Gokmanipulatie van voetbalwedstrijden een Belgisch probleem ? Welkom in de Nieuwe Wereld : de gokmaffia is overal. Aflevering 2 : ‘Het Bettarini-schandaal was de voorbode van wat we later in België hebben gezien.’
Reeds vóór de beruchte Sint-Truiden – La Louvière (1-3) van 29 oktober 2005, en dus lang voor de clubvoorzitters Roland Duchâtelet (Sint-Truiden) en Leo Theyskens (Lierse) juridische acties ondernamen, was het Belgische gerecht getipt over mogelijke wedstrijdfraude in de Jupiler League. September 2005 stapte Karl Dhont naar het gerecht met een lijst van wedstrijden waarop in Azië voor grof geld was gegokt. Abnormaal hoge inzetten verraden dat er met honderd procent zekerheid “iets aan de hand is”, is Dhonts stelling. Zo vaak zag hij het op den duur gebeuren, dat hij niet langer lijdzaam kon toezien.
Dhont, een 36-jarige West-Vlaming met seizoenskaarten bij Club Brugge, Lazio Roma en Chelsea, was een van de oprichters in 1997 van Mr. Bookmaker, een internetbedrijf voor sportweddenschappen (vandaag bekend als Unibet). Daar leerde hij Duchâtelet kennen, die kort na de oprichting toetrad tot de raad van bestuur. Het was met zijn informatie dat de voorzitter van Sint-Truiden het probleem vanaf november in de openbaarheid gooide. Een week na de beruchte Panorama-uitzending in februari 2006 trad Dhont met een interview in De Standaard uit de anonimiteit.
“Sportieve fraude is van alle tijden,” zegt hij twee maanden later, “maar 1998 was een scharnierjaar door de booming van de gamingmarkt. Azië heeft altijd op Europees voetbal gegokt, maar met de introductie van het internet is daar groot geld mee gepaard beginnen gaan. Tot 1998 kon je alleen op de grote competities spelen : de Serie A, La Liga, de Bundesliga, het Premiership en de Champions League. Nadien is Frankrijk erbij gekomen, vervolgens de Engelse tweede en derde klasse, de Schotse competitie en daarna de rest. Sinds december zelfs landen als Polen en Hongarije. Tegen low limits weliswaar, maar dan nog kun je voor meer geld spelen dan wat je in heel Europa samen op zo’n competitie zou kunnen spelen.”
De Belgische competitie, net als de Finse en de Oostenrijkse, zit pas voor het tweede volledige seizoen in het Aziatische aanbod. De introductie gebeurde halfweg het seizoen 2003/04. Dhont : “Op het einde van dat seizoen heb ik al de eerste verdachte wedstrijden gezien. Zowel in België, met Bergen-Club Brugge ( 0-9, nvdr), als in Oostenrijk. Sindsdien is het almaar erger geworden. De uitzending van Panorama heeft zoveel ophef veroorzaakt bij de grote Aziatische bookmakers, dat je ginder niemand meer moet bellen om voor groot geld op Belgisch voetbal te spelen. Het zit nog wel in het aanbod, maar de limieten liggen veel lager, dus ook de winsten.”
Klassieke gokkersfout
Dhont was met zijn tip aan het gerecht niet aan zijn proefstuk toe. Tweemaal eerder hielp hij een groot gokschandaal oplossen. Telkens in Italië, waar hij in mei 1998 vanuit Londen, waar hij werkte als bookmaker, naartoe was verhuisd. Zeven jaar lang was hij directeur sport van de SNAI, de Italiaanse staatsloterij. “Een gigantisch, beursgenoteerd bedrijf,” zegt hij, “dat per week 25 miljoen euro omzet draaide op het voetbal.”
Het eerste schandaal deed zich voor in de zomer van 2000. Dat was in de Italiaanse beker, in de fase waarin de schifting met de kleinere ploegen nog in poules gebeurt. Dhont : “Atalanta Bergamo was al zeker van groepswinst en speelde zijn laatste wedstrijd tegen Pistoiese, dat al was uitgeschakeld. Op die wedstrijd kwam normaal geld binnen, tot we op zaterdagmorgen, de dag van de wedstrijd, de ene na de andere bettingshop-eigenaar aan de lijn kregen. Nu eens had iemand 1000 euro gespeeld op 1-1, dan weer iemand 2000 euro op een gelijke stand aan de rust en na negentig minuten. De koersen gingen de hele tijd maar naar beneden, tot we doorhadden : het is zo geregeld. Ik verzeker je dat het om serieus wat poen ging : 1-1 stond koers 8. Dat wil zeggen : 1000 euro spelen, 8000 euro verdienen.”
