In plaats van zijn ontslag kreeg Marc Brys bij Germinal Beerschot een nieuw contract. ‘Mijn drive is de mensen die me vertrouwen schonken niet te ontgoochelen.’

“Bij Beerschot is het moeilijk werken, want iedereen lijkt er principieel van uit te gaan dat de trainer de enige is die absoluut niets van voetbal kent.” Het is een uitspraak van Leon Nollet uit februari 1983. Een waar Marc Brys niet mee akkoord gaat, ook al is hij voor de aanhang van Germinal Beerschot de kop van Jut. Vorig jaar haalde hij met een beperkte kern die iedereen in degradatiegevaar verwachtte een onverhoopte zevende plaats. Nu wordt hij afgerekend op zijn voornemen om “beter te doen dan vorig jaar en de kloof met de subtop te verkleinen.” Met degradatiegevaar om de hoek wordt dat moeilijk.

Vorige week ging Brys met zijn team langlaufen in Trois Ponts om de druk uit de hoofden te halen. Veel gevallen, allemaal, lacht hij. Maar mentaal blijven Brys en co overeind. Een aangeslagen indruk maakt hij niet. Achter zijn bureau staat de opstelling van RC Genk, de tegenstander van vanavond. “Ik merk een grote gretigheid om de situatie waarin we onterecht verzeild zijn zo snel mogelijk recht te zetten.”

Als die gretigheid er tevoren was ge-weest, stonden jullie niet onderaan.

Marc Brys : “Als mijn spelers iets niet verweten kan worden, is het gebrek aan inzet. In maar weinig wedstrijden ontbrak die. Goed voetbal was het niet altijd, maar we waren wel altijd mentaal klaar.”

Wat moet je nu doen ?

“Anders voetballen, realistischer. Een voetballende aanpak leverde ondanks goeie prestaties veel te weinig rendement op. In degradatiestrijd moet je meer oorlog voeren. We moeten stoppen met dominant te voetballen.”

Je gaat counteren.

“De counter is niet ons wapen, daarvoor missen we pure snelheid voorin. We gaan meer werken op omschakeling. Wedstrijden worden beslist op scharniermomenten, merk je ook Europees.”

Het is niet de eerste keer dat je het tactische systeem bijstuurt.

“Ik denk niet dat wij een elftal hebben om constant van een eigen tactisch concept uit te gaan. Wie wel in België, behalve Club Brugge ? Een vast concept maakt je voor de tegenstander makkelijker te bespelen. Sef Vergoossen ging vorig jaar met Genk altijd van een rigide 4-4-2 uit. Op den duur was dat voor Genk meer een handicap dan een voordeel. Wij moeten de mogelijkheden zoeken die zich in een wedstrijd aanbieden.”

Hoe bedoel je ?

“De spelers hebben bij mij een flinke inbreng. Met nieuwjaar stelde ik ze voor de keuze : zij gingen voor meer aanvallend voetbal, om weer hoger druk te gaan zetten. Alleen leverde het te weinig op.”

Spelers mogen kiezen hoe ze voetballen ?

“Ik geef ze die vrijheid. Tijdens de week, niet tijdens de wedstrijd. Daar duld ik geen tegenspraak. Maar het zou gek zijn een team in een tactisch stramien te duwen waar het niet helemaal achterstaat. Elke wedstrijd vatten we aan met een consensus van iedereen. Ik stel iets voor, af en toe reageren zij tegen wat ik voorstel.”

Geef eens een voorbeeld wanneer ze niet akkoord gingen.

“Op Bergen. Ik wilde meer druk naar voren zetten, de spelers verkozen com-pacter te voetballen en de tegenstander op te wachten aan de rand van de zestien meter. Ze kregen gelijk : we wonnen die match met gesloten voetbal. Een slechte wedstrijd was het, maar tactisch heel sterk.”

Is om de paar weken omschakelen niet verwarrend voor spelers ?

“Binnen die flexibiliteit reik ik ze genoeg kapstokken aan waarop ze kunnen terugvallen. Daar dienen trainingen voor : om herkenbare situaties te creëren, voetballende oplossingen aan te bieden voor wanneer ze in stress-situaties terechtkomen. Voor dat raamwerk zorg ik.”

