In mirakels gelooft hij niet, dus richt Georges Leekens de steven op Brazilië. ‘Ik zou graag Copacabana zien. Mijn spelers prikkel ik er ook mee.’ De weg naar Brazilië begint evenwel nu al, met etappes langs Kazachstan en Duitsland. Waarom gaan we straks niet naar het EK? De bondscoach legt uit.

G eorges Leekens (62) ontvangt ons in zijn bureau op de derde verdieping van het bondsgebouw. Hij heeft net de files naar Brussel getrotseerd, telefoon in de hand, om te overleggen met Francky Dury, de nieuwe technisch directeur. Iets wat Leekens zich ook wel een beetje voelt, maar what’s in a name? De dag dat hij zich tot één job beperkt, is dat het signaal dat hij is opgebrand. Op de agenda staat vandaag nog een meeting met sponsors, hij is bezig met pistes rond het nationaal centrum van Tubeke, filosofeert over een nieuw multifunctioneel stadion en dankt en passant U2, zodat er eindelijk een goeie grasmat ligt in het Koning Boudewijnstadion. Niet toevallig ontvangt hij op de derde verdieping. Naast hem resideren de CEO en de bondsvoorzitter. Leekens houdt van korte lijnen.

Deze week is hij nog een laatste keer aan de slag in de EK-kwalificaties. Vrijdag ontvangen de Rode Duivels Kazachstan, dinsdag trekken ze naar Duitsland, voor hun afsluiter. Ergens sluimert nog de hoop dat er straks alsnog een EK komt. Een hoopje, want de realist in Leekens weet dat er geen mirakels bestaan. “Daar geloof ik niet in. We zijn gaan kijken in Oekraïne en Polen, de optie is genomen, niks wordt aan het toeval overgelaten.” Maar zelf denkt hij al verder, richting 2014. Leekens: “Ik heb de spelers al geprikkeld. Copacabana, het strand, zouden jullie dat niet graag willen? Begin dan met vandaag. Kazachstan is een belangrijke eerste stap. En daarna Duitsland.”

Voor het gesprek begint, schuift teammanager Nicolas Cornu hem de recentste FIFA-ranking onder de neus. Voor de vorm bekijkt hij ze, maar de cijfers kent hij uit het hoofd. Wijst de curve aan: “Toen ik ben begonnen, stonden we op 67. Met de zege tegen Azerbeidzjan kwamen we op 35 en daarna was het even 37 en nu 34. Onze beste plaats van de laatste tien jaar.”

Hecht u daar belang aan?

Georges Leekens: “Belangrijker is wat ik zie en voel. Er is talent, maar dat zit in een groeiproces en zo’n proces gaat gepaard met groeipijnen. Maar mentaal is het voor een jonge groep belangrijk. Dat ze zien dat het vooruitgaat. Ze hebben nu ook transfers naar topploegen, ook dat is een evolutie. Psychologisch is ook belangrijk dat we een jaar niet meer verloren. De laatste keer was uit in Turkije, september 2010.

“In Duitsland kunnen we straks winnen. Pas op, Duitsland is beter, efficiënter. Ze spelen slecht in Bakoe, maar winnen 1-3. We moeten onszelf niet te hoog zetten, maar ook niet te laag. Duitsland is top, wij nog niet helemaal. Maar het is niet meer veraf. Ze gaan ons niet kunnen tegenhouden. Van de 67e plaats naar de 34e. Denk nu niet dat we bij de eerste drie gaan staan. Maar ik wil wel zo evolueren dat we elke wedstrijd kunnen winnen. Zelfs tegen Italië, Engeland of Frankrijk.”

Straks worden we nog wereldkampioen.

“Dat hoort u mij niet verklaren. We gaan ons eerst proberen te kwalificeren.”

U hebt de lijn die Dick Advocaat trok doorgetrokken?

“Hij heeft in de groep een beetje rechtlijnigheid gebracht, ik zou zot zijn om dat weg te gooien. Maar wij hebben toch positiever gecommuniceerd over het Belgische voetbal. Er is tien jaar geen belangstelling geweest, maar nu kan de nationale ploeg beter worden verkocht, want het publiek staat opnieuw achter ons. We hebben een omkadering gemaakt om u tegen te zeggen, omdat ik het chauvinisme wilde doen terugkeren. Daarnaast zijn de spelers een stuk professioneler geworden. Ze focussen zich nu volledig op de wedstrijden. De ontgoocheling van Bakoe zat zeer diep. Het is ooit anders geweest.”

