Vandaag, 11 juli, is de Feestdag van de Vlaamse gemeenschap. Het idee van een Vlaams nationaal elftal wordt op zo’n dag ongetwijfeld weer opgerakeld, maar werd in het verleden al vaak op hoongelach getrakteerd. Is zo’n elftal nabij of is het idee onzinnig?
27 augustus 2010. In Menzo Sports Magazine bindt Vanessa Hoefkens de kat de bel aan. De eega van Clubverdediger Carl Hoefkens laat zich op de vooravond van de EK-kwalificatiecampagne laatdunkend uit over de nationale voetbaltrots. “Vlamingen en Walen. Het zijn verschillende nationaliteiten die niet te matchen vallen”, is haar verklaring waarom een talentvolle groep als deze maar geen resultaten weet te boeken.
Een stelling die menig Vlaamsgezind persoon als muziek in de oren klinkt. Zo is de Vlaamse Volksbeweging er als de kippen bij om het publiek warm te maken voor een Vlaamse nationale voetbalploeg naar Brits model. Een nieuwe website en Facebookgroep moeten de eis rechtvaardig en logisch laten klinken. Ook het Vlaams Belang springt mee op de kar en tovert een oude resolutie en petitie uit de hoed waarin de oprichting van De Vlaamse Leeuwen de politieke agenda tracht te bereiken. Het enthousiasme rond het thema is echter van korte duur en nog voor enige inhoudelijke discussie belandt het idee opnieuw in de koelkast.
Flandriengevoel
“Een jammere zaak”, vindt Wart Van Schel, lokaal voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging (VVB) uit Wolvertem en oprichter van de Facebookgroep ‘Wij willen een Vlaamse nationale voetbalploeg’. Als partijonafhankelijke vereniging tracht de VVB de politiek te sensibiliseren voor dergelijke Vlaamsgezinde initiatieven. “Het project is te mooi om er geen inhoudelijke discussie op politiek niveau aan te wijden. Het Vlaams parlement moet de gunstige kanten van een eigen voetbalelftal durven inzien en niet opnieuw vervallen in een zoveelste communautaire discussie.”
Dat een Vlaamse voetbalploeg positieve gevolgen met zich meedraagt, staat volgens Van Schel buiten kijf. “Ik geloof zeer sterk dat een Vlaams nationaal voetbalelftal ons zowel bekendheid als een sterkere Vlaamse identiteit zal bezorgen. De spelers zullen een hechte en homogene groep vormen, waar de supporters zich nog meer mee zullen identificeren. En zeg nu zelf, we hebben uitstekende voetballers met wie we sportief geen mal figuur zullen slaan.”
Op de vraag of er voldoende animo heerst voor een Vlaams nationaal voetbalelftal is Van Schel formeel. “Ik geloof dat veel Vlaamse spelers het idee genegen zijn, maar ze zijn vooral bang voor eventuele negatieve reacties.” Deze negatieve reacties bevinden zich op politiek en maatschappelijk vlak, waar de speler in kwestie al snel de Vlaams-nationalistische stempel zou krijgen. “Het is waar dat de vraag om een Vlaams nationaal voetbalelftal enkel gesteld wordt door Vlaamsgezinden, maar dat wil niet zeggen dat anderen zich daar niet mee bezighouden. Kijk maar eens naar het Flandrien-gevoel tijdens wielerwedstrijden en de massa Vlaamse vlaggen die je daar ziet wapperen. Je hoeft kennelijk geen Vlaams-nationalist te zijn om van de Vlaamse koers te houden.”
Gematigder in de actie, maar met een even sterke mening, is Carl Huybrechts. “Gezien het communautaire belang is het als bondscoach constant op eieren lopen”, meent de sportjournalist. “Voortdurend moet er een correcte balans tussen Walen en Vlamingen op het veld staan. Indien dit niet het geval is, kan zeker de Waalse pers zeer militant worden.”
Deze evenwichtsoefening resulteert allesbehalve in een uitgebalanceerd elftal, aldus Huybrechts. “Er heerst wel degelijk een verschil in mentaliteit en waarden tussen beide landsdelen. In Peking ( Olympische Spelen 2008, nvdr) zag ik bij een busafspraak hoe schrijnend het verschil was. Alle Vlamingen waren mooi op tijd, terwijl de Waalse voetballers, allen met koptelefoon, een kwartier later op de proppen kwamen. Dit hangjongerengedrag kan toch niet?”
Dat deze cultuurverschillen ook op het veld zichtbaar zijn, is volgens Huybrechts eerder een logisch gevolg. “Wat ik bij Waalse spelers vooral mis, is een echte vechtersmentaliteit. Talent is niet voldoende. In Mexico ( WK 1986, nvdr) hadden we bijna allemaal Vlaamse basisspelers, die er met volle overgave tegenaan gingen. Het is deze Flandrienmentaliteit die in Wallonië ontbreekt en ik weet niet of ze er ooit zal komen. ”
Mythe
“Een Vlaams voetbalteam: hoe kom je daar nu bij?”, is de verbaasde reactie van Herman Wijnants wanneer we hem polsen naar een reactie. De voorzitter van de Vlaamse Voetbalfederatie (VFV) en bestuurslid van het uitvoerend comité van de KBVB kan zich niet vinden in de meningen van Van Schel en Huybrechts. “De VFV vaart haar eigen koers binnen het Belgische voetballandschap, maar laat het nationale belang van de sport steevast primeren. Daarom is een Vlaams nationaal voetbalelftal bij ons nooit een issue geweest en stond het nooit op de agenda. De KBVB houdt er dezelfde visie op na.”
