Dit weekend is het tien jaar geleden dat de gerechtelijke politie Ye Zheyun oppakte en meenam voor verhoor. Het zou de eerste en enige keer zijn dat de arm der wet de gokchinees in de ogen keek. Bij gebrek aan bewijs lieten ze hem ’s nachts weer vrij, waarna hij voorgoed verdween.

Zaterdag 29 oktober 2005. De wedstrijd tussen STVV en La Louvière is een halfuur ver wanneer Ye Zheyun, zijn chauffeur, een moeder en haar dochter plaatsnemen in de nieuwe zittribune tegenover het krakkemikkige ereterras van Stayen. Anderhalf uur later – de wedstrijd is geëindigd op 1-3 – laat Ye zich als een tevreden man terug naar Brussel rijden. In Le Rosa, een nachtclub nabij de Louizalaan, wordt het feest voortgezet. Ye is niet weg te slaan van het meisje. Terug in het hotel worden zijn avances explicieter, wat de moeder doet besluiten in te grijpen.

Zondag 30 oktober 2005. Het meisje en haar moeder doen aangifte bij de lokale politie. Anoniem, uit vrees voor represailles van Ye. Tot verbazing van de agenten doen zij een verhaal van vervalste voetbalwedstrijden, geheime betalingen en illegale gokwinsten uit de doeken. Van een klacht wegens seksuele agressie ziet het meisje af. Een vertrouwelijk verslag van het getuigenis vertrekt naar de procureur.

Maandag 31 oktober 2005. De procureur beslist het dossier door te spelen aan het federaal parket en een onderzoeksrechter te vorderen. Omdat Allerheiligen ook voor de gerechtelijke diensten een vrije dag is, gebeurt er een dag lang niets.

Woensdag 2 november 2005. Sport/Voetbalmagazine bericht over abnormaal hoge inzetten op STVV-La Louvière. ‘Bij Betfair, de grootste internetbookmaker, zou voor meer dan 600.000 euro zijn ingezet, veel meer dan op een gewone Belgische wedstrijd (gemiddeld 10.000 euro)’, aldus het artikel. ‘STVV was torenhoog favoriet, wat wie inzette op La Louvière van hoge winstuitkeringen verzekerde. Sommige bookmakers zouden de weddenschappen tijdens de wedstrijd zelfs hebben geschorst.’ Titel boven het stuk: ‘Vragen bij verrijzenis van La Louvière’, refererend aan de opvallende remonte van de Henegouwers onder hun nieuwe trainer Gilbert Bodart. Die middag ook gaat in Brussel het parket over tot de actie. In het Hilton Hotel treft het Ye, Olivier Suray en Pietro Allatta aan. Hun hotelkamers worden doorzocht en Ye en Suray voor verhoor meegenomen. Ye wordt ’s nachts weer vrijgelaten. Het zal de eerste en enige keer zijn dat de arm der wet hem in de ogen kijkt. De Chinees verdwijnt daarna voorgoed.

Dinsdag 8 november 2005. STVV-voorzitter Roland Duchâtelet verklaart in De Morgen dat hij de beelden van STVV-La Louvière heeft laten analyseren, individuele gesprekken heeft gevoerd met zijn spelers en hen een bijvoegsel bij hun contract heeft laten tekenen dat hen verbiedt op hun eigen wedstrijden te gokken.’s Anderendaags zegt hij in Het Belang van Limburg dat hij bij zijn terugkeer van een werkbezoek in Azië op het artikeltje in Sport/Voetbalmagazine was gewezen. Hij vertelt ook dat hij naar de gerechtelijke politie van Hasselt is gestapt nadat hij vernam dat er ook op Cercle-STVV van 5 november zwaar was gegokt. Duchâtelet zal vanaf dan met de regelmaat van een klok verdachte wedstrijden blijven noemen in de media.

BIG MONEY

De tip over het bizarre gokpatroon liep de ochtend na STVV-La Louvière per e-mail binnen bij Sport/Voetbalmagazine. Afzender: Christophe Boulaert, op dat ogenblik een mid-twintiger uit Ronse. ‘Ik had ook een paar kranten gemaild, maar zij reageerden niet. Of maar kort. Blijkbaar vonden zij het niet zo erg.’

Wat was je opgevallen?

