespelen Limassol was te midden van de fine fleur van het Europese topvoetbal in Monaco kennelijk allang vergeten. Dat AC Milan en Malaga intussen alweer versterkingen binnenhaalden, was hem ontgaan. En dat een simpele Spaanse ploeg nog altijd meer klasse heeft dan een Belgische topclub weet Club Brugge, dat in de voorbereiding van de competitie met 1-5 verloor van het zeer bescheiden Getafe.

Vreemde beweging

Iets gematigder reageerden de delegaties van Club Brugge en RC Genk nadat ze één dag later hun tegenstanders kenden in de Europa League. Bordeaux, Newcastle United en Marítimo Funchal voor blauw-zwart. Basel, Sporting en Videoton voor RC Genk. Je kunt die wedstrijden net zo goed winnen als verliezen, werd er gezegd, alsof beide clubs zichzelf zo moed inspraken. Maar kaskrakers zijn het echt niet, de Europa League blijft sportief en zeker financieel een flauw afkooksel van de Champions League. En de afroming van talent tijdens de laatste uren van de transfermarkt doet de kansen van Club en RC Genk niet bepaald toenemen. De vreemde beweging rond Vadis Odjidja plaatst vraagtekens bij de ambitie van blauw-zwart en waarom Benji De Ceulaer, eerder ook bij Anderlecht genoemd, nu plots zo gewild was, zal nog moeten blijken. Na het vertrek van Christian Benteke haalde RC Genk de aanvaller van Lokeren bliksemsnel binnen. Zo wordt ook de kassa van de Wase club gespijsd, die aan het hele Europese avontuur uiteindelijk niets overhield.

Met de aanwezigheid van drie clubs hoefde het Belgisch voetbal niet te blozen in Monaco. Want wat viel op in het Grimaldi Forum? Er was opvallend veel lof voor de manier waarop Polen en Oekraïne het EK hadden georganiseerd, maar bij de 72 clubs die, gespreid over twee dagen, in de trommels gingen, was geen enkele Poolse vertegenwoordiger. En dat terwijl de belangstelling voor de competitie daar groter is dan voordien. Dat ook het comfort in de stadions daarmee te maken heeft, ervoer Legia Warschau al eerder: nadat deze club twee jaar geleden een nieuw stadion in gebruik nam, verdubbelde het aantal toeschouwers naar gemiddeld 20.000.

Een eigen koers

Monaco blijft een oord van decadentie. Dure auto’s, pronkerige jachten, mooie vrouwen, de UEFA trekt zich op het einde van de zomer graag in deze metropool terug. Dat zal ook de komende drie jaar zo blijven, al wordt de Europese loting dan niet langer gekoppeld aan de wedstrijd om de supercup. Die vindt volgend jaar plaats in Praag en vervolgens in Cardiff en Tbilisi. Het kadert in de plannen van UEFA-voorzitter Michel Platini om met het topvoetbal in zo veel mogelijk landen neer te dalen. Vandaar ook dat binnen de Europese voetbalfederatie het plan bestaat om het EK in 2020 in dertien landen te organiseren: in twaalf (hoofd)steden zou de eerste fase worden afgewerkt, waarna de halve finales en de finale op één locatie worden gespeeld. Met deze aparte aanpak wil de UEFA een bijdrage leveren aan het zestigjarig jubileum van de Europese Unie.

Een en ander moet nog bekrachtigd worden door het Uitvoerend Comité, maar het laat zich aanzien dat het idee van Michel Platini op weinig weerstand zal botsen. De Fransman vaart een eigen koers, barst van de ideeën, maar het heet dat hij weinig tegenspraak duldt. Dat leidt binnenskamers al eens tot stormen, zoals kort na het EK toen de Britse communicatiedirecteur Robert Faulkner werd ontslagen. Faulkner, met een Nederlandse gehuwd, genoot bij de mediavertegenwoordigers nochtans een groot aanzien en had zich in Zwitserland goed gesetteld. Over de redenen van zijn vertrek hield iedereen bij de UEFA de lippen op elkaar.