Hoe krijg je voetballers zo ver dat ze gaan meedenken ?

“Door ze op alle mogelijke manieren te stimuleren of te provoceren. Ik merk dat er steeds meer reageren. Dat betekent dat ze zich goed voelen.”

Hebben ze nog wel een trainer nodig ?

“Ik heb het voetbal niet uitgevonden, ik mis ervaring in eerste klasse en sta open voor goede raad. Waarom zou ik niet luisteren naar wie iets kan inbrengen ? Resultaat ? Er komt zelden een elftal op het veld dat niet achter het systeem staat. Maar eens een beslissing genomen, draag ik er de eindverantwoordelijkheid voor, ongeacht wiens aandeel het grootst was.”

Zo dek je je in tegen mogelijk protest van de spelers.

“Ik wil me niet indekken. Mijn uitgangspunt is dat je beter werkt als je werkgever je verantwoordelijkheid geeft om mee te denken. Als je niet gemotiveerd bent om te doen wat je gevraagd wordt, ga je die taak minder goed uitvoeren.”

Zou je dat ook bij Anderlecht kunnen ?

“Het zou jammer zijn als je dat daar niet kan, met zoveel kwaliteit. Die moeten toch kunnen meedenken over voetbal. Te weinig betrokkenheid in het elftal kan je opvangen, door te provoceren of te stimuleren.”

Maak je je zorgen over jullie huidige situatie ?

“Ik moet me elke dag zorgen maken. Ik stel alleen vast dat we op twintig minuten tegen Genk na op geen enkel moment in de competitie tactisch of conditioneel in de problemen kwamen. Eén keer maar verloren we met twee goals verschil. In veel verloren matchen waren wij dominant, op één scharniermoment na. Qua structuur en organisatie valt ons weinig te verwijten. Op geen enkel moment zag ik het niet meer zitten.”

De eindrangschikking liegt nooit. Een ploeg kan één of twee keer pech hebben, maar op het eind van de rit krijg je wat je verdient.

“Dat is uw mening. Ik geloof dat niet. Een eindklassement is niet altijd de vertaling van de sportieve kwaliteit van een groep. Wat heel zwaar aankwam, is dat wij die drie punten tegen Gent zo snel verloren.”

Met drie punten extra heb je er 23. Niet genoeg om aanspraak te maken op een zevende plaats, zoals je vooraf zei. Daar word je straks op afgerekend.

“Waarom zou ik spijt hebben van die uitspraak ? Ik sta daar nog achter omdat dat potentieel hier aanwezig is. In België is alles, op een beperkt aantal topploegen na, middenmoot. Charleroi en Gent hebben niet meer inhoud dan wij. Ik wist tevoren waar het schoentje zou nijpen. Vorig jaar scoorden we al moeilijk, vervolgens deden we nog eens spelers van de hand die samen goed waren voor 30 goals. Ik begrijp dat de supporters gefrustreerd zijn omdat mijn voorspelling op dit moment niet uitkomt. Ik wil zeer graag zo snel mogelijk het tegendeel bewijzen.”

Een trainer is maar te handhaven zo lang de spelers hem steunen.

“Ik ben blij dat alle twaalf bestuurders unaniem kozen om met mij door te gaan nadat ze bij de spelers merkten dat die met mij door wilden. Ik nodig u uit om onze trainingen te volgen en de beleving te meten. Als er nu onenigheid in het elftal sluipt, zou het er pas slecht uitzien. Maar ik bespeur een enorme gretigheid om aan te tonen dat we onterecht onderaan staan. Ook al weet ik dat de strijd tegen de degradatie tot de laatste speeldag zal duren. Vanaf nu primeren mentale kracht en strijdlust op het pure voetbal.”

Je hoort nu al dat het voetbal van Germinal Beerschot niets voorstelt.