CHRISTOPHE BOULAERT: ‘Betfair was in die tijd nog toegankelijk in België – nu niet meer: het kreeg geen licentie van de Kansspelcommissie – en ik waagde af en toe een gokje. Als je doorklikte naar een link, verscheen er een grafiek waarop je kon zien hoeveel geld er per wedstrijd werd ingezet. Voor een doordeweekse Belgische match was dat gemiddeld 10 à 20.000 euro. Voor een match met Anderlecht of Club Brugge soms eens 40 of 50.000 euro. Die bewuste avond zag ik STVV-La Louvière opeens tegen 300.000 euro gaan. En het bleef maar stijgen, tot net voor de aftrap. Bijna alle geld stond ook nog eens op een overwinning van La Louvière. Heel bizar! De directe aanleiding om naar die omzet te gaan kijken, was dat een Engelsman op het forum van Betfair schreef: BIG MONEY ON BELGIAN GAME, FIXED??? Toen La Louvière inderdaad ook won, dacht ik: dit kan toch niet pluis zijn? Ik kreeg het idee om de pers in te schakelen en het hen te laten uitzoeken. De rest is geschiedenis.’

Vier maanden voordien had Sport/Voetbalmagazine al over Ye Zheyun geschreven. Kende je dat verhaal?

BOULAERT: ‘Absoluut, ik was een abonnee. Ik ben die bewuste S/VM trouwens onlangs nog tegengekomen toen ik in mijn archieven snuisterde. Het toppunt van toeval was dat ik dat onderzoeksdossier enkele jaren later zelfs in mijn handen heb gehad. Ik werkte toen bij justitie op de griffie dienst overtuigingsstukken. Boeiende job. Wel jammer dat ik dat mapje niet heb gehouden!’ (lacht)

VLIEGTUIG HALEN

Terwijl Sport/Voetbalmagazine die woensdagochtend in de bussen valt, werkt Marc Piron zich in Brussel door het getuigenis van de moeder en haar minderjarige dochter. Het is de dag na Allerheiligen en de Federale Gerechtelijke Politie draait op een beperkte permanentie. Piron is als commissaris met dienst door de onderzoeksrechter belast met het onderzoek. Wat zich aankondigt als een rustige dag, draait helemaal anders uit.

Het getuigenis leest als een spannende misdaadroman. Ye heeft tegenover beide vrouwen lopen opscheppen over zijn goede contacten in België en zijn plannen om hier voetbalclubs over te nemen. In geuren en kleuren heeft hij hen verteld over spelers die hij betaalde om resultaten te beïnvloeden, zodat hij er veilig op kon gokken. Hij heeft concrete wedstrijden genoemd en openlijk over omkoperij gesproken. Veel hebben moeder en dochter er niet van begrepen, maar iets zegt hen dat ze in een slechte film zijn beland. Getriggerd door Ye’s handtastelijkheden stappen ze met hun verhaal naar de politie. Op voorwaarde dat hun identiteit niet wordt onthuld en Ye niet met hun verklaringen wordt geconfronteerd. Verder opzoekingswerk die ochtend door de federale recherche levert niets op.

Kort na de middag vertrekt een ploeg van zeven man naar het Hilton Hotel. Geen kleine equipe, op alles voorbereid, maar zonder veel hoop. De verwachting is dat de vogel lang gaan vliegen is. Niets blijkt minder waar. Ye zit nietsvermoedend in de lobby in het gezelschap van Pietro Allatta, Olivier Suray en zijn chauffeur. Allatta wordt meteen herkend: zijn verleden als koppelbaas leverde hem enkele jaren eerder een veroordeling op. Vluchten kan niet meer en Ye’s kamer wordt doorzocht. Een envelop met enkele duizenden euro cash geld wordt in beslag genomen, net als zijn laptop. Veel blijkt daar niet op te staan.

Ye en Suray worden voor verhoor meegenomen naar het kantoor. Allatta niet: hij moet een vliegtuig halen en kan een ticket voorleggen. Veelbetekenend is hoe hij plots alleen nog het Italiaans beheerst en geen woord Frans meer spreekt. In tegenstelling tot het gerucht dat hij altijd gewapend rondloopt, draagt hij geen wapen bij zich. Over Ye’s chauffeur zal later blijken dat het een zware jongen is, maar die zijn straf heeft uitgezeten. Hij speelt verder geen rol in het verhaal van de gokchinees.

TWEE UUR ‘S NACHTS

Uren duurt het vervolgens vooraleer Piron Ye op de rooster kan leggen. ‘Het kostte ons een halve dag om een tolk te vinden’, wil hij hierover tien jaar later slechts kwijt. ‘Ye sprak onvoldoende Frans en Engels, of deed toch alsof. Hij leek wel een marsmannetje waar je geen grip op kreeg.’

