Nooit eerder was Jean-Marie Pfaff vaker in beeld dan nu, vele jaren na zijn keeperscarrière. Hij hoeft er zelfs zijn huis niet voor uit. ‘Met deze soap is zijn grote droom gerealiseerd.’ Oude bekenden over het fenomeen Jean-Marie.
“Meer dan één miljoen kijkers, dat is ongelooflijk, hé”, zegt Urbain Braems, die Jean-Marie Pfaff trainde bij Beveren en Trabzonspor. “Er is er maar één in het Belgisch voetbal die dat kan : Jean-Marie. En zijn familie. Ik herken op tv meteen al zijn gedragspatronen van destijds. Een familieman, hé, zijn gezin is altijd heilig geweest. Zeer gerespecteerd door zijn dochters. Gaf ze veel vrijheid, zonder streng te zijn had hij er toch gezag over. Voor alledrie wou hij het goeie in het leven maken en als je dat ziet, is hij daar volgens mij in geslaagd. Carmen is een voor hem zeer geschikte vrouw. Een vrouw met wat humor, die kan relativeren. De perfecte aanvulling voor het serieux van de ambitieuze sportman die Jean-Marie was. Ja, dat was toch wel opmerkelijk hoor, die hechte familiebanden.
“Jean-Marie verkoopt zichzelf goed en dat moet je kunnen. Alleen hij kan het op die manier. Misschien is hij de succesvolste Belg ooit in het buitenland geweest, maar zeker de sympathiekste. Numero Uno, El Sympathico. Een grote man, overal gehuldigd. Hier, een anekdote die ik nog nooit verteld heb. Op een dag rij ik in Turkije eens met hem naar de Georgische grens. Komen we daar in het plaatsje Hopa voorbij een legerbasis waar de dril aan de gang is, legt die officier meteen alles stil en komen al die militairen op Jean-Marie afgestoven om hem om een handtekening te vragen.
“Wat hem zo populair maakt, is zijn grote openheid en spontaniteit. Komt hij een kind tegen dat hij niet kent, dan zal hij heel vriendelijk zijn en dat kind dat ook laten voelen door het eens over zijn kopke te wrijven, waardoor er meteen al een beetje een band ontstaat. Een zeer goeie inborst. Mensen die hem belachelijk willen maken, kennen hem niet goed of zijn jaloers.
“Jean-Marie was altijd een voorbeeld van ambitie en werkkracht. Hij zou alles gedaan hebben om de top te bereiken, zelfs overdrijven in gedrevenheid, en hij hééft hem bereikt. Ik weet nog dat hij in Turkije na de winterstop nog boven de 3000 meter liep op de Coopertest. Voor een keeper is dat verbluffend, zeker op het einde van zijn carrière. Jean-Marie was : alles voor zijn vak; ambitie, werken, werken, werken. Jammer dat één van zijn grote ambities nooit is gerealiseerd. Keeperstrainer worden van de nationale ploeg. Zeer, zeer jammer.”
“Vijf minuten heb ik naar De Pfaffs gekeken en dan had ik het wel gezien”, zegt Leo Van der Elst, gewezen ploegmaat van Jean-Marie Pfaff bij de Rode Duivels. “Ik ken Jean-Marie en ik ken Sam Goris, dus hoef ik niet te kijken. Ik kan me dat zo wel voorstellen hoe het er bij hen thuis aan toe gaat, en om eerlijk te zijn : het interesseert mij ook niet. Dat de kijkcijfers boven het miljoen zijn gegaan, zegt veel over de kijkers. Ik breek dat niet af, maar persoonlijk vind ik dat ik mijn tijd interessanter en aangenamer kan doorbrengen.
“Ik denk dat met De Pfaffs zijn droom is uitgekomen. Hij heeft ooit rondgelopen met plannen om zijn leven te laten verfilmen, ik denk dat dit de compensatie is. Ik weet heel zeker dat dit voor hem een hoogtepunt in zijn bestaan is. Zijn natte droom, hé.