De volgende ochtend reed Dhont direct naar het gokkantoor dat het hoogste bedrag moest uitbetalen. “Ik zeg die eigenaar : ‘Waarom ging uw lichtje niet branden toen hier ineens tien man met 1000 euro stond te zwaaien ?’ Omdat hij toch iedereen op camera had staan, was zijn antwoord. Dat is tegen de wet, maar uiteraard was ik zeer geïnteresseerd. Bleken ongeveer alle spelers van Pistoiese langs te zijn geweest : basisspelers, invallers, van de één zijn vader, van de ander zijn lief, … Vervolgens heb ik ook de bettingshops rond Bergamo gebeld om te weten wie er had gespeeld. Bleken het daar allemaal spelers van Atalanta te zijn geweest. We hebben een marechallo van de corruptie in Rome gebeld en die heeft dat allemaal uitgespit.”
De betrokken spelers werden veroordeeld tot boetes en sportieve schorsingen, maar in beroep vrijgesproken wegens procedurefouten. De camerabeelden zijn nooit gebruikt. Dhont : “Het ging maar om één wedstrijd, er zat geen maffia achter. De spelers waren gewoon samengekomen en hadden een afspraak gemaakt. Het probleem echter is altijd hetzelfde : mensen worden te inhalig. Anders zouden we het nooit gezien hebben. Het is de klassieke gokkersfout : nooit tevreden zijn, altijd overdrijven.”
‘Je gelooft het nooit’
Achter het tweede schandaal, uit 2004, zat wél (Italiaanse) maffia, zegt Dhont. Het staat bekend als het Bettarini-schandaal, genoemd naar Stefano Bettarini, speler van Sampdoria Genua. Twee jaar geleden nog even Italiaans international geweest, maar vooral populair door zijn huwelijk met Simona Ventura, een van Italiës excentriekste tv-presentatrices. Een droomkoppel voor de boekskes.
Dhont : “Het ging om een wijd vertakt systeem van sportieve fraude waarbij spelers en makelaars die elkaar kenden, elkaar per gsm en sms lieten weten wat hun ploeg die dag zou doen. Tot ze iedere week een wedstrijd of drie, vier hadden, waar ze dan allemaal op gingen gokken. Door onze gigantische database is dat echter beginnen opvallen. We hebben er onze oude Romeinse marechallo weer op gezet en men is het telefoonverkeer van al die spelers beginnen volgen. Zo is een heel systeem blootgelegd dat nog tien keer groter was dan we dachten : van spelers, makelaars en voorzitters die wedstrijden regelden, waar dan op gigantische schaal op werd gegokt. Zowel bij de SNAI als bij de concurrentie. Maar ook in Azië, door Italianen die de weg kenden naar die Aziatische sites. Alleen al in dat seizoen 2003/04 ging het om wel twintig of dertig wedstrijden, vaak ook met tweedeklassers.”
Het systeem viel op de klassieke manier in duigen. Dhont : “Hoe werkt zoiets ? Bettarini zegt tegen zijn beste vriend : ‘Sampdoria wint dit weekend, Cesena en Piacenza spelen gelijk. Speel het maar.’ Die gast doet dat en hij wint inderdaad. Hij vertelt het aan zijn broer, zijn oom, om het even wie, en die spelen er de volgende keer ook op. Op den duur wordt het netwerk te groot en weet iedereen het van mekaar. Het zou me niet verbazen als het in België ook zo is gegaan. Voetballers zijn verre van perfecte criminelen : ze hebben een grote bek, kunnen niet zwijgen en smijten met hun geld. Mardulier die in het casino van Breda gaat spelen : dat is typisch. Het zijn stomme dingen, maar ze komen altijd terug.”
Dit keer gingen de valsspelers niet vrijuit : zware straffen werden uitgesproken, die het einde van meer dan één carrière betekenden. Eén speler, van Modena, werd levenslang geschorst. Alleen feiten uit dat ene seizoen 2003/04 werden onder de loep genomen, maar, meent Dhont te weten : de fraude was al langer aan de gang. “Ik heb nadien een spelersmakelaar leren kennen die me zei dat hij het allemaal allang wist. Hij heeft me het hele verhaal gedaan, tot járen terug.”
