In de aanloop naar het WK gaan we op zoek naar de veldjes waar de Rode Duivels voor het eerst tegen een bal trapten. Deze week: Axel Witsel, die zijn eerste stappen als voetballer zette in Vottem.
Eddie Murphy, Whitney Houston, Jeane Manson… Het zijn namen die allemaal betrekking hebben op Axel Witsel en zijn zussen. Axel dankt zijn naam aan Axel Foley, het personage uit Beverly Hills Cop dat vertolkt wordt door Eddie Murphy. Witsels ouders Thierry en Sylvie waren grote fans van die filmserie. Eén zus van de Rode Duivel heet Whitney, omdat hun ouders ook verzot waren op de Amerikaanse zangeres. De andere zus heet Shirel, naar de zingende dochter van de Amerikaanse actrice en zangeres Jeane Manson, ook al idool van het huis.
Axel Witsel groeide op in een bescheiden huis in een nette wijk van Vottem bij Luik. Een verkeersknooppunt van de snelwegen E313 (naar Antwerpen) en E40 (naar Brussel en Verviers). De jonge Axel heeft er alles in de buurt om zijn tijd goed door te brengen. Hij gaat te voet naar de basisschool van Cascogniers, die net aan het andere eind ligt van het trosje huizen dat het gehucht vormt. En aan het einde van de straat waar zijn ouderlijk huis staat, ligt een asfaltveldje met muurtjes eromheen, waar hij honderden uren doorbrengt met zijn vrienden, een balletje trappen. Bij die vrienden onder meer Nacer Chadli, die afzakt van het naburige Thier-à-Liège, en Mehdi Carcela, die van Droixhe komt. Het kleine terrein ligt aan de Rue des Arts. Dat betekent inderdaad ‘kunstenstraat’: geen wonder dus dat het trio hier al die onnavolgbare dribbels oefende.
Vader Thierry Witsel, die jarenlang in de eerste klasse van het zaalvoetbal speelde, wandelt met ons langs de plekken waar zijn zoon zijn voetbaltalent ontwikkelde. We houden halt in de Rue des Arts, hij toont ons het gesloten opvangcentrum van Vottem en de Espace Axel Witsel, een agora die in 2012 werd ingehuldigd. De agora is perfect onderhouden en ligt naast een speeltuintje en een of ander soort van fitnesstuig.
VRIENDSCHAP ZONDER BIJGEDACHTEN
‘Axel kon goed opschieten met Nacer en Mehdi toen ze samen bij Standard voetbalden’, vertelt Thierry. ‘Met de familie Chadli is een echte vriendschap ontstaan. We voerden hen om de beurt naar de trainingen en de wedstrijden. Axel trok soms naar Thier-à-Liège om daar op een veldje te spelen. Soms zakte hij ook af naar Droixhe, waar Mehdi Carcela en zijn vrienden woonden, maar dat had ik niet zo graag, want die buurt was veel minder rustig…’
Thierry gaat wat dieper in op de vriendschap tussen de ploegmakkers: ‘Het is heel moeilijk om in een voetbalploeg echte vrienden te hebben. Misschien nog meer voor Axel, omdat hij op verschillende posities speelde: centraal op het middenveld, op links, op rechts, vooraan, achteraan… Dat betekent dus ook meer potentiële concurrenten en dat vermindert de kansen op vriendschap zonder bijgedachten.’
