De komst van Romelu Lukaku naar Old Trafford haalt de hiërarchie in Europa niet overhoop, maar José Mourinho kan nu wel zijn plan aanscherpen. Opgelet, want Manchester United is terug.
Ze rijden links, betalen met ponden en slagen erin om de telefooncabines in de mode te houden. Aan de overkant van Het Kanaal is de wereld beslist anders. En het voetbal ook, dat spreekt voor zich. De Premier League hanteert zijn eigen regels, en een flink deel ervan is geschreven door José Mourinho. Bij zijn verhuizing naar Chelsea in de zomer van 2004 riep de Portugees zichzelf uit tot de Special One. Van meet af aan rechtvaardigde hij ook die bijnaam door de dominantie van Arsène Wenger en SirAlex Ferguson in Engeland te doorbreken.
Mourinho jaagt het tempo de hoogte in en verstikt zo elke tegenstander. Van Frank Lampard maakt hij een potentiële Gouden Bal door diens neus voor rebounds uit te spelen. Lamps staat onvermijdelijk op de plaats waar de afgeweken ballen belanden van Didier Drogba, de krachtige spits die gul is in de inspanning zoals Mou het graag heeft. Chelsea herschudt de kaarten in Engeland met twee titels in twee jaar en de voetbalwetten van de Special One worden de referentie.
Om de macht weer over te nemen moet Fergie rekenen op het openbloeiende talent van Cristiano Ronaldo, snel uitgegroeid tot de beste ‘ruimteverslinder’ van de wereld. Hoe sneller de match, hoe meer Ronaldo de defensies doet afzien. Zelfs Chelsea kan niet meer bijbenen, Roman Abramovitsj verliest uiteindelijk zijn geduld en wijst Mourinho de deur.
De coach uit Setúbal neemt zijn regels naar elders mee. Van Milan naar Madrid, daarna opnieuw naar Londen. Het verhaal van zijn gewonnen titels wordt telkens geschreven met een ijzeren verdediging (gemiddeld 28 tegengoals per seizoen) en een aanval die systematisch de lat van de 70 goals bereikt.
Het voorbije seizoen beëindigde Mourinho voor het eerst sinds zijn intrede aan de top van het Europese voetbal een competitie ver buiten de prijzen. Een bleke zesde plaats, op 24 punten van de kampioen, en overduidelijke problemen, zo leert een blik op de statistieken. Ook al mocht Man U na Tottenham pronken met de tweede beste defensie (slechts 29 tegengoals), het offensieve compartiment liet de netten amper 54 keer trillen.
Zlatan, de anti-Mourinho
Het publiek van Old Trafford zou zich kunnen troosten met de gedachte dat het slechts één thuisnederlaag te zien kreeg. Maar op de banken van het stadion van de Red Devils werd vooral geklaagd over de tien gelijke spelen in negentien wedstrijden, waarin de thuisploeg slechts 26 keer scoorde. ‘Als je het afgelopen seizoen negentig procent van de gelijke spelen voor eigen volk in een overwinning omzet, zou United voor de titel hebben meegedaan’, analyseert Gary Neville, oudgediende van het huis en nu consulent voor de Britse media.
Het probleem spreekt voor zich, in een league waar de goals gekocht worden door middel van peperdure transfers. Het recept van de laatste acht kampioenen wordt bereid met een steraanvaller die meer dan twintig keer scoort en vaak een luitenant aan zijn zijde heeft die meer dan tien treffers voor zijn rekening neemt. Met zeventien goals afgelopen seizoen presteerde Zlatan Ibrahimovic naar waarde, ondanks een blessure die hem de weken van de waarheid ontnam. Maar voor de tweede beste doelpuntenmaker van Manchester United in de Premier League moet je al afzakken tot bij Juan Mata, met zes goals.
Zlatan, die door Mourinho in het strafschopgebied werd opgesloten, stelde zijn aanvallende middenvelders nooit in staat om het tempo echt op te drijven en hun statistieken op te krikken. Het huwelijk leek van meet af aan irrationeel, tussen de man die in Madrid de snelste tegenaanvallen uit de geschiedenis had neergezet en een spits die bij het PSG van Laurent Blanc in het centrum van het slowmotionvoetbal stond.
Mou is zich bewust van het probleem en maakt algauw Antoine Griezmann tot zijn prioriteit voor de zomer van 2017. De in de jongste seizoenen spilzieke club bereidt een nieuwe grote slag voor: in de winter ontdoet Man U zich van Memphis Depay en Morgan Schneiderlin, zonder de kern te versterken, hoewel die nochtans vers bloed kan gebruiken om op alle fronten mee te blijven strijden. ‘We willen besparen om tijdens de komende zomermercato te kunnen aanvallen’, legt Mourinho uit. ‘We zullen topspelers proberen te vinden, die ons echt kunnen helpen.’