“Jean-Marie ken ik als iemand die altijd graag in de belangstelling heeft gestaan. Vanaf de eerste dag dat je bij Jean-Marie bent, is het duidelijk dat hij graag heeft dat alle aandacht naar hem gaat. De meesten hadden daar geen probleem mee, denk ik, die deden dat gewoon af als : laat hem maar doen, ’t is de Jean, hij is zo. Als Jean-Marie in de picture stond, was hij happy. Hij wou altijd op de eerste rij staan, dat bleek nog eens toen we terugkeerden uit Mexico. Dé speler van het WK was niet Jean-Marie, maar Jan Ceulemans, maar Jean-Marie vond van zichzelf dat hij persoonlijk de man was die België zover had gebracht.
“Het is toen dat ik die beroemde quiz heb georganiseerd, ja. Moest hij individueel gespeeld geweest zijn, dan was Jean-Marie onderaan geëindigd, maar het was in groep en dus liet hij achteraf doorschemeren dat hij het allemaal wist. Typisch Jean-Marie.”
“Ik heb nooit problemen gehad met Jean-Marie, maar ik zag hem dan ook niet veel”, zegt Luc Millecamps, een andere gewezen ploegmaat bij de Rode Duivels. “Wij kaarten altijd en zetten links en rechts ook wel eens een stapke in de wereld. Jean-Marie, die het voetbal heel serieus neemt, zat altijd vroeg in bed, soms zelfs al om acht uur. Hij sliep bij voorkeur alleen en nooit heb ik hem een pint zien drinken.
“Zoals iedereen ondertussen wel weet, zoekt Jean-Marie altijd de media op. En wie maakt er iemand groot of klein ? De media. Als Jean-Marie een cameraatje ziet, is hij niet meer te houden, dan doet hij álles. Ik herinner mij dat hij in Spanje iedere ochtend vroeg opstond om dan meteen de dagbladen te lezen. Stond er iets verkeerds in over hem, dan was het : ‘ Kijk, dat is toch niet waar, ik ben toch zo niet, wat schrijven ze nu ?!‘ Ik vind : als je altijd in de publiciteit wil staan, moet je ook kunnen verdragen dat er af en toe iets negatiefs wordt geschreven.
“Jean-Marie ligt goed bij de mensen en ligt goed voor de publiciteit. Het is niet iedereen gegeven om altijd met die reclame op uwe kol rond te lopen. Tegenover iedereen komt hij vriendelijk over. Als het gevraagd wordt, zou hij op tien plaatsen tegelijk proberen te zijn. Natuurlijk, hij laat er zich nu ook voor betalen. Wat er nu op VTM gebeurt, die reportage, dat pikt iedereen van hem. Van een ander zouden ze zeggen : hij heeft geld nodig. Zoiets gaat hem ook gewoon af, heel die familie eigenlijk. Ging Jean-Marie destijds ergens naartoe, dan was negen van de tien keer de helft van die familie ook mee, hé.
“Meer dan één miljoen kijkers is natuurlijk fenomenaal. Een beetje vergelijkbaar met het succes van de eerste editie van Big Brother. Jean-Marie is natuurlijk een populair figuur, en zijn familie leent zich daar ook voor. Alles mag, Jean-Marie heeft geen remmen, hé. Jean-Marie aanvaardt alles, zeker als het geld opbrengt.”
“Het succes van heel die Pfaff-familie is ten eerste dat het mooie mensen zijn”, zegt Eddy Vergeylen, voorzitter van KVO Oostende, waar Jean-Marie Pfaff honderd dagen trainer was. “Die dochter, die moeder, allemààl – ook Jean-Marie is geen lelijkaard, al is hij nu misschien een beetje te dik. Plus dan die gewone burgerlijkheid, die hem siert. Jean-Marie is wie hij is en zo wordt hij aanvaard.
“Door velen wordt hij een beetje naiëf verklaard, maar anderzijds is dat ook zijn succes. Hij heeft de eigenschap vanuit het gewone, het simplistische, het naïeve iets naar voor te brengen dat veel mensen aanspreekt, en dat zeker onze Vlaamse massa lokt. Je kunt je dan afvragen wat het niveau van de Vlaming is. Dat weet ik niet, maar als de mensen brood en spelen willen, moet je hen dat geven.
