Zaterdag bekampt Francky Dury met Zulte Waregem Anderlecht. Maar wie is Francky Dury echt ? Vier vrienden schetsen een portret.

Amper twee weken is Francky Dury hoofdtrainer in derde provinciale, bij Beveren-Leie, wanneer hij zijn groep hard aanpakt. Met één op vier en drie rode kaarten vond hij dat het zo niet verder kon. Wie het daar niet mee eens was, moest maar opstappen. Zijn aanvoerder stond op en ging naar huis. Vijf weken later heeft Beveren-Leie elf op veertien en staat het eerste. De voorzitter belt Dury : of de kapitein mag terugkeren ?

Ex-ploegmaat : Henk Coucke

Henk Coucke belandde 25 jaar geleden als spits bij Hulste, waar Francky Dury rechtsback was : “Mijn eerste vrouw was van Hulste. Zij kende Francky’s vrouw goed. Francky was geen wereldvoetballer, maar ook toen al een winnaar.Als we twee tegen twee speelden, moesten de verliezers de winnaars trakteren. Francky heeft veel pintjes gedronken op kosten van anderen.

“Als speler was hij niet degene die het allemaal zegde. Francky was stil in de kleedkamer.

“Als hij iets doet, gaat hij er helemaal voor. Als hij zegt dat hij veertig kilometer met de mountainbike gaat fietsen, doet hij die toer uit, ook als het pijpenstelen regent.

“Na afloop van de match tegen Moskou in Gent belde ik hem om te vragen of we nog ergens konden afspreken. Maar hij was al thuis. Om kwart voor twaalf arriveren we bij hem thuis, maar hij was al naar bed.

“Zijn zwak punt ? Francky is een zeer slechte verliezer. Hij heeft er geen probleem mee als zijn ploeg goed speelde maar ongelukkig verloor. Maar zoals tegen Beveren, slecht gespeeld, geen inzet, daar ligt hij van wakker. Hij kan ook toegeven dat hij fout zat, beter iets anders had gedaan.

“Francky heeft een bijzondere gave : hij kan goed analyseren, zowel een ploeg als een speler. Na tien minuten weet hij hoe een speler in elkaar zit. Eenmaal hij zijn team kent, kan hij perfect voorspellen wat hij eruit kan halen. Hij twijfelt nooit. Dat maakt hem sterk. Als hij iets voor zichzelf uitgemaakt heeft, mogen anderen op hun hoofd staan, hij verandert zijn mening niet.

“Francky ziet graag in de wedstrijd de automatismen terug die hij er op training in hamerde. Daarom houdt hij ook van spelers die weten wat ze wel en niet kunnen. Of hij een aanvallende trainer is ? Hij is een realist, maar gaat altijd om te winnen. Het bewegingsvoetbal van Barcelona ziet hij graag, liever dan het Engelse spel. Veel spelers bloeien onder hem open. Omdat hij meteen de progressie ziet die iemand nog kan maken, en die er ook uit haalt. Soms zegt hij : ‘Ik kan daar niet veel mee doen, want er zit geen rek meer in.’

“Francky is een man van principes : afspraken zijn afspraken. Hij zal het geen twee keer zeggen. Zijn motto is : wie werkt, wordt beloond. Wie één keer op zijn tenen heeft getrapt, heeft afgedaan.

“Francky zoekt niet om te vertrekken. Als het drie weken slecht gaat, zal Willy Naessens hem niet ontslaan. Hij houdt van zekerheid. Maar ook in een goed gestructureerde topclub zal hij met zijn beroepsernst en zijn mensenkennis slagen. Niet het eerste jaar, omdat hij dan nog zijn ploeg niet heeft kunnen bouwen. Wel daarna.

“Waar je hem een plezier mee kan doen ? Hem een paar dagen meenemen naar een buitenlandse club waar hij de trainingen kan volgen. Francky voelt zich nooit te oud om te leren. Voor zijn Pro Licensecursus volgde hij de trainingen van Foppe de Haan bij Heerenveen. Daar spreekt hij nu nog over.”

Ex-speler : Philippe Huyzentruyt

Philippe Huyzentruyt leidt Bouwonderneming Huyzentruyt uit Beveren-Leie en is sinds dit seizoen sponsor van Zulte Waregem. Hij voetbalde als zestienjarige in het eerste elftal van derdeprovincialer Beveren-Leie toen Dury er trainer werd : “Francky was ne viezen. Wij hoorden dat hij van beroep militair was. Dat geloofden we : iedereen vond dat hij overdreef. De discipline die hij eiste, vonden wij niet nodig in derde provinciale. Hij heeft toen wel tegen een aantal schenen geschopt. Toch mochten wij elkaar. Net als ik is hij rechtuit. Altijd weet je wat je aan hem hebt. Na de training gingen wij samen op café, ‘Bij Wieze’. Toen de anderen afhaakten, zaten wij nog te praten, gingen naar nog een ander café, tot een uur of twee, drie ’s nachts. Vooral zijn begeestering trof me, de wijze waarop hij met diepgang over dingen praatte.