Aanval op Engeland
Het transferverbod van Atlético stuurt de plannen in de war. Griezmann, die zichzelf ‘zes kansen op de tien’ had gegeven dat hij van de zomer voor de Red Devils zou uitkomen, zweert de Colchoneros een extra jaar trouw en verplicht Manchester om nieuwe spitsendossiers te openen. Een hachelijke opdracht, want de aanvallersmarkt is ontzettend gesloten. Onmogelijk om wereldtoppers als Robert Lewandowski, Luis Suárez of Karim Benzema los te weken, nummers 9 die United nodig heeft om weer bij het kruim van Europa te kunnen horen. Om zich daarin opnieuw te nestelen, zal Mourinho het dus op een akkoordje moeten gooien met een spits die, qua loon, niet in de top tien van de wereld staat. Hij toont zich een tijdje geïnteresseerd in Alvaro Morata, maar laat uiteindelijk zijn keus en miljoenen op Romelu Lukaku vallen. De leemte wordt opgevuld voor de prijs van een wereldster. De waanzin van een markt die Mou betreurt: ‘Ik was het gewoon om clubs dikke bedragen te zien betalen voor topspelers. Vandaag betaalt iedereen dikke bedragen voor goeie spelers.’
De boodschap is duidelijk: terwijl een terugkeer naar de Champions League eind vorig seizoen het belangrijkste doel was, om het Mounited-project geloofwaardigheid en bijkomende miljoenen te verlenen, legt de Special One dit seizoen de focus op de herovering van Engeland. Ten eerste omdat hij op die moeilijke markt van de nummers 9 de plannen dwarsboomt van Chelsea, waar Antonio Conte in onmin leeft met Diego Costa. Lukaku was het hoofddoel van de Blues, die in de haast hun toevlucht nemen tot… Morata. Mourinho heeft een tegenstander nodig die hij kan torpederen, en zijn vroegere club is als uittredend kampioen duidelijk zijn nieuwe doelwit. De Portugees neutraliseerde vorig jaar Eden Hazard en zette zijn psychologische oorlog voort toen hij op een persconferentie verklaarde dat ‘Chelsea een ongelooflijk defensieve ploeg is’. Kent u coaches die graag als ‘defensief’ worden bestempeld? Tegenwoordig haten zelfs de Italianen dat.
Bovendien biedt de komst van Lukaku precies een antwoord op de leemtes die United vorig seizoen liet zien. In tegenstelling tot Morata, die ervaring heeft in de Champions League maar niet in de Premier League, is Romelu een certitude in Engeland. De Rode Duivel scoorde vorig seizoen 25 keer bij Everton en kan met een beter doelpuntensaldo (22,7 % van zijn schoten) uitpakken dan Zlatan (14,8%). Ondanks zijn gebrek aan intuïtie om zich goed te positioneren in de zestien, is Big Rom een garantie. ‘Hij is geen Messi, maar hij zal dit seizoen 20 à 25 keer scoren’, beweert Kevin De Bruyne. De analyse van Ryan Giggs klinkt vrij gelijkaardig: ‘De belangrijkste reden waarom Mourhinho Lukaku heeft gekocht, is om al die gelijke spelen op Old Trafford in overwinningen om te zetten.’
Rom en Paul
Maar behalve zelf scoren zal de opdracht van Lukaku er ook in bestaan om zijn medespelers tot scoren te brengen. Een taak die hij ongetwijfeld meer met zijn dijen dan met zijn voeten zal vervullen. Zijn sprintsnelheid is een bedreiging voor elke verdediging, zoals de Belg onlangs in de VS al demonstreerde tegen Manchester City, tijdens een vriendschappelijke match waarin hij een lange bal van Paul Pogba in een doelpunt omzette. ‘In een rechtstreeks duel over veertig meter zweer ik dat niemand me kan stoppen’, verklaarde Romelu vorig seizoen aan SFR Sport.
Een bedreiging met een niet te vermijden effect: om minder bloot te staan aan de lange sprints van de Belgische spurter, wijken de defensies achteruit. De Premier League belet Lukaku te lopen, en hij heeft de neiging om te stoppen met bewegen als de diepte er niet is. Zijn hoge positie creëert echter ruimte voor zijn drie aanvallende middenvelders. Een nieuw gegeven – onbestaande met een Ibrahimovic die de tegenstander zo ver mogelijk van het strafschopgebied probeerde te houden -, en waarvan Rashford, Martial, Lingard of Mkhitaryan zouden moeten profiteren om hun statistieken op te krikken.
