De nieuwe lichting Amerikaanse voetballers: klaar om de wereld te veroveren

De Verenigde Staten wonnen vannacht voor de zevende keer de Gold Cup, het Noord-Amerikaans kampioenschap. Maar meer dan ooit lijken ze ook klaar om een rol van betekenis te spelen op het komende WK. Wie zijn de nieuwe sterren van het Amerikaanse voetbal?

Vandaag is Alexi Lalas (50) voetbalanalist voor de Amerikaanse zender Fox News. In 1994 was hij een van de ontdekkingen van het Amerikaanse nationale team dat op het WK in eigen land de groepsfase overleefde en eervol sneuvelde tegen Brazilië in de achtste finales. Het leverde hem een transfer op naar Italië, waar hij twee jaar voor de toenmalige eersteklasser Padova voetbalde. ‘De mooiste jaren van mijn leven’, blikt hij terug op die periode. ‘Toen ik er een aantal jaar geleden eens met het gezin terugkeerde, zei mijn zoon: ‘Papa, ze behandelen je hier alsof je de paus bent.’ Om maar te zeggen dat ze nog altijd veel respect tonen.’

Lalas was een cultfiguur met zijn rode haren en baard, en altijd zijn gitaar bij de hand. Hij herinnert zich hoe hij als allereerste Amerikaan in de Serie A belandde, in een ploeg waar slechts één ploegmaat (Marco Franceschetti) Engels praatte en waar iedereen verbaasd was dat een profvoetballer in eerste klasse niet alleen voetbalde maar ook muziek maakte. Toen hij een fax kocht om te communiceren met het thuisland, trokken zijn ploegmaats grote ogen (de gsm bestond nog niet, computers waren nog niet algemeen in gebruik). Vandaag sleurt Lalas nog steeds zijn gitaar met zich mee, hij heeft zijn eigen opnamestudio en componeert nog zelf muziek. ‘Je moet zeker eens luisteren naar mijn meest recente album, Look at You. ‘

Hij had zijn transfer naar Europa volledig te danken aan zijn deelname aan het WK, beseft hij. Nu vereist de oversteek voor de nieuwe generatie minder adelbrieven. Lalas: ‘De afgelopen jaren is de geloofwaardigheid van Amerikaanse internationals groter geworden. Het is vandaag de gewoonste zaak als een Europese club voetbalspelers uit de VS haalt. Dat komt omdat onze jeugdacademies goed werken, in de schaduw van de MLS (Major League Soccer), en omdat jonge spelers vandaag vroeg naar Europa durven afreizen.’

Kwartfinale op WK

Toen de VS zich, vier jaar voor Lalas’ overstap naar het oude continent en na 40 jaar afwezigheid, in 1990 nog eens kwalificeerden voor een WK-eindronde, voetbalden amper vier Amerikanen uit de WK-selectie in Europa, en niet bepaald bij topteams. Wel bij het Nederlandse FC Volendam (Peter Vermes), de Duitse tweedeklasser SV Meppen (Paul Caligiuri), het Spaanse Unió Esportiva Figueres (Tab Ramos) en het Hongaarse Györi (Christopher Sullivan).

Toen de VS vier jaar later in 1994 zelf gastheer van het WK waren, was het aantal ‘buitenlanders’ in de selectie al tot zeven gestegen, onder wie zes in Europa speelden. Voetballen bij FC Saarbrücken (Eric Wynalda) of Willem II (Earnest Stewart) kon in die tijd nog een WK-selectie opleveren. Veertien Amerikaanse internationals waren toen, in afwachting van de oprichting van een eigen profcompetitie, aangesloten bij de bond, waar ze zich onder leiding van de excentrieke bondscoach Bora Milutinovic op het WK voorbereidden als waren ze een clubteam.

In 2002 behaalden de VS hun beste WK-resultaat ooit. Van de selectie die toen tegen Duitsland de kwartfinale haalde, voetbalden vijf spelers in het buitenland, onder wie Claudio Reyna, de papa van huidig international Giovanni Reyna (Borussia Dortmund).

Vandaag zijn niet alleen clubeigenaren uit de VS maar ook tal van jonge internationals uit het A-team en de U-21 over Europa uitgezwermd. Ze stappen daarmee in de voetsporen van de huidige Amerikaanse bondscoach Gregg Berhalter, die zelf als verdediger deelnam aan twee WK-eindrondes (2002 en 2006). Berhalter begon zijn profloopbaan in Nederland, bij Zwolle, Sparta en Cambuur. Hij voetbalde later in Engeland bij Crystal Palace en keerde via Duitsland, waar hij uitkwam voor Energie Cottbus en 1860 München, na vijftien jaar terug naar eigen land. Daar debuteerde hij in zijn nadagen in de MLS. Hij voetbalde nog een aantal jaar voor LA Galaxy tot hij in 2011 de schoenen aan de haak hing.

Piepjong

De huidige VS-selectie is jong, piepjong zelfs. Met zo’n 30 zijn ze, internationals en jeugdinternationals, verspreid over elf Europese competities. Tien van hen stonden op de spelerslijsten die dit jaar ingediend werden voor de Champions League.