“Hij maakte niet de spelers maar de ploeg beter. Toen al gaf hij oefeningen waarbij we zegden : ‘Leg het ons nog eens uit, Francky.’ Maar hij wist heel goed waar hij mee bezig was. Niet voor niets zijn we met hem twee keer gepromoveerd.

“Op een dag, voor de wedstrijd tegen Kuurne, in tweede provinciale, zei hij me dat hij me niet zou opstellen. Ik wist toch ook wel dat ik niet genoeg getraind had ? Met de rust liet Dury me toch invallen, maar na 25 minuten haalde hij me er weer af omdat ik niet goed was. Dat is Francky Dury.

“Hij heeft een visie, een doel. Alleen wie goed is, neemt hij mee. Of je dan Geert De Vlieger of Philippe Huyzentruyt heet, speelt voor hem geen rol. De miserie die hij achteraf krijgt, neemt hij erbij.

“Ook heeft hij veel empathie, inlevingsvermogen in wat in iemand omgaat. Zonder omwegen kan hij toegeven dat het slecht was, ook in de pers. Hij zal met die bekentenis de reporters voor zijn. Ik heb Francky Dury nog nooit horen zeggen dat iets goed is als iedereen vindt dat het slecht was.

“Nu sponsoren we Zulte Waregem. Al jaren bellen ze mij, ik zegde : ‘Kom maar eens terug als je in eerste zit.’ In het contract staat wel dat de overeenkomst herbekeken wordt als Willy Naessens en Francky Dury er niet meer zijn. Francky is geen voorbijganger, hij maakt deel uit van de club, helpt de club mee op de kaart te zetten.

“Wat hij doet, wil hij goed doen. Ga maar eens met hem mountainbiken of squashen ! Onlangs vroeg ik hem om eens een halfuur te komen praten over het trainerschap. Wat een voorbereiding hij daar heeft ingestoken !

“Raad vraagt hij niet gauw, maar hij wil alles weten wat hem kan helpen op zijn weg. Hoe meer je meet, hoe meer je weet. Dan heb je nogal eens de neiging om alles te controleren. Hij is geen dictator, wel een controlefreak. Een perfectionist. Als het onderweg niet loopt zoals hij het voorbereid had, is hij ontstemd. Dan zoekt hij naar de reden, niet naar excuses.

“Over zijn werk of privé weet ik niet zo veel. Francky is geen open boek. Privé is privé. Wie hem echt goed kent op dat vlak ? Zijn vrouw ! Wij weten wat we aan elkaar hebben, maar hij zal zijn ziel niet blootleggen.”

De keeperstrainer : Yves Vermote

Keeperstrainer Yves Vermote leerde Francky Dury in 1984 kennen tijdens het eerste jaar op de trainersschool in Roeselare. “We zijn allebei van Harelbeke : ik van Stasegem, hij van Hulste. Dus leek het ons praktischer om de kosten te delen en samen te rijden. Het tweede jaar werd Francky jeugdtrainer bij tweedeklasser Harelbeke, waar ik al keeperstrainer was.

“Toen ik met Harelbeke in de eerste klasse zat, voelde hij zich nederig. ‘Yves, jij zit al in eerste, ik ben maar een trainerke van bevordering.’ Maar ik zei hem dat er in de eerste klasse niet getraind werd zoals hij het in vierde aanpakte. Hij was voor mij toen al een trainer van de nieuwe generatie. Vroeger werd men vaak trainer omdat men een goeie voetballer was geweest.

“In het begin was hij nog niet zo gefascineerd door spelsystemen. Hij is daarin gegroeid, verlegde door de jaren heen zijn ambitie naarmate hij voelde dat zijn aanpak op een hoger niveau werkt. Nooit neemt hij een impulsieve of ondoordachte beslissing. Zijn norm is realisme. Francky werkt mathematisch, improviseert nooit. Eén plus één is altijd twee. Dat zie je al in zijn trainingsopbouw doorheen de week. Dat is het grote verschil met trainers van de oude generatie, die tijdens de week veel improviseren. Francky meet alles : op training, in de match. Hij houdt dat bij. Met alles houdt hij zich bezig. Als de truitjes niet snel genoeg klaar zijn, zegt hij : ‘Ik zal het wel doen.’ Dat doet hij dan ook snel en efficiënt. Soms vraag ik hem : waar heb je nog de tijd gehaald om daarover na te denken ? Alleen de basiself kent hij pas een paar uur voor we samenkomen, nadat hij is gaan fietsen.

