Precies één jaar geleden richtte de focus van het internationale voetbal zich op het WK in Zuid-Afrika. De regenboognatie wilde dit evenement gebruiken om de sporen van de apartheid definitief te verdrijven en zich te presenteren als een vrij en blij land. Bedelaars werden uit het straatbeeld geveegd, de wrange townships zo veel mogelijk aan het zicht onttrokken. Zuid-Afrika was het centrum van de wereld, met een observerende en patrouillerende politiemacht als achtergrond en gedragen door een nationalistische ijver die tot dan nog maar zelden was vertoond. De vloed van de emotie spoelde de ellende weg. Voor één maand. Sindsdien schikt Zuid-Afrika zich weer in een sinistere realiteit. De kloof tussen rijk en arm blijft groot, de werkloosheid zou net als de kindersterfte zelfs hoger zijn dan tijdens de apartheid, de criminaliteit is niet geslonken, de huisvuilophalers in Johannesburg staakten een paar weken geleden uit protest tegen de lage lonen. De stad lag erbij als een vuilnisbelt.

Zuid-Afrika zag perspectieven door dit WK dat door liefst 16.000 mediamensen werd gevolgd. Maar alle investeringen werpen nauwelijks vruchten af voor de economie. Het land kreeg zeker geen nieuw gezicht, een verbeterde (wegen)infrastructuur ten spijt. Zoals aanvankelijk ook Mexico met valse illusies en een toenemend drugsgeweld achterbleef na het WK van 1986 dat dezer dagen, ook in dit blad, zo uitvoerig wordt belicht. En zoals ook Argentinië zich na het WK van 1978 nog jaren niet kon bevrijden van de dictatuur van de militaire junta, die politieke tegenstanders zonder mededogen uit de weg ruimde.

Totaal verschillend gaan landen met de winsten van een groot toernooi om. In België werd na Euro 2000 een deel daarvan in het nationaal voetbalcentrum in Tubeke gestopt, het moet nog altijd in gebruik worden genomen. In Duitsland ging de winst van het WK 2006 naar de clubs uit de Bundesliga, die het geld moesten gebruiken om de jeugdwerking te verbeteren, zeker met betrekking tot het aantrekken van gekwalificeerde jeugdtrainers. Het resultaat wordt steeds meer zichtbaar. Dat het vroeger op kracht en loopvermogen terende Duitse voetbal nu wordt overgoten met techniek en finesse vindt zijn oorsprong in het werk aan de basis.

Alles heeft te maken met beleid en mentaliteit. En met steun van de overheid. In België heeft sport geen politiek en maatschappelijk draagvlak. Het is zeer de vraag welke visie de minister van Sport, Philippe Muyters, daarover heeft. En welke erfenis hij na zijn ambtsperiode wil nalaten.

Het WK in Zuid-Afrika zorgde niet voor nieuwe stromingen in het voetbal. Integendeel zelfs: de behoudende aanpak primeerde. Maar revoluties mag je niet verwachten in een discipline die zeker op dat niveau vastloopt in de netten van de angst. Maar het WK drukte wel een stempel op het voetbal in dit land. Zuid-Afrika steeg van de 90e plaats op de FIFA-ranking naar de 38e. Het profiteerde van de verzamelde ervaringen om het niveau op te krikken. In de competitie kwamen nooit méér toeschouwers dan vorig seizoen. Ook het comfort in de stadions speelt hierin een grote rol. Net zoals de uitstekende staat van de grasmat de attractiviteit van de wedstrijden verhoogt. Dat een bekerfinale in een stad zonder echte voetbaltraditie, Nelspruit, voor 42.000 toeschouwers werd gespeeld, staat model voor een merkwaardige opleving. Anderzijds zijn niet alle nieuwe arena’s even gevuld.

Juist van dit comfort moet in dit land een prioriteit worden gemaakt, maar vrijwel alle dossiers zitten muurvast. Het blijft clubs remmen in hun expansie. Intussen proberen nieuwe bestuurders een frisse wind te laten waaien, maar ook nu blijkt dat er veel meer dan dat nodig is om in het voetbal voor een aardverschuiving te zorgen. België blijft een toevluchtsoord voor buitenlanders van vaak inferieure kwaliteit. Het zorgt voor een grote jaarlijkse instroom. Bijna 80 procent van de overgangen die tot dusver werden gerealiseerd, zijn buitenlanders. Zo blijft men in dezelfde cirkel draaien: met veel kreten maar weinig draagkracht.

DOOR JACQUES SYS

Weer is er een grote instroom van buitenlandse spelers.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content