Opvallend: uw spelers zijn zelfbewust. Wie in Bakoe wat kritiek op hen durfde te geven, werd direct terechtgewezen.

“Ze hebben persoonlijkheid. Belgen gaan niet meer uit van hun bescheidenheid. Omdat we ook een ander soort voetbal spelen, niet meer het afwachtende België zijn. Onze sterkte was mentaliteit en defensieve organisatie en van daaruit wachtend op een kans. Deze spelers willen het anders. Ze zijn ook beter opgeleid. Als ik vergelijk met vijftien jaar geleden, toen ik een eerste keer op deze stoel zat, is er toch veel veranderd. Jongeren krijgen rapper hun kans, er is meer geld beschikbaar. Ook voor opleiding. Kijk naar wat in Genk gebeurt, op Neerpede, op Sart-Tilman. De spelers zijn geëvolueerd qua mentaliteit, ze gaan sneller naar het buitenland. Ze weten het zelf als ze fouten maken. En tegelijk verdedigen ze zich ook tegen aanvallen van buitenaf. De manier waarop Vincent Kompany in Bakoe reageerde, vond ik er helemaal niet over. Voor mij was dat een teken dat wij weer een groep vormen.

“Het programma bij de start was moeilijk, nul op zes tegen Duitsland en Turkije. Misschien verdienden we meer, maar het was de realiteit. Bij de opmaak van de nieuwe kalender voor de WK-kwalificatie neem ik dat zeker mee. Wij zijn diesels, in augustus-september staan we er meestal nog niet. Dat is historisch gezien zo. We hebben ook redelijk wat blessures gehad in de as – Fellaini, Vermaelen, Defour, ik heb Simons terug moeten halen. Bovendien hebben we het resultaat op bepaalde momenten niet heilig gemaakt: thuis tegen Oostenrijk, in Azerbeidzjan en in Turkije, … Onze leepheid en volwassenheid was nog niet groot genoeg. Het mooie is dat al deze jonge mensen, waar wat negatief over gedaan wordt omdat jullie na tien jaar zonder resultaten er nu direct wel willen, graag naar de nationale ploeg komen. Ik wil dat zo houden. In hun contracten hebben ze de nationale ploeg niet nodig. Natuurlijk verdienen ze heel veel, maar het is hen gegund. Begrijp alleen dat het voor hen ook veel moeilijker is. Van die tien jaar in een diep dal zijn we naar een hoger niveau geklommen. Maar we hebben nog niet het evenwicht tussen de kwaliteit van het spel en het resultaat. De knop onmiddellijk omdraaien bij een voorsprong, dat kunnen we nog niet. Dat is de volgende fase.”

En die is: nu moeten de Rode Duivels naar Brazilië.

“Als iedereen top is, moeten we het kunnen halen in deze groep. Waarom staan Kroatië en Servië boven ons? Omdat zij in Zuid-Afrika zaten en wij niet. Ik hoop dat Kroatië, Servië en Macedonië een kleine broederstrijd uitvechten, en dat hun focus op mekaar is gericht. En dan gaan wij proberen zelf historie te schrijven. De jeugd wil niet meer over vroeger horen. Ik prikkel hen daar wel mee, of ze dat niet beu worden. De vraag is: gaan we straks voor het eindresultaat of beginnen we weer met ‘mijn beste positie is’ en ‘ik wil het liefst daar spelen’. Daar moeten ze bij mij niet mee afkomen.”

Paul van Himst

Hebben uw Duivels nu en dan geen last van gemakzucht?

“Neen. Ik heb de indruk dat ze soms iets te veel willen. Op internationaal niveau betaal je de dingen cash. En dus zal nu eens de ene spelen en een andere keer een ander. Jeugd is straks ook geen excuus meer. We hebben een jaar hard gewerkt, de trein is op de rails. Qua mentaliteit zit het goed, we zitten met een groep van grosso modo 27 spelers die de laatste tijd niet meer zo veel is vernieuwd, al laten we wel de poort open. Zoals voor Dries Mertens, die de weg der geleidelijkheid bewandelde. Eden Hazard deed het anders. Vincent heeft altijd de potentie gehad, maar heeft van het ene jaar op het andere verantwoordelijkheid genomen. Dat vraag ik nu ook van Eden. Het gaat om meer dan een hamburger. Internationaal niveau of niveau nationale ploeg is nog altijd iets anders dan nationaal, dat moeten de spelers inzien. Soms moeten spelers ook weleens door een dal. Kompany heeft dat meegemaakt, door zijn blessure in Hamburg. Axel Witsel door de affaire. Maar kijk waar die nu staat. Witsel is in die periode in België gebleven en niet gaan lopen. Dat vond ik heel sterk. En uiteindelijk heeft hij de knop omgedraaid en is hij geen balveroveraar meer, maar de man met ideeën en mooie bewegingen. De Van Himstbeweging!”