In november selecteerde Berhalter liefst tien nieuwe spelers voor de eerste Amerikaanse interland sinds een jaar. De 24 voetballers die hij opriep waren gemiddeld 22,2 jaar oud, met slechts één dertiger in de kern (centrale verdediger Tim Ream van Fulham) en zelfs een paar minderjarigen: Yunus Musah van Valencia en Giovanni Reyna. Diens vader Claudio was profvoetballer bij Leverkusen, Wolfsburg, Glasgow Rangers, Sunderland, Manchester City en New York, kwam liefst 112 keer voor de VS uit en maakte vier WK-eindrondes mee. In 1994 zat hij in de selectie, maar kwam hij niet aan spelen toe. In 1998, 2002 en 2006 stond Claudio Reyna wel op het veld.

Voor de interland tegen Panama in Oostenrijk stelde bondscoach Berhalter voor het eerst in elf jaar nog eens een Amerikaans elftal op met enkel spelers die in Europa voetballen. De gemiddelde leeftijd van dat team bedroeg 22,4 jaar, het op een na jongste Amerikaanse elftal ooit.

De nieuwe lichting Amerikaanse internationals is niet alleen piepjong, maar ook multiraciaal en internationaal. Hun ouders komen van overal ter wereld, en zelden groeiden ze op één plek op. Weston McKennie van Juventus werd geboren in Texas, maar groeide op in Kaiserslautern, waar zijn vader militair was. Later keerde het gezin terug naar Dallas, waar hij de jeugdacademie doorliep, maar toen hij de kans kreeg om een profcontract te tekenen bij de A-ploeg van de MLS-club, keerde hij terug naar Duitsland, om er bij Schalke te gaan voetballen. Daar haalde Juventus hem vorige zomer weg, eerst op huurbasis om hem later definitief over te nemen.

Doelman Zack Steffen (Manchester City) heeft dan weer een moeder van Duitse afkomst. Ook hij is, net als McKennie, een van de talenten die ontloken dankzij de US Soccer Development Academy, die in 2007 opgericht werd in samenwerking met de MLS om zowel bij de vrouwen als bij de mannen van de U12 tot en met de U18 jong talent te laten rijpen. In Europa heeft de MLS nog steeds de naam een competitie te zijn voor stervoetballers die nog even wat willen uitbollen (zoals David Beckham, Andrea Pirlo en Alessandro Nesta), maar voor de jonge Amerikanen is de MLS een trampoline die hen moet katapulteren naar een hoger niveau, met name in Europa.

Smeltkroes

Een aantal MLS-clubs werkt intussen samen met Europese partnerclubs. Zo heeft FC Dallas een samenwerkingsakkoord met Bayern München, dat op die manier in 2018 al de 20-jarige verdediger Chris Richards binnenhaalde. Richards kreeg onlangs zijn eerste A-selectie voor het VS-team. Bij Bayern werd hij op 18 september door Hansi Flick in de ploeg gedropt voor zijn debuut, tegen Schalke 04 en op de plaats van zijn idool Jérôme Boateng.

Ook New York City maakt deel uit van een netwerk van clubs. Zo belandde doelman Steffen bij Manchester City. Christian Pulisic werd dan weer op de academie van Pennsylvania ontdekt door Dortmund en later voor 64 miljoen doorverkocht aan Chelsea.

Giovanni Reyna – genoemd naar Claudio Reyna’s ploegmaat en vriend bij Glasgow Rangers in de jaren ’90, Giovanni van Bronckhorst – werd geboren in Sunderland, waar zijn vader op dat moment voetbalde. Claudio Reyna was trouwens zelf de zoon van een Argentijnse vader, die in eigen land in de hoogste klasse had gevoetbald voor hij uitweek naar de VS, en een Portugese moeder. Niet alleen Giovanni Reyna’s vader was Amerikaans international, ook zijn moeder Danielle Egan voetbalde voor de nationale ploeg van de VS. Reyna junior is een product van de jeugdacademie van New York City.

Ook ex-Anderlechtverdediger Matt Miazga, van Poolse afkomst, komt van New York, maar hij kwam uit voor de jeugdacademie van die andere MLS-club uit de stad, de New York Red Bulls.

Op de flank loopt de al eerder genoemde 18-jarige Yunus Musah. Hij is geboren in New York uit Ghanese ouders die daar toen met vakantie waren. Musah groeide op in Italië, maar emigreerde op zijn tiende met het gezin naar Londen waar hij opgemerkt werd door scouts van Arsenal. Sinds vorig jaar voetbalt hij in Spanje, terwijl hij van zijn 15e uitkwam voor de nationale Engelse jeugdploegen.

In de spits is er dan Timothy Weah, 20 jaar, zoon van de Liberiaanse president en ex-profvoetballer George Weah (speelde bij onder meer PSG, AC Milan en AS Monaco), en een Jamaicaanse moeder. Timothy Weah groeide op in Brooklyn, New York, belandde op zijn veertiende bij PSG, dat hem eerst uitleende aan Celtic Glasgow en nu aan Lille OSC.

De 20-jarige Sebastian Soto, zoon van een Mexicaanse moeder en een Chileense vader, opgegroeid in Californië en door Norwich uitgeleend aan de Nederlandse tweedeklasser Telstar. Hij is een vertegenwoordiger van de 50 miljoen Hispanics in de VS, net als de 20-jarige Ulysses Llanez, een aanvaller van Mexicaanse origine die nu voor Heerenveen voetbalt.

Kortom: een smeltkroes van diverse culturen en talen, naar het voorbeeld van de VS zelf, qua origine een immigratieland voor gelukszoekers uit de hele wereld, die nu op voetbalschoenen vaak de omgekeerde weg afleggen van hun ouders.

Door Iacopo Iandiorio en Filippo Conticello (Gazzetta dello Sport)/ Bewerking door Geert Foutré