Ye – zo zal later ook tijdens het proces en uit onderzoek van enkele journalisten blijken – doet alsof hij niets begrijpt. Hij beweert slechts een zakenman te zijn met een fabriek in China, die hier probeert filialen op te richten. Het aangetroffen geld moest zogezegd dienen om een winkel in bontmantels te openen in Parijs. Onderzoek wijst uit dat hij inderdaad in Parijs is geweest. Maar een winkel? Ye overtuigt niet, maar zijn ondervragers staan machteloos. Van alles wat ze weten, de verhalen over omkoping en gokken, mogen ze niets gebruiken. Geen enkel spoor mag leiden naar de moeder en haar dochter. De enige vragen die ze hem mogen stellen, gaan over wat ze bij de huiszoeking in het Hilton hebben aangetroffen. Veel is dat niet.

Rond twee uur ’s nachts eindigt het verhoor. Bij gebrek aan elementen om hem aan te houden moet de politie Ye laten gaan. Ze zullen hem nooit terugzien. Veel wijzer heeft hij hen niet gemaakt.

INTERNE MACHTSSTRIJD

In januari 2006 wordt Piron onverwacht van het onderzoek gehaald. Pas terug uit Londen, waar hij bij Betfair cijfers is gaan ophalen over het gokken op Belgische wedstrijden, wordt hij verantwoordelijk gehouden voor lekken in de media. Ten onrechte, zo zal later na intern onderzoek tegen hem en een medewerker blijken. Volgens de media destijds zijn beiden het slachtoffer van een interne machtsstrijd. Na drie jaar wordt hun naam gezuiverd. Bewuste sabotage van het onderzoek heeft de commissaris er nooit achter vermoed. ‘Men had er mij van bij het begin op gewezen dat dit een mediagenieke zaak was, die veel jaloezie zou opwekken’, antwoordt Piron desgevraagd. ‘Er bestond onenigheid over de aanpak. De een richtte zich vooral op de spelers, de ander was gefocust op wat er op bestuursniveau gebeurde. Sommigen verkozen discreet tewerk te gaan, terwijl anderen liever met groot vertoon bij de bond binnenvielen. Dat zorgde voor spanningen.’

Vooral over de voetbalwereld zegt Piron grote ogen te hebben getrokken. Een wereld die hem nochtans niet vreemd was. Bij de Zwarte Duivels Oud-Heverlee zat hij enkele jaren in het bestuur, lang voor de fusie tot OHL, toen de club nog in provinciale speelde. ‘De kleinburgerlijkheid van de meeste bestuurders bij wie ik langs ben geweest, was verbijsterend. Hoeveel clubs hadden er geen signalen opgevangen dat er wat aan de hand was? En toch hebben ze het nooit aan de bond gemeld. Mijn indruk is dat iedereen het voor zich hield, omdat ze het geld van Ye goed konden gebruiken. Vanwaar dat geld komt, is dan de laatste vraag die ze zich stellen. Volgens mij heeft Ye al die clubs daarmee ook mooi tegen elkaar uitgespeeld.’

AUTO’S BOUWEN

Minder dan een week na het verhoor van Ye doorbreekt Roland Duchâtelet in Sint-Truiden als eerste clubleider de omerta. ‘Dat lijkt me heel normaal’, antwoordt hij tien jaar later per e-mail op de vraag naar zijn beweegredenen. ‘Het was ook duidelijk dat STVV getroffen was. Ik heb toen mijn broer gebeld, die bij de federale politie werkt. Hij heeft me gezegd waar ik het best melding kon doen.’

Hoe werd er op uw coming-out gereageerd?

ROLAND DUCHÂTELET: ‘Ik heb daar niet erg op gelet. Het voornaamste was dat Leo Theyskens, de sterke man van Lierse, me toen belde om te zeggen dat hij ook een en ander wist. Hij vroeg me om raad. We spraken ergens af en daarna heeft hij alles wat hij wist aan de onderzoekers verteld.’

Volgens Karl Dhont, de gamingexpert die later corruptiebestrijder werd bij de UEFA, was hij degene die u had gewaarschuwd dat er vreemde dingen gebeurden. Hij zou u hebben gezegd dat het ook in STVV-La Louvière fout was gelopen.

DUCHÂTELET: ‘Hij heeft me toen inderdaad gezegd dat er abnormaal was gewed. Hij noemde me ook de gespeelde bedragen en wat de normale bedragen waren. Ik herinner me niet meer precies over welke matchen het ging. Wel dat er geen twijfel mogelijk was.’

U kende Dhont van bij Mr Bookmaker. Hij was een van de oprichters in 1997, u trad er kort na de oprichting toe tot de raad van bestuur. U had 11 % van de aandelen, tot Mr Bookmaker begin 2005 werd verkocht aan Unibet.