U lijkt op korte termijn alleen Timmy Simons te moeten vervangen. Kan dat door Steven Defour?

“Timmy gaat geen vijf jaar meer mee, maar ik gooi niemand weg die rendement brengt. Steven zie ik ook niet in een rol als verdedigende middenvelder, wel in die van tweede. Ik wil dat hij iets hoger speelt. Anders is de afstand naar doel veel te groot. Als Witsel altijd moet komen vanop veertig, vijftig meter, is dat onmogelijk. Fellaini heeft andere capaciteiten, is sterk in de lucht, kan aan de tweede paal komen, maar is niet de doelschutter die Witsel is. Straks krijgen we positieve concurrentie. Aan de buitenkanten ook: Hazard, Chadli, Dembélé, die ook lang onbeschikbaar was, Mertens, El Ghanassy, De Bruyne, … We hebben tien jaar geen buitenspelers gehad, en zie nu. Nu zal het probleem zijn: dé spits. Een spits die niet scoort.” ( lacht)

Die staat onder druk omdat uw buitenspelers niet scoren. Uw ploeg had veel kansen maar werkte niet goed af.

“Daarom zeg ik ook dat het in dit systeem niet voldoende is om alleen creativiteit te hebben. Die mensen, links en rechts, moeten scoren. We zoeken het scorend vermogen niet bij de spits. Voor ons is het belangrijk dat die man ruimte creëert. De spits als bliksemafleider. Daarom ben ik ook blij dat Dries en Eden de laatste maanden beginnen te scoren, net als Chadli dat kan en Witsel. Misschien wat laat voor deze campagne, maar ze maken die evolutie door. Lukaku moet niet scoren. Niet vergeten van waar die jongen komt. Ook hij heeft het lichamelijk en mentaal niet makkelijk gehad en hij heeft nog een groot aantal stappen te zetten. Je mag Romelu nu niet vergelijken met DiegoForlán of David Villa. Of MiroslavKlose, één goal op twee interlands. Als we dat doen, maken we een grote fout. Ik als coach, jullie als journalisten. Beoordeel hem op zijn kwaliteiten. Naar de bal toe is hij iets minder, dat weten we. In de rug gaan van verdedigers kan hij wel, als hij echt top is en vertrouwen heeft. Soms wordt door omstandigheden een spits aan zijn lot overgelaten, maar dan mag hij zijn vertrouwen niet verliezen. Op een gegeven moment krijg je toch weer greep op de wedstrijd en creëer je meer open doelkansen. Analisten kunnen zeggen dat één spits te weinig is, maar zij maken niet de analyse die ik net maakte.”

1000 kilo

Hoe vervelend is het om de hele wereld op uw kop te krijgen als u Eden Hazard na een aantal incidenten publiekelijk terechtwijst?

“Eerst en vooral ben ik er niet om publiekelijk terecht te wijzen, dat begint met een verhaal tussen speler en trainer. Ten tweede: Eden is twintig, Speler van het Jaar in Frankrijk, hij kwam veel in de picture, … De druk op hem werd groot. Ik zag wat er aan het gebeuren was, die jongen ging mee in de roes. Een goeie voetballer, anders ga ik hem geen tweede kans geven. Dat ik na het incident niet direct reageerde, blijf ik terecht vinden, anders krijg je van die situaties … Die wedstrijd tegen Turkije was geen cadeau, daar is hij gestart met 1000 kilo op zijn rug. Iedereen verwachtte van hem de laatste pass én goals. Hij was ontgoocheld in zijn eigen prestatie, zo simpel was het. Moet ik dat dan nog een keer benadrukken?

“Wat ik van Eden eis, is dat hij zijn verantwoordelijkheid neemt. Mijn spelers zijn ambassadeurs voor onze jeugd. Zo heb ik Witsel op Cercle Brugge terechtgewezen toen hij na een rode kaart bewegingen maakte naar het publiek. Dat past niet bij een international. Ik was er en riep hem direct bij me. Hij gaf me gelijk. Tegen Eden heb ik bij zijn vervanging tegen de Verenigde Staten gezegd: na de match gaan we een hamburgertje eten, hé. Als je verantwoordelijkheid hebt genomen, moet je ook grapjes kunnen maken over het verleden.”