“( Kijkt oprecht verbaasd.) Waarom krijg ik dan na de match altijd complimenten van mijn collega-trainers dat we zeer technisch voetballen ? Na nieuw-jaar maakten wij het spel, zorgden wij voor de hoogste balcirculatie, speelden we met drie spitsen. Voordien niet, omdat we daar nog niet klaar voor waren door blessures en gebrek aan automatismen. Dat we daarvan moeten afstappen is jammer en een stap terug, omdat ik merkte hoe goed spelers zich voelden in dat nieuwe systeem.”

De Brazilianen waren niet goed genoeg.

“Niet akkoord. Het Braziliaanse project is te snel afgeschoten. Die jongens hebben wel kwaliteiten, maar ze waren niet onmiddellijk rendabel terwijl ze precies gehaald werden om onmiddellijk te renderen. Daarvoor moest ook een aantal oudgedienden weg. Met een project op langere termijn haal je meer uit die Brazilianen, dat weet ik zeker. De kloof bij de aanpassing is groter dan ik ook zelf dacht. Luciano is hier zes jaar, pas nu is hij de beste keeper in België.”

Zeg jij.

“Absoluut. Gelukkig verschillen mensen af en toe van mening.”

In het begin was je bang dat je groep in twee zou vallen.

“Dat klopt. Daarom nam ik ook genoeg initiatieven, om dat te voorkomen.”

Bijvoorbeeld de Belgische spelers vragen om Portugees te leren.

“Waarom niet ?”

Waarom moeten wij ons altijd aanpassen ? Bij PSV leert Romario Nederlands.

” Romario was alleen. Bij ons komen er vijf ineens. Daar blind voor blijven en eisen dat die ineens Nederlands praten, is niet erg realistisch. Waarom zouden wij hen de eerste maanden geen signaal geven dat ze hier welkom zijn door te tonen dat wij inspanningen doen om hen te begrijpen ? Het doel was nooit dat de voertaal Portugees werd.”

Zit in de huidige kern meer talent dan vorig jaar ?

“Individueel wel, maar collectief niet. Omdat het door de taalbarrière moeilijker is om iets samen te smeden. Je kan moeilijk in iemands ziel kijken als je elkaars taal niet begrijpt.”

Is het dan niet beter met spelers van hier te werken ?

“Nu moet ik oppassen wat ik zeg. Als ze voorhanden zijn, moet je ze niet elders zoeken.”

Sommige jeugdspelers die via GBA bij Ajax in de kern raakten, zouden hier nooit hun kans gekregen hebben, wordt ge-zegd.

“Waar zitten ze nu, die bij Ajax hun kans kregen ? Hier zijn Dembele, Dickson en Messoudi doorgebroken. Als hoofdtrainer kijk ik niet naar leeftijd of afkomst, maar naar wie het meest geschikt is. Vorig jaar was dat elf wedstrijden lang de 17-jarige Dickson die als centrale middenvelder sterk presteerde. Toen we overschakelden naar een ander systeem, kwam er een ander. Draagt het bestuur me morgen op om met twintig jeugdspelers te werken, dan doe ik dat.”

Je bent een makkelijke trainer voor een bestuur. Je vraagt niets.

“Ik ken die verhalen ook, dat ik hier alleen werk omdat ik goedkoop ben. Hoe pretentieus zou het zijn om niet naar de mening te luisteren van twee clubleiders die in het verleden bewezen een neus voor voetbaltalent te hebben ? Als we samen zitten, geef ik mijn mening. Ik weet wat ik wil en kan bereiken als trainer.”

Wat wil je bereiken ?

“Ik wil carrière maken als voetbaltrainer, door iedereen met respect te behandelen. Als ik fouten maak, mogen ze me daarop wijzen. Ik sta open voor mensen met ervaring. De manier waarop meneer Verhaegen de laatste weken met mij omgaat, vind ik schitterend.”

Wat doet hij ?

“Hij geeft me het vertrouwen, de nodige rust waar je als jonge trainer op zoek naar bent. Hij houdt de druk weg. Er zijn andere voorbeelden van voorzitters die denken dat ze het voetbal hebben uitgevonden. Mij laten ze vrij. Als ik een vraag stel over voetbal, is er altijd een luisterend oor en expertise. Een belangrijke karaktertrek van me is loyaliteit. Dat is niet hetzelfde als monddood blijven, maar loyaal aan mijn werkgever ben en blijf ik altijd en overal.”

