Het gaat niet goed met Nicolás Frutos. Acht maanden na zijn laatste operatie en een mysterieuze revalidatie in Argentinië, is de aanvaller nog steeds geen voetballer. Voor Anderlecht dreigt een zware investering in rook op te gaan.
Vrijdag 4 september 2009. Anderlecht maakt van de interlandweek gebruik om een oefenpartijtje in te lassen tegen VV Hoogstraten, een derdeklasser. Ideaal om enkele jongeren en wisselspelers wedstrijdritme te laten opdoen. Ideaal ook voor revaliderende spelers in conditieopbouw. Ideaal, kortom, voor Nicolás Frutos. Het wedstrijdje eindigt op 1-1. Van Frutos geen spoor.
* * *
Terug naar de start van vorig seizoen. Wanneer op 23 juni 2008 de spelers van Anderlecht na hun vakantie weer op de club worden verwacht voor de gebruikelijke medische tests, ontbreekt Nicolás Frutos. Vliegtuig gemist in Buenos Aires wegens een staking van de boeren. Het is de uitleg van Frutos zelf en een andere komt er niet.
Twee dagen later staat hij gewoon op het oefenveld voor de eerste veldtraining. Schijnbaar fit, maar schijn bedriegt. Nog voor de week om is, valt hij uit met pijn aan de achillespees. Hij rust twee weken, revalideert en voetbalt een helft tegen Oud-Heverlee Leuven. Niet langer, wegens te veel pijn nog. ’s Anderendaags rijdt hij met vrouw en kind naar Disneyland in Parijs, zijn favoriete uitje. Dat bekomt hem slecht. Weer twee dagen later speelt hij een uur mee tegen Roda JC, de laatste grote test voor de ploeg. Bij het ontwaken de volgende ochtend kan de aanvaller nauwelijks op zijn linkervoet steunen. Op 28 juli, twee dagen voor het belangrijke Europacupduel tegen BATE Borisov, zet Anderlecht hem op non-actief.
Anderlecht wil dat hij zich laat opereren. Opnieuw, want de rechtervoet ís al eens geopereerd twaalf maanden voordien. Frutos weigert. Hij wil zich in zijn thuisland laten behandelen door iemand wiens naam dan voor het eerst valt, “een zekere Mendoza“. Veel meer, zoals zijn voornaam Juan, is dan nog niet bekend. Anderlecht bindt in en Frutos krijgt zijn zin. Op 4 augustus neemt hij het vliegtuig naar Argentinië.
Over wanneer het hem terug verwacht, doet Anderlecht geen enkele officiële mededeling. Afgaand op de steeds wisselende termijnen in de kranten, waarbij telkens wordt verwezen naar anonieme bronnen binnen de club, loopt het herstel vertraging op. Frutos blijft uiteindelijk negen weken weg.
Op 8 oktober staat hij terug in Brussel. Bij Anderlecht hebben ze niet het flauwste vermoeden van wat hij in Argentinië heeft uitgespookt. Mendoza’s ‘verslag’ voor de club beperkt zich tot een simpel A4’tje met daarop een paar snel met de hand gekrabbelde zinnen in het Spaans. In een speciaal voor hem belegd oefenduel tegen Olympic Charleroi speelt Frutos één helft. Twee dagen later maakt hij op een persconferentie brandhout van de medische begeleiding in het Vanden Stockstadion. De clubtop laat hem ongestoord begaan. Nog steeds in diezelfde week viert hij na de rust tegen Zulte Waregem zijn comeback in het kampioenschap. Mendoza zit in de tribune.
Van de volgende zeven wedstrijden zal Frutos er zes spelen. Hij maakt daarin zes doelpunten, waarvan drie in het met 7-1 gewonnen duel tegen KV Mechelen. Dan raakt een pees in zijn kniekuil overbelast – een pees die rechtstreeks verband houdt met zijn achillespeesletsel. “God heeft hem in de steek gelaten”, zegt trainer Ariël Jacobs laconiek, zinspelend op een interview waarin Frutos opschepte dat er twee goden zijn in Argentinië: Diego Maradona en Juan Mendoza.
