De Nigeriaanse miljardair Aliko Dangote wil zijn land omturnen van olie-importeur tot -exporteur. Het Antwerpse havenbedrijf Rent-a-Port kreeg een grote ontwikkelingsopdracht.

Al jaren palavert de Nigeriaanse regering vergeefs over de bouw van olieraffinaderijen. Nigeria is de grootste olieproducent van Afrika, maar bij gebrek aan raffinaderijen moet het toch het grootste deel van zijn brandstof invoeren. Het plan om die situatie in enkele jaren tijd om te keren, komt van miljardair Aliko Dangote, stichter en ceo van Dangote Group. Met een vermogen van naar schatting 16,1 miljard dollar is hij volgens het Amerikaanse zakenblad Forbes al drie jaar de rijkste man van Afrika, is hij rijker dan de rijkste Rus, en haalt hij de top vijftig van de rijksten van de wereld.

‘We zullen eindelijk meemaken dat Nigeria zelf petroleumproducten exporteert’, vertelde hij aan de Britse omroep BBC. Dangote (56) werd groot als cementproducent, maar bouwde zijn groep uit tot een van de grootste industriële conglomeraten van Afrika, actief in veertien landen en in de meest uiteenlopende sectoren, van suiker tot logistiek.

Sinds juli is het Belgische havenbedrijf Rent-a-Port een partner in het ambitieuze plan van Dangote. Op de 10.000 hectare grote industriezone die de Belgen hebben langs de kust van de staat Ogun, nabij Lagos, plant Dangote olieraffinaderijen en meststoffenbedrijven, vertelt general manager Marcel Van Bouwel. ‘Wij mogen in ruil daarvoor de bijbehorende haven verder uitbouwen, en zijn ook eigenaar van de boei voor de kust waar de tankers aanmeren en hun producten overpompen. Dangote heeft al 6 miljard dollar verzameld voor het plan: 2 miljard eigen kapitaal, en de rest geleend bij banken. Dat is genoeg voor de eerste en de tweede fase. In totaal is 9 miljard dollar nodig. Tegen 2016 wil hij al afgewerkte petroleumproducten kunnen uitvoeren.’

Ook Van Bouwel, die al twintig jaar onderneemt in Nigeria, is onder de indruk van het cv en de persoonlijkheid van de miljardair. ‘Hij is bijzonder bekwaam, en heeft zich met een goed team omringd, onder wie veel Indiërs. Waar andere Nigerianen vaak op het snelle gewin mikken, heeft Dangote altijd het grotere plaatje voor ogen. En dat komt ook de gewone Nigerianen ten goede. Omdat hij voor massale werkgelegenheid zorgt, maar ook omdat hij scholen en infrastructuur bouwt in gebieden waar voordien nauwelijks iets was. Dat maakt hem behalve machtig ook populair bij de bevolking. De overheid praat ook over ontwikkeling, maar hij dóét het.’

Als hij kritiek krijgt, dan is dat vooral omdat Dangote in elke sector waarin hij actief is een dominante positie nastreeft. En om zijn nauwe banden met de Nigeriaanse politieke leiders, van wie hij tien jaar geleden voor een prikje een aantal zieltogende staatsbedrijven kon kopen. Ook Marcel Van Bouwel van Rent-a-Port geeft toe dat het werken met de Nigeriaanse overheid jarenlang moeizaam ging maar nu een pak vlotter loopt, nu ze Dangote aan haar kant heeft. De sterke man zelf maakt daar geen geheim van. Zoals hij vorig jaar aan The Economist vertelde: ‘Als je zaken wilt doen, moet je een goede relatie hebben met de regering van het moment. Hoe wil je anders dat ze naar je klachten luisteren?’

DOOR THOMAS VERBEKE

De grootste olieproducent van Afrika heeft geen raffinaderijen en moet zijn brandstof invoeren.