Dat vermeende cultuurverschillen verantwoordelijk zouden zijn voor de mindere sportieve prestaties van de Rode Duivels, doet Wijnants af als een kwakkel. “Net als de organiserende instellingen heeft de nationale ploeg zijn taalkwesties gekend, maar die zijn nooit resultaatbepalend geweest. Daarnaast is het een mythe te menen dat enkel Vlamingen en Walen cultureel van elkaar verschillen. Als ik naar een Kempenaar en een West-Vlaming kijk, zie ik ook contrasten tussen beiden. Daar maakt niemand zich zorgen om.”
Naast de vraag of er ooit een Vlaams voetbalelftal komt, moeten we ons afvragen in hoeverre dat zou stroken met de huidige Rode Duivels. Op officiële FIFA-erkenning, en bijhorende toegang tot zowel Europese als wereldkampioenschappen, hoeven de Vlaamse Leeuwen alvast niet te hopen. De statuten laten immers slechts één bondsorgaan per land toe. Het Verenigd Koninkrijk vormt om historische redenen de uitzondering op de regel en levert met Noord-Ierland, Schotland, Wales en Engeland vier erkende voetbalploegen.
Philippe Muyters, Vlaams minister van Sport, kan dit enkel maar beamen. “De drang naar een eigen voetbalteam is iets wat je in elke regio met zelfstandig bestuur tegenkomt. Hoewel ik persoonlijk van het idee hou, meen ik dat het op dit moment niet realiseerbaar is. De FIFA hanteert internationale normen waarbij Vlaanderen uit de boot valt.”
Het lijkt dat er een politieke aardbeving nodig is, vooraleer een Vlaams nationaal voetbalelftal op erkenning mag hopen. “Inderdaad”, zegt Huybrechts. “Een Vlaams nationaal voetbalteam komt er enkel maar wanneer de politieke structuren zich mee aanpassen. De oprichting van een zelfstandig Vlaanderen zal logischerwijze een erkende voetbalploeg met zich meebrengen.” Eenzelfde geluid horen we bij Wijnants, hoewel hij hier niet achterstaat. “Het politieke spectrum zou daarvoor inderdaad moeten veranderen, maar we gaan ons klein landje toch niet opdelen in drie taalgebieden? Daar zou ik echt niet met mijn gedachten bij kunnen.”
Debuut in Camp Nou?
Het ontbreken van een FIFA-erkenning hoeft echter geen belemmering te zijn voor de oprichting van een Vlaams voetbalteam. “Een ploeg die zich zou beperken tot oefenpartijen is uiteraard wel mogelijk”, laat minister Muyters zich ontvallen. Zo zijn er diverse internationale organisaties die zich ontfermen over de niet door de FIFA erkende voetbalnaties. De veruit bekendste is de Nouvelle Fédération-Board (NF-board). Deze organisatie staat voetbalploegen bij die azen op FIFA-erkenning en organiseert zelfs een heus wereldkampioenschap, nogal lachwekkend de VIVA World Cup genoemd.
“Maar”, zo vraagt Van Schel zich af, “zou het niet fantastisch zijn ons te spiegelen aan het Catalaanse voetbalelftal?” Deze ploeg, voornamelijk bevolkt door sterren van FC Barcelona en RCD Espanyol, speelt jaarlijks een oefenpartij en tracht via het voetbal haar specifieke cultuur te promoten. “Mits de nodige politieke wil zou een Vlaams team naar Catalaans model heel snel opgericht kunnen worden. Ik denk ook niet dat de KBVB hier iets op tegen kan hebben, gezien dat niet in het vaarwater van de Rode Duivels zou komen.”
Van Schels passie laait op wanneer hij zich een aantal concrete contacten herinnert. “We weten dat de Catalaanse voetbalbond bereid is een Vlaamse ploeg uit te nodigen om een vriendschappelijke wedstrijd te spelen. In Camp Nou! Vlaanderen zou daarmee in de voetsporen treden van grote voetballanden als Argentinië en Brazilië, die het reeds tegen Puyol, Piqué & co opgenomen hebben.” Al rijst de vraag wel of het resultaat van de wedstrijd geen omgekeerd effect zal hebben op het enthousiasme rond de Vlaamse Duivels…
DOOR GUILLAUME MAEBE – BEELDEN: IMAGEGLOBE
“Er heerst wel degelijk een verschil in mentaliteit en waarden tussen beide landsdelen.” Carl Huybrechts
“Als ik naar een Kempenaar en een West-Vlaming kijk, zie ik ook contrasten tussen beiden.” Herman Wijnants