Is Italië een probleemland ?
Karl Dhont : “Het begint altijd met sportieve fraude en in Italië komt dit ontzettend vaak voor, vooral op het einde van een seizoen. Vroeger wisten mensen niet dat je daarmee terechtkunt op een website en dat je met die informatie zomaar 20.000 euro kunt spelen. Nu wel. Dat leidt tot uitwassen.
“Als het Fiorentina-Empoli is en Fiorentina moet winnen om Europees te spelen terwijl Empoli er al uit ligt, dan zal die koers zo laag staan dat je misschien 10 of 12 procent kunt winnen op je inzet. In Europa spelen gokkers daar niet op, maar in Azië wel : daar veranderen ze gewoon de handicap. Bijvoorbeeld : Fiorentina moet dan minstens met twee doelpunten verschil winnen. Komt daar veel geld op, dan wordt dat : drie doelpunten. Want natuurlijk gaat Fiorentina winnen, de vraag is alleen : met hoeveel doelpunten ? Zo kun je blijven spelen. Dat heeft het voordeel dat je die wedstrijd effectief kunt aanbieden, maar het nadeel voor de bookmakers is dat als iemand het resultaat op voorhand kent, hij het ik-weet-niet-hoeveel-keer kan spelen.
“Hét voorbeeld van sportieve fraude dat ik heb meegemaakt, was Reggina-Milan op 17 juni 2001. Reggina moest winnen om in de Serie A te blijven, Milan was al kampioen. Ik kreeg telefoon van een spelersmakelaar : ‘Je gelooft het nooit,’ zegt hij, ‘maar Milan verliest dit weekend en Shevchenko scoort één keer zodat hij zeker topschutter wordt.’ Ik lachte hem uit, maar dan kwam die match : 0-1 Shevchenko, 1-1, en ten slotte 2-1 in de 94ste minuut ! Reggina was gered. Ik viel van mijn stoel. Diezelfde dag gaf Fiorentina thuis tegen Napoli de twee belachelijkste doelpunten uit de geschiedenis van het voetbal weg. Napoli zakte toch, maar Fiorentina had zich aan de deal gehouden. Die dag waren er zoveel wedstrijden geregeld, dat hij bij de SNAI nog altijd als ‘zwarte zondag’ bekendstaat.”
Toeval of niet : drie weken later won Milanvoorzitter en politicus Silvio Berlusconi voor de allereerste keer de verkiezingen in Reggio Calabria, de provincie in de punt van de laars van Italië waarvan Reggina de voetbalclub is.
Drie op een rij
Dhont : “Het Bettarini-schandaal was de voorbode van wat we later in België te zien hebben gekregen. Clubleiders in België verdedigen zich met te zeggen : ‘Maar Ye is nooit tot in onze bestuurskamer geraakt.’ Daar gaat het ook niet om natuurlijk. Hij moet toch geen bestuursleden omkopen ? Hij moet spélers omkopen. Waar het voor hem dus op aankomt, is dat hij op feestjes en recepties raakt, zodat hij gezien wordt met bestuursleden en dat spelers hem herkennen. Dat kan ik ook : binnen de maand ben ik ergens binnen, bij eender welke club, zelfs op Anderlecht. Ik bedoel maar : iederéén kan spelers omkopen. Daar hoef je echt geen crimineel voor te zijn. In Gent is er een café waar het altijd vol voetballers zit : van Gent, Anderlecht, Waregem, Cercle Brugge. Iedereen weet dat. In Brugge is een plek waar je zondagnacht tussen de spelers van Club en Cercle kan gaan zitten. Ik weet ook waar de spelers van KV Kortrijk uitgaan.”
Zheyun Ye ontmoette geregeld voetballers in Le Rosa, een club in hartje Brussel.
Dhont : “Dat is toch geen toeval ? Stel dat ik spelers wil omkopen, dan is het eerste wat ik doe naar dat café in Gent gaan. De ene speler ziet je babbelen met de andere speler : zo begint het. Niet vergeten ook dat voetballers van verschillende ploegen elkaar vaak veel beter kennen dan het grote publiek denkt. Vaak zijn ze zelfs closer met elkaar dan met hun eigen ploegmaats, bijvoorbeeld omdat ze dezelfde makelaar hebben.”
