Terwijl de modale burger zich in januari buigt over een mogelijke aankoop van een vuurkorf of flanellen lakens, start de op- en verkoop van spelers. De ene mag terug naar eigen huis en speelt tegen Manchester City in plaats van KV Oostende, de ander probeert zijn vertrek naar nieuwe Griekse oorden te forceren. Ook trainers nemen steeds meer het heft in eigen handen en halen het koekje van eigen deeg uit de kortetermijnoven van de voetbalclubs. Leko vertrekt naar China, Losada naar Amerika.
De stoelendans begon al vroeg in het seizoen. Frank Vercauteren wordt aan de kant gezet voor Vincent Kompany, Gent wisselt Jess Thorup in voor László Bölöni, die dan weer plaats moet maken voor eerst Wim De Decker en dan Hein Vanhaezebrouck. KRC Genk zet de Duitser Hannes Wolf aan de deur na een teleurstellende seizoensstart en verwelkomt heer Thorup. Alvast voor 39 dagen, want dan vertrekt de Deen terug naar eigen land om hoofdcoach te worden van FC Kopenhagen. John van den Brom kleurt blauw-wit. Ook in de onderste regionen van de tabel zet de trainerswals zich verder. RE Mouscron ontslaat hoofdcoach Fernando Da Cruz, STVV dan weer Kevin Muscat. Jorge Simão en Peter Maes zijn de nieuwe figuren op de wedstrijdvloer. Nu ook Mbaye Leye bij Standard en de jonge, ogenschijnlijk rustige maar zeer begeesterde, Will Still overneemt bij Beerschot, zijn we klaar voor de laatste dans.
Een causaal effect tussen een trainerswissel en de ploegprestatie blijkt niet zo eenduidig.
Het is geen nieuw of verrassend fenomeen, integendeel, het gebeurt met een soort van gemak waardoor de chronische onzekerheid van een coach als gebruikelijk onderdeel van de job wordt beschouwd. De prestaties zijn de belangrijkste factor, in combinatie met de verwachtingen en ambities van de club. Een 5 op 15 is onvoldoende voor een club als KRC Genk, Fernando Da Cruz mocht verder breien tot 3 op 27. Vervolgens komen we bij het menselijk kapitaal. De competenties, voetbalkennis, sociale vaardigheden en, niet te vergeten, de ervaring en het palmares van de coach. Het zit zo: hoe hoger het menselijke kapitaal, hoe minder snel de ontslagbrief volgt. Klinkt behoorlijk logisch tot dusver. Een competentere coach die goede prestaties neerzet met zijn/haar ploeg zal niet snel op het matje geroepen worden. De prijzenkast van Vercauteren, Van den Brom en de prestatie van Vanhaezebrouck met KAA Gent in 2015 laten weinig tot geen twijfel over hun competenties bestaan. Verder las ik in het lijstje van enkele onderzoekers dat coaches in eigen land langer mogen regeren, dat de leeftijd (hoe ouder hoe sneller de argwaan en het ontslag) en het al dan niet een gewezen topvoetballer zijn, mee deel uitmaken van ‘de levensduur’ van een coach. Coach in eigen land staat garant voor een betere communicatie met spelers van eigen bodem en bestuur, alsook een goede kennis over de competitie. Problematisch voor Ivan Leko, die dit wellicht moet oplossen met een puike Chinese prestatie, een meevaller voor Jess Thorup en zijn FC Kopenhagen. De 28-jarige Will Still kan op zijn beurt met zijn jeugdige verschijning en goede kennis over de Belgische competitie een gooi doen naar een lange ambtstermijn.
Kortom, de ene vertrekt, de andere komt. De ploegprestaties verbeteren, soms onmiddellijk zoals bij Mbaye Leye, soms geleidelijk zoals bij Vincent Kompany die zijn jonkies ondertussen in de buurt van play-off 1 laat voetballen en soms…helemaal niet. Een causaal effect tussen een trainerswissel en de ploegprestatie blijkt niet zo eenduidig, wat mij nog steeds achterlaat met het volgende vraagstuk: wanneer moet je als club de ontslagbrief voorbereiden? Na een 3 op 18 en een relatief goedkope ontslagpremie? Of dan toch maar wanneer de kleedkamer onrustig wordt en de reeds ouder wordende coach niet naar zijn wagen durft te gaan wegens joelende supporters, die deze ochtend in de krant de ‘vroegtijdig geschreven onrust’ van de journalist lazen? Het is een gewaagde dans, die van het trainerschap, en in heel wat gevallen relatief kort. Geniet ervan, beste Will, Ivan, Hernán, Mbaye en al de rest. Het is een vak apart en ik bewonder jullie passie voor het vak. En vergeet niet: hou maat! De column van Imke Courtois verschijnt tweewekelijks.