Helaas, Mendoza blijkt ook maar een mens te zijn. Uitgerekend wanneer Frutos’ knie protesteert, verblijft de wonderdokter in België. “Om mij te behandelen”, zegt de speler. Veel helpen doet het niet. Wanneer zijn ploegmaats vlak voor de winterstop RC Genk kloppen, zit Frutos al op het vliegtuig naar Buenos Aires.
Hallo? Hállo?!
Na een korte kerstvakantie verzamelt de selectie in de vertrekhal van Zaventem voor de winterstage in La Manga. Eén Argentijn daagt niet op: Frutos. Niemand weet ergens van, ook Biglia, Suárez en Losada niet, zijn landgenoten die wel keurig op de afspraak verschijnen. Plots blijkt dat de aanvaller in een Argentijns ziekenhuis is opgenomen. Geveld door een mysterieuze ziekte, waarna hem antibiotica zou zijn toegediend die zijn fragiele achillespees weer zou hebben aangetast.
Anderlecht en Frutos komen weg met het vreemde verhaal, maar in Brussel zijn er die de wenkbrauwen fronsen. Frutos is geen onoplettende pillenslikker, weten zij. Schrijf hem iets voor en hij zal het pas innemen na eerst vijf bijsluiters te hebben bestudeerd en evenveel onafhankelijke adviezen te hebben ingewonnen. Vreemd ook dat Anderlecht niet op de hoogte was van zijn ziekenhuisopname. Ook daarvoor wordt een hoogst originele verklaring opgedist: de telefoon deed het niet in huize Frutos.
Afijn, met wat vertraging landt de pechvogel dan toch in Zaventem. Het is 12 januari 2009 en twee uur nadat de Anderlechtselectie is teruggekeerd uit La Manga, staat ook Frutos terug op Belgische bodem. Vermagerd, maar een en al optimisme. Weerom wordt in interviews de lof van Mendoza gezongen. Zelfs Anderlecht doet mee, maar lang duurt dat niet.
Tien dagen later is niet alleen de goednieuwsshow, maar in één klap Frutos’ hele seizoen voorbij. Dokter Marc Martens, wereldvermaard chirurg in Antwerpen, heeft vastgesteld dat zijn achillespees is gescheurd. Ongeloof alom. Het herstel in Argentinië blijkt dan toch niet zo voorspoedig te zijn verlopen als gedacht. Een operatie is nu onvermijddelijk. Hoewel hij kapituleert, blijft Frutos het laatste woord hebben: hij wil dat de operatie in Argentinië wordt uitgevoerd. Weer zwicht Anderlecht. Bovendien stemt het ermee in de revalidatie uit te besteden aan Juan Mendoza.
“Het doel is nu om Nico topfit aan de voorbereiding op volgend seizoen te krijgen”, zucht trainer Jacobs. Het zal niet lukken. Weer niet.
Hij komt, hij komt
In het kleine half jaar tussen Frutos’ operatie (2 februari 2009) en zijn terugkeer (19 juli 2009) zal Anderlecht opnieuw geen enkele officiële mededeling doen over zijn Argenijnse sterspeler. De eerste krantenberichten hebben het nog over een revalidatie in twee delen: eerst in Argentinië, daarna in België. ‘De voorbereiding op volgend seizoen moet Frutos in principe zonder problemen halen’, luidt het. Vanwaar de informatie komt, blijkt nergens uit.
Midden april gaat Gérard Witters, dan nog de adjunct van clubmanager Herman Van Holsbeeck, ter plaatse poolshoogte nemen. In de media sijpelen de eerste twijfels door. ‘De trainingen voor volgend seizoen, voorzien half juni, komen te vroeg. Als alles vlot blijft verlopen, keert hij begin juli terug naar België.’ Van een Belgisch revalidatieluik is geen sprake meer.
