Peter t'Kint
Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Een slechte start tegen Bulgarije legde de Belgische pijnpunten bloot en dwong de Rode Duivels meteen in de achtervolging.

Belgen en het EK, lijkt het dan weer niet te gaan lukken ? Tot 1984 was de aanwezigheid van de Rode Duivels op de Europese eindronde een vanzelfsprekendheid. België was een goeie subtopper, geregeld goed voor een uitschieter of een medaille. Brons in 1972 in eigen land na winst tegen Hongarije; kwartfinalist in 1976, toen een eindronde met slechts vier ploegen werd gehouden en België slechts door vice-wereldkampioen Nederland uit Belgrado werd gehouden; finalist in 1980 in Italië (soapster Pfaff liet na Polen niet na De Vlieger nog even te kapittelen, maar ging in die finale ook in de fout); en derde in groep 1 op de eindronde van 1984 in Frankrijk.

Daarna keerde het. Geen EK in 1988 : Ierland won groep 7, Bulgarije werd tweede, de Rode Duivels pas derde. Geen EK in 1992 : België werd in groep 5 opnieuw slechts derde, na winnaar Duitsland en Wales. En geen EK in 1996 : dubbel verlies van Denemarken en thuisverlies tegen Spanje gaven die twee ploegen de eindrondetickets in groep 2. Twee jaar geleden was België als organisator dan weer rechtstreeks geplaatst.

Constante in die laatste zwarte reeks : thuisverlies tegen de teams die zich later zouden plaatsen. Als dit een indicatie mag zijn, ziet het er voor de troepen van Aimé Anthuenis vrij donker uit, na het verlies zaterdag van Bulgarije. Alle waarschuwingen van de coach voor het countervoetbal van de ploeg van Krassimir Balakov ten spijt, liep het vernieuwde elftal onder aanvoering van Bart Goor al binnen het kwartier in het mes. Balverlies op het middenveld, een snelle counter langs de linkerkant, een center door de benen van Stijn Vreven en voor doel geen Van Buyten te zien bij Zoran Jankovic, die zijn brood nota bene in China verdient. Een opdoffer waar de Belgen zich niet meer van herstelden. Verdienstelijk aanvalsspel in de eerste helft, dat nog wel, maar resulterend in te weinig doelgevaar. Een verhaal van net niet, zoals het gros van de betrokkenen het achteraf zonder veel moeite toegaf, net geen goeie pas, net geen strafschop voor een fout op Goor, net geen kans. Net niet de zege verdiend, kortom.

Na de rust verwerd het spel al snel tot stapelvoetbal, met veel lange ballen, weinig druk en slechts twee kansen : een kopbal van een matig voetballende Wesley Sonck uit een vrije trap van een geleidelijk wegdeemsterende Walter Baseggio en een kans voor Bart Goor, nog net gered door de rug van de doelman. Toen had Bulgarije wel al lang zijn schaapjes op het droge, iets voorbij het uur had de kont van Yves Vanderhaeghe een vrije trap van de sterke Celticmiddenvelder Petrov voorbij De Vlieger doen afwijken. De keeper van Willem II, in de aanloop nogal vaak aan de blunder in Polen herinnerd, speelde een goeie partij, met in de slotfase nog een aantal moeilijke reddingen. Zoniet was de score nog hoger opgelopen. Zoals Degryse het in zijn nadagen op de Belgische velden vaak zo meesterlijk demonstreerde, profiteerde de Bulgaarse draaischijf Balakov immers leep van het gebrek aan agressie bij de Belgen om zijn stempel op de wedstrijd te drukken en het spel van zijn landgenoten te orchestreren.

Het experiment in Polen werd zaterdag doorgetrokken, vrij vroeg in de week maakte Aimé Anthuenis daar nog weinig geheimen van. Liep hij voor de start van de voorbereiding nog rond met de idee om alleen de twee vleugelbacks te vervangen, dan sneuvelde uiteindelijk – en dan nog vrij laat, vrijdag pas- alleen Didier Dheedene ten voordele van Peter Van der Heyden, offensief iets sterker. De automatismen van Anderlecht werden vervangen door die van het voorbije WK.