Zijn er u ooit zaken opgevallen in de Champions League ?
Dhont : “Dit seizoen ging het gerucht dat Bratislava zijn wedstrijd in Porto had verkocht. Er kwam erg veel geld op, maar nog voor de aftrap was ik redelijk gerustgesteld omdat ze mij vanuit Singapore hadden gezegd : lot of normal big punters, all betting the same thing. Verder heb ik nooit iets gehoord, tenzij die keer dat Milan bewust verloren zou hebben van Celta, toen Club Brugge en Ajax in dezelfde groep zaten, maar tastbaar bewijs heb ik daar niet van. In ieder geval heeft Milan drie jaar na mekaar op de laatste speeldag verloren : tegen Deportivo, Dortmund en Celta. Drie keer was het zelf al zeker van de eerste plaats, drie keer speelde het nog thuis en drie keer verloor het van een ploeg die moest winnen. Dat krijg je door het poulesysteem : je hebt op het eind te veel ploegen die om niks spelen. Het is vragen om problemen. Ik vind dat de UEFA daar paal en perk aan moet stellen. Het is verschrikkelijk dat een ploeg als Club Brugge eruit gaat omdat Milan niet meer probeert te winnen tegen Celta.”
Daarom is de wedstrijd nog niet verkocht.
Dhont : “Maar drie jaar op rij ? Ik heb daar zware twijfels bij. Trouwens, ook in Spanje heb je veel sportieve fraude. Osasuna, Athletic Bilbao, Racing Santander, Alavés en Real Sociedad : als het er niet meer toe doet, houden die Baskische ploegen mekaar erin. Dat is al zo sinds de jaren zeventig. Als Bilbao op de laatste speeldag moet winnen en het speelt tegen Sociedad dat de punten niet meer nodig heeft, dan wínt Bilbao. Iedereen weet dat. Ook de grote professionele gokkers, die dan blind op Bilbao gaan spelen. Is dit omkoping ? Wellicht niet : er is geen enkele speler benaderd die effectief cash geld ontvangt. Maar er is wel een cirkel van mensen die ervan uitgaan dat Bilbao wint en daar gigantisch veel geld mee verdienen. Opnieuw : het zijn de uitwassen.”
Is Engeland aangetast ?
Dhont : “Als je daar 400.000 pond zou inzetten op Chelsea-Liverpool, in een systeem van gokfraude, dan zou niemand het zien omdat op zulke wedstrijden sowieso al veel geld binnenkomt.
“Kijk, wie speelt er pakweg meer dan 5000 euro op Belgisch voetbal ? Een paar Belgen waarschijnlijk, een paar voetballers ook, enkele professionele gamblers, enkele bookmakers die risico’s willen afleggen, en de gokmaffia. Dat is alles. Maar wie speelt er op het Premiership ? Alle professionals van over de hele wereld, voetballers ook en kleine spelerkes zoals supporters. En dat niet alleen in Engeland en Europa, maar ook in heel het Verre Oosten. Ik ben ooit met een vriend zes weken door Vietnam getrokken. In Hanoi heb ik ’s morgens om drie uur in bars nog naar stomme matchen zitten kijken, met allemaal roepende en tierende mensen rond mij. Ga naar Cambodja : de mensen hebben er niks, de armoede is er enorm, maar ze zijn zot van gokken. Ik heb in een sportsbar in Bangkok gezeten, en dan mag het Newcastle tegen Charlton zijn : barstensvol ! Waar je ook komt : ze kijken naar Engels voetbal en ze kénnen de krachtsverhoudingen.
“Dus : mocht je 400.000 pond inzetten op Chelsea-Liverpool omdat die wedstrijd verkocht is, geen mens die het weet. Over tien jaar niet, over honderd jaar niet. Nooit. Maar is 400.000 pond genoeg om Liverpool of Chelsea om te kopen ? Neen.”
Slecht werk van Ye
Waarom eigenlijk is gokken op Aziatische websites zo aantrekkelijk ? De limieten liggen er veel hoger, er kan dus voor meer geld worden gespeeld én het kan anoniem. Voor de Aziatische bookmakers echter is dat niet zonder risico : twee van Aziës grootste gokbedrijven gingen recentelijk failliet aan omgekochte wedstrijden in Europa, onder meer ook in Finland.