“Jean-Marie is een man van commerciële waarde, dat is nu door dat feuilleton nogmaals bewezen. Veel mensen durven wel eens met hem te lachen, maar als ze hem zien, is het hun god. Dat fenomeen doet zich overal voor waar hij komt, ook bij KVO was dat zo. Ik zie hem hier nog binnenkomen in onze bloeiende seniorenclub. Begint hij over zijn moeder en over zichzelf… ’t Is een formidabel fenomeen, hé. Zijn geheim is de media, die hij wonderwel kan betokkelen en die hem groot heeft gemaakt. Het is zijn door hem en de media gecultiveerde imago van kleine, arme man die is opgeklommen tot de beste keeper van de wereld, die het doet.
“Het Big Brother-gedoe is momenteel in, hé, en de Pfaffs zijn een correcte en eerlijke familie. Ik gun het die jongen. Chapeau. Ik respecteer hem en de manier waarop hij zijn kinderen… Kelly en al, ze zijn hier geweest, dat zijn gewone mensen, hé. Ik herinner mij nog die regenavond in Lommel, toen Jean-Marie met ons zijn eerste wedstrijd verloor. Kelly zei toen : ‘ Voorzitter ! Gij moet onze pa een kans geven ! Ge moet hem de tijd geven, onze pa kàn het !‘ De manier waarop ze dat zij, de manier waarop die kinderen achter hun vader staan, dat siert hen, dat wekt appreciatie. Ik kan niks tegen de Pfaffs hebben, hé.
“Het verhaal van Jean-Marie Pfaff zal mij tot in mijn doodskist bijblijven, want als ik ergens kom, is het : ‘ Ha, jij bent het die Jean-Marie Pfaff als trainer hebt genomen.’ Ik kan Jean-Marie niks verwijten, maar ik denk dat als hij vanuit de lagere afdelingen aan een trainerscarrière had gebouwd, hij zich beter had kunnen profileren dan per se dat waanzinnige idee te willen nastreven om zoals iedereen meteen in eerste klasse te beginnen.”
“Ik train de reserven van Beveren en die spelen op vrijdagavond,” zegt Danny Pfaff, broer en ex-ploegmaat van Jean-Marie, “dus kan ik niet naar de rechtstreekse uitzendingen kijken. Ik laat ze opnemen en bekijk ze dan later. Ik vind de soap redelijk goed. Er wordt niet geacteerd, de Pfaffs zijn zo. Dat ze camera’s in hun leven toelaten, ach, ieder zijn eigen keuze.
“Vroeger droomde Jean-Marie van de film die ze over zijn leven zouden maken, maar dat idee is mislukt. Met dit project heb ik de indruk dat hij helemaal opleefde. En de familie kan ermee leven, met die aandacht. Ze wonen daar allemaal onder één dak, steken hun gevoelens niet weg, er hoeft niet gefilterd te worden, het is mooi, vind ik. Ik zit geboeid te kijken.
“Natuurlijk word ik er voortdurend op aangesproken, met één steeds weerkerende vraag: wanneer kom jij erop? We bellen elkaar af en toe, maar ik heb niet zoveel tijd om daar over de vloer te komen. Ik werk de hele dag, ben zes dagen op zeven op de club, dan schiet er niet zoveel tijd over. Maar vrijdag is er de opening van het zonnebankcentrum van Jean-Marie’s dochter hier in Beveren, en daarvoor kreeg ik een uitnodiging. Misschien dat de camera’s daar wel zullen zijn.
“Op de Nederlandse en de Duitse tv liet hij weten dat hij trainer wil worden. Wanneer, denk ik dan. Parijs-Dakar komt er ook nog aan. Niet met de motor, neen. Hoewel, daar zijn geen muurtjes, misschien kan dat dus nog. Maar trainer ? Hij heeft er destijds het beste van gemaakt, maar het leverde niet direct veel resultaat op. Hij heeft de diploma’s, ik begrijp dat hij die te gelde wil maken, maar ik denk dat het in België heel moeilijk is, en ook dat hij sterker is in het commerciële. Volgens mij zou hij daar beter in blijven.
“Die aflevering met het motorongeval, waarin Kelly zo emotioneel uiting gaf aan haar gevoelens, heeft mij ook geraakt, ja. Dan besef je dat je beter geniet van het leven en doet waar je zin in hebt. Je kan ermee lachen, maar Jean-Marie heeft toch al wat meegemaakt. Niet vergeten dat hij in Duitsland ooit betrokken was bij een ongeval waarin iemand het leven liet. Voor een gevoelsmens als hij, een familieman, zijn dat drama’s. Sommige mensen vonden die aflevering overdreven, maar bij hen is het echt. In die serie zijn ze zoals ze zijn.