Logisch was geweest dat ook aan de andere kant werd voortgeborduurd op het goeie uit Japan, met het duo Jacky PeetersMbo Mpenza, maar dat deed de bondscoach dus niet. Hij koos voor Englebert-Vreven, een offensieve flankverdediger gekoppeld aan een lopende corrigerende middenvelder. De redenering was : niet te veel mensen voor de bal, het centrum goed dichthouden en op de flanken ruimte maken voor opkomende mensen om Sonck of Emile Mpenza met centers te bedienen. Dat lukte – ook ingegeven door de tegenvallende wedstrijdomstandigheden en de snelle achterstand – niet, zeker niet op rechts waar Vreven nog steeds te vaak bezig is met het individuele duel.

België-Bulgarije verliep volgens het slechtst denkbare scenario, met de zo gevreesde snelle achterstand en een gegroepeerd Bulgarije dat naar hartelust kon counteren. En dan krijg je de lacunes die de WK-selectie, meer ervaren maar in hetzelfde bedje ziek, ook al tegen Tunesië toonde. Te traag tempo, geen ruimte op de flank (toen niet voor Deflandre, nu niet voor Vreven, geen ruimte voor Emile Mpenza die alles nogal overhaast en ongecontroleerd deed, slecht inspelen van achteruit, iets waarvan de weer uitstekend positie kiezende Timmy Simons ook vindt dat het bij hemzelf beter moet en waarin blijkbaar ook Joos Valgaeren, zaterdag in de tribune, in de zwakke Schotse competitie ook weinig vooruitgang boekt. Het leverde allemaal net niet precieze ballen op, waar een matige Sonck allemaal niks mee kon aanvangen. Bovendien was (en is) er ook niemand die net achter de spitsen met een geniale flits de boel kan openbreken. Een Baseggio blijkt dan net als Johan Walem in Oita niet in staat om verrassing te brengen.

“Het is inderdaad zo dat we weinig kansen afdwongen”, analyseert Peter Van der Heyden, “een paar shots op goal slechts. Bij momenten hebben we goed gecombineerd, maar je mag ook niet verwachten dat je erdoor loopt als boter. Defensief waren zij vrij sterk, kort op de man, veel volk achter de bal, het was moeilijk voetballen. Kom je dan op achterstand, dan wordt het nog moeilijker. Volgens mij was net voor de rust de fout op Bart een strafschop waard. Krijgen we die, dan keert de wedstrijd misschien.”

Walem is niet meer beschikbaar en in Sven Vermant gelooft Anthuenis voorlopig niet. Twee keer werd de Schalkespeler, hoewel gescout, niet opgeroepen en voor zijn positie vallen eerder de namen Blondel en Buffel dan die van de gewezen Bruggeling. Even speelde de Lokeraar zelfs met de idee om Goor met een vrije rol centraal te bedenken, maar dat ziet de aanvoerder zelf minder zitten. Goor : “Of dat deze ploeg zou helpen, is moeilijk te zeggen, ik vind niet dat wij speciaal iemand moeten hebben achter de spitsen. Je kan ook goed voetbal brengen zonder die specifieke man. Dat hebben wij in Anderlecht lang genoeg gedaan.”

Maar toch, er scheelde iets aan de aansluiting naar voor, misschien niet toevallig kwam de beste kans van de Belgen er nadat Thijs het middenveld was komen versterken en Baseggio iets dieper aansloot bij Sonck en BobPeeters, die een rol van joker op het lijf geschreven lijkt. Goor : “Aansluiting, dat is iets anders. Mensen die infiltreren, die iets meer die afstanden moeten afleggen, daar kunnen we wel weg mee. Of ze dat ook doen, ligt bij de spelers zelf, dat karakter tonen en negentig minuten blijven lopen.” En ook aan de opdrachten die die spelers dan meekrijgen, zie het verweer van Baseggio.

