Acht jaar geleden besliste Christoph Daum zijn contract bij Club Brugge niet te verlengen.
Af en toe duikt hij nog eens in de media op. Dan mag hij bijvoorbeeld vertellen wat hij vindt van de Duitse trainers die in onze competitie aan de slag zijn. Of hij mag nog eens terugblikken op zijn periode bij Club Brugge en dat projecteren op de huidige stand van zaken.
Christoph Daum maakte in zijn korte passage bij Club Brugge (november 2011-mei 2012) indruk. Hij gaf bijvoorbeeld in het begin een lezing voor de leden van de algemene vergadering, onder meer over de manier waarop hij leiderschap en coaching zag. Tijdens zijn allereerste gesprek met Club Brugge verbaasde hij iedereen door een vragencatalogus boven te halen. Hij vroeg wat de club wilde bereiken en hoe ze te werk wilden gaan. Hij holde de eerste weken van vergadering naar vergadering, liet iedereen uitpraten en stelde telkens weer dezelfde vraag: wat stellen jullie jullie voor bij jullie job? Christoph Daum, een voorstander van open communicatie, vond dat de interne communicatiestructuren bij Club Brugge verbeterd moesten worden. Op de vraag wat er bij blauw-zwart moest veranderen, antwoordde hij: ‘Alles.’ Het viel hem op dat hij bij Club Brugge te maken had met door en door gemotiveerde mensen die openstonden voor andere ideeën.
Duidelijkheid was in alle opzichten het credo van Christoph Daum. Hij praatte graag over zijn ideeën, over zijn voetbalfilosofie waarvoor Rinus Michels hem voor een deel had geïnspireerd. ‘Verdedigen is aanvallen zonder bal’, zei hij bijvoorbeeld. Er werd hem aanvankelijk aangewreven met Club te defensief te voetballen, maar ook daar had hij een uitleg voor. Je kon nooit aanvallen zonder organisatie, degene die de bal verliest moet degene die de bal heroverde meteen onder druk zetten, je moet bij balverlies meteen de zone in het middenveld afsluiten. Dan pas kon je beginnen te pressen. Hij klonk als een docent.
Daum wilde het risico op fouten uitsluiten. In het voetbal ging het er ook om het aantal fouten te reduceren. Pas als de organisatie zo stond dat er achteraan zekerheid was en je een grote kans had de nul te houden, kon je aan het werk gaan. Zo legde Daum, een woordkunstenaar en niet toevallig een liefhebber van goed en beeldrijk geschreven boeken, het uit. Soms wilde hij in zijn beleving wel eens te ver gaan. In zijn periode bij Bayer Leverkusen bijvoorbeeld liet hij de spelers eerst over glasscherven en later op gloeiende kolen lopen om de mentale kracht te verhogen. Dan gebruikte hij graag een zin om die mentale weerbaarheid te accentueren: ‘Het hoofd is het derde been.’ Die boodschap kwam bij verschillende spelers aan. De Duitse international Michael Ballack bijvoorbeeld noemde Daum de beste trainer onder wie hij ooit had gewerkt. Omdat hij als een volleerd pedagoog en psycholoog spelers emotioneel kon bereiken. En omdat hij de eerste trainer was die begreep dat het verschil in het hoofd zat. Hoe je het best mentale vaardigheden kon trainen, is een vraag die Daum heel zijn carrière bezighield.
We hebben de Duitser verschillende keren geïnterviewd. Telkens weer viel zijn passie op. Als hij er zin in had, dan kon je hem niet stoppen. We herinneren ons een gesprek waarvoor er een uur was uitgetrokken. De toenmalige perschef zat erbij en ofschoon Daum enorm op dreef was, wilde hij het interview na precies een uur afbreken. Maar Daum snauwde hem af: ‘ Wir machen weiter. ‘ Heel uitgebreid praatte hij toen ook over een kwaadaardig melanoom dat destijds bij hem was ontdekt, de ergste huidziekte die je kan hebben. Daum legde zijn ziel bloot en zei in die periode tegen zichzelf dat alles in orde zou komen. De perschef vroeg achteraf of die passage wel in het verhaal moest. Daum vond van wel. Hij las het interview na en bracht er één wijziging aan: het stuk waarin hij over zijn kanker sprak en de manier waarop hij daarmee was omgegaan, breidde hij met twee zinnen uit. Daum, bij wie alles bij een toevallig onderzoek was ontdekt, wilde duidelijk maken dat mensen zich vanaf een bepaalde leeftijd preventief moesten laten onderzoeken en screenen.