We lopen wat verder, naar de kantine van RRC Vottem, het Stade Michel Ansemme. Het eerste grasveld waar Axel op speelde. Voordien speelde Thierry er ooit zelf. ‘Ik ben hier met een bezoekende ploeg komen spelen, met Europe Young Liège in vierde provinciale. We werden altijd warm ontvangen, het was nooit gemakkelijk om hier te komen winnen.’ Wanneer we er wat rondlopen, merkt hij op: ‘Er is nog niks veranderd.’ Het is een stadionnetje typisch voor een kleine club die weinig middelen heeft, waar de doelgebieden vol plassen liggen als het geregend heeft en het beton van de enige tribune de tand des tijds maar moeizaam doorstaat. Al het nodige is wel voorhanden, maar zonder de minste luxe. Axel sloot zich op zijn zesde aan bij RRC Vottem. ‘Het was een speler als een andere’, weet zijn vader nog. ‘Hij kon goed mee, maar stak er niet boven uit. Als ik kwam kijken, deed ik dat zo onopvallend mogelijk. Ik ging nooit bij de andere ouders staan, ik vond die veel te opgewonden. De mama’s nog meer dan de papa’s. Wat opviel bij Axel, was dat hij na elke goeie actie in de richting van zijn mama en mij keek, alsof hij wou zeggen: niet slecht, hé!’
SPELEN DAAR BENEDEN
Witsel bleef maar twee jaar bij Vottem. Hij werd naar Visé gehaald, dat een goede reputatie had qua jeugdopleiding. ‘Visé was zijn toegangspoort tot Standard’, legt Thierry uit. ‘Na een jaar wilden de Rouches hem al overnemen. We hebben daar thuis samen over gepraat. Ik was niet wild van het idee, want ik zag dat velen geroepen werden, maar weinigen uitverkoren waren om echt door te breken. Axel had er zelf ook niet veel zin in. Hij bleef liever bij zijn vriendjes van Visé.’
Een jaar later bekijkt het gezin de zaken opnieuw. ‘Standard kwam opnieuw aankloppen en toen dacht ik: een derde keer gaat de trein misschien niet passeren. Ik dacht ook: als ik Axel bij Visé laat blijven, gaat hij me dat later misschien verwijten. En dus zijn we naar Standard vertrokken. Zijn testwedstrijd was tegen Anderlecht. Hij scoorde en liet scoren. Standard liet hem direct tekenen.’
Destijds stond daar nog niet de luxueuze Académie van nu. Witsel trainde er nog op gravelveldjes. Op een dag zei hij tegen Thierry: ‘Papa, ik wil dáár ooit spelen, daar beneden.’ Daar beneden, dat was aan de voet van de weg die naar Sart-Tilman en het trainingscentrum leidde, met andere woorden: Sclessin… ‘Van de lichting geboren in 1989 zijn er drie jongens op het allerhoogste niveau terechtgekomen: Nacer Chadli, Mehdi Carcela en Axel. Dat is uitzonderlijk’, zegt Thierry. ‘Maar eerlijk waar: net voor ze prof werden, kon je echt nog niet zeggen dat zij beter waren dan de anderen. Er waren jongens die sneller liepen, anderen die technisch verfijnder waren. Maar die zijn allemaal een beetje gestagneerd, terwijl Nacer, Mehdi en Axel vooruitgang bleven maken. Axel is heel geleidelijk aan zijn vorming begonnen en is als een raket geëindigd.’
ROOTS IN MARTINIQUE
Thierry Witsel werkte vroeger in de bouw. Hij begon als handlanger en klom op tot ploegbaas. ‘Op mijn 35e ben ik een andere weg ingeslagen,’ zegt hij, ‘want ik zag me niet tot mijn 60e op een werf staan. Bovendien wilde ik meer beschikbaar zijn om mijn zoon naar het voetbal te brengen. Ik heb dus een opleiding van twee jaar gevolgd om leraar te worden.’ Vandaag geeft hij nog twee dagen per week tekenles. Hij combineert dat met de leiding over een bedrijf dat hij onlangs zelf oprichtte. Hij verhandelt ecologische producten voor de inrichting van gebouwen en stelt drie man tewerk. De naam van het bedrijf luidt ECOTAWSS. Zoek het niet te ver: Thierry-Axel-Whitney-Shirel-Sylvie… het hele gezin.