Eind mei klinkt het zo: ‘Nicolás Frutos zal opnieuw de voorbereiding op het nieuwe seizoen missen. Zijn begeleider Mendoza laat weten dat Frutos de looptraining heeft hervat, maar pas rond 15 juli naar België komt.’
En midden juni: ‘Frutos laat nog wat langer op zich wachten. De Argentijn zou pas tussen 15 en 20 juli terug op Anderlecht zijn.’ Te laat dus voor het CL-kwalificatieduel tegen de Turkse vicekampioen Sivasspor. “Iemand die anderhalf jaar met blessures sukkelt, gaan we dan niet laten spelen”, wordt Herman Van Holsbeeck een zeldzame keer geciteerd.
Duidelijk is dat Anderlecht weinig zicht heeft op het herstel van zijn vedette. Kristof Sas, een van de clubdokters, vliegt nog mee wanneer Frutos in augustus de wijk neemt naar Argentinië. Sas is de enige die niet wordt geviseerd in Frutos’ uithaal naar de medische staf. Maar ook hij zegt nu: “Ik heb soms contact met Nicolás, maar dat is niet gemakkelijk.”
In diezelfde periode stapt Van Holsbeeck op het vliegtuig naar Zuid-Amerika. Om spelers te scouten, maar ook om zich persoonlijk van Frutos’ toestand te gaan vergewissen. “Het gaat goed met Frutos,” laat hij weten, “zowel fysiek als mentaal. Hij loopt al en kan goed trainen. Hij wordt in dat trainingscentrum goed omringd. Onder andere dokter Mendoza is daar met een volledige staf volop met hem bezig.”
Van Holsbeeck heeft ook nieuws: “Op 18 juli komt hij terug, dat hebben we afgesproken.” Op 19 juli 2009 landt Frutos inderdaad in Zaventem. Oversized zonnebril, quasi nonchalante stoppelbaard en een indrukwekkende collectie juwelen om de hals – een vedette, quoi. Voor het vierde seizoen op rij heeft hij zo goed als de hele voorbereiding gemist.
Buiten adem
Al meteen op zijn eerste training slaat Frutos vriend en vijand met verstomming. In een reeks partijtjes vier tegen vier heeft hij binnen de minuut drie ballen achter de doelman gelegd. Ploegmaats geloven hun ogen niet. Maar de partijtjes, die slechts drie minuten duren, zijn intens en al na het eerste zit Frutos door zijn beste krachten heen. Zijn kanon verstomt. ’s Anderendaags is hij zo stijf als een plank. Het zal een week duren voor zijn lichaam de inspanningen heeft verteerd. In het verslag van zijn maandenlange revalidatie in Argentinië had nochtans gestaan dat hij er had getraind als een beest.
Negen dagen na zijn terugkeer speelt Frutos (en ondanks de voorspelling van Van Holsbeeck) niettemin tegen Sivasspor zijn eerste minuten in bijna acht maanden – sinds 6 december 2008 om precies te zijn. Met een lob zet hij de eindstand in de blessuretijd op 5-0 en begint aan een eindeloze ereronde door het stadion.
Weer drie dagen later vat Anderlecht de nationale competitie aan in Kortrijk. Opnieuw mag Frutos het laatste kwartier invallen. Veel te laat naar zijn zin. Hij is misnoegd, maar raakt geen bal. De wedstrijden volgen elkaar nu snel op. In Sivas krijgt de ongeduldige Argentijn al een halfuur speeltijd. Weer bakt hij er niets van en na afloop is hij helemaal buiten adem.
In de marge van het duel in Turkije organiseert Anderlecht een persconferentie over de rol van Juan Mendoza. De Argentijnse wonderdokter is – op kosten van de Brusselse club – meegereisd naar Sivas, maar schuwt elk contact met de pers. Argentiniëkenner Witters, clubdokter Sas en kinesist Jochen De Coene voeren het woord, tot frustratie overigens van hoofddokter Louis Kinnen, die in Brussel is gebleven.