Wat was er eigenlijk aan de hand in Finland ?
Dhont : “Wij hebben het allemaal over die 8-0 van Allianssi, maar daar is het niet mee begonnen. Meer zelfs : het was het éíndpunt. Het was al maanden bezig. Zo’n zootje was het – met Allianssi, maar ook Lahti en Kuopio – dat er al bookmakers waren die geen weddenschappen meer aanvaardden op Finse wedstrijden, maanden voor die Allianssimatch. Dat doen ze niet zomaar.”
Waar werd de fraude georganiseerd ?
Dhont : “In Azië, honderd procent zeker. Door Ye. Het zou me dan ook niet verbazen als dezelfde mensen als in België het gedaan zouden hebben. Dat was echt megageorganiseerde omkoping, identiek aan wat er in België gebeurde : met meerdere ploegen, in een heel slechte competitie, met slecht betaalde spelers en met clubs die het financieel moeilijk hebben. Op het laatst was het niet bepaald subtiel meer, maar klets-klets : elke week was er wel een wedstrijd. Tot die Allianssimatch, dat sloeg alles : als je een wedstrijd verkoopt, doe je dat toch zó niet ? Wie stuurt nu zijn keeper weg ? ( de keeper van Allianssi werd voor de eerste wedstrijd onder het Belgische duo Pister-Suray naar België gestuurd voor een zogezegde test bij La Louvière, nvdr).”
Waarom deden ze het toch, denkt u ?
Dhont : “Overdrijven. Denken : nu gaan we een gróte slag slaan. Hoe meer doelpunten, hoe meer geld, dus we sturen de keeper weg en kopen niet alleen een paar spelers om, maar zetten de anderen ook op de bank. Zo komt het allemaal uit natuurlijk. Na die match was het dan ook gedaan. Zo opvallend was het dat waarschijnlijk iedere andere speler die ermee te maken had, toen heeft gezegd : ik stop ermee, want dit komt naar buiten.
“Die gasten zijn echt verschrikkelijk dom geweest. Volgens mij was het de bedoeling om hier nog jaren mee door te gaan en door het verschuiven van spelers overal iemand te hebben, op de clubs uit de top 4 of top 5 na. Helaas voor hen zijn ze niet bepaald fijnzinnig te werk gegaan. In plaats van om de paar weken iets lonends te doen, was het op den duur elke week van dat met wel ergens een 7- of 8-0. Dat is hebzucht. Gemakzucht ook. En domheid. Ye is een loopjongen van de triades, de Chinese maffia : dat hebben ze mij verteld in Singapore. Ik vind dat Ye als vertegenwoordiger van eender welk kartel erg slecht werk heeft geleverd. Het was beenhouwersniveau.”
Zal dat kartel dat ook vinden ?
Dhont : “Dat denk ik wel. Ik hoop voor hem dat hij nog leeft. Ik heb mijn contacten in Singapore gevraagd hoe dat eigenlijk werkt, die triades. Dan willen ze wel iets kwijt, maar als hen ooit een journalist of politie dat komt vragen, zeggen ze, weten ze van niks. Die Aziatische bookmakers sluiten liever hun kantoor dan dat ze het aan de stok krijgen met die triades. En dat zijn dan múltimiljardairs : waar moeten die eigenlijk bang van zijn ? Maar zij zeggen mij : don’t go there ! Dan neem je dat beter ter harte, vind ik. Als dus iemand als Ye er zo’n potje van maakt, zou ik niet te graag in zijn schoenen staan.”
Kortom, voor het goed en wel begonnen was …
Dhont : “… hebben ze heel het systeem zelf ontregeld. Maar wie zegt dat het over twee jaar niet gewoon opnieuw begint in België ? Het enige wat die triades geleerd zullen hebben, is dat ze wat voorzichtiger moeten zijn. Beter honderd keer in tien jaar poen scheppen, dan zes keer in een maand.”
En wij dan, de voetballiefhebbers ?
Dhont : “Als ze het slim doen, zullen we het nooit zien.”
Volgende week : Griekenland en de UEFA Cup qualifiers, de beerputten van het Europese voetbal.
JAN HAUSPIE