Een advies

Rond de loting van de Champions League pleegt Michel Platini telkens weer een aantal journalisten uit te nodigen. Graag vertelt hij dan over zijn streven om het voetbal financieel gezond te maken. Vanaf 2014 krijgen alleen nog clubs zonder rode cijfers toegang tot het Europese toneel. De afgelopen weken zijn alle 237 verenigingen onderzocht die zich voor Europees voetbal hebben ingeschreven. Nu al werden het Hongaarse Györ, het Griekse AEK Athene en het Turkse Besiktas uitgesloten omdat ze met schulden en achterstallige betalingen kampen.

Situaties waarin er meer geld wordt uitgegeven dan er binnenkomt, zullen niet meer worden geaccepteerd. Platini benadrukt dat graag en hij deed het ook in Monaco. Het financiële wanbeheer aanpakken blijft voor hem een prioriteit. Te lang, vindt hij, heeft het voetbal zonder regels geleefd. En het effect, zo probeerde Platini via cijfers aan te tonen, blijft niet uit. In 2008 werd er nog voor drie miljard euro aan spelers verhandeld, nu was het nog twee miljard. Vooral in Spanje was het massaal uitgeven van geld uitgegroeid tot een structurele trend. Nu is het door alle waarschuwingen tot een andere manier van denken gekomen. Voor het eerst sinds jaren werd er nu in Frankrijk en Duitsland meer transfergeld uitgegeven dan in Spanje, dat in vergelijking met 2011 de uitgaven voor transfers meer dan halveerde: van 360 naar 125 miljoen euro. Minder uitgaven waren er ook in Engeland en Italië.

Graag praat Platini ook over de zichtbare resultaten die naar zijn mening te registreren vallen door de invoering van de vierde en vijfde scheidsrechter. Cijfers moesten aantonen dat dit tot meer kopbaldoelpunten, minder fouten en vooral minder arbitrale dwalingen leidde. Het is alleen moeilijk aan te tonen of het ene met het andere te maken heeft. Platini blijft zich fervent verzetten tegen de invoering van technologische hulpmiddelen, omdat dit volgens hem de ziel van het spel aantast. Hij roept de nationale bonden op om het experiment met de vierde en vijfde arbiter ook in te voeren. Sterker zelfs: bij de aanduiding van scheidsrechters voor belangrijke Europese matchen zal daarmee rekening gehouden worden. Een dreigement?, wilde iemand weten. Neen, een advies, glimlachte Platini.

Weinig finesse

Met drie doelpunten bezorgde de Colombiaanse spits RadamelFalcao in de finale om de supercup favoriet Chelsea een nachtmerrie. Enkele uren voordien had Falcao tijdens de loting voor de Europa League nog assistentie verleend, maar dat had hem duidelijk niet uit zijn concentratie gebracht. De spits leidde Atlético Madrid naar een verdiende 4-1-zege.

De manier waarop Chelsea zich door Atlético liet afslachten was verbijsterend. Thibaut Courtois moest niet één bal pakken en bij de Londense club kon Eden Hazard op geen enkele manier zijn stempel drukken, al was hij zeker niet de slechtste man. Weinig finesse viel er bij Chelsea te ontdekken. Dat is niet nieuw in deze vooral op power drijvende club, waar Eden Hazard in dit prille begin van het seizoen met technische hoogstandjes het spel verrijkte. Dat is knap, al moet het ook enigszins genuanceerd worden: de tegenstand was niet echt zwaar.

Wat dat betreft, was Atlético Madrid een eerste graadmeter. En in het verouderde Stade Louis II van Monaco bleek nog maar eens hoe belangrijk het in het voetbal is om over een doeltreffende spits te beschikken. Vreemd eigenlijk dat er tijdens de transferperiode niet werd gejaagd op Falcao.

DOOR JACQUES SYS IN MONACO

Vreemd dat er tijdens de transferperiode niet op Falcao werd gejaagd.

Spanje halveerde de uitgaven voor transfers.