De Kerk van Diego
Wat volgt is een lofzang op Mendoza, met als dieptepunt een anekdote. “Vorig jaar kon Juan op een gegeven moment niet komen toen Frutos geblesseerd was”, hoort Het Laatste Nieuws Witters vertellen. “Zijn vrouw was ziek, ze had een bolletje in de buik. ‘Kanker,’ zeiden de behandelende artsen. Maar Mendoza bevoelde dat bolletje met zijn handen en zei: ‘Dit is geen kanker’. Toen het bolletje chirurgisch verwijderd was, bleek het effectief geen kankercellen te bevatten.”
Meer dan dat ze iets zegt over de Magische Handen van Mendoza, getuigt de anekdote van een stuitend gebrek aan respect voor kankerpatiënten en is ze een vrijbrief voor de eerste de beste charlatan. Op het internet is niets te vinden wat de reputatie van Mendoza staaft. Zijn wereldbekendheid lijkt zich te beperken tot Argentinië en in het buitenland voetballende Argentijnen en is vooral toe te schrijven aan het feit dat hij ooit de masseur was van Diego Maradona. Die is, zo weten we van Frutos, God in Argentinië. Hij heeft er zelfs zijn eigen kerk, La Iglesia Maradoniana. Het symbool van de kerk is D10S, een combinatie van het word dios (‘god’ in het Spaans) en Maradona’s shirtnummer 10. Hun jaartelling begint op 30 oktober, Maradona’s verjaardag, en Pasen valt op 22 juni, de dag waarop Argentinië tijdens het WK 1986 Engeland klopte dankzij onder meer een handsdoelpunt van Maradona – de fameuze ‘Hand van God’.
30 oktober en 22 juni zijn ook voor Frutos en Biglia feestdagen. Frutos pocht in Brussel dat hij tijdens zijn revalidatie in Argentinië Maradona heeft ontmoet. En dat de Argentijnse bondscoach hem in het oog houdt. Een kwestie van tijd en het nationale team van God heeft er naast Lionel Messi een aanvalsleider bij.
Verborgen inspuiting
Na de Europese kwalificatie in Sivas volgt de tweede speeldag in de Jupiler Pro League. Anderlecht ontvangt Cercle Brugge en volgens het wedstrijdblad zit Frutos op de bank, maar dat klopt niet. De Argentijn is afwezig. Geblesseerd aan de adductoren, gaat meteen het gerucht. Later die week organiseert Anderlecht een persconferentie om alle speculaties de kop in te drukken. Volgens club en speler verloopt de revalidatie naar wens. “Ik wil open kaart spelen met jullie”, spreekt Frutos de pers toe. “Ik heb niet meegespeeld tegen Cercle Brugge na overleg met de medische dienst. De bedoeling is om klaar te zijn op de goede momenten. Daarom vermijden we om mijn terugkeer te overhaasten.”
In werkelijkheid heeft Frutos een inspuiting gehad, maar dat mag niet geweten zijn. Het zou de mythe van Mendoza’s helende handen onderuit halen. Hoe hard Anderlecht ook probeert de waarheid toe te dekken, duidelijk is dat het niet goed gaat met Frutos. Sinds zijn terugkeer is om de haverklap te lezen geweest dat hij een eigen programma volgt en individueel traint. De voorgaande drie jaar stond dat steeds gelijk aan lichamelijke problemen. Ook nu. Ondanks de aanwezigheid van Mendoza is hij geblesseerd aan de adductoren.
Een week na de persconferentie moet Anderlecht voor zijn eerste serieuze Europese opdracht naar Lyon. Twee dagen voor het vertrek, en na in het weekend tegen Westerlo weer niet tot de selectie te hebben behoord, traint Frutos individueel. Wanneer hij vroeger dan de groep het oefenveld verlaat, verklaart hij zich tegenover de nieuwsgierige journalisten klaar voor een halfuurtje Champions Leagueniveau. “Ik heb wat hinder aan de adductoren en aan de hamstring,” geeft hij toe, “maar dat is normaal, want het is het resultaat van de inspanningen. Ik forceer mezelf een beetje, maar dat moet ook om weer op niveau te raken. Het kan me niet beletten de ploeg te helpen als het moet.”