Heeft hij zich zoals Witsel geëxcuseerd?

“Voor mij moet hij geen sorry zeggen en wat hij tegen mij zegt, is niet voor publicatie vatbaar. Ik heb gezegd wat mijn eisen zijn en voor Eden zullen die altijd iets hoger liggen. Net als dat het geval is voor Simons, Kompany, Vermaelen of Fellaini. Wij hebben top nodig. Onze spelers ontwikkelen zich redelijk goed, vind ik, maar de volgende stap zal zijn: Engeland, Spanje.

“Wat ThibautCourtois bij Atlético Madrid doet, is eigenlijk onvoorstelbaar: hij wordt daar eerste doelman na één seizoen Genk. Hadden wij geen keepersprobleem voor we aan de campagne begonnen? Zie nu. Centraal heb ik zes, zeven, acht spelers, daar moeten we keuzes maken en zullen sommigen niet op hun ideale positie spelen.”

U hebt er geen problemen mee om achterin met vier ‘centrale’ verdedigers te spelen?

“Neen, op voorwaarde dat ze op het juiste moment bijsluiten en druk naar voren plaatsen. Ze mogen niet achteruit verdedigen. We moeten de druk hoog houden. Verdedigend is dat moeilijker, dat weet ik, met ruimte in de rug spelen. Vandaar de beslissing om tegen Turkije Nicolas Lombaerts te laten starten en niet Daniel Van Buyten, omdat die het met ruimte in de rug iets moeilijker heeft. Maar in gesloten wedstrijden kan ik Daniel goed gebruiken, ook vanwege zijn kracht op spelhervattingen.”

Anderlecht

In Nederland kunnen ze niet verdedigen, zegt Bertrand Crasson. Dus moet u daar geen verdedigers gaan zoeken.

” Bertrand heb ik in 1998 in Parijs nog in de eerste helft moeten vervangen, tijdens België-Nederland. EricDeflandre is toen ingevallen, nadat Marc Overmars al twintig keer voorbij was geflitst. Als je je dag niet hebt … Verdedigen met een over-mijn-lijkmentaliteit, dat is Italiaans. Bertrand voetbalde er, hij kent dat. Toby Alderweireld heeft bij ons fantastisch goeie wedstrijden gespeeld. Soms had hij wel de neiging om achteruit te verdedigen, dat moet eruit. Twee jaar geleden verloren we van Kroatië door achteruit te verdedigen, die les moeten we straks misschien nog een keer aanhalen. Anderzijds heeft Bertrand gelijk. In Nederland vergeten ze inderdaad soms wat te verdedigen. PSV-Ajax was op dat vlak niet goed. Toby had in Bakoe misschien ook het idee dat hij meer moest meekomen. Maar op het einde telt het resultaat, dan moet een links- of rechtsachter niet meer oprukken. En als je ziet dat er wat frivoliteit en concentratieverlies is op het middenveld, al tien minuten lang, moet je extra opletten. Blijf bescheiden, zeg ik dan, speel het spelletje om het resultaat, niet om het spelletje. Tenzij het 0-3 is. Analisten zullen wel zeggen waar de fout ligt, maar meestal ligt die twee, drie fases eerder.”

Is een kwalificatie voor Brazilië de kroon op uw werk als trainer?

“Op mijn eindpunt staat geen leeftijd. Ik zou graag Copacabana zien. Ik heb in het voorjaar wat interesse gevoeld van andere, warmere landen, waar de aanbieding financieel zeer aantrekkelijk was. Op Anderlecht is mijn naam gevallen, dat weet ik ook. Dat heb ik allemaal afgehouden. Terecht, want er staan ons nog mooie tijden te wachten. Een heel aantal problemen is weg doordat onze internationals belangrijker worden in hun elftal. Ze zijn niet langer 24e, 22e of 16e man. Toen ik vroeger bondscoach was, heb ik het anders gekend. Je kan daar op zijn Belgisch tevreden over zijn of zeggen: we staan op de ranking niet eerste, er is nog werk te doen. Met die instelling komen de jongens ook, vind ik.”

DOOR PETER T’KINT

“Bij zijn vervanging tegen de Verenigde Staten heb ik tegen Eden gezegd: na de match gaan we een hamburgertje eten, hé.”

“Witsel is na de affaire in België gebleven en niet gaan lopen. Dat vond ik heel sterk.”

“Wat Thibaut Courtois in Spanje doet, is onvoorstelbaar.”