Vanuit het schrikbeeld van een Lukaku die de diepte opzoekt, zou ook Pogba een stapje hoger op het veld kunnen plaatsnemen. In zijn rol à la Patrick Vieira had de Fransman bij zijn terugkeer naar Manchester te lijden onder het gebrek van een echte nummer 6 in de kern. De aanwezigheid van Michael Carrick en Ander Herrera aan zijn zijde viel samen met de beste periode van de Red Devils, maar de verouderende benen van de nu 36-jarige Engelsman verhinderden Man U om het tempo te verhogen. Het middenveld dreigde te verdrinken tegen tegenstanders die rekenen op een energieke Victor Wanyama of Ngolo Kanté om de omgeving van de middencirkel te verstikken. Een verdedigende middenvelder lijkt trouwens Mourinho’s volgende prioriteit op de transfermarkt. Zo zou hij Pogba kunnen bevrijden, om hem dichter bij het strafschopgebied van de tegenpartij te plaatsen en hem de ruimtes tussen de lijnen te bieden die vrijkomen door het gevaar Romelu.
Centimeters
Om te kunnen uitgroeien tot de droomspits van zijn nieuwe trainer zal Lukaku wel in zijn spelvolume moeten evolueren. Mourinho, die dol was op de marathons van Drogba en Diego Costa, erfde nu een doelpuntenmaker die in het Premier Leagueseizoen 2015/16 de veldspeler was met het minste aantal afgelegde kilometers per negentig minuten. Vorig jaar haalde Big Rom amper 8,69 kilometer per wedstrijd. Minder dan Ibrahimovic. Maar los van alle tactische correcties is zijn atletische lichaam nu al een troef voor de Special One.
Mourinho heeft zich aangesloten bij de spierenwedloop die intussen de Premier League regeert. Chelsea zal ongetwijfeld een middenveld Kanté-Bakayoko op de mat leggen dat de concurrentie alle ballen gaat ontfutselen. De pressing van Jürgen Klopp en Pep Guardiola zal met pocketspelers gebeuren, maar wel met een indrukwekkende energie. Mou antwoordt met centimeters. De lengte van Lukaku (1m91) en Victor Lindelöf (1m87) werd toegevoegd aan de gestalte van Pogba (1m85) en Bailly (1m87), in een kern waar spelers kleiner dan 1m80 als uitzonderingen fungeren.
Lengte en sprints moeten Manchester doen toetreden tot het besloten clubje van de meesters van het moderne voetbal. Mourinho gaf vorig seizoen een voorproefje van zijn plan, in de finale van de Europa League. Die dag werden de Ajacieden via een gerichte pressing verplicht om de lange bal te spelen. De centimeters van Man U maakten zo het verschil bij de afvallende bal. Omgekeerd, als Ajax de Mancunians de rust op hun speelhelft wilde ontnemen, gooide Chris Smalling een verre bal. Naar de grote Marouane Fellaini of in de loop van de pijlsnelle spitsen, het maakte niet uit. Het doel was overigens: ‘Als de bal er niet is, op wie gaan ze dan pressing uitoefenen?’
José Mourinho is vast van plan om opnieuw zijn centrale plaats op het speelveld in te nemen. Niet langer afhankelijk van de vermoeide benen van Ibrahimovic en Carrick zou Man U het tempo moeten kunnen verhogen. Maar de Portugees heeft begrepen dat zijn helse ritme van weleer niet meer volstaat tegen ploegen die geleerd hebben de bal te gebruiken om het volume van een wedstrijd te doen zakken. Vandaag is de Premier League niet meer mogelijk zonder pressing. En het antwoord van de Portugese coach is een Belg, die zo veel zelfvertrouwen heeft dat hij, mocht men hem een paar spikes geven, Usain Bolt zou kunnen trotseren.
Zal dat volstaan in de Champions League? De logica en de recente geschiedenis van het toernooi zeggen van nee. Maar wie tart beter de logica dan de man die Porto en Inter naar het dak van Europa leidde?
DOOR GUILLAUME GAUTIER – FOTO GETTY
Mourinho sloot zich aan bij de spierenwedloop die intussen de Premier League regeert.
Lukaku heeft zo veel zelfvertrouwen dat hij, mocht men hem een paar spikes geven, Usain Bolt zou kunnen trotseren.