Hoe zeer erger je je als je hoort dat je Karel Snoeckx laat invallen omdat die verkocht moet worden ?

“( Oprecht verbaasd.) Daar wist ik niets van. Stond dat in de kranten ? Allez, zeg ! Ik luister naar iedereen die voetbal kent, maar de eindbeslissing ligt bij mij. Bij Berchem had ik een Ar-meense voorzitter, Cavatti, die geen tegenspraak gewend was. Na drie weken stelde hij me voor de keuze : het systeem aanpassen omdat het in de voorbereiding stroef draaide of ophoepelen. Maar als ik mezelf verloochen, moet ik nooit meer respect van iemand verwachten. Ik heb het systeem niet veranderd omdat ik erin geloofde. We werden er ook kampioen mee. Je moet in jezelf en je spelers geloven. Mijn werk is de spelers een raamwerk aanbieden waarop ze kunnen terugvallen om de factor toeval tot een minimum te beperken. Alles probeer ik onder controle te houden. Ik ben een controlefreak. Aanvallend moet er ruimte zijn voor creatieve spelers, maar als door de vorm van de dag die creativiteit er niet is, moet je op iets kunnen terugvallen.”

Sterkhouders als Daniel Cruz en Mario Cvitanovic tilden het elftal niet naar een hoger niveau.

” Cruz was nooit scherper dan de voorbije weken. Dat hij na een sterk competitiebegin een flinke terugval zou kennen, stond bijna wetenschappelijk vast na zo’n zware en lange blessure. Cvitanovic is een sterkhouder die op het verlanglijstje staat van iedere andere ploeg in België.”

Welke spelers heb jij al beter gemaakt ?

“Spelers maken zichzelf beter. Het zou zeer hautain zijn om mezelf die verdienste toe te wijzen.”

Wat breng jij eerste klasse bij ?

“Ik heb eerste klasse niets bij te brengen, ik moet Germinal Beerschot iets bijbrengen. Iedere dag, ieder moment moet ik me weer bewijzen, maar is dat slecht ? Het houdt me in ieder geval scherp.”

Op een dag is het hoofdstuk GBA afgelopen. Hoe zou je jezelf aanprijzen op de trainersmarkt ?

“Ik moet mezelf niet aanprijzen, ik heb niet de drang om mezelf in de etalage te plaatsen. Waarom moet ik mezelf belangrijker maken dan mijn club ? Bij Berchem werden we na november niet meer betaald. Vier aanbiedingen heb ik toen afgeslagen hoewel ik vanaf november geen frank meer betaald kreeg. Dat is loyaliteit. Als je aan iets begint, moet je dat afwerken. Dat duurt langer dan met een paar oneliners de media halen. Wie dat nodig heeft, doet maar. Mijn drive is die mensen die me vertrouwen schonken niet te ontgoochelen.”

Voel je niet de behoefte jezelf te verdedigen ?

“Nee. Omdat we na twee derde competitie nooit tactisch of conditioneel in de problemen kwamen, op die twintig minuten bij Genk na. Met een beetje meeval pakken we dit seizoen twintig punten meer.”

Daarom noemen ze je een slechte verliezer !

“Ik hoor dat ook. Maar we hebben die punten niet. Ik moet niet blijven zeuren dat we voldoende kwaliteit hebben om hoger te staan. Met twintig punten heb ik geen recht van spreken. Wie slagen krijgt, moet zwijgen en hard werken.”

Raakt de kritiek van de supporters je ?

“Natuurlijk. Een Antwerpenaar is erg vastgepind op succes, ik kan dat momenteel niet bieden. Daarom hebben ze het recht om zich af te reageren op mij. Ik hoop alleen dat ze hun frustratie niet op de spelers afreageren. Dat ze maar naar mij roepen. Ik moet dat kunnen doorstaan.”

door Geert Foutré

‘Loyaliteit is een belangrijke karaktertrek van mij.’

‘Ik laat mijn spelers mee kiezen hoe we spelen.’