“Doordat Francky laag begon, heeft hij voor zichzelf een eigen manier van werken ontwikkeld die veel logischer is dan de aanpak van een ex-topspeler. Francky bewees dat je geen goeie vrachtwagenchauffeur geweest moet zijn om vrachtwagens te kunnen verkopen. Hij heeft als trainer zichzelf gemaakt, is veel completer dan veel trainers waar ik mee werkte. Meer dan twintig jaar terug is hij beginnen bouwen aan zijn carrière, steen voor steen, zich bij elke stap afvragend hoe hij zichzelf beter kon maken. Zulte Waregem is zijn huis, waar hij iedere steen mee heeft gelegd, elke hoek kent. Wat hier ook gebeurt, hij weet waar het probleem zit. Daarom staat hij nu niet te springen om naar een grotere club te vertrekken. Omdat hij ook sportief bij Zulte Waregem nog groeimogelijkheden ziet. Anders was hij niet gebleven. Francky is een pure winnaar, ook tijdens de wedstrijd. Nooit gaat hij voor één punt. Als het niet lukt, moet hij na de wedstrijd even ontdooien. Met de felicitaties van Dominique D’Onofrio na de thuisnederlaag vorig jaar was hij niet blij. ‘Ik wil dat dit jaar geen tweede keer meemaken’, zei hij achteraf.

“Francky Dury is een smeltkroes van vaardigheden. Die had hij voor een stuk in zich, maar hij heeft ze gedurende al die jaren verder ontwikkeld. Ik heb naast mijn job als keeperstrainer en mijn baan bij Belgacom nog een gezin met vier kinderen. Francky niet. Voetbal is zijn kind.

“Waarmee ik hem een plezier zou kunnen doen ? Een complimentje, een sms als hij iets goeds heeft gedaan. Francky is niet zo materialistisch.”

De voorzitter : Willy Naessens

Elf jaar al werkt Willy Naessens onafgebroken met Dury als trainer : “Francky en ik zijn een Siamese tweeling. Omdat de pers me al jaren vraagt waarom ik net hetzelfde vertel als Francky. Dat lijkt me normaal als je elf jaar lang per week twee keer met elkaar een uur praat, waarvan drie vierde over voetbal gaat. We hebben ook dezelfde mentaliteit. Alleen is Francky heviger, ik ben rustiger. In discussies laat ik een en ander bezinken, terwijl hij onmiddellijk reageert. Met andere mensen botst hij wel eens, met mij zijn we er altijd snel uit.

“Hoe ik Francky Dury zou omschrijven ? Gedreven, rechtlijnig, maar ook vergevingsgezind. Hij is ook een psycholoog, kan heel goed inschatten wat er in een ander omgaat. Hij wil ook altijd bijleren, zal altijd openstaan voor mensen die het beter weten dan hij. Tevreden is hij nooit. Als een speler een meter hoog springt, wil hij die de volgende dag over nog een centimeter hoger zien gaan. Had hij aanleg voor één of andere sport gehad, hij was topatleet geworden. Mensen als hij zijn niet gemakkelijk om mee om te gaan, maar ik heb zulke types graag omdat je altijd weet wat je aan ze hebt. Voor mij is Francky een open boek. Na een verloren wedstrijd laat ik hem met rust, dan is hij razend, ook op zichzelf.

“Of ik de mens achter de trainer ken ? Wat voetbal betreft, ken ik hem helemaal, privé voor 75 procent. Hij neemt me compleet in vertrouwen. Francky kent zijn sterke maar ook zijn zwakke punten : met zijn gedrevenheid is het moeilijk leven in deze maatschappij, waar de lat door velen niet al te hoog wordt gelegd.

“Het verschil met andere trainers ? Zij zijn voorbijgangers, tijdelijk aangesteld door de club, terwijl Francky deel uitmaakt van de club. Mijn trainer is mijn rechterarm, mijn vertrouwensman. Spelers wisselen zo snel van club dat je geen nieuwe trainer nodig hebt. Dat hij hier minstens het seizoen uitdoet, staat vast. Zelfs als alles tegenvalt en we zakken, begint hij gewoon weer in de tweede klasse.

“Of Francky veranderd is in elf jaar ? Vroeger had hij zijn gedrevenheid minder onder controle dan nu. Hij reageert nu veel gematigder. Ooit zag ik hem als trainer van de invallers van Ronse in een uitwedstrijd op Zultse roepen en tieren, hij liep me bijna omver, terwijl het toch maar om de invallers ging. Ik dacht bij mezelf : dat is een leeuw. In de vierde klasse kon je van spelers niet eisen wat Francky wilde. Door dat verschil kwam hij regelmatig in aanvaring met spelers, met supporters. Hij wil vooruit. Als ik hem morgen zeg dat ik tevreden ben met een ploeg die rustig meedraait in de tweede helft van de rangschikking, verdwijnt zijn motivatie. Waar zijn grens ligt, weet ik niet. Als de ambitie van de club stopt, kan het dat we uit elkaar gaan. Voorlopig houdt hij ook erg vast aan zijn job. Na 35 jaar bij de politie kan hij met pensioen. Die zekerheid zie ik hem niet opgeven om ergens proftrainer te worden.

“Francky doe je plezier met waardering, een complimentje. Voor zichzelf vraagt hij niets. Weet je dat hij nog nooit opslag is komen vragen ? Ik moet hem dat zelf geven. Als zijn nieuwe contract rond is, tekent hij het zonder het na te lezen. ‘Als andere clubs me willen,’ zei hij me, ‘stuur ik ze naar jou. Jij beslist.’ Ik heb hem geantwoord : ‘Je geeft maar een signaal. Ik wil een trainer die hier gelukkig is.'”

GEERT FOUTRé