Zo snel als hij aanvankelijk doorheen zijn carrière raasde, zo abrupt kwam Junior Malanda’s leven vorige zaterdag tot stilstand op een Duitse autosnelweg. Of hoe onberekende risico’s zelfs een granieten lijf en een peperkoeken hart kunnen breken.

Of hij voor de fotosessie in blote torso een paar keer wilde pompen, vroeg onze fotograaf. “Dat zet de spieren in werking en accentueert ze beter.” Geen probleem voor Junior Malanda: hij ontblootte zijn indrukwekkende borstkas en begon aan een reeks razendsnelle push-ups, zonder ook maar even naar adem te happen. Tot de fotograaf aan de handrem trok: “Ja, ’t is goed hoor.” Sterke Junior lachte: “Ik kan zeker tot honderd gaan.”

Even makkelijk als het pompen ging daarna ook het poseren de Belg van Congolese afkomst wonderwel af. Alsof hij al jaren de kost als posterboy verdiende, spande hij de buikspieren op, toverde hij een killersblik op het gelaat en bleef hij onbeweeglijk in de camera turen wanneer er koud water op zijn blote bast gegooid werd. “Fotogeniek, hé”, merkten we op. “Met zó’n lichaam zou ik dat óók zijn”, grapte de fotograaf toen hij het eindresultaat op zijn display toonde. “Kunt u een paar foto’s naar mij mailen?”, vroeg Malanda, zichtbaar trots met zijn debuut als ‘model’.

Het was begin april 2013. Zulte Waregem had zich als tweede geplaatst voor play-off 1 en zou enkele weken later nipt naast de titel grijpen. Een van de bezielers van die historische campagne: de pas achttienjarige Malanda, die niet alleen voor de lens, maar ook op het veld een flitsend debuut had gemaakt. Met dank aan onder meer zijn granieten lichaam, waardoor hij al van bij de jeugd ‘de beer’ als bijnaam kreeg. “Geen teddybeer. Een échte beer”, beklemtoonde de jonge Belg in een interview waarin hij zonder verpinken zei dat hij in de Jupiler League voor slechts één speler fysiek het hoofd had moeten buigen: “Ryan Donk. Alleen hij heeft nóg meer power.”

Kans bij Zulte Waregem

Het typeerde Malanda: zelfbewust en razend ambitieus om zo snel mogelijk de voetbalhemel te bestormen. En dat ging snel: als kleine Brusselse ket in het zog van zijn drie oudere broers en samen met buurjongens Michy Batshuayi, Julien Vercauteren en Ziguy Badibanga beginnen te voetballen in het Parc Pirsoul van Sint-Agatha-Berchem en via Berchem, Ganshoren, Jette en FC Brussels op zijn elfde bij Anderlecht beland. Junior mag zich in het Astridpark als ballenraper vergapen aan Champions Leaguevoetbal, maakt deel uit van een team met toptalenten als Adnan Januzaj, Jordan Lukaku en Davy Roef, maar trekt na twee jaar op zijn dertiende naar het opleidingscentrum van Lille OSC.

Bij de Franse eersteklasser verschijnt de Belgische jeugdinternational op de radar van Toon Mertens, hoofdscout bij Zulte Waregem. Wanneer CEO Patrick Decuyper hem in juli 2012 belt met de melding dat hij – na een tip van makelaar John Bico – een zekere Malanda kan binnenhalen, is Mertens resoluut: “Stap nú in de auto en leg hem meteen vast.” Normaal is een dergelijk talent te duur voor Zulte Waregem, maar Lille heeft nagelaten om de zeventienjarige Belg tijdig een profcontract aan te bieden – het wilde hem alleen uitlenen aan Moeskroen. Niet naar de zin van vader Bernard Malanda die, verleid door het uitzicht op speelkansen, ingaat op het voorstel van Decuyper: zijn zoon krijgt bij Zulte Waregem een minimumcontract van 1200 euro.

Al op zijn eerste training maken Malanda’s nieuwe ploegmaats kennis met het tienkamperslijf – 1m81, 90 kilo spieren – van de Brusselaar. “Alsof ik tegen een bus botste”, lacht linksback Brian Hamalainen. Ook de kinesisten blazen: “Juniors dijspieren masseren is een training op zich.” Coach Francky Dury is nog meer onder de indruk van Malanda’s positiespel. Terwijl hij oorspronkelijk gehaald werd als doublure voor rechtsachter Davy De fauw, schuift Dury hem door naar het middenveld. Na een tegenvallend debuut op de vierde speeldag tegen KV Kortrijk – een te nerveuze Malanda wordt aan de rust vervangen – verovert hij midden september op OH Leuven een vaste stek in de basiself. Het is ook de match waarin ene Thorgan Hazard voor het eerst zijn fluwelen techniek tentoonspreidt. Twee speeldagen later, op Lierse, koppelt Dury zijn granietblok aan loopwonder Jonathan Delaplace. Een meesterzet: het complementaire duo op het middenveld is de lijm van Essevees raid richting top van het klassement.

Vroeg volwassen

Onder de vleugels van vaderfiguur Dury, aan de zijde van boezemvrienden als Thorgan Hazard en Bryan Verboom en in het warme nest van een gastgezin bloeit Malanda helemaal open. De tiener geeft blijk van een grote volwassenheid, hem ingelepeld door de opvoeding van zijn (strenge) vader en tijdens zijn opleiding in Lille, waar mentaliteit heel sterk beklemtoond werd. Dury: “Klagen deed Junior nooit: je zag hem als eerste een zak ballen of een rondslingerend shirt van het veld nemen. Ook in de kleedkamer zorgde hij voor een positieve noot en probeerde hij met de Vlamingen Nederlands te spreken. Een volgzame, hardwerkende, respectvolle en beleefde jongen.”