“Ach, Jean-Marie… ze lachen ermee, maar ze apen hem wel na. Wat heeft hij niet moeten horen toen hij begon met die reclame op de boordjes van zijn hemd? En nu pakken alle ploegen ermee uit.
“Hij blijft – dat mag je toch niet vergeten – een voetballer die de top heeft bereikt. Hij was een eenzaat, dat klopt, maar dat waren alle topvedetten, ook Cruijff. In die succesperiode heeft hij ook klappen gehad. Zoals dat incident met lijnrechter Thirion in de wedstrijd tegen Lokeren. Nooit een klap gegeven, maar wel drie maanden geschorst. Zijn seizoen was voorbij, maar hij vocht terug. Zoals hij ook altijd terugvocht na een blessure, want vergis je niet : dat lichaam is serieus geteisterd geweest. Ja, ja, Jean-Marie maakte al wat mee. Daar zou je een verhaal over kunnen draaien.”
“Ik heb één keer gekeken, uit nieuwsgierigheid en omdat mijn vrouw het graag zag”, zegt Wilfried Van Moer, ex-buurman en ex-ploegmaat van Jean-Marie. “Ik zag de aflevering waarin hij zijn motor kreeg en de plannen voor Italië werden gemaakt. Eén keer was genoeg voor mij. Ik heb geen boodschap aan soaps, het leven zelf is al genoeg een soap. Maar, dat geef ik gerust toe, ik ben een lezer van Het Laatste Nieuws en als er op vrijdag weer een aflevering is, staat die ochtend al in de krant wat er ongeveer te zien zal zijn. Dat lees ik wel, zo blijf ik bij. Maar het zou niks voor mij zijn, mijn privé-leven is heilig. Maar hij doet wat hij niet laten kan.
“De Jean-Marie uit de serie is de Jean-Marie zoals we die kennen. Iemand die graag in de belangstelling staat. En met Kelly en Sam erbij zijn dat drie BV’s onder één dak, mij verbazen die kijkcijfers dan niet. We zijn allemaal een beetje een voyeur, zijn nieuwsgierig ook en willen dan wel eens zien hoe die mensen leven. Maar voor mij was één keer wel genoeg.
“Mijn indruk is toch dat Jean-Marie een beetje een rol speelt. Omdat hij slim is en uitstekend de commerciële waarde van deze soap kan inschatten. Ik weet uit goede bron hoeveel hij hiervoor kon krijgen, ik weet ook dat er contacten zijn om met de soap naar Duitsland te trekken, en Jean-Marie beseft dat allemaal héél goed. Trainer zie ik hem niet meer worden, iets commercieels ligt hem beter, dat zie je hier ook weer.
“Ik ken hem van toen hij een kind was. Mijn ouders hadden een café op een hoekske in Beveren; de caravan van de Pfaffs stond – ik overdrijf nu lichtjes – op honderd meter van dat café, op een pleintje waar wij altijd voetbalden. Vooral met Toon en Jean-Baptist, twee oudere broers. Jean-Marie heeft vier zussen en vijf broers, als ik me niet vergis, in die tijd al liep daar veel volk binnen en buiten. Nu nog, als ik zijn huis zie : drie kinderen, Sam, kleinkinderen, de hond, den bompa… Jean-Marie heeft heel zijn leven veel volk rond zich gehad, ook in Duitsland. Journalisten werden uitgenodigd en bleven logeren, zo was hij.
“Kijk, Jean-Marie was gewoon een klasbak. Eén van de beste keepers ter wereld, op dat vlak wél serieus bezig. Geen dommerik in de goal, geen losbol, maar iemand die redelijk slim is en van zijn werk en carrière als doelman nu profiteert en naar mijn gevoel het onderste uit de kan weet te halen. Want laat ons wel wezen:zijn carrière als speler was schitterend, maar die als trainer is mislukt en als zakenman is het ook niet gelukt. Maar dít kan hij, daar moet je niet aan twijfelen.”
door Peter T’Kint en Christian Vandenabeele
‘Als Jean-Marie een cameraatje ziet, is hij niet meer te houden.’
‘De manier waarop die kinderen achter hun vader staan, dat siert hen.’