Het gesprek komt op het ingewikkelde familiale verleden van Thierry, die geboren is op het eiland Martinique: ‘Mijn vader liet ons in de steek, mama en mij. Ik heb hem nooit gekend. Ze begon dan te corresponderen met een Belg en we zijn naar hier gekomen toen ik acht was. Witsel is de naam van mijn adoptievader. Voordien droeg ik de naam van mijn mama: Rolle Toussaint. Ik weet niet eens of mijn biologische vader nog leeft. Als ik ooit terugkeer naar Martinique, ga ik misschien eens op onderzoek uit. Maar misschien ook niet. Het verleden is voorbij, dat is het leven… Ik beleef veel te veel plezier aan mijn kinderen om me bezig te houden met iemand die me nooit heeft willen kennen. Mijn oudste dochter is al eens naar Martinique geweest en heeft daar een tijdje geprobeerd om meer te weten te komen, maar ze is onverrichter zake teruggekeerd. Je moet weten dat er daar evenveel mensen rondlopen met de naam Rolle Toussaint als er hier Janssens of Peeters heten. Dat maakt het niet gemakkelijk…’ Axel is daar allemaal niet mee bezig. ‘Hij reist al zo veel. Naar Martinique trekken om er een spoor van zijn grootvader op te snorren, dat is niet echt een prioriteit voor hem.’
ALS EEN AMERIKAANSE STER
Thierry Witsel coachte gedurende een jaar of tien de jeugd van Standard, van de U8 tot de U17. Hij kreeg onder meer Junior Edmilson en Julien de Sart onder zijn hoede. Maar ook daar verlegde hij zijn prioriteiten voor zijn zoon: ‘Ik heb de Académie vaarwel gezegd toen Axel naar Benfica trok. Hij verhuisde op zijn eentje naar Portugal, dus had hij er nood aan dat ik hem geregeld ging bezoeken.’
Na Vottem ging het gezin in Rocourt wonen, in een huis waarvan er in alle kranten foto’s verschenen ten tijde van de somberste periode uit de carrière van Axel Witsel. Nadat hij met een horrortackle het been van Marcin Wasilewski brak, bekladden hooligans de gevel van het huis. ‘Achteraf bekeken kun je stellen dat mijn zoon door die affaire volwassen geworden is’, zegt Thierry. ‘Tijdens zijn schorsing heeft Guy Namurois met hem aan zijn fysiek gewerkt, heeft hij een cursus communicatie gevolgd en leerde hij zich beter uit te drukken. Hij heeft hard gewerkt en is rijper geworden. Hij heeft ook zijn echte vrienden van de rest kunnen onderscheiden.’
Axel heeft dus geleerd met de hypermediatisering om te gaan. ‘In de VS worden de grote filmsterren bijna 24 uur op 24 gevolgd door fotografen. De vraag bij het publiek is groot, de mensen willen weten wat die mensen doen van ’s ochtends tot ’s avonds. Ik vergelijk dat een beetje met hoe Axel leeft. De pers blijft graag bezig. Bij elke transferperiode bijvoorbeeld wordt er herhaald dat hij Rusland zeker zal verlaten. Het klopt dat hij graag in een bekendere competitie zou spelen, maar op dit moment is er geen sprake van dat hij bij Zenit weggaat. De ploeg heeft er net een stage in Qatar op zitten en nu zijn ze in Portugal. Axel gaat twee dagen bij de familie zijn en dan volgt er weer een andere stage in Spanje. De eerstkomende grote afspraak is het treffen met Benfica. Dat worden natuurlijk speciale wedstrijden voor hem. Hij is blij om terug te keren naar Lissabon, een stad waar hij dol op is. Hij heeft daar ook een spoor nagelaten. Logisch ook: een club spijst niet elke dag haar kas door een speler voor 40 miljoen te verkopen. En daarna komt de laatste rechte lijn in de Russische competitie. Over het EK praat hij nog helemaal niet. In zijn hoofd is dat nog veraf.’
DOOR PIERRE DANVOYE – FOTO’S BELGAIMAGE- ERIC LALMAND
‘Axel speelde op verschillende posities. Dat betekent meer potentiële concurrenten en dus minder vrienden.’ – THIERRY WITSEL
‘Axel is heel geleidelijk aan zijn vorming begonnen en is als een raket geëindigd.’ – THIERRY WITSEL