DUCHÂTELET: ‘Ik wist niet dat hij ook oprichter was, maar het contact kwam inderdaad via Mr Bookmaker. Ik ben ook niet zeker of ik daar in de raad van bestuur zat. Ik ben wel naar enkele vergaderingen gegaan.’

U verklaarde destijds dat u en Guy Mangelschots de beelden van die bewuste STVV-La Louvière hadden herbekeken en niets abnormaals hadden kunnen vaststellen. Enkele weken later zei u in een interview met Sport/Voetbalmagazine dat u vooraf inlichtingen had gekregen over het gokgedrag van Gilbert Bodart. U zei ook dat u Dusan Belic de dag voor STVV-La Louvière apart had genomen met de boodschap dat hij moest oppassen.

DUCHÂTELET: ‘Waarschijnlijk heb ik Guy Mangelschots gevraagd om die beelden te herbekijken. Het kan best dat hij me heeft gezegd dat hij niets abnormaals zag, maar dat kan ik me niet herinneren. Over het gokgedrag van Gilbert Bodart had ik inderdaad info. Maar ik denk dat dit nadien was en niet vooraf: met name toen ik mij ben gaan informeren. Rond Dusan Belic hadden we al een zekere tijd verdenkingen. Zelf heb ik hem nooit apart genomen, maar het kan goed zijn dat ik dat aan Guy Mangelschots heb gevraagd. Als ik het mij goed herinner, heeft Guy op mijn vraag alle spelers individueel op de rooster gelegd na de tweede verdachte match.’

U zei toen ook dat u al argwanend was geworden na de tweede speeldag toen Belic blunderde tegen Lierse en STVV met 1-0 verloor. U wilde toen eigenlijk al Frank Boeckx of Simon Mignolet in doel zetten, maar uw coach Herman Vermeulen vond beiden nog te jong. U had dus lang vóór Allerheiligen 2005 al vermoedens dat er iets niet pluis was.

DUCHÂTELET: ‘Ik herinner me dat niet precies. Wat wel zeker is, is dat we al langer twijfels hadden rond Belic. Het heeft ons toen overigens veel geld gekost om hem te ontslaan. We konden immers niets bewijzen doordat dat onderzoek zo lang aansleepte. Het is schrijnend dat wij door de trage werking van het gerecht veel geld verloren hebben.’

In maart 2006 zei Herman Wijnants in De Standaard: ‘Ik kan je zeggen dat niet Leo Theyskens en Roland Duchâtelet in deze affaire de kat de bel hebben aangebonden. Er zijn al veel eerder mensen van de bond naar het gerecht gestapt.’ Weet u over wie hij het had?

DUCHÂTELET: ‘Nee, dat weet ik niet. Wellicht heeft hij niemand zonder bewijzen willen beschuldigen.’

Hoe kijkt u nu, tien jaar later, terug op die periode?

DUCHÂTELET: ‘Het onderzoek was een ramp. Als wij auto’s zouden bouwen zoals dat onderzoek is gevoerd, dan bereik je met die auto niet eens het einde van de straat. Dat onderzoek heeft de belastingbetaler heel veel geld gekost. Ondanks oorverdovende en verblindende bewijzen, zoals Laurent Denis die op televisie verklaarde dat hij 1 miljoen euro (sic) van Ye op zijn rekening had staan, heeft het zogoed als niets opgeleverd. Een ontwikkeld land waarvan het gerecht niet goed werkt, moet zich schamen.’

Uitgerekend deze maand is voor de correctionele rechtbank in Brussel het beroep in deze zaak behandeld. In december zal de rechter vonnissen. Vindt u het nog belangrijk dat er straffen worden uitgesproken, tien jaar na de feiten?

DUCHÂTELET: ‘Uiteraard is dat belangrijk. Toch als België de pretentie heeft een rechtsstaat te zijn. Maar ik vrees dat de grote vissen vrij zullen blijven rondzwemmen.’

DOOR JAN HAUSPIE – FOTO’S BELGAIMAGE

‘Als wij auto’s zouden bouwen zoals dat onderzoek is gevoerd, dan bereik je met die auto niet eens het einde van de straat.’ ROLAND DUCHÂTELET

‘We hadden al langer twijfels rond Dusan Belic. Het heeft ons toen veel geld gekost om hem te ontslaan.’ ROLAND DUCHÂTELET

‘Men had er mij van bij het begin op gewezen dat dit een mediagenieke zaak was, die veel jaloezie zou opwekken.’ MARC PIRON

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content