Een terechte, maar gezien het vervangen van Van der Heyden vrij begrijpelijke constatering van Anthuenis was dat met het verstrijken van de tijd het flankenspel veel minder werd. Misschien was het vervangen van Van Buyten door Peeters eerder aangewezen dan de wissel van de linksachter. Simons : “Dat kan je zo zien, maar dan haal je wel lengte weg, hetgeen je op stilstaande fases kan helpen.” Goor : “Er werd in elk geval nog weinig over links gespeeld, al krijg ik nog wel een mooie kans. Die bal moet gewoon zitten en dan heb je nog elf minuten om gelijk te maken. De keeper had daar wat geluk, ik zag een gat onder hem, maar ik geloof dat hij nog net vallend met de rug de bal kan stoppen.” De eerste goal vond de aanvoerder dan weer, net zoals zijn trainer vermijdbaar. “Ja. Bal iets te makkelijk voorgegeven, maar wel ideaal, als verdediger kun je daar weinig aan doen.”

Conclusie ? De Vlieger: “Het verhaal van net niet. Hoge ballen in het strafschopgebied die net niet goed vielen, een strafschop die net erbuiten wordt gelegd. En achterin waren zij niet slecht, de ruimtes werden goed dicht gehouden, over de grond vonden we niet onmiddellijk de gaten. Op de flanken hadden we evenmin de ruimte, omdat ze daar goed dicht bij elkaar opgesteld stonden. En eens in balbezit kwamen ze er goed uit zodat ze zo aardig wat kansen bij elkaar wisten te voetballen.”

“Wie 2-2 speelt tegen Duitsland”, vond Goor, “is geen slechte ploeg. Ik vond ook onze eerste helft goed, de tweede bal was altijd voor ons. Na de rust was dat niet meer het geval. Dit is een klap, maar deze groep is sterk genoeg om terug te vechten. De volgende drie wedstrijden moet je nu winnen en dan ben je er weer bij. Ik denk dat deze groep met die druk omkan. Het enige wat misschien beter kan, is het karakter. Dat misten we. Als je achterkomt, moet je het karakter tonen om terug te vechten. Voor de rust hadden we nog vrij veel balbezit en bleven we verder voetballen, maar in de tweede helft verliep het in het begin niet zoals het zou moeten en verloren we te veel duels. Ieder moet voor zichzelf dat tandje meer steken. Tempo omhoog en meer agressie in de duels.”

De komende vier wedstrijden zijn nu allemaal uitmatchen, te beginnen met de verplaatsingen naar Andorra en Estland op 12 en 15 oktober, gevolgd door Kroatië op 29 maart en Bulgarije op 7 juni 2003. Robert Waseige was van plan om rechtstreeks vanuit Andorra naar Tallinn te vliegen, Aimé Anthuenis prefereert een tussenstop in België, zodat de spelers nog eens thuis kunnen maffen. Alleen blijkt van slapen nog weinig in huis te komen, als de terugkeer zoals nu gepland is, tegen vijf uur ’s ochtends zou gebeuren. Jan Peeters : “Wij hebben gevraagd om het aanvangsuur van de match in Andorra te vervroegen, maar tot dusver kregen we nog geen positief bericht. Wellicht wil hun televisiezender – en dat begrijp ik, niet meewerken aan zo’n scenario.”

Meer dan Andorra, lijkt Estland, dat 0-0 ging spelen in Osijek bij Kroatië, een sleutelwedstrijd. Winst daar moet, maar onder meer Nederland, dat er in de WK-aanloop naar Japan ook moest winnen om de kleine kans op kwalificatie voor de uitmatch in Dublin nog gaaf te houden, kan vertellen dat dat niet makkelijk is. Oranje won uiteindelijk wel met 2-3, maar tien minuten voor tijd stond het nog 2-1 voor Estland. Onder PaulVan Himst was het eind ’94 al na vier wedstrijden en twee nederlagen afgelopen. Hopelijk wacht Anthuenis geen gelijkaardig nachtmerriescenario.

door Peter T’Kint

‘Je kan ook goed voetbal brengen zonder een specifieke man achter de spitsen.’ (Bart Goor)

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content