Dat zien ook journalisten telkens als Malanda de perszaal binnenkomt, iedereen een voor een de hand schudt en met monsieur begroet. Niet toevallig heeft de tiener ook ex-Chelseaster Michael Essien als idool. “Om zijn kwaliteiten als voetballer, maar vooral omdat hij zich naast het veld heel bescheiden opstelt en een leider is”, aldus Malanda, zelf ook kapitein bij de nationale jeugdselecties. Een jonge voetballer die dieper kijkt dan de oppervlakte, zo blijkt uit een interview: “Ik ontdek graag nieuwe culturen en vind het leuk om bij te leren over hoe mensen elders leven. Zo was ik al in Servië. Je wordt daar geconfronteerd met een kloof tussen arm en rijk. Dat zet aan het denken. Niet iedereen heeft evenveel geluk…”

Het geluk dat hem wél toebedeeld is, wakkert Malanda’s aangeboren winnaarsmentaliteit aan. Filip Beyaert, revalidatietrainer bij Zulte Waregem, herinnert zich nog hoe hij met de geblesseerde tiener ging fietsen, in een afdaling op kousenvoeten wegglipte en Malanda zich de ziel uit het lijf reed om hem op een brug – de fictieve finish – in extremis voorbij te steken. Want, bekende de belofte-international later in dit magazine: “Ik ben een héél slechte verliezer. Na een nederlaag laat je me beter met rust. Vaak krijg ik geen hap door mijn keel en word ik overmand door gevoelens van zelfverwijt, zelfs haat. Ja, háát. Ten opzichte van mezelf, mijn tegenstanders… Als voetballer een kwaliteit – zelfs op training wil ik élk partijtje winnen -, maar als mens moet ik misschien iets gematigder reageren.”

Geen droomtransfer

Boos reageren doet Junior Malanda als hij in januari 2013 – na amper vier maanden als basisspeler in de Jupiler League – een droomtransfer naar Fulham ziet uiteenspatten. Op een lucratief bod van de Premier Leagueclub (twee miljoen euro plus bonussen) wil CEO Patrick Decuyper niet ingaan. Hij schermt met een voorstel namens Udinese dat 2,7 miljoen euro zou betalen, waarvan uiteindelijk niets in huis komt. Als daarna ook een verbetering van zijn minimumcontract uitblijft, breekt er iets bij Malanda, die zijn hart lucht op Twitter: “Ik heb de donkere zijde van het voetbal leren kennen.” Een tweet die hij snel weer wist en waar hij nooit meer op terug zal komen. Na mentaal oplapwerk van Dury kan hij na enkele weken weer op het voetbal focussen, maar ondanks de bijna-titel van Essevee gaat na het seizoen bij hem en zijn vader de knop definitief om.

De speler stuurt op 1 juli zijn kat naar de training en dreigt met de wet van ’78. Negen dagen later duikt Malanda op bij tweedeklasser SV Roeselare, waar hij via zijn makelaar Didier Frenay kan meetrainen. Op 30 juli krijgt de Malandahistorie, de dag van de eerste Europese match tegen PSV, een verrassende ontknoping. De middenvelder tekent voor vijf jaar bij VfL Wolfsburg, maar de Duitsers lenen hem minstens tot januari uit aan zijn ex-club. Transfersom: drie miljoen euro, waarvan slechts iets meer dan de helft naar Zulte Waregem gaat en de rest naar Frenay en vader Malanda – noodzakelijk als Decuyper nog iets wil opstrijken voor Malanda.

Die blijft in de eerste seizoensmaanden op hoog niveau voetballen en scoort zelfs vijf keer, onder meer de 1-2 in de Europa Leaguematch op Wigan. Wolfsburg laat Malanda de optie om het seizoen 2013/14 uit te doen bij Essevee, maar hij vreest een vertrek van Thorgan Hazard en ziet geen toekomst meer in België.

Kabbelend beekje

In Duitsland ontploft hij meteen na zijn komst, met een basisplaats en twee goals. In de halve finale van de Duitse beker tegen Borussia Dortmund scheurt Malanda half april echter zijn kruisband, de eerste ernstige blessure uit zijn carrière. Dankzij kinesist Lieven Maesschalck raakt de Belg weer fit voor het seizoensbegin, maar de eeuwig glimlachende teddybeer verliest langzaam zijn spelvreugde wanneer hij meer op de bank belandt dan hem lief is, met slechts vier basisplaatsen in zeventien competitiematchen.

Tegelijk neemt het heimwee toe naar zijn Brusselse vrienden, voor wie hij meermaals per week de oversteek naar België maakt, maar van wie sommigen ook het professionalisme van de middenvelder negatief beïnvloeden. De razende stroom waarin zijn carrière sinds de zomer van 2012 beland was, is stilstaand water geworden. Te rustig voor de ambitieuze Malanda, wiens eindbestemming niet de voetbaltop wordt die hij zo graag had bestormd, maar een fatale crash tegen een boom langs een Duitse Autobahn.

DOOR JONAS CRETEUR

“Na een nederlaag laat je me beter met rust. Dan word ik overmand door gevoelens van zelfverwijt, zelfs haat.” Junior Malanda

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content