De verplaatsing naar Lyon, een maand geleden ondertussen, is tot op vandaag Frutos’ laatste wapenfeit. De reis, want spelen doet hij niet. Zelfs op de bank heeft Ariël Jacobs voor hem geen plaats. Tijdens de afsluitende groepstraining op Franse bodem heeft hij genoeg gezien: Frutos kan niet mee. Dat komt de speler de avond voor de wedstrijd op een flinke bolwassing van de trainer te staan.
“Hij moet niet zeggen dat hij dertig minuten kan voetballen als het niet waar is”, licht Jacobs de gebeurtenissen later in de media toe. “Ik weet dat hij hoopt om snel te spelen, maar als hij zoiets zegt, dan moet ik die positieve boodschap achteraf altijd aanpassen. Als hij genoeg conditie had, had ik hem zeker opgesteld tegen Lyon. (…) Niemand kan zeggen hoelang Nico nog onbeschikbaar is. Hij werkt hard, maar het moet stap voor stap gaan. Een individuele training is nog geen groepstraining en een groepstraining is nog geen match. Als hij weer op het veld staat, dan moet hij er echt staan.” Wat kennelijk nog altijd het geval niet is. Zelfs VV Hoogstraten kwam, na anderhalve maand, te vroeg.
Prestatiegericht contract
Stond Frutos’ lijdensverhaal in de sterren geschreven? Over zijn medische voorgeschiedenis in Argentinië doen alleszins tegenstrijdige verhalen de ronde. Zeker is dat het absenteïsme bij de Zuid-Amerikanen van Anderlecht – niet alleen Frutos – beduidend hoger ligt dan bij de Europeanen. Ze trainen minder omdat ze opvallend gemakkelijk geblesseerd raken of sneller snipperdagen nemen.
Dat laatste is zeker een deel van Frutos’ probleem. Een trainingsbeest is hij niet en wanneer hij revalideert, doet hij vaak gewoon zijn zin. Van bij zijn aankomst in België was duidelijk dat hij over een fragiel lichaam beschikt met voorbestemdheid tot blessures. Toen Anderlecht zich geen raad meer wist met zijn wispelturige ster, legde het zijn lot in handen van een volslagen onbekende ‘genezer’. Volgens Herman Van Holsbeeck omdat tientallen dokters in Europa Frutos niet konden helpen. Juister was dat Frutos zich, uit bijgeloof, hier niet wílde laten behandelen. Dat Mendoza niet kan toveren, is ondertussen duidelijk. Toch blijft Anderlecht hem met alle egards behandelen. Het resultaat is een peperdure vedette die nog steeds niet voetbalt, die niet meer zonder goeroe kan, wiens bijgeloof de gek-ste vormen aanneemt en die gelooft dat Diego Maradona hoopvol uitkijkt naar zijn herstel.
Toen Frutos’ contract begin 2008 werd opengebroken, ging dat niet zonder slag of stoot. Voorzitter Vanden Stock en voormalig financieel directeur Trullemans zouden een prestatiegericht contract hebben gewild, Witters en Van Holsbeeck een full contract. Waarna Philippe Collin, ook steeds op de eerste rij als er naar Zuid-Amerika moet worden gevlogen, de balans in het voordeel van het full contract deed overhellen. Het drietal laadde zich daarmee een zware verantwoordelijkheid op de schouders.
Frutos’ statistieken zijn indrukwekkend. Als hij speelt. Of dat er nog van komt, ligt in Gods handen – of in die van zijn plaatsvervangers op aarde. Op Anderlecht kruisen er enkelen de vingers. Hun schouders doen pijn.
door jan hauspie
“Een trainingsbeest is Frutos niet en wanneer hij revalideert, doet hij vaak gewoon zijn zin.”
“Voor het vierde seizoen op rij mist Frutos zo goed als de hele voorbereiding.”
