1 Hoe word je Fifa-spelersmakelaar ?
Twee keer per jaar, in maart en in september, organiseren de nationale bonden overal ter wereld op dezelfde datum een schriftelijk examen. Het inschrijvingsgeld in België bedraagt 500 euro. Kandidaten die zich melden bij de KBVB, moeten Belg zijn of als buitenlander in België gedomicilieerd zijn (niet-EU-burgers minstens twee jaar). Ze dienen een bewijs van goed gedrag voor te leggen en uit hun curriculum vitae moet blijken dat ze bekwaam zijn het beroep van spelersmakelaar uit te oefenen.
Het examen bestaat uit twintig meerkeuzevragen : vijftien opgesteld door de Fifa en vijf door de KBVB. Een kandidaat die voor de tweede keer niet slaagt, is uitgesloten van de volgende twee examens. Na drie mislukkingen kan hij alleen nog bij de Fifa zelf in Zwitserland terecht. Wie wel slaagt, krijgt een licentie op voorwaarde dat hij nog een beroepsverzekering burgerlijke aansprakelijkheid afsluit. Voor een beginnende makelaar varieert de premie van 750 tot 1000 euro per jaar, voor anderen kan dat oplopen tot 2000 euro. Uitzonderlijk mag ook een bankgarantie van 100.000 Zwitserse frank (ongeveer 50.000 euro) worden voorgelegd, afgeleverd door een Zwitserse bank. Ten slotte wordt de licentie pas uitgereikt als de makelaar geen functie bekleedt in de bond of bij een club. Dit nieuwe Fifa-reglement is van kracht sinds 1 september 2001.
2 Hoeveel makelaars hebben een Belgische licentie ?
Vijftig, zo leert de Fifa-website. Voor het examen op donderdag 30 september hadden zich bij het ter perse gaan acht vooral onbekende kandidaten gemeld – in maart waren het er zeven (drie geslaagd), een jaar geleden negentien (vijf geslaagd). De daling van het aantal inschrijvingen heeft te maken met het inschrijvingsgeld van 500 euro, zegt Jean-Claude Van Autrève op de voetbalbond. “De voertaal van de KBVB met de Fifa is het Frans. Dus krijgen wij de examenvragen in het Frans opgestuurd. Wij zorgen zelf voor de vertaling in het Nederlands, wat géén officiële Fifa-taal is. Mochten we dit niet doen voor onze Nederlandstalige kandidaten, zou dit zeker tot communautaire incidenten aanleiding geven. In Nederland zijn de vragen in het Engels, ook een officiële Fifa-taal, en wordt er niét vertaald : wie geen Engels begrijpt, heeft pech. Aangezien het inschrijvingsgeld er, net als in Duitsland bijvoorbeeld, 250 euro bedraagt, heeft ons Uitvoerend Comité vanwege die vertaling beslist om 500 euro te vragen.”
Tot vorig jaar bestond het inschrijvingsgeld niet. “Maar er daagden zoveel kandidaten op, dat het niet meer doenbaar was. Vooral omdat er amper enkelen slaagden. De rest kwam gewoon voor de pret of voor de kick. Er waren er zelfs die na drie examens nog niet geslaagd waren. Nu krijgen we uitsluitend ernstige deelnemers, en wie de examenstof onvoldoende denkt te kennen, vraagt uitstel.” Fraude is uitgesloten, zegt Van Autrève. “De vragen van de Fifa rollen pas enkele uren voor het examen bij mij van de fax. Die gaan hier niet buiten. Wel is het al gebeurd dat leden van het Uitvoerend Comité mij achteráf confidentieel om de vragen kwamen vragen.” Dat wordt bevestigd door een erkende makelaar, die een UC-lid hierom verzocht zodat hij een bevriende buitenlandse makelaar de vragen ter bestudering kon bezorgen.
3 Wat zijn de rechten van de makelaar ?
Hij mag contact opnemen met elke speler die niet (meer) onder contract staat bij een club. Hoewel hij spelersmakelaar wordt genoemd ( player agent in het Fifa-reglement), mag hij de belangen behartigen van zowel spelers als clubs die hem daartoe verzoeken.
4 Wat zijn de plichten van de makelaar ?
De makelaar mag een speler/club alleen vertegenwoordigen als hij een schriftelijke overeenkomst heeft met die speler/club. Dat contract mag maximaal twee jaar duren en kan niet stilzwijgend, maar uitsluitend met wederzijdse instemming worden verlengd. Bij elke transfer waarbij de makelaar optreedt, moeten zijn naam en handtekening voorkomen op de arbeidsovereenkomst. Als de speler bij het afsluiten van een contract geen gebruikmaakt van de diensten van een makelaar, moet dat ook uitdrukkelijk op de overeenkomst worden vermeld. De makelaar mag bij een transfer slechts voor één partij optreden.
5 Hoe krijgt de makelaar zijn geld ?
Volgens het Fifa-reglement mag de makelaar slechts worden vergoed door zijn opdrachtgever : dus de speler óf de club. Beide partijen moeten vooraf overeenkomen hoe de betaling zal gebeuren : met een eenmalige betaling aan het begin van de periode die de nieuwe arbeidsovereenkomst bestrijkt, of door een jaarlijkse afrekening op het einde van elk contractjaar. Als de makelaar en zijn opdrachtgever het niet eens worden over de vergoeding, heeft eerstgenoemde recht op een eenmalige vijf procent van het bruto basisjaarloon van de speler. Over de vergoeding voor andere diensten die de makelaar aan de speler verleent (fiscaal en juridisch advies, huisvesting, carrièreplanning…), spreekt het Fifa-reglement, dat het alleen over transferactiviteiten heeft